Ιβάν Γκολ
| Ιβάν Γκολ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Yvan Goll (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 29 Μαρτίου 1891[1][2][3] Σαιν-Ντιέ-ντε-Βοζ[4] |
| Θάνατος | 27 Φεβρουαρίου 1950[1][2][3] Νεγί-συρ-Σεν[5] |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ[6] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία[4] Γαλλία[4] Ελβετία[4] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Γαλλικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[7] Γαλλικά[8] |
| Εκπαίδευση | διδάκτωρ νομικής |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής[4] μεταφραστής[9][4] συγγραφέας[9][4] νομικός[4] λιμπρετίστας[4] επιμελητής κειμένων[4] |
| Περίοδος ακμής | 1914 |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Κλερ Γκολ[10] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ιβάν Γκολ (πραγματικό όνομα Ισαάκ Λανγκ, Σαιν-Ντιέ 29 Μαρτίου 1891 - Νεϊγί-συρ-Σεν 27 Φεβρουαρίου 1950) ήταν Γαλλο-Γερμανός ποιητής και συγγραφέας που έγραψε στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Είχε στενούς δεσμούς με τον γερμανικό εξπρεσιονισμό και με τον γαλλικό σουρεαλισμό.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν γιος εμπορικού αντιπροσώπου υφασμάτων, ο οποίος πέθανε όταν ο Ιβάν ήταν έξι χρονών. Μετά τον θάνατο του πατέρα, μετακομίζουν από τη Βοζ στο Μετς, που εκείνη την εποχή ανήκε στη Γερμανία, και η μητέρα του τον πολιτογραφεί Γερμανό με σκοπό να προωθήσει προς το καλύτερο τις σπουδές του. Σπουδάζει νομικά στα πανεπιστήμια του Στρασβούργου, του Φράιμπουργκ και του Μονάχου. Το 1913, στο Βερολίνο, συμμετέχει στο εξπρεσιονιστικό κίνημα. Στο λυρικό δοκίμιο "Η Διώρυγα του Παναμά", ο ποιητής περιγράφει την πάλη του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης και τη μεγαλειώδη διόρυξη του καναλιού.
Από το 1914 ως το 1919 ζει στην Ελβετία και συμμετέχει με τα κείμενά του στο ειρηνιστικό κίνημα που έχουν δημιουργήσει ο Ρομαίν Ρολάν και ο Ανρί Γκιλμπό. Εκεί θα γνωρίσει και την Κλερ Στούντερ, το γένος Άιχμαν, Γερμανίδα δημοσιογράφο και διανοούμενη, πρώην σύζυγο του εκδότη Χάινριχ Στούντερ, την οποία και θα νυμφευτεί. Στη Ζυρίχη συναναστρέφεται με τον Χανς Αρπ, τον Τριστάν Τζαρά και τον Φράνσις Πικαμπιά. Σημαντικότερη δουλειά του το εκτενές ποίημα "Ρέκβιεμ για τους νεκρούς του 1916".
Το 1919 το ζευγάρι εγκαθίσταται στο Παρίσι και συναναστρέφεται με συγγραφείς και καλλιτέχνες όπως ο Μαλρώ, ο Λεζέ, ο Μαρκ Σαγκάλ, ο Ντελωναί, η Κλαιρ Γκόλντσμιτ - Μαλρώ και άλλοι. Το 1920 ο Μαρσέλ Μιχαλοβίτσι συνθέτει τη μουσική για τη Μελουζίν, όπερα σε 4 πράξεις, του Ιβάν Γκολ. Το 1924 θα κάνει τη γερμανική της εκδοχή την οποία θα μελοποιήσει πολύ αργότερα ο Άριμπερτ Ράινμαν και η οποία ανεβαίνει στο θέατρο από το 1971 και έπειτα.
Ο Ιβάν εκδίδει γερμανικές και γαλλικές ποιητικές ανθολογίες και βιοπορίζεται κάνοντας μεταφράσεις. Το 1924 εκδίδει το περιοδικό "Σουρεαλισμός" και διακόπτει τις σχέσεις του με την ομάδα του Αντρέ Μπρετόν. Εκδίδονται στη Γαλλία και τη Γερμανία οι ποιητικές του συλλογές, τα μυθιστορήματά του και τα δοκίμιά του. Ανάμεσα στα θεατρικά του έργα, που έχουν ακόμα έντονη την επιρροή του Εξπρεσιονισμού, το πιο γνωστό είναι "Ο Μαθουσάλας ή ο Αιώνιος Αστός". Στα ποιητικά του έργα για τον "Ιωάννη τον Ακτήμονα" εκφράζει την υπαρξιακή μοναξιά του περιπλανώμενου Ιουδαίου που ταλαντεύεται ανάμεσα σε δύο κουλτούρες.
Από το 1939 έως το 1947 το ζευγάρι αυτοεξορίζεται στις ΗΠΑ για να γλιτώσει από τις διώξεις των Ναζί και επιβιώνουν χάρις στη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Ο Ιβάν Γκόλ το 1943 δημοσιεύει, στο περιοδικό του "Ημισφαίρια" και στις άλλες εκδόσεις της ίδιας επωνυμίας, τα έργα των Σεν Τζον Περς, Εμέ Σεζέρ, Αντρέ Μπρετόν, Αλέν Μποσκέ, Χέρμπερτ Σέλιγκμαν και άλλων νέων Αμερικανών ποιητών.
Η λευχαιμία από την οποία προσεβλήθη το 1944, η εξορία από τη Γαλλία, η έκρηξη της ατομικής βόμβας, όλα αυτά του εμπνέουν τη δημιουργία ενός ποιητικού έργου με πλούσιο γλωσσικό ιδίωμα όπου πρωτοστατούν οι χθόνιες δυνάμεις, η αλχημεία, η σολομωνική, ο μετασχηματισμός της ύλης. Με την επάνοδό του στη Γαλλία, δημοσιεύει τις ποιητικές του συλλογές και διατυπώνει το καλλιτεχνικό μανιφέστο για τον "Réisme" (από το λατινικό res = πράγμα) δηλαδή η τέχνη του να εμβαθύνεις στη ρίζα των πραγμάτων και των λέξεων, να αποκαλύπτεις την εσωτερική αλήθεια των πραγμάτων.
Πεθαίνει το 1950 στα 58 του χρόνια αφήνοντας την ποιητική διαθήκη, Traumkraut (Ονειρική Χλόη) που θα εκδοθεί από την Κλερ Γκολ, όπως επίσης και άλλα ανέκδοτα ποιήματά του.
Η Κλερ Γκολ πεθαίνοντας το 1977 κληροδότησε στην πόλη του Σαιν Ντιέ τα γαλλικά χειρόγραφά τους, τη βιβλιοθήκη τους, τα έργα τέχνης και τα έπιπλά τους. Το σύνολο των κληροδοτημάτων της συνθέτει μια αναπαράσταση του διαμερίσματός τους στο Παρίσι και εκτίθεται στο μουσείο του Πιέρ Νοέλ. Όσον αφορά στα γερμανικά χειρόγραφα και έντυπα, τα κληροδότησε στο μουσείο Σίλλερ του Μάρμπαχ, ανταποδίδοντας έτσι μια μηνιαία επιχορήγηση που λάμβανε από το 1971.
Το 1991 δημιουργείται το Ίδρυμα Ιβάν και Κλερ Γκολ, υπό την αιγίδα του Γαλλικού Οργανισμού και το οποίο συντηρεί τον τάφο των δυο συγγραφέων που βρίσκεται στο Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ (ο οποίος μεταφέρθηκε το 1955 σύμφωνα με την επιθυμία του Ιβάν, απέναντι από τον τάφο του Σοπέν του οποίου λάτρευε τη μουσική). Το Ίδρυμα απονέμει επίσης ένα διεθνές Βραβείο Γαλλόφωνης Ποίησης Ιβάν Γκολ.
Πάνω στον τάφο τους υπάρχει το ακόλουθο επίγραμμα, απόσπασμα από τον "Ιωάννη τον Ακτήμονα" :
- Δεν διήρκεσα παρά όσο και ο αφρός
- στα χείλη του κύματος πάνω στην άμμο
- Γεννημένος κάτω από σκοτεινό ουρανό ένα βράδυ χωρίς φεγγάρι
- Το όνομά μου δεν ήταν παρά ένας λυγμός προορισμένος να χαθεί.
Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 1912 : Chansons populaires lorraines
- 1914 : Le Canal de Panama
- 1915 : Élégies internationales. Pamphlets contre cette guerre. Lausanne, Éditions des Cahiers expressionnistes
- 1917 : Le Requiem pour les morts de 1916
- 1920 : Les Immortels
- 1922 : Mathusalem ou l'Éternel Bourgeois
- 1922 : Les Cinq Continents, Anthologie mondiale de la poésie contemporaine, Paris, La Renaissance du livre
- 1923 : Le Nouvel Orphée, Éditions de la Sirène
1924 Der Eiffelturm Verlag Berlin 128 p avec illustrations de Delaunay et Fernand Léger.
- 1924 : Surréalisme, revue en un seul numéro, Paris, 1 octobre 1924[11]. Réimpression par Jean-Michel Place, Paris, 2004
- 1925 : Gold. Die fabelhafte Geschichte des Generals Johann August Suter (traduction en allemand de L'Or de Blaise Cendrars), Basel, Rhein-Verlag
- 1925 : Poèmes d'amour (avec Claire), Paris, Jean Budry et Cie
- 1926 : Poèmes de jalousie (avec Claire), Paris, Jean Budry et Cie
- 1927 : Poèmes de la vie et de la mort (avec Claire), Paris, Jean Budry et Cie
- 1927 : Die Eurokokke (Lucifer vieillissant), récit, Berlin
- 1927 : Le Microbe de l'or, roman, Paris, Émile-Paul frères
- 1928 : À bas l’Europe et sa version en allemand, Der Mitropäer
- 1929 : Agnus Dei, Paris, Émile-Paul frères
- 1929 : Sodome et Berlin, roman, Paris, Émile-Paul frères
- 1934 : Lucifer vieillissant, Paris, Corrêa
- 1935 : Chansons malaises, Paris, Éditions Poésie et Cie
- 1936 : La Chanson de Jean Sans Terre, poème
- 1938 : Deuxième livre de Jean Sans Terre, Paris, Poésie et Cie
- 1939 : Troisième livre de Jean sans Terre, Paris, Poésie et Cie
- 1946 : Fruit from Saturn, poèmes en anglais
- 1950 : Le Mythe de la Roche percée, poème accompagné de trois eaux-fortes de Yves Tanguy, Paris, éditions Hémisphères
- 1951 : Das Traumkraut, œuvre posthume
- 1951 : Dix mille aubes, illustré par Marc Chagall, Paris, Falaize
- 1971 : L'Herbe du songe,traduction de Das Traumkraut par Claire Goll et Claude Vigée, lithographies de Sonia Delaunay, Éditions Caractères
- 2016 : Écrits pacifistes : poèmes et proses : 1914-1920, Nancy, Éditions ASPECT
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Yvan Goll, écrits pacifistes poèmes et proses 1914-1920, Allain, Éditions Aspect, 2015.
- Les Vosgiens célèbres. Dictionnaire biographique illustré, sous la dir. d'Albert Ronsin, Vagney (88120), Éditions Gérard Louis, 1990, 394 p. (ISBN 2-907016-09-1)
- Yvan Goll, l'homme et l'écrivain, sous la dir. d'Albert Ronsin et Jean-Marie Valentin, Saint-Dié-des-Vosges, 1991
- Yvan Goll (1891-1950) Situations de l'écrivain, sous la dir. de Michel Grunewald et Jean-Marie Valentin, Berne, Berlin, Paris, Peter Lang, 1994
- Yvan Goll (1891-1950), poète européen des cinq continents, livre-catalogue par Albert Ronsin et al., Saint-Dié-des-Vosges, 1999 (avec une bibliographie complète des œuvres de Goll)
- Yvan Goll : un poète, sa femme, ses illustrateurs... : 22 novembre-14 décembre 1980, Bibliothèque et Musée de Saint-Dié, [catalogue par Mary Cuny et Daniel Grandidier ; exposition organisée avec la collaboration de la] Société des amis de la Bibliothèque et du Musée, Saint-Dié-des-Vosges, Bibliothèque municipale, 1980
- Yvan Goll, revue Europe no 899, mars 2004
- Jean-Carlo Flückiger, « Une figure de passeur : Yvan Goll », Paris-Berlin-Moscou. Regards croisés (1918-1939), revue RITM no 35, Université Paris X-Nanterre, 2006
- (Αγγλικά) Andreas Kramer et Robert Vilain, Yvan Goll : a bibliography of the primary works, Oxford/Berne/Berlin/Bruxelles/Francfort-sur-le-Main/New York/ Vienne, Lang, British and Irish studies in German language and literature, vol. 26, 2006, 377 p. (ISBN 3-906766-46-2) (Berne…) ; (ISBN 0-8204-5332-3) (New York…)
Σημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb120244227. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6r50rh6. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118540564. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ 6,0 6,1 Paul Bauer: «Deux siècles d'histoire au Père Lachaise» (Γαλλικά) Βερσαλλίες. 2006. σελ. 375. ISBN-13 978-2-914611-48-0. ISBN-10 2-914611-48-X.
- ↑ CONOR.SI. 39758435.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb120244227. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 9,0 9,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /41778. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2023.
- ↑ Surréalisme, Manifeste du surréalisme, Volume 1, Number 1, 1 October 1924, Blue Mountain Project
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]