Ιερά Μητρόπολις Καισαρείας
Η Ιερά Μητρόπολις Καισαρείας ήταν μια επαρχία (Μητρόπολη) του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η επισκοπή υπήρχε από το 325 έως το 1922 με έδρα της την Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ο τίτλος του Μητροπολίτη Καισαρείας, υπερτίμου και εξάρχου πάσης Ανατολής υπάρχει[1] από το 1934[2].
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Καισάρεια κατοικήθηκε από την 4η χιλιετία π.Χ. Η πόλη ονομαζόταν αρχικά Μάζακα και μετά το 150 π.Χ.Ευσέβεια. Μετά το 17 μ.Χ., οπότε κατακτήθηκε από την Ρώμη, έλαβε το όνομα Καισάρεια. Η πόλη έγινε Μητρόπολη το 325, αρχικά έχοντας τιμητική υπεροχή έναντι των άλλων επισκοπών της περιοχής (Νικομηδείας, Γαγγρών, Αγκύρας, Αμασείας, Νεοκαισαρείας και Σεβαστείας). Μετά την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο του 451, όλες οι επισκοπές τέθηκαν υπό το Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως[1].
Η Μητρόπολη είχε 5 επισκοπές τον 7ο αιώνα, 12 τον 10ο αιώνα και 8 τον 12ο αιώνα. Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τους Σελτζούκους, ο αριθμός τους σταδιακά μειώθηκε και τον 14ο αιώνα δεν έμεινε ούτε μία. Η Μητρόπολη περιελάμβανε τις πόλεις Μουταλάσκη, Νεάπολη, Προκόπιο, Υοσγάτη, Μωκισσό, Κιρκισό, Ζήλα, Ευχάνεια, Ασκληπιείο[2].
Μετά την ήττα της Ελλάδας στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο και την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923, δεν έμεινε καθόλου Ορθόδοξος πληθυσμός στα εδάφη της Μητρόπολης[2].
Επισκοπικός κατάλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Όνομα | Έτη | Σχόλια |
|---|---|---|
| Πριμιανός ή Λογγίνος | θρυλείται | |
| Θεόκριτος | β΄ μισό 2ου αιώνα | |
| Αλέξανδρος | 170 – 211 | |
| Φιρμιλιανός | 230 ~ 268 | |
| Λεόντιος Α΄ | ~ 285[3] | |
| Αγρικόλαος (;) | 314 | σε κάποιους καταλόγους αναφέρεται ως επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας, σε άλλους της Παλαιστίνης[4] |
| Ευσέβιος Α΄ | 315 – 320 | |
| Λεόντιος Β΄ | 4ος αιώνας | συμμετείχε στην Πρώτη Σύνοδο της Νίκαιας το 325[3] |
| Ευσέβιος Β΄ | ~ 335 | |
| Διάνιος | ~ 336 | |
| Ευσέβιος Γ΄ | ~ 340 | |
| Ευλάλιος | ||
| Ερμογένης | – 341 | |
| Διάνιος Β΄ | 341 – 362 | |
| Ευσέβιος Δ΄ | 362 – 370 | |
| Βασίλειος | 370 – 379 | |
| Ηρακλείδης | 379 – 380 | |
| Ελλάδιος ή Παλλάδιος[5] | 380 – 396 | |
| Φαρέτριος | 396 – 404 | |
| Αρχέλαος | 404 – 431 | |
| Φίρμος | 431 – 438 | |
| Θαλάσσιος Α΄ | 438 – 452 | συμμετείχε στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο[6] |
| Αλύπιος | ~ 458[7] | |
| Θαλάσσιος Β΄ | ~ 469 | |
| Αλύπιος | ~ 513 | |
| Αρέθας Α΄ | ~ 518 | |
| Ηλίας | ~ 530 | |
| Σωτήριος | πριν το 535 – μετά το 536 | |
| Θεόδωρος | 538 – 550 | Μονοφυσίτης |
| Αρέθας Β΄ | ~ 550 | |
| Σωτήριχος | ~ 553 | |
| Θεόκριτος | ~ 560 | |
| Ανδρέας | τέλη 6ου – αρχές 7ου αι.[8] | |
| Φιλαλήθης | ~ 681 | |
| Κυριακός | ~ 691 | |
| Αγάπιος | πριν το 787 – μετά το 792 | |
| Νικόλαος | ~ 806 | |
| Θωμάς | ~ 812 | |
| Ιωάννης | πρώτο μισό 9ου αιώνα[9] | |
| Ευσχήμων Α΄ | πριν το 857 – μετά το 859 | |
| Ευθύμιος | ~ 865 – ; | |
| Παύλος | ~ 867 | |
| Προκόπιος | ~ 879 | |
| Θεοφάνης Α΄ | ~ 886 | |
| Ευσχήμων Β΄ | ~ 889 | |
| Αρέθας Γ΄ | 903 ~ 939 | |
| Βασίλειος Β΄ | πριν το 912 – μετά το 918 | |
| Θεοφάνης Β΄ | πριν το 928 – μετά το 933 | |
| Βασίλειος Γ΄ | ~ 933 – ; | |
| Αρέθας Δ΄ | ~ 945 | |
| Ευσέβιος Ε΄ | ~ 950 | |
| Βασίλειος Δ΄ | 950 – μετά το 980 | |
| Στέφανος | πριν τον Μάρτιο 1166[10] ~ 1177[11] | |
| Βασίλειος Χρυσόμαλλος | ~ 1295[12] | |
| Λέων | ~ 1296[13] | |
| Μάξιμος | ~ 1508[14] | |
| Μητροφάνης | πριν το 1546[14] – 1565 | υπογράφει την καθαίρεση του Πατριάρχη Ιωάσαφ Β΄ (Ιαν. 1565)[15], τον οποίο και διαδέχτηκε |
| Παρθένιος | ~ 1583[16] | |
| Παχώμιος | ~ 1583/4 | εξελέγη, αλλά δεν χειροτονήθηκε[17] |
| Γρηγόριος | ~ 1608[18] – Σεπτέμβριος 1623[19] | |
| Γερμανός | Σεπτέμβριος 1623 – Ιούνιος 1627 | από Μήλου[19] |
| Επιφάνιος | Ιούνιος 1627[20] – ; | |
| Γρηγόριος | 1630 – ; | από Χαλκηδόνος, παραιτήθηκε[21] |
| Ισαάκ | 8 Ιουνίου 1630[22] – ; | από Χαλκηδόνος |
| Ζαχαρίας | Νοέμβριος 1642 – Δεκέμβριος 1648[23] | από Μυρέων[24] |
| Άνθιμος | Δεκέμβριος 1648 – μετά το 1659[25] | από πρώην Σάμου[23] |
| Γρηγόριος | ; – Οκτώβριος 1674 | καθαιρέθηκε[26] |
| Γερμανός | 5 Οκτωβρίου 1674[26] – Μάιος 1676 | καθαιρέθηκε[27] |
| Κυπριανός | ; – 1707 | κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ιερεμίας | 1708 – 1716 | |
| Νεόφυτος | 1716; – 1734 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Γεράσιμος | ~ 1741[28] | |
| Κύριλλος | ~ 1744[29] | |
| Παρθένιος | πριν τον Σεπτέμβριο 1748[30] – μετά τον Φεβρουάριο 1754[31] | |
| Παΐσιος Α΄ | πριν το 1760[32] – μετά τον Σεπτέμβριο 1763[33] | |
| Γρηγόριος | πριν το 1787[34] – μετά τον Σεπτέμβριο 1794 | |
| Χρύσανθος | πριν το 1799 | κατόπιν Βεροίας, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Λεόντιος Γ΄ | Ιούλιος 1796 – 1 Οκτωβρίου 1801 | από Μελενίκου, παραιτήθηκε |
| Φιλόθεος | Οκτώβριος 1801 – Μάιος 1816 † | από Τυρνόβου |
| Μελέτιος | Μάιος 1816 – Ιούνιος 1817 † | από Νεοκαισαρείας |
| Ιωαννίκιος | Ιούνιος 1817 – 15 Νοεμβρίου 1823 † | από Νικαίας, συνελήφθη το 1821, πέθανε στην φυλακή |
| Χρύσανθος | Νοέμβριος 1823 – Δεκέμβριος 1830 | κατόπιν Εφέσου |
| Γεράσιμος | Δεκέμβριος 1830 – Μάρτιος 1832 | παραιτήθηκε[35], κατόπιν Αγκύρας |
| Παΐσιος Β΄ | Μάρτιος 1832 – 30 Ιανουαρίου 1871[35] † | |
| Βασίλειος | 1871 | από Αγχιάλου, δεν δέχτηκε την εκλογή[36] |
| Ευστάθιος | 30 Σεπτεμβρίου 1871 – 28 Ιανουαρίου 1876[36] | |
| Μεθόδιος | 28 Ιανουαρίου 1876 – 12 Μαΐου 1878[36] | από Μυτιλήνης, κατόπιν Διδυμοτείχου |
| Ιωάννης | 12 Μαΐου 1878 – 28 Απριλίου 1902[36] | |
| Γερβάσιος | 14 Μαΐου 1902 – 16 Μαρτίου 1910 | από Κορυτσάς, κατόπιν Ιωαννίνων |
| Σωφρόνιος | 27 Μαρτίου 1910 – 25 Απριλίου 1911 | από Αγκύρας, αργότερα Κολωνίας |
| Αμβρόσιος | 25 Απριλίου 1911 – 13 Φεβρουαρίου 1914 | από Νεοκαισαρείας, επαύθη, κατόπιν πάλι Νεοκαισαρείας |
| Νικόλαος | 13 Φεβρουαρίου 1914 – 22 Φεβρουαρίου 1927[36] | από Μαρωνείας, κατόπιν Χαλκηδόνος[2] |
| Καλλίνικος | 26 Ιουλίου 1932 – 11 Ιανουαρίου 1934 † | από Κυζίκου[37] |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Kiminas 2009, σελ. 100.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Kiminas 2009, σελ. 101.
- ↑ 3,0 3,1 (Ιταλικά) Antonio Borrelli, San Leonzio di Cesarea di Cappadocia, en el sitio Santi e Beati.
- ↑ v. Agricolaos, στο Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, τόμ. I, Παρίσι 1912, σελ. 1027-1028.
- ↑ Πολάκης, Παρθένιος (1954). «Ἱστορικαὶ προϋποθέσεις τοῦ πρωτείου τοῦ Ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως (Ζ´)». Θεολογία ΚΕ´ (1): 124. http://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/index.asp. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021.
- ↑ Λέων, Πάπας Ρώμης (1846). Sancti Leonis Magni, romani pontificis, Opera omnia. J.-P. Migne. σελ. 1252. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ (Γαλλικά) R. Janin, v. 6. Alypius, στο Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, τόμ. II, Παρίσι 1914, στ. 904.
- ↑ (Γαλλικά) M. Jugie, v. 42. André, στο Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, τόμ. II, Παρίσι 1914, σελ. 1612-1613.
- ↑ Laurent 1963, σελ. 172.
- ↑ Χωνιάτης, Νικήτας (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. σελ. 257.
- ↑ Troianos, Spyros. Ein Synodalakt Michaels III. zum Begnadigungsrecht (PDF). σελ. 205.
- ↑ Laurent 1963, σελ. 173-174.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 112.
- ↑ 14,0 14,1 Ζαχαριάδου 1996, σελ. 143.
- ↑ Bekker 1849, σελ. 184.
- ↑ Πάρδος, Αντώνης (1998). Ἀθωνικὰ Σύμμεικτα 5. Ἀρχεῖο τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος. Ἐπιτομὲς ἐγγράφων. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 122. ISBN 960-90911-0-5.
- ↑ Μουστάκας, Κωνσταντίνος. «Παχώμιος Β΄ Κωνσταντινουπόλεως». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ Κουρίλας, σελ. 26.
- ↑ 19,0 19,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 387.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 391.
- ↑ Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 253. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2022.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 379.
- ↑ 23,0 23,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 201.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 172.
- ↑ Μπρούσκαρη, Έρση (1983). «Πατριαρχικά γράμματα του Μουσείου Κανελλοπούλου». Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρίας 11: 249-266. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltion/article/viewFile/4589/4365.pdf. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021.
- ↑ 26,0 26,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 369.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 317-318.
- ↑ Κτιτορικόν ή προσκυνητήριον της ιεράς και βασιλικής μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, σελ. 97
- ↑ Κουρίλας, σελ. 187.
- ↑ «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΕ): 231. 1882. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA231#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ Φορόπουλος, Ιωακείμ (Σεπτέμβριος 1900). «Έγγραφα του Πατριαρχικού Αρχειοφυλακείου». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (39): 434. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA434#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2022.
- ↑ «Τα πατριαρχικά σιγίλλια». Ιερά Βασιλική Σταυροπηγιακή Μονή του Κύκκου. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ Φορόπουλος, Ιωακείμ (Νοέμβριος 1900). «Έγγραφα του Πατριαρχικού Αρχειοφυλακείου». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (44): 479. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA479#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2022.
- ↑ Κουρίλας, σελ. 191.
- ↑ 35,0 35,1 Μελιδώνης, Σταύρος. «Μητροπολίτης Καισαρείας Παΐσιος B' - 150 χρόνια από την εκδημία του». Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
- ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 Φιλιππαίου, Θεοκλήτου (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 1960). «Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως Επισκοπαί καί Επίσκοποι (1833-1906), Β´». Θεολογία 31 (3): 355. http://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/material/1960_3_1_Filippaios2.pdf. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021.
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 102.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2014.
- Bekker, August Immanuel (1849). Historia Politica et Patriarchica Constantinopoleos; Epirotica. Bonn.
- Κουρίλας, Ευλόγιος. Κώδιξ επισήμων εγγράφων Μεγίστης Λαύρας, καταρτισθείς υπό του Ευλογίου Κουρίλα από του 1910-1951 (PDF). Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων.
- Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7.
- Γούδας, Αναστάσιος (1869). Βίοι Παράλληλοι τῶν ἐπὶ τῆς Ἀναγεννήσεως τῆς Ἑλλάδος διαπρεψάντων ἀνδρῶν, Τόμος Α΄. Αθήνα: Ἐκ τοῡ Ἐθνικοῡ Τυπογραφείου.
- Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών.
- Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.