Ιωάννης Γαριδάς
| Ιωάννης Γαριδάς | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 9ος αιώνας[1] |
| Θάνατος | 10ος αιώνας[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | δομέστικος των σχολών |
Ο Ιωάννης Γαριδάς (fl. 900 – 919) ήταν Βυζαντινός στρατιωτικός, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αυλική πολιτική των αρχών του 10ου αι.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ιωάννης Γαρίδας αναφέρεται για πρώτη φορά το έτος 900, επί Λέοντος ΣΤ΄ τού Σοφού (βασ. 886–912). Εκείνη την εποχή, πιθανότατα ήταν μέλος της αυτοκρατορικής σωματοφυλακής, της Εταιρείας, και κατηγορήθηκε για τη σύλληψη τού διοικητή της Εταιρείας Νικολάου Ζαούτζη, τού οποίου ο γιος, Βασίλειος, είχε ηγηθεί μίας αποτυχημένης συνωμοσίας κατά τού Αυτοκράτορα. [3] [4] Κατά την απόπειρα πραξικοπήματος τού στρατηγού Κωνσταντίνου Δούκα στις 6 Ιουνίου 913, παρέμεινε πιστός στον νεαρό Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ (βασ. 913–949) και ήταν αυτός που σκότωσε, σύμφωνα με το Βίου τού Ευθυμίου, τον Γρηγόριο, γιο τού Κωνσταντίνου Δούκα. Μέχρι τότε, κατείχε ήδη τον ανώτερο βαθμό τού πατρικίου. [3]
Το 914 ονομάστηκε στη θέση τού εταιρειάρχη από την αυτοκράτειρα και αντιβασίλισσα Ζωή Καρβονοψίνα, αφού ο προκάτοχός του, Θεοφύλακτος Δομίνικος, είχε εμπλακεί επίσης σε συνωμοσία για την κατάληψη τού θρόνου. [3] [5] Το φθινόπωρο/χειμώνα τού 917, ακόμη ως εταιρειάρχης, ο Γαριδάς έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά των Βουλγάρων υπό τον Δομέστικο των Σχολών Λέοντα Φωκά τον Πρεσβύτερο. Ο Λέων Φωκάς είχε ήδη υποστεί βαριά ήττα στη μάχη του Αχελώου (917), στη συνέχεια της οποίας οι Βούλγαροι είχαν εισβάλει στα βυζαντινά εδάφη στη Θράκη. Η εκστρατεία έληξε με μία ακόμη βαριά βυζαντινή ήττα στη μάχη των Κατασυρτών, όταν οι Βούλγαροι εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική νυχτερινή επίθεση στο βυζαντινό στρατόπεδο και κατατρόπωσαν τον αυτοκρατορικό στρατό. Ο Γαριδάς και ο Λέων Φωκάς μετά βίας ξέφυγαν με λίγα στρατεύματα και αναζήτησαν καταφύγιο πίσω από τα τείχη της πόλης της Κωνσταντινούπολης. [3] [6]
Στις αρχές του 919, ο Κωνσταντίνος Ζ΄ και ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νικόλαος Α΄ Μυστικός ανέτρεψαν τη Ζωή ως αντιβασίλισσα. Επειδή φοβόντουσαν έναν πιθανό σφετερισμό από τον Λέοντα Φωκά, τον απέλυσαν από το αξίωμα τού Δομέστικου και διόρισαν στη θέση του τον Γαριδά, μέχρι τώρα μάγιστρο. [3] [4] Ο Γαριδάς συμφώνησε, υπό τον όρο ότι ο γιος του Συμεών και ο κουνιάδος του Θεόδωρος Ζεφινέζερ να διοριστούν μαζί ως διοικητές της Εταιρείας, κάτι που θα έδινε ουσιαστικά στον Γαριδά τον έλεγχο της αυτοκρατορικής κυβέρνησης. Ο Αυτοκράτορας και ο Πατριάρχης συμφώνησαν στις απαιτήσεις του, αλλά μόλις ο Γαριδάς έφυγε από το παλάτι για να επιστρέψει στο σπίτι του, έδιωξαν τον Συμεών και τον Θεόδωρο από το παλάτι. Ως αποτέλεσμα, ο Γαριδάς, φοβούμενος για τη ζωή του, στράφηκε στον ναύαρχο Ρωμανό Λεκαπηνό και έγινε υποστηρικτής του. [3] Ο Λεκαπηνός εμφανίστηκε τώρα ως ισχυρός διεκδικητής τού θρόνου και σε μία σειρά κινήσεων εξασφάλισε τον έλεγχο της αυτοκρατορικής κυβέρνησης, εξουδετέρωσε τον Λέοντα Φωκά και κέρδισε την προαγωγή του πρώτα σε βασιλοπάτορα και τελικά σε ανώτερο συναυτοκράτορα στις 17 Δεκεμβρίου 919 ως Ρωμανός Α΄. [6]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Guilland, Rodolphe (1967). "Le Domestique des Scholes". Recherches sur les institutions byzantines [Studies on the Byzantine Institutions]. Berliner byzantinische Arbeiten 35 (in French). Vol. I. Berlin and Amsterdam: Akademie-Verlag & Adolf M. Hakkert. pp. 426–468. OCLC 878894516.
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (in German). Berlin and Boston: De Gruyter.
- Runciman, Steven (1988) [1929]. The Emperor Romanus Lecapenus and His Reign: A Study of Tenth-Century Byzantium. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35722-5.