Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιερά Λόγχη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νωπογραφία του Φρα Αντζέλικο, που βρίσκεται στη Μονή των Δομινικανών του Σαν Μάρκο, στη Φλωρεντία, και δείχνει τη λόγχη να τρυπά το πλευρό του Εσταυρωμένου Ιησού (περ. 1440).

Η Ιερά Λόγχη, γνωστή και ως η Λόγχη του Λογγίνου (από τον Άγιο Λογγίνο), είναι η λόγχη που τρύπησε την πλευρά του Ιησού Χριστού κατά τη διάρκεια της Σταυρώσεως αυτού. Για τη συγκεκριμένη λόγχη, όπως και για τα άλλα αντικείμενα των Αγίων Παθών (λατ. Arma Christi), υπάρχει μόνο μια μικρή αναφορά στην Αγία Γραφή, αλλά αργότερα αναπτύχθηκαν εξωβιβλικές παραδόσεις σχετικώς με αυτή στη μεσαιωνική Χριστιανική Εκκλησία. Αντικείμενα που παρουσιάζονταν ως η Λόγχη άρχισαν να εμφανίζονται από τον 6ο αιώνα, αρχικώς στην Ιερουσαλήμ. Μέχρι τον Ύστερο Μεσαίωνα, κειμήλια τα οποία ταύτιζαν με την Ιερά Λόγχη, θραύσματά της ή την ακίδα της, υπήρχαν σε όλη την Ευρώπη, και αρκετά από αυτά σώζονται μέχρι σήμερα.

Συνήθως τα κειμήλια αυτά χρησίμευαν για θρησκευτικές τελετές, αλλά κατά καιρούς μερικά από αυτά θεωρήθηκε ότι έδιναν δύναμη εξουσίας στον κάτοχό τους και εγγυώνταν τη νίκη σε μάχες. Για παράδειγμα, η λόγχη του Ερρίκου Α΄ του Ορνιθοθήρα θεωρήθηκε ότι επέφερε τη νίκη του στη Μάχη του Ριάντε τον 10ο αιώνα, ενώ οι Σταυροφόροι πίστεψαν ότι η ανακάλυψη της Ιεράς Λόγχης έδωσε ένα ευνοϊκό τέλος στην Πολιορκία της Αντιόχειας.

Στη νεότερη εποχή τουλάχιστον τέσσερα κειμήλια διεκδικούν τον τίτλο της Ιεράς Λόγχης ή μέρους αυτής. Βρίσκονται στη Ρώμη, τη Βιέννη, το Ετσμιατζίν της Αρμενίας και την Αντιόχεια. Το γνωστότερο από αυτά είναι εκείνο της Βιέννης, που εκτίθεται μαζί με τα αυτοκρατορικά σύμβολα στο ανάκτορο Χόφμπουργκ.

Βιβλικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λόγχη αναφέρεται μόνο στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον[1] και σε απόκρυφα Ευαγγέλια, αλλά όχι στα Συνοπτικά Ευαγγέλια. Κατά τον Ιωάννη, οι Ρωμαίοι είχαν αρχικώς σκοπό να σπάσουν τα πόδια του Ιησού, που ήταν ένας τρόπος για να επισπεύσουν τον θάνατο σταυρωμένων ανθρώπων, επειδή ήταν παραμονή του Σαββάτου και τα σώματα του Χριστού και των δύο ληστών δεν έπρεπε να παραμείνουν στους σταυρούς. Εξάλλου οι ακόλουθοι του Χριστού έπρεπε να προλάβουν να τον ενταφιάσουν χωρίς να παραβιάσουν τους νόμους του Σαββάτου. Αλλά όταν ήρθε η ώρα να το κάνουν, πρόσεξαν ότι ο Ιησούς ήταν ήδη νεκρός και έτσι δεν υπήρχε λόγος να σπάσουν τα πόδια του. Επαλήθεύθηκε τότε η προφητεία «οστούν ου συντριβήσεται αυτού».[2] Ωστόσο, για να βεβαιωθεί ότι πράγματι ήταν νεκρός, ένας Ρωμαίος στρατιώτης ή ο εκατόνταρχος που είχε την ευθύνη για τις τρεις σταυρώσεις (ο Λογγίνος κατά την παράδοση) τον τρύπησε με τη λόγχη του στην πλευρά:

… εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξε, καὶ εὐθὺς ἐξῆλθεν αἷμα καὶ ὕδωρ.

— Ιω. ιθ΄ 34

Το όνομα του Ρωμαίου αυτού δεν αναφέρεται στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, αλλά στις αρχαιότερες γνωστές αναφορές στον θρύλο, το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικοδήμου, ο στρατιωτικός αναφέρεται ως ένας εκατόνταρχος ονόματι Λογγίνος. [3]:6–8[4]:73 Μια μορφή του ίδιου ονόματος υπάρχει εξάλλου στο Ευαγγέλιο του Ραμπουλά του 6ου αιώνα: Σε μια μινιατούρα της εικονογραφήσεώς του, το όνομα ΛΟΓΙΝΟΣ στην ελληνική είναι γραμμένο πάνω από το κεφάλι του στρατιώτη που τρυπά την πλευρά του Χριστού με τη λόγχη του. Αυτή είναι μία από τις αρχαιότερες καταγραφές του ονόματος, αν βεβαίως η επιγραφή αυτή δεν αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη.[5]


  1. Ιω. ιθ΄ 31-37
  2. Ιω. ιθ΄ 36
  3. Peebles, Rose Jeffries (1911). The Legend of Longinus in Ecclesiastical Tradition and in English Literature, and its connection with the Grail. Βαλτιμόρη: J.H. Furst. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2023 – μέσω The Internet Archive. 
  4. Hone, William (1926). The Lost Books of the Bible: being all the gospels, epistles, and other pieces now extant attributed in the first four centuries to Jesus Christ, His apostles and their companions, not included, by its compilers, in the authorized New Testament; and, the recently discovered Syriac mss. of Pilate's letters to Tiberius, etc. Νέα Υόρκη: Alpha House. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2023 – μέσω Internet Archive. 
  5.  Thurston, Herbert (1910). «The Holy Lance». Catholic Encyclopedia. 8. New York: Robert Appleton Company.