Θεοί και δαίμονες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Θεοί και δαίμονες
Gods and Monsters
ΣκηνοθεσίαΜπιλ Κόντον[1][2][3]
ΠαραγωγήΠολ Κόλιχμαν
ΣενάριοΜπιλ Κόντον και Κρίστοφερ Μπραμ
Βασισμένο σεFather of Frankenstein
ΠρωταγωνιστέςΊαν ΜακΚέλεν[2][4][3], Μπρένταν Φρέιζερ[2][4][5], Λιν Ρέντγκρεϊβ[2][4][5], Ματ ΜακΚένζι[5], Άρθουρ Ντίγκναμ[5], Λολίτα Νταβίντοβιτς[5], Κέβιν Τζέι Ο' Κόνορ[5], Πάμελα Σάλεμ[5], Cornelia Hayes O'Herlihy[5], Ντέιβιντ Ντιούκς[5], Τζακ Μπετς[5], Τζακ Πλότνικ[5], Τζον Γκέιτινς[5], Ροζαλίντ Άιρς, Μάρτιν Φερέρο, David Millbern[6], Τζέσι Τζέιμς[6], Lisa Darr[6], Τζάντσον Μιλς[6], Κέρτις Χάρινγκτον[6] και Μαρκ Κάιλι[6]
ΜουσικήΚάρτερ Μπέργουελ
ΦωτογραφίαΣτίβεν Μάρσαλ Κατζ
ΜοντάζΒιρτζίνια Κατς
Εταιρεία παραγωγήςShowtime Networks, Here Media και BBC Films
ΔιανομήLions Gate Films και Netflix
Πρώτη προβολή21  Ιανουαρίου 1998 (Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σάντανς), 4  Νοεμβρίου 1998 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής), 26  Μαρτίου 1999 (Ηνωμένο Βασίλειο), 21  Ιανουαρίου 2000 (Δανία)[7] και 25  Μαΐου 2000 (Γερμανία)[8]
Διάρκεια105 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Θεοί και δαίμονες (αγγλικά: Gods and Monsters‎‎) είναι δραματική ταινία εποχής του 1998 που αφηγείται τις εν μέρει φανταστικές τελευταίες μέρες της ζωής του σκηνοθέτη Τζέιμς Γουέιλ, του οποίου η εμπειρία του πολέμου στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι κεντρικό θέμα. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Ίαν ΜακΚέλεν, Μπρένταν Φρέιζερ, Λιν Ρεντγκρέιβ, Λολίτα Νταβίντοβιτς και Ντέιβιντ Ντουκς. Μια διεθνής συμπαραγωγή μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών, η ταινία είναι σε σενάριο και σκηνοθεσία του Μπιλ Κόντον, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Κρίστοφερ Μπραμ του 1995 Father of Frankenstein . Παραγωγοί της ταινίας είναι οι Πολ Κόλτσμαν, Γκρεγκ Φίενμπεργκ και Μαρκ Χάρις. Ο Κλάιβ Μπάρκερ υπηρέτησε ως εκτελεστικός παραγωγός. [9] Παρά τις θετικές κριτικές, η ταινία ήταν μια αποτυχία στο box office .

Το Θεοί και δαίμονες προτάθηκε για τρία Βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων Α' Ανδρικού Ρόλου για τον ΜακΚέλεν και Β' Γυναικείου Ρόλου για την Ρεντγκρέιβ, και κέρδισε το Καλύτερο Διασκευασμένο Σενάριο. [10] Η ταινία περιλαμβάνει ανακατασκευές της παραγωγής της ταινίας του 1935 Bride of Frankenstein, την οποία σκηνοθέτησε ο Γουέιλ. Ο τίτλος Θεοί και δαίμονες προέρχεται από μια σκηνή στο Bride of Frankenstein, στην οποία ο χαρακτήρας Dr. Pretorius προπογράφει τον Dr. Frankenstein, "Σε έναν νέο κόσμο θεών και τεράτων!" Η ιστορία έχει επίσης προσαρμοστεί ως ομώνυμο έργο που έκανε πρεμιέρα στο Λονδίνο στο Southwark Playhouse τον Φεβρουάριο του 2015.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη δεκαετία του 1950, ο Τζέιμς Γουέιλ, σκηνοθέτης του Φρανκενστάιν και της Νύφης του Φρανκενστάιν, αποσύρθηκε. Ο Γουέιλ ζει με την επί χρόνια υπηρέτριά του, Χάννα, η οποία τον φροντίζει πιστά αλλά αποδοκιμάζει την ομοφυλοφιλία του. Έχει υποστεί μια σειρά από εγκεφαλικά που τον έχουν αφήσει ευάλωτο και βασανισμένο από αναμνήσεις: μεγαλώνοντας ως φτωχός απόκληρος, την τραγική υπηρεσία του στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τα γυρίσματα της ταινίας Νύφη του Φρανκενστάιν . Ο Γουέιλ αναπολεί το παρελθόν του και επιδίδεται στις φαντασιώσεις του, όπως τα πάρτι στην πισίνα και πειράζοντας σεξουαλικά έναν ντροπιασμένο, λαμπέρο θαυμαστή. Καταπολεμά την κατάθλιψη και μερικές φορές σκέφτεται να αυτοκτονήσει, καθώς συνειδητοποιεί ότι η ζωή του, η ελκυστικότητά του και η υγεία του καταρρέουν.

Ο Γουέιλ γίνεται φίλος του νεαρού, όμορφου κηπουρού του, Κλέιτον Μπουν, και οι δυο τους ξεκινούν μερικές φορές μια περιέργη φιλία καθώς ο Μπουν ποζάρει για τα σκίτσα του Γουέιλ. Οι δύο άντρες δένονται ενώ συζητούν τη ζωή τους και αντιμετωπίζουν τα περιστατικά του αποπροσανατολισμού και της αδυναμίας του Γουέιλ από τα εγκεφαλικά. Ο Μπουν, εντυπωσιασμένος από τη φήμη του Γουέιλ, παρακολουθεί το Bride of Frankenstein στην τηλεόραση καθώς οι φίλοι του κοροϊδεύουν την ταινία, τη φιλία του με τον Γουέιλ και τις προθέσεις του.

Ο Μπουν διαβεβαιώνει τον Γουέιλ ότι είναι στρέιτ και λαμβάνει τη διαβεβαίωση τον Γουέιλ ότι δεν υπάρχει σεξουαλικό ενδιαφέρον, αλλά ο Μπουν ξεσπά όταν ο Γουέιλ συζητά γραφικά το σεξουαλικό του ιστορικό. Ο Μπουν επιστρέφει αργότερα με τη συμφωνία ότι δεν θα ξαναγίνουν τέτοιες συζητήσεις. Ο Μπουν καλείται να συνοδεύσει τον Γουέιλ σε ένα πάρτι που διοργανώνει ο Τζορτζ Κιούκορ για την Πριγκίπισσα Μαργαρίτα. Εκεί, έχει κανονιστεί μια φωτογράφιση για τον Γουέιλ με τα "Τέρατα του": τον Μπόρις Καρλόφ και την Έλσα Λάντσεστερ από τη φήμη του "αρχαίου" κινηματογράφου. Αυτό το γεγονός επιδεινώνει την κατάθλιψη του Γουέιλ. Μια ξαφνική καταιγίδα γίνεται δικαιολογία για να φύγει.

Πίσω στο σπίτι του ο Γουέιλ αποφασίζει να προσπαθήσει να σκιτσάρει τον Κλέιτον άλλη μια φορά. Μετά από μερικά λεπτά, δείχνει τα σκίτσα του στον Κλέιτον, αποκαλύπτοντας ότι έχει χάσει την ικανότητά του να σχεδιάζει. Αφού ο Κλέιτον αφήνει την πετσέτα του για να ποζάρει γυμνός, ο Γουέιλ τον βάζει να φορέσει μια μάσκα αερίου του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και στη συνέχεια χρησιμοποιεί την ευκαιρία για να κάνει σεξουαλική επίθεση στον Κλέιτον, φιλώντας τον ώμο και το λαιμό του και πιάνει με δύναμη τα γεννητικά του όργανα. Ένας εξαγριωμένος Κλέιτον πολεμά τον Γουέιλ, ο οποίος ομολογεί ότι αυτό ήταν το σχέδιό του και παρακαλεί τον Κλέιτον να τον σκοτώσει για να τον ανακουφίσει από τα βάσανά του. Ο Κλέιτον αρνείται, βάζει τον Γουέιλ στο κρεβάτι και μετά κοιμάται στον κάτω όροφο. Το επόμενο πρωί, η Χάνα ταράζεται όταν δεν μπορεί να βρει τον Γουέιλ, με αποτέλεσμα ο Κλέιτον και η Χάνα να τον αναζητήσουν. Ο Κλέιτον βρίσκει τον Γουέιλ να επιπλέει νεκρός στην πισίνα καθώς μια ταραγμένη Χάνα τρέχει έξω, κρατώντας ένα σημείωμα αυτοκτονίας. Ο Κλέιτον και η Χάνα συμφωνούν ότι πρέπει να εξαφανίσουν το πτώμα για να αποφευχθεί ένα σκάνδαλο.

Μια δεκαετία αργότερα, ο Μπουν και ο γιος του, Μάικλ, παρακολουθούν την Bride of Frankenstein στην τηλεόραση. Ο Μάικλ είναι δύσπιστος για τον ισχυρισμό του πατέρα του ότι γνώριζε τον Γουέιλ, αλλά ο Μπουν δείχνει ένα σκίτσο του τέρατος του Φρανκενστάιν που σχεδίασε ο Γουάιλ και με υπογραφή, Στον Κλέιτον" . Ο Κλέιτον περπατά αργότερα σε έναν δρόμο τη νύχτα στη βροχή, μιμούμενος τις κινήσεις του τέρατος του Φρανκενστάιν.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Θεοί και δαίμονες έλαβε θετικές κριτικές από τους κριτικούς, με τις ερμηνείες του ΜακΚέλεν, του Φρέιζερ και της Ρεντγκρέιβ να ξεχωρίζουν για ιδιαίτερους επαίνους. Το Time Out το χαρακτήρισε «όχι μια περίπλοκη ταινία, αλλά ζεστή και έξυπνη». [11]

Η ταινία έχει βαθμολογία 96% στο Rotten Tomatoes, βασισμένη σε 67 κριτικές, με μέση βαθμολογία 8,4/10. Η κριτική συναίνεση του ιστότοπου αναφέρει: Το Θεοί και δαίμονες είναι ένα μαγευτικό, συγκεχυμένο κομμάτι ημι-φαντασίας, με εξαιρετικές ερμηνείες, με τον ΜακΚέλεν να πρωτοπορεί, αλλά και τους Ρεντγκρέιβ και Φρέιζερ να μην υστερούν πολύ. [12] Στο Metacritic η ταινία έχει βαθμολογία 74 στα 100, με βάση κριτικές 32 κριτικών, που υποδηλώνουν «γενικά ευνοϊκές κριτικές». [13]

Βραβεία & Υποψηφιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οργάνωση Κατηγορία Παραλήπτες Αποτελέσμα
Όσκαρ[10] Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου Ίαν ΜακΚέλεν Υποψηφιότητα
Όσκαρ Β´ Γυναικείου Ρόλου Λιν Ρεντγκρέιβ Υποψηφιότητα
Όσκαρ Καλύτερου Προσαρμοσμένου Σεναρίου Μπιλ Κόντον Νίκη
Awards Circuit Community Awards Best Actor in a Leading Role Ίαν ΜακΚέλεν Υποψηφιότητα
Καλύτερο Προσαρμοσμένο Σενάριο Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
Bram Stoker Awards[14] Best Screenplay Νίκη[α]
British Academy Film Awards[15] Best Actress in a Supporting Role Λιν Ρεντγκρέιβ Υποψηφιότητα
British Independent Film Awards Best British Film Υποψηφιότητα
Καλύτερη Σκηνοθεσία Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Σικάγου[16] Καλύτερος Α' Ανδρικός Ρόλος Νίκη
Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σικάγου Best Feature (Audience Choice Award) Μπιλ Κόντον Νίκη
Chlotrudis Awards Best Movie Νίκη
Καλύτερη Σκηνοθεσία Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Best Supporting Actor Brendan Fraser Υποψηφιότητα
Best Supporting Actress Λιν Ρεντγκρέιβ Υποψηφιότητα
Critics' Choice Movie Awards[17] Best Picture Υποψηφιότητα
Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Ντάλας-Φορτ Γουόρθ Καλύτερη Ταινία Υποψηφιότητα
Deauville American Film Festival Grand Prix Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
International Critics' Award Νίκη
Film Critics Circle of Australia Awards Best Foreign Film Υποψηφιότητα
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Φλόριντα[18] Καλύτερος Α' Ανδρικός Ρόλος Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Ghent International Film Festival FIPRESCI Prize Μπιλ Κόντον Νίκη
Audience Award Νίκη
GLAAD Media Awards Outstanding Film – Wide Release Νίκη
Χρυσές Σφαίρες[19] Καλύτερη Δραματική Ταινία Υποψηφιότητα
Α' Ανδρικού Ρόλου (Δραμα) Ίαν ΜακΚέλεν Υποψηφιότητα
Καλύτερος Β' Γυναικείος Ρόλος Λιν Ρεντγκρέιβ Νίκη
Independent Spirit Awards[20] Best Feature Νίκη
Best Male Lead Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Best Supporting Female Λιν Ρεντγκρέιβ Νίκη
Best Screenplay Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
International Horror Guild Awards Best Movie Νίκη
Kansas City Film Critics Circle Awards[21] Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
London Film Critics Circle Awards British Supporting Actress of the Year Λιν Ρεντγκρέιβ Νίκη
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Λος Άντζελες[22] Καλύτερος Α' Ανδρικός Ρόλος Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Καλύτερη Μουσική Carter Burwell Επιλαχών
National Board of Review Awards[23] Best Film Νίκη
Top Ten Films 5η θέση
Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
National Society of Film Critics Awards[24] Best Actor 2η θέση
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης[25] Α' Ανδρικός Ρόλος Επιλαχών
Online Film & Television Association Awards[26] Best Actor Νίκη
Best Drama Actor Νίκη
Best Drama Actress Λιν Ρεντγκρέιβ Υποψηφιότητα
Best Screenplay – Based on Material from Another Medium Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
Best Drama Ensemble Υποψηφιότητα
Ένωση Διαδικτυακών Κριτικών Κινηματογράφου[27] Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Producers Guild of America Awards[28] Outstanding Producer of Theatrical Motion Pictures Paul Colichman, Gregg Fienberg and Mark R. Harris Υποψηφιότητα
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Σαν Ντιέγκο Καλύτερη Ταινία Νίκη
Καλύτερος Α' Ανδρικός Ρόλος Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Φεστιβάλ Σαν Σεμπαστιάν Golden Shell Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα
Special Jury Prize Νίκη[β]
Best Actor Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Satellite Awards[29] Best Motion Picture – Drama Υποψηφιότητα
Best Actor in a Motion Picture – Drama Ίαν ΜακΚέλεν Υποψηφιότητα
Best Actress in a Supporting Role in a Motion Picture – Drama Λιν Ρεντγκρέιβ Υποψηφιότητα
Best Screenplay – Adapted Μπιλ Κόντον Νίκη
Saturn Awards[30] The President's Memorial Award Νίκη
Screen Actors Guild Awards[31] Outstanding Performance by a Male Actor in a Leading Role Ίαν ΜακΚέλεν Υποψηφιότητα
Outstanding Performance by a Female Actor in a Supporting Role Λιν Ρεντγκρέιβ Υποψηφιότητα
Seattle International Film Festival Best Director Μπιλ Κόντον Νίκη
SESC Film Festival Best Foreign Actor (Critics Award) Ίαν ΜακΚέλεν Νίκη
Best Foreign Actor (Audience Award) Νίκη
Southeastern Film Critics Association Awards[32] Best Actor Επιλαχών
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Τορόντο[33] Α' Ανδρικός Ρόλος Νίκη
USC Scripter Awards[34] Bill Condon (screenwriter); Christopher Bram (author) Υποψηφιότητα
Voices in the Shadow Dubbing Festival Best Male Voice Sergio Graziani (for the dubbing of Ian McKellen) Νίκη
Writers Guild of America Awards[35] Best Screenplay – Based on Material Previously Produced or Published Μπιλ Κόντον Υποψηφιότητα

Πραγματικά γεγονότα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζέιμς Γουέιλ έβαλε αρκετούς άντρες (και γυναίκες) να ποζάρουν γυμνοί για εκείνον, και μερικοί από αυτούς φαίνονται στη δημιουργία της ταινίας. Αρκετοί από τους πίνακές του αγοράστηκαν από έναν συλλέκτη και δανείστηκαν στο στούντιο για τη δημιουργία αυτής της ταινίας.

Ο Γουέιλ υπέστη εγκεφαλικά στο τέλος της ζωής του, τα οποία επηρέασαν τις πνευματικές του ικανότητες και βρέθηκε νεκρός στην πισίνα του. [36] Υπήρχαν φήμες ότι επρόκειτο για ανθρωποκτονία, αλλά τα στοιχεία έδειχναν μόνο την αυτοκτονία. [37]

Στο ντοκιμαντέρ που περιλαμβάνεται στο DVD και σε συνεντεύξεις, ο μυθιστοριογράφος Κρίστοφερ Μπραμ εξηγεί ότι ο χαρακτήρας του Κλέιτον Μπουν είναι εντελώς πλασματικός. [38]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Από κονού με τον Άλεξ Πρόγιας για τη Dark City.
  2. ↑ Tied with Where the Heart Is.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ www.imdb.com/title/tt0120684/. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 stopklatka.pl/film/bogowie-i-potwory. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 www.filmaffinity.com/en/film807869.html. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 www.metacritic.com/movie/gods-and-monsters. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2016.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 www.imdb.com/title/tt0120684/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  7. ↑ www.dfi.dk/faktaomfilm/film/da/27808.aspx?id=27808.
  8. ↑ www.zelluloid.de/filme/index.php3?id=545. Ανακτήθηκε στις 19  Ιανουαρίου 2018.
  9. ↑ Kaufman, Anthony (11 Νοεμβρίου 1998). «From Candyman to Frankenstein, Bill Condon Talks "Gods and Monsters"». IndieWire. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2021. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «The 71st Academy Awards (1999) Nominees and Winners». Oscars.org. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011. 
  11. ↑ «Gods and Monsters». Time Out. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. 
  12. ↑ Gods and Monsters στο Rotten Tomatoes
  13. ↑ Gods and Monsters στο Metacritic
  14. ↑ «Past Bram Stoker Nominees & Winners». Horror Writers Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2021. 
  15. ↑ «BAFTA Awards: Film in 1999». BAFTA. 1999. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  16. ↑ «1988-2013 Award Winner Archives». Chicago Film Critics Association. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. 
  17. ↑ «The BFCA Critics' Choice Awards :: 1998». Broadcast Film Critics Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. 
  18. ↑ «1998 FFCC AWARD WINNERS». Florida Film Critics Circle. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. 
  19. ↑ «Gods and Monsters – Golden Globes». HFPA. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  20. ↑ «36 Years of Nominees and Winners» (PDF). Independent Spirit Awards. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2021. 
  21. ↑ «KCFCC Award Winners – 1990-99». kcfcc.org. 14 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  22. ↑ «The 24th Annual Los Angeles Film Critics Association Awards». Los Angeles Film Critics Association. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  23. ↑ «1996 Award Winners». National Board of Review. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  24. ↑ «Past Awards». National Society of Film Critics. 19 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2021. 
  25. ↑ «New York Film Critics Circle Awards: 1998 Awards». New York Film Critics Circle. 1999. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  26. ↑ «3rd Annual Film Awards (1998)». Online Film & Television Association. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  27. ↑ «1998 Awards (2nd Annual)». Online Film Critics Society. 3 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2021. 
  28. ↑ Madigan, Nick (March 3, 1999). «Producers tap 'Ryan'; Kelly, Hanks TV winners». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 23, 2017. https://web.archive.org/web/20170923124450/http://variety.com/1999/film/news/pvt-1st-class-1117491899/. Ανακτήθηκε στις September 22, 2017. 
  29. ↑ «International Press Academy website – 1999 3rd Annual SATELLITE Awards». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2008. 
  30. ↑ «Past Saturn Awards». Saturn Awards.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2008. 
  31. ↑ «The 5th Annual Screen Actors Guild Awards: Nominees and Recipients». Screen Actors Guild. 1999. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  32. ↑ «1998 SEFA Awards». sefca.net. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021. 
  33. ↑ «TFCA Past Award Winners». Toronto Film Critics Association. 29 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. 
  34. ↑ «Past Scripter Awards». USC Scripter Award. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021. 
  35. ↑ «WGA Awards: Previous Nominees and Winners». Writers Guild of America Award. 1999. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  36. ↑ «James Whale — Directing "Horror" With Style». The Picture Showman. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2009. 
  37. ↑ «James Whale». Eric B Olsen. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2009. 
  38. ↑ «Father of Frankenstein by Christopher Bram». KBOO FM. 18 Μαΐου 2005. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Θεοί_και_δαίμονες&oldid=10407194"