Ιερό Στέμμα της Ουγγαρίας
Το λεγόμενο Ιερό Στέμμα της Ουγγαρίας, γνωστό και ως Στέμμα του Αγίου Στεφάνου (ουγγρ. Szent Korona, γερμ. Stephanskrone, σερβοκρ. Kruna svetoga Stjepana, σλοβακ. Svätoštefanská koruna, λατ. Sacra Corona), ήταν το βασιλικό στέμμα με το οποίο στεφόταν ο εκάστοτε Βασιλέας της Ουγγαρίας για το μεγαλύτερο μέρος της υπάρξεώς του, από τον 12ο αιώνα και μετά. Το Στέμμα συμβόλιζε την εξουσία του Βασιλέα επί των εδαφών του Ουγγρικού Στέμματος (την Πεδιάδα της Παννονίας) και τη νομιμότητα αυτής της εξουσίας. Στη διάρκεια της Ιστορίας της Ουγγαρίας, περισσότεροι από 50 βασιλείς στέφθηκαν με το συγκεκριμένο στέμμα, με τον τελευταίο να είναι ο Κάρολος Α΄ της Αυστρίας (ως Κάρολος Δ΄ της Ουγγαρίας) το 1916. Οι μόνοι βασιλείς που εξαιρέθηκαν ήταν οι Βλαδίσλαος Α΄[1], Ιωάννης Σιγισμούνδος Ζαπόλυα και Ιωσήφ Β΄.
Η διακόσμηση του Στέμματος είναι έργο Βυζαντινών καλλιτεχνών, καθώς το Ιερό Στέμμα της Ουγγαρίας δημιουργήθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τη δεκαετία 1070-1079: Δωρήθηκε στον βασιλιά Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας από τον Ρωμαίο (Βυζαντινό) Αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ΄ Δούκα και οι απεικονίσεις με τα ονόματα αμφότερων γραμμένα στην ελληνική γλώσσα και με ελληνική γραφή υπάρχουν σε πλακίδια από σμάλτο στο κάτω μέρος του Στέμματος. Αποδεικνύεται έτσι ψευδής η λαϊκή ουγγρική παράδοση σύμφωνα με την οποία το Στέμμα είναι παλαιότερο και δόθηκε από τον Πάπα Ρώμης στον πρώτο Βασιλέα, τον Άγιο Στέφανο Α΄ της Ουγγαρίας, που στέφθηκε το έτος 1000/1001.
Είναι το ένα από τα μόλις δύο βυζαντινά στέμματα που σώζονται μέχρι σήμερα, με το άλλο να είναι το λίγο παλαιότερο Στέμμα του Μονομάχου (σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Ουγγαρίας[2][3], το οποίο όμως ίσως είχε άλλη χρήση. Το Ιερό Στέμμα πιθανώς τροποποιήθηκε αργότερα με ένθεση στοιχείων διάφορων προελεύσεων. Η χρονολόγηση της σημερινής μορφής του Ιερού Στέμματος την ανάγει συνήθως στον ύστερο 12ο αιώνα.[4] Τα βασιλικά σύμβολα της στέψεως των Ούγγρων μοναρχών αποτελούνταν από το Ιερό Στέμμα, το σκήπτρο, τη σφαίρα και τον βασιλικό μανδύα.
Η ονομασία «Ιερόν Στέμμα» εμφανίσθηκε για πρώτη φορά το 1256. Τον 14ο αιώνα κατέστη το μοναδικό σύμβολο της βασιλικής εξουσίας. Ο «Φύλακας του Στέμματος» Πέτερ Ρέβαϋ (Péter Révay, 1568-1622) είχε γράψει ότι όταν η Ουγγαρία χρειαζόταν έναν νέο μονάρχη δεν αναζητούσε ένα στέμμα για να ενθρονίσει έναν βασιλέα, αλλά έναν βασιλέα που να είναι άξιος του Στέμματος.[5]
Από το έτος 2000 το Ιερό Στέμμα της Ουγγαρίας εκτίθεται στην κεντρική Θολωτή Αίθουσα του Κτηρίου του Ουγγρικού Κοινοβουλίου, στη Βουδαπέστη.
Βασικά χαρακτηριστικά του Στέμματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το σχήμα του Στέμματος στη βάση του είναι έλλειψη με εύρος 203,9 χιλιοστόμετρα και μήκος 215,9 Χιλιοστόμετρα. Είναι μεγαλύτερο από μια μέση ανθρώπινη κεφαλή και κατά τις στέψεις όλοι σχεδόν οι βασιλείς έπρεπε να επενδύουν το εσωτερικό της βάσεως με μια δερμάτινη επένδυση.
- Ζυγίζει λίγο περισσότερο από δύο κιλά, έχοντας μάζα 2.056 γραμμάρια.
- Τα κράματα χρυσού-αργύρου («μάλαμα») στο ανώτερο και το κατώτερο μέρος διαφέρουν μεταξύ τους στην αναλογία των δύο μετάλλων.
- Το κατώτερο μέρος είναι ασύμμετρο.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Rady, Martin (2020). The Habsburgs (στα Αγγλικά). Penguin Random House UK. σελ. 79. ISBN 978-0-241-33262-7.
- ↑ Beckwith, σελ. 214
- ↑ Bàràny-Oberschall (1949)
- ↑ László, σελ. 425
- ↑ De sacra corona regni Hungariae ortu, virtuti, victoria, fortuna... brevis commentarius, 1613.
- ↑ Németh Zsolt: A magyar Szent Korona, BKL Kiadó, 2007
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Baán, István (1997). «The Foundation of the Archbishopric of Kalocsa: The Byzantine Origin of the Second Archdiocese in Hungary». Early Christianity in Central and East Europe. Warszawa: Semper. σελίδες 67–74. ISBN 9788386951338.
- Baán, István (1999). «The Metropolitanate of Tourkia: The Organization of the Byzantine Church in Hungary in the Middle Ages». Byzanz und Ostmitteleuropa 950-1453. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. σελίδες 45–53. ISBN 9783447041461.
- Bàràny-Oberschall, Magda de (1949): «Localization of the Enamels of the Upper Hemisphere of the Holy Crown of Hungary», The Art Bulletin, τόμ. 31, No. 2 (Ιούνιος 1949), σσ. 121-126, JSTOR
- Bárány-Oberscall, M. von-: Die Sankt Stephans-Krone und die Insinien des Königreichs Ungarn, Βιέννη και Μόναχο 1974
- Beckwith, John: Early Christian and Byzantine Art, Penguin History of Art (σημ. Yale), 2η έκδ., 1979, ISBN 0140560335
- Benda K.-Fügedi E.: Tausend Jahre Stephanskrone, Βουδαπέστη 1988
- Deér J.: «Die Heilige Krone Ungarnsin» στο Denkschriften der Österreichsischen akademie d. Wiss. Phil.hist., Kl. 91, Βιέννη 1966
- Fügedi E.: «Medieval Coronations in Hungary» στο Studies in Mediaeval and Renaissance History, τόμος 3, 1981
- Kovács É.-Lovag Zs.: Die Ungarischen Krönungsingien, Βουδαπέστη 1980
- László Péter: «The Holy Crown of Hungary, Visible and Invisible", The Slavonic and East European Review, Vol. 81, No. 3 (Jul., 2003), pp. 421–510, JSTOR
- Tóth E., Szelényi K., Die heilige Krone von Ungarn, Budapest 2000.
- Tóth E., A koronázási palást és jogar (The Coronational Cloak and Sceptre), Szeged 2000.
- Tóth E. "Das ungarische Krönungspectrum", in Folia Archaeologia 47, 2000.
- Vajay Sz.: "De Corona Regia. Corona. Regni, Sacra Corona: Königskronen und Kronensymbolik in mittelalterlichen Ungarn", in Ungarn Jahrbuch 7, 1976m pp. 37–64.