Ιππέας του Αρτεμισίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο ιππέας του Αρτεμισίου, π. 150–146 π.Χ

Ο Ιππέας του Αρτεμισίου (γνωστός και ως Τζόκει του Αρτεμισίου και μικρός ιππέας του Αρτεμισίου) είναι μεγάλο ελληνιστικό χάλκινο άγαλμα ενός νεαρού αγοριού που καβαλά άλογο, που χρονολογείται γύρω στο 150–140 π.Χ.[1][2] Είναι ένα σπάνιο σωζόμενο αυθεντικό χάλκινο άγαλμα από την Αρχαία Ελλάδα και ένα σπάνιο δείγμα αλόγου αγώνων στην ελληνική γλυπτική. Τα περισσότερα αρχαία χάλκινα αγάλματα έλιωσαν για τις πρώτες ύλες τους λίγο καιρό μετά τη δημιουργία, αλλά αυτό σώθηκε όταν χάθηκε σε ναυάγιο κατά την αρχαιότητα, πριν ανακαλυφθεί τον εικοστό αιώνα. Μπορεί να ήταν αφιερωμένο στους θεούς από έναν πλούσιο για να τιμήσει τις νίκες σε ιπποδρομίες, πιθανώς στον αγώνα μονού αλόγου (ελληνικά: κέλης).[1] Ο καλλιτέχνης είναι άγνωστος.

Ανακάλυψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το άγαλμα βρέθηκε σε ναυάγιο στα ανοιχτά του ακρωτηρίου Αρτεμίσιο, στη βόρεια Εύβοια, το οποίο ανακαλύφθηκε το 1926.  Επίσης στο ναυάγιο βρέθηκαν τμήματα του Ποσειδώνα του Αρτεμισίου.[3] Τα πρώτα μέρη του έφιππου αγάλματος ανακτήθηκαν το 1928, και περισσότερα κομμάτια βρέθηκαν το 1936 ή/και το 1937.[1][4] Το άγαλμα συναρμολογήθηκε εκ νέου, μετά την αποκατάσταση της ουράς και του σώματος του αλόγου, και εκτέθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα το 1972.

Προέλευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αρχικός καλλιτέχνης και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε το έργο είναι άγνωστα. Ωστόσο, ο Σον Χέμινγουεϊ έχει προτείνει ότι μπορεί να λεηλατήθηκε από την Κόρινθο το 146 π.Χ. από τον Ρωμαίο στρατηγό Μούμμιο κατά τη διάρκεια του Αχαϊκού Πολέμου και να δόθηκε στον Άτταλο, αλλά να χάθηκε κατά τη μεταφορά στην Πέργαμο.[1]

Σχεδιασμός και κατασκευή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιππέας του Αρτεμισίου, εναλλακτική όψη

Το έφιππο άγαλμα είναι περίπου σε φυσικό μέγεθος, με μήκος 2,9 μέτρα και ύψος 2,1 μέτρα.[4] Χυτεύτηκε σε κομμάτια χρησιμοποιώντας μια έμμεση τεχνική χαμένου κεριού και στη συνέχεια συναρμολογήθηκε με συγκόλληση ροής.[1] Λείπουν ορισμένα μέρη, όπως το μαστίγιο και τα ηνία του αναβάτη και το χαλινάρι του αλόγου. Το άλογο και ο αναβάτης του αποδίδονται ρεαλιστικά, σαν να απεικονίζονται καθώς το άλογο ξεπηδά στη μέση του καλπασμού, με τα πίσω πόδια του στο έδαφος και τα μπροστινά του πόδια ανασηκωμένα. Ο μπρούτζος των πίσω ποδιών είναι παχύτερος, υποδηλώνοντας ότι ήταν το κύριο μέσο στήριξης του αγάλματος.[1] Η εικόνα της θεάς Νίκης είναι χαραγμένη στον δεξιό μηρό του αλόγου, κρατώντας ένα στεφάνι με υψωμένα χέρια - ένα σημάδι των αλόγων κούρσας στην Αρχαία Ελλάδα. Το άλογο κάνει τον αναβάτη του, ένα αγόρι μόλις ύψους μόλις 84 εκατοστών και ίσως 10 ετών, να φαίνεται μικροσκοπικός. Το αγόρι ήταν πιθανώς από την Αφρική με βάση τη φυσιογνωμία του και το αυθεντικό μαύρο πατιναρισμένο χρώμα της επιφάνειας, Το χτένισμά του, ωστόσο, είναι ελληνικό, υποδηλώνοντας μικτή κληρονομιά.[1] Ιππεύει χωρίς σέλα. Φοράει σανδάλια και κοντό χιτώνα και κοιτάζει πίσω πάνω από τον αριστερό του ώμο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Seán Hemingway, The Horse and Jockey from Artemision: A Bronze Equestrian Monument of the Hellenistic Period. Review by Janet Burnett Grossman in Bryn Mawr Classical Review, 2005.02.18. Retrieved 29 May 2013. Archived here.
  2. National Archaeological Museum, Athens, date the statue to 140 BC.
  3. "Archaelogical Work In Near East" in The Times, 5 April 1929, p.13.
  4. 4,0 4,1 X 15177. National Archaeological Museum, Athens, 2012. Retrieved 29 May 2013. Archived here.

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Χέμινγουεϊ, Σον. (2004) The Horse and Jockey from Artemision: A Bronze Equestrian Monument of the Hellenistic Period . Berkeley: University of California Press .(ISBN 0-520-23308-5) .