Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιωάννα Παπαντωνίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιωάννα Παπαντωνίου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ιωάννα Παπαντωνίου (Ελληνικά)
Γέννηση7  Ιανουαρίου 1936
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
ΣπουδέςWimbledon College of Art
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταενδυματολόγος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα (2000)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Ιωάννα Παπαντωνίου (Αθήνα, 1936[2]) είναι Ελληνίδα σκηνογράφος, ενδυματολόγος, ιδρύτρια και πρόεδρος του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος (ΠΛΙ). Σπούδασε σκηνογραφία και ενδυματολογία στο Wimbledon School of Art του Λονδίνου. Έχει συνεργαστεί με μεγάλους Έλληνες σκηνοθέτες και υπήρξε στενή συνεργάτιδα του Μάικλ Έλιοτ στο Royal Exchange Theatre. Ασχολήθηκε κυρίως με την επιτόπια έρευνα για το ελληνικό ένδυμα. Το 1974 ίδρυσε το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα στο Ναύπλιο[3], που το 1981 τιμήθηκε με το European Museum of the Year main Award (EMYA)[4].

Προσωπικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 7 Ιανουαρίου 1936. Πατέρας της ήταν ο Βασίλειος Παπαντωνίου, ένας από τους ιδρυτές της Α.Ε. Κονσερβών Κύκνος[5] ενώ η μητέρα της Αναστασία, το γένος Παπαγιάννη, ήταν δημόσια υπάλληλος. Στα δεκαοκτώ της η Ιωάννα Παπαντωνίου στάλθηκε από τη μητέρα της σε Finishing school (σχολή καλών τρόπων) της Αγγλίας. Με την επιστροφή της στην Ελλάδα παντρεύτηκε (σε ηλικία είκοσι ετών) αλλά χώρισε δέκα χρόνια αργότερα[6]. Μετά τον χωρισμό της επέστρεψε στην Αγγλία και συγκεκριμένα στο Λονδίνο, όπου σπούδασε ενδυματολογία και σκηνογραφία το διάστημα 1967-1970 στο Wimbledon School of Art.

Επαγγελματική και ακαδημαϊκή δράση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σκηνογραφία-ενδυματολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1970 εκπόνησε τη διπλωματική της εργασία, με θέμα τις Βάκχες του Ευριπίδη, και τον επόμενο χρόνο πραγματοποίησε την πρώτη της επαγγελματική δουλειά στην παράσταση «Κοριός» του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού[2]. Είναι η πρώτη γυναίκα σκηνογράφος του Εθνικού Θεάτρου, όπως και η πρώτη γυναίκα που υπήρξε συντελεστής σε παράσταση του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου[7], με το έργο "Ορέστης", σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού[7] και πρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο στην πρώτη του εμφάνιση στην Επίδαυρο. Συνεργάστηκε επίσης με το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» του Καρόλου Κουν, με τον θίασο Αλέξη Μινωτή-Κατίνας Παξινού και με τα δυο κρατικά θέατρα[8]. Τα τελευταία χρόνια συνεργάστηκε με τον Κώστα Μπάκα, τον Κώστα Τσιάνο και τη Λυδία Κονιόρδου. Στο εξωτερικό συνεργάστηκε και με τον Μάικλ Έλιοτ στο Royal Exchange Theatre του Μάντσεστερ[2]. Αποχαιρέτησε το θέατρο με το έργο "Ο κύκλος με την κιμωλία" του Μπρεχτ, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου και πρωταγωνίστρια τη Λυδία Κονιόρδου, παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου στο θέατρο "Κάππα". ΄΄Εχει δουλέψει και στον κινηματογράφο. Μία από τις ταινίες που έχει συμμετάσχει είναι η Λυσιστράτη (1972) σε σκηνοθεσία του Γιώργου Ζερβουλάκου.

Δίδαξε στα τμήματα Θεατρολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο Ναύπλιο. Είναι επίτιμη διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Από το 1956 μέχρι το 1974 ως μέλος του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών επισκέφτηκε διάφορα χωριά της ελληνικής επικράτειας, πραγματοποιώντας επιτόπια έρευνα και συγκεντρώνοντας πολύτιμο λαογραφικό υλικό. Με βάση αυτές τις έρευνες δημοσίευσε πλήθος βιβλίων αλλά και άρθρων σε περιοδικά και εφημερίδες, έχοντας ως επίκεντρο τις ελληνικές τοπικές φορεσιές και τη μόδα[2]. Το 1974 ίδρυσε στο Ναύπλιο το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα «Βασίλειος Παπαντωνίου» στη μνήμη του πατέρα της[3][8], το οποίο διαθέτει περίπου 45.000 αντικείμενα, ως επί το πλείστον διαλεγμένα και αγορασμένα από την ίδια[6]. Για τις ανάγκες του ιδρύματος, δώρισε σχεδόν ολόκληρη την κινητή και ακίνητη περιουσία της[7]. Παράλληλα, συνεργάστηκε στενά με το Λύκειο Ελληνίδων, αναλαμβάνοντας επί μια τετραετία την επίβλεψη του Μουσείου Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας, τη διαχείριση των συλλογών του αλλά και την εφορία της ιματιοθήκης του[9].

Το 1981 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά της στην επιστήμη και το θέατρο, ενώ το 1987 της απονεμήθηκε το βραβείο του υπουργείου Πολιτισμού για την ενδυματολογική της επιμέλεια[2] στην ταινία Δοξόμπους[10] του Φώτου Λαμπρινού. Το 2000 της απενεμήθη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο Χρυσός Σταυρός του Φοίνικος. Το 2004 τιμήθηκε από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου με το έπαθλο "Πάνος Αραβαντινός" για τη συνολική προσφορά της στο θέατρο και στη σκηνογραφία. Το 2013 η European Museum Academy (AMA) της απένειμε την πρώτη νέα διάκριση που θέσπισε, τη "Lifetime Achievement Award".

Θεατρικές παραστάσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων στις οποίες η Παπαντωνίου εργάστηκε ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος

Αυτός ο κατάλογος ενημερώνεται περιοδικά με μηχανικό τρόπο από ένα bot. Επεξεργασίες σε αυτό τον κατάλογο από χρήστες με το συνηθισμένο «χειροκίνητο» τρόπο θα αναιρεθούν με την επόμενη ανανέωση από το bot!

WQS | PetScan | YASGUI | Βρείτε εικόνες
χρονική περίοδος παράσταση εταιρεία παραγωγής θέατρο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971 Η πόλη με τα πανιά Θίασος Αλέξη Μινωτή - Κατίνας Παξινού Θέατρο Rex
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971 Τριαντάφυλλο στο στήθος Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1971/1972 Μάνα Κουράγιο Θίασος Αλέξη Μινωτή - Κατίνας Παξινού Θέατρο Πάνθεον
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1971/1972 Η δίκη Προσκήνιο Αλέξη Σολομού Θέατρο Χατζηχρήστου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1972/1973 Ο λοχαγός του Κέπενικ Θίασος Αλέξη Μινωτή - Κατίνας Παξινού Θέατρο Ακάδημος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1973/1974 Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1973/1974 Η τύχη της Μαρούλας Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης (θερινό)
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1974/1975 Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα Θίασος Κώστα Καρρά Θέατρο Αλάμπρα
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1975/1976 Μήδεια Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας περιοδεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1975/1976 Τρεις αδελφές Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Βεάκη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1977/1978 Η νίκη Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1978/1979 Η ερυθρά νήσος Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο Θέατρο Πορεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1988/1989 Η δολοφονία του Μαρά Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1989/1990 Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Λάρισας Θέατρο Γαλαξίας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1990/1991 Φθινοπωρινή ιστορία Θίασος Κάκιας Αναλυτή - Κώστα Ρηγόπουλου Θέατρο Αναλυτή
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1991/1992
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1993/1994
Οι δούλες Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1992/1993 Ο αρχοντοχωριάτης Ρεπερτόριο Κωμωδίας Κώστα Βουτσά Θέατρο Περοκέ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1999/2000 Γέρμα Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Τέλος αυτόματα δημιουργημένου καταλόγου.

Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης

  1. www.pli.gr/el/content/%CE%B9%CE%B4%CF%81%CF%85%CF%84%CE%AE%CF%82.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Αργολική Βιβλιοθήκη:Παπαντωνίου Ιωάννα ( Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα).
  3. 3,0 3,1 Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα: Χρονολόγιο.
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 
  5. «Kyknos: Ιστορικό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2015. 
  6. 6,0 6,1 Καθημερινή: Το Μουσείο και το θέατρο, η ζωή της όλη.
  7. 7,0 7,1 7,2 «Εφημερίδα Συντακτών: Η Ελλάδα δεν είναι πια αυτή που αγάπησα...». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2015. 
  8. 8,0 8,1 Το Βήμα:Ιωάννα Παπαντωνίου - Οι Ελληνίδες μέσα από τα νυφικά τους.
  9. «[[Λύκειο των Ελληνίδων]]: Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας - Ιστορικό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2015.  URL–wikilink conflict (βοήθεια)
  10. «Ταινιοθήκη: Δοξόμπους». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιδρύτρια του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος αφηγείται τη ζωή της