Ιβάνα Μπρλιτς-Μαζουράνιτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιβάνα Μπρλιτς-Μαζουράνιτς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ivana Brlić-Mažuranić (Κροατικά)
Γέννηση18  Απριλίου 1874[1][2][3]
Ogulin
Θάνατος21  Σεπτεμβρίου 1938[2][3][4]
Ζάγκρεμπ[5]
Συνθήκες θανάτουαυτοκτονία
Τόπος ταφήςνεκροταφείο Μιριγκόι (45°50′18″ s. š., 15°59′6″ v. d.)[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ουγγαρίας
Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΚροατικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΚροατικά[7][8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιήτρια
συγγραφέας
συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας
Αξιοσημείωτο έργοThe Brave Adventures of Lapitch
Croatian Tales of Long Ago
Stribor's Forest
Επηρεάστηκε απόΧανς Κρίστιαν Άντερσεν
Οικογένεια
ΓονείςVladimir Mažuranić
ΣυγγενείςIvan Mažuranić (παππούς)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςstar on Croatian Walk of Fame (2007)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Ιβάνα Μπρλιτς-Μαζουράνιτς Ivana Brlić-Mažuranić Η (κροατικά: Ivana Brlić-Mažuranić) (18 Απριλίου 1874 - 21 Σεπτεμβρίου 1938) ήταν Κροάτισσα συγγραφέας παιδικών ιστοριών και παραμυθιών. Στην πατρίδα της, καθώς και διεθνώς, θεωρείται ως η καλύτερη Κροάτισσα συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας. [9]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ιβάνα Μπρλιτς-Μαζουράνιτς γεννήθηκε στις 18 Απριλίου 1874 στο Ογκούλιν της Κροατίας και ήταν γόνος της γνωστής κροατικής οικογένειας Μαζουράνιτς. Ο πατέρας της, Βλαντιμίρ Μαζουράνιτς ήταν συγγραφέας, δικηγόρος και ιστορικός που έγραψε το 1882 μεταξύ άλλων το έργο Prinosi za hrvatski pravno-povjestni rječnik (Λεξικό για την ιστορία και το νόμο της Κροατίας). Ο παππούς της ήταν ο διάσημος πολιτικός και ποιητής Ιβάν Μαζουράνιτς και η γιαγιά της, η Αλεξάνδρα Μαζουράνιτς ήταν αδελφή του συγγραφέα και βασικής προσωπικότητας της κροατικής εθνικής αφύπνησης, Δημητρίου Δημητρίου.[10]

Η Ιβάνα ακολούθησε την οικογένειά της στο Κάρλοβατς και μετά στο Τζαστρεμπάρσκο πριν εγκατασταθεί τελικά στο Ζάγκρεμπ. Μετά την ολοκλήρωση δύο ετών δημόσιας εκπαίδευσης, συνέχισε να κάνει ιδιωτικά μαθήματα στο σπίτι. Έμαθε ρωσικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά και αγγλικά.[11]

Προτομή της Ιβάνα Μπρλιτς-Μάζουρανιτς στη γεννέτειρά της Ογκούλιν

Μετά το γάμο της με τον πολιτικό και εξέχοντα δικηγόρο Βατροσλάβ Μπρλιτς το 1892, μετακόμισε στο Μπροντ να Σάβι (τώρα Σλαβόνσκι Μπροντ) όπου εισήλθε σε μια άλλη γνωστή οικογένεια της Κροατίας και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Έγινε μητέρα έξι παιδιών και αφιερώθηκε κυρίως στην οικογένειά της και στην εκπαίδευση των παιδιών της. Ενδιαφέρθηκε για την ψυχολογία των μικρών παιδιών, θέμα που ξαναχρησιμοποίησε στα βιβλία της.

Οι πρώτες της λογοτεχνικές δημιουργίες γράφτηκαν αρχικά στα γαλλικά.

Η Ιβάνα άρχισε να γράφει ένα ημερολόγιο, ποίηση και δοκίμια, αλλά οι περισσότερες από αυτές τις δημιουργίες της δεν δημοσιεύτηκαν μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Τα πρώτα της άρθρα, γνωστά ως Σχολείο και διακοπές, άρχισαν να εμφανίζονται σε εφημερίδες από το 1903.

Το 1913 κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία το πρώτο της βιβλίο Οι θαυμάσιες περιπέτειες και οι κακοτυχίες του Ιλάπιτς του Μαθητευόμενου (Čudnovate zgode i nezgode šegrta Hlapića). Στην ιστορία, ο φτωχός μαθητευόμενος Ιλάπιτς βρίσκει κατά τύχη τη χαμένη κόρη του κυρίου του και η τύχη του αλλάζει προς το καλύτερο.[12]

Οι κριτικοί θεωρούν ότι το βιβλίο της Ιστορίες από τα παλιά (Priče iz davnine), το οποίο εκδόθηκε το 1916, είναι το πιο σημαντικό της καριέρας της. [13]Σήμερα είναι από τα πιο δημοφιλή της έργα, γεγονός στο οποίο έχει συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό η προσαρμογή του σε διαδραστικό παιχνίδι από την Έλενα Μπουλάγια το 2003/2006. Στο βιβλίο, η Μπρλιτς-Μαζουράνιτς δημιούργησε μια σειρά από νέα παραμύθια, αλλά χρησιμοποιώντας ονόματα και μοτίβα από τη σλαβική μυθολογία των Κροατών. Έτσι, ορισμένοι κριτικοί την σύγκριναν με τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και τον Τόλκιν που έγραψαν επίσης εντελώς νέες ιστορίες, βασισμένες σε ορισμένα στοιχεία της πραγματικής μυθολογίας.

Η Μπρλιτς-Μαζουράνιτς προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1931 και το 1938. Το 1937, ήταν η πρώτη γυναίκα που εισήλθε στη Γιουγκοσλαβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών.[14]

Μετά από μια μακρά μάχη με την κατάθλιψη, αυτοκτόνησε σε ηλικία 64 ετών στις 21 Σεπτεμβρίου 1938 στο Ζάγκρεμπ. Είναι θαμμένη στο νεκροταφείο Mirogoj στο Ζάγκρεμπ.[11]

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1902: Οι καλοί και οι άτακτοι (Valjani i nevaljani)
  • 1905: Σχολείο και διακοπές (kola i praznici)
  • 1912: Εικόνες (Slike)
  • 1913: Οι θαυμάσιες περιπέτειες και οι κακοτυχίες του Ιλάπιτς του Μαθητευόμενου (Čudnovate zgode i nezgode šegrta Hlapića)
  • 1916: Ιστορίες από τα παλιά (Priče iz davnine)
  • 1923: Ένα βιβλίο για τη νεολαία (Knjige o omladini)
  • 1935: Από τα αρχεία της οικογένειας Μπρλιτς στο Μπροντ να Σάβι (Iz arhive obitelji Brlić u Brodu na Savi)
  • 1937: Jaša Dalmatin Viceroy of the Gujarati (Jaša Dalmatin, potkralj Gudžarata)
  • 1939: Καρδιά από μελόψωμο (Srce od licitara)
  • 1943: Μύθοι και παραμύθια (Basne i bajke)

Τα έργα της έχουν μεταφρασθεί σε πολλές ξένες γλώσσες και αρκετά έχουν μεταφερθεί στην οθόνη κυρίως σε παιδικές τηλεοπτικές σειρές.[15]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12781649j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 119486202. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 filmportal.de. 9739f1a3b82a44e6a700e4ca88df8984. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Αγγλικά) Find A Grave. 7052862. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 www.gradskagroblja.hr/trazilica-pokojnika/15. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12781649j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. CONOR.SI. 7564131.
  9. . «croatia.hr/en-GB/Activities-and-attractions/Events/NewEvents/fairy-tale-world-ivana-brlic-mazuranic». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021. 
  10. . «erasmusproject6.wixsite.com/project/Ivana Brlić Mažuranić». 
  11. 11,0 11,1 . «croatia-times.com/like-croatia/six-things-you-dont-know-about-ivana-brlic-mazunaric/». 
  12. . «croatia2go.com/ivana-brlic-mazuranic-the-family-name-mazuranic/». 
  13. . «ogulintales.com/ivana-brlic-mazuranic-tales-of-long-ago/». 
  14. . «fairytalez.com/author/ivana-brlic-mazuranic/». 
  15. . «imdb.com/Ivana Brlic-Mazuranic (1874–1938)/Writer». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]