Thanatosensitivity
Ο αγγλικός νεολογισμός Thanatosensitivity περιγράφει μια επιστημολογική-μεθοδολογική προσέγγιση στην τεχνολογική έρευνα και τον σχεδιασμό που επιδιώκει ενεργά να ενσωματώσει τα γεγονότα της θνησιμότητας, του θανάτου και του θανάτου στον παραδοσιακό σχεδιασμό με επίκεντρο τον χρήστη. Ο όρος "thanatosensitivity", που επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον Michael Massimi και τον Andrea Charise από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο σε μια κοινή εργασία που παρουσιάστηκε στο CHI 2009, αναφέρεται σε μια ανθρωπιστικά θεμελιωμένη προσέγγιση στην έρευνα και τον σχεδιασμό της αλληλεπίδρασης ανθρώπου-υπολογιστή (HCI), η οποία αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει τα εννοιολογικά και πρακτικά ζητήματα που αφορούν τον θάνατο κατά τη δημιουργία διαδραστικών συστημάτων.[1]
Ο όρος θανατοευαίσθητος προέρχεται από την αρχαία ελληνική μυθολογική προσωποποίηση του θανάτου, τον Θάνατο (ελληνικά: Θάνατος (Thánatos), "Θάνατος"), ο οποίος από μόνος του είναι ένας όρος που συνδέεται με την έννοια της ορμής του θανάτου που είναι κοινή στη μεταφροϋδική σκέψη του 20ού αιώνα. Αυτή η διεπιστημονικότητα ή διεπιστημονικότητα είναι ζωτικής σημασίας για την έρευνα της θανάτου, διότι, σε αντίθεση με πολλούς τομείς της έρευνας του HCI, οι μελέτες του θανάτου και της θνησιμότητας σπανίως επιδέχονται εργαστηριακές μελέτες ή παραδοσιακές προσεγγίσεις επιτόπιας έρευνας. Όπως υποστηρίζουν οι Massimi και Charise, η κριτική ανθρωπιστική πτυχή της ευαισθησίας στον θάνατο προσφέρει αποτελεσματικά "μια μη επεμβατική στρατηγική για την καλύτερη κατανόηση των εννοιολογικών και πρακτικών ζητημάτων που αφορούν τον θάνατο, την πληροφορική και την ανθρώπινη εμπειρία".[2]
Εννοιολογικές και πρακτικές εφαρμογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορικά, ο σχεδιασμός και η έρευνα στις επιστήμες των υπολογιστών σπάνια εξέταζε τα ζητήματα που σχετίζονται με το θάνατο του χρήστη. Ωστόσο, οι Lindley κ. ά. σημειώνουν ότι "οι αλλαγές στον τομέα της Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου-Υπολογιστή (HCI) σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ωριμότητα των διαδραστικών τεχνολογιών οδηγούν τους ερευνητές και τους σχεδιαστές να εξετάσουν ζητήματα που αφορούν τη θνησιμότητα".[3] Ο πολλαπλασιασμός των ψηφιακά διαμεσολαβημένων (και συχνά προστατευμένων με κωδικό πρόσβασης) προσωπικών δεδομένων και των διαδικτυακών ταυτοτήτων, καθώς και των βιομετρικών πρακτικών, "προϋποθέτουν συνήθως ένα ζωντανό σώμα για την πρόσβαση",[4] γεγονός που καθιστά την πρόσβαση στα δεδομένα μετά το θάνατο όλο και πιο προβληματική για τα άτομα και τους συγγενείς, καθώς και για τα ιδρύματα και τις εταιρείες, που μπορεί να έχουν αξιώσεις ή συμφέροντα σε αυτά τα υλικά. Μια είδηση του 2004 περιγράφει πώς η Yahoo! αρνήθηκε στην οικογένεια του Justin Ellsworth, ενός αποθανόντος Αμερικανού πεζοναύτη, την πρόσβαση στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο, εμποδίζοντάς τους να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες απαραίτητες για τη διαχείριση των συνεπειών του θανάτου του ιδιοκτήτη του λογαριασμού.[5] Ο προσδιορισμός του τρόπου με τον οποίο οι ψηφιακές πληροφορίες και τα ψηφιακά αντικείμενα "μπορούν να κληροδοτηθούν, να κληρονομηθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν κατάλληλα",[6] λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την πολυπλοκότητα των ανησυχιών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, αποτελεί έναν νέο ορίζοντα της έρευνας για την αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή. "Σε θεμελιώδες επίπεδο, τα ζητήματα αυτά γίνονται όλο και πιο σημαντικά, καθώς οι εταιρείες τεχνολογίας αποφασίζουν πώς να χειρίζονται λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ιστοσελίδες που ανήκουν σε άτομα που έχουν πλέον αποβιώσει".[7] Η πρόσφατη έρευνα στον τομέα αυτό έχει ζητήσει την ανάπτυξη πιο στοχευμένων εφαρμογών για τη διευκόλυνση της κληρονομικότητας του ψηφιακού υλικού.[8]
Επιπλέον, οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την τεχνολογία σε πρακτικές που αφορούν τη θνησιμότητα, τον θάνατο και τη θνησιμότητα είναι τομείς της έρευνας HCI που ιστορικά έχουν λάβει ελάχιστη προσοχή.[9] Παρόλο που τα τεχνολογικά τεχνουργήματα που αντιμετωπίζουν ζητήματα του τέλους της ζωής είναι όλο και πιο διαδεδομένα (π. χ. ηλεκτρονικά μνημόσυνα), η ακαδημαϊκή έρευνα στον τομέα αυτό βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο. Αυτές οι «θανατοτεχνολογίες» ("thanatechnologies")[10] επιδιώκουν να καλύψουν πολυάριθμες ανάγκες, όπως η μνημόνευση, η υποστήριξη και η επικοινωνία σε περίπτωση πένθους, η αρχειοθέτηση, η πρόσβαση σε πληροφορίες και πόρους κ. ο. κ. Παρόλο που υπάρχουν πολλές thanatechnologies, σχετικά λίγες είναι το προϊόν μιας διαδικασίας σχεδιασμού με ευαισθησία στο thanatos- αντίθετα, είναι υιοθεσίες τεχνολογιών γενικού σκοπού. Για παράδειγμα, το λογισμικό διαχείρισης φόρουμ δεν ασχολείται ρητά με τη θνησιμότητα των χρηστών του- ωστόσο, τα διαδικτυακά φόρουμ αποτελούν ένα συνηθισμένο μέρος για την επικοινωνία των πενθούντων σχετικά με την απώλεια με τη μορφή επίσημων και (συνηθέστερα) ανεπίσημων διαδικτυακών μνημοσύνων.[11] Επιπλέον, οι τρισδιάστατοι εικονικοί κόσμοι αρχίζουν να διερευνώνται ως χώροι άτυπης μνημόνευσης.[12]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Massimi, Michael· Andrea Charise (2009). Dying, death, and mortality: towards thanatosensitivity in HCI. CHI EA '09: Proceedings of the 27th International Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems. σελίδες 2459–2468. doi:10.1145/1520340.1520349. ISBN 9781605582474. Unknown parameter
|s2cid=ignored (βοήθεια) - ↑ Massimi, Michael· Andrea Charise (2009). Dying, death, and mortality: towards thanatosensitivity in HCI. CHI EA '09: Proceedings of the 27th International Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems. σελίδες 2459–2468. doi:10.1145/1520340.1520349. ISBN 9781605582474. Unknown parameter
|s2cid=ignored (βοήθεια) - ↑ Lindley, Siân E.; Eduardo H. Calvillo Gámez; Juan José Gámez Leija (April 2010). «Remembering rituals of remembrance: Capturing Xantolo through SenseCam». CHI 2010 Workshop on HCI at the End of Life. http://research.microsoft.com/apps/pubs/?id=121334.
- ↑ Massimi, Michael· Andrea Charise (2009). Dying, death, and mortality: towards thanatosensitivity in HCI. CHI EA '09: Proceedings of the 27th International Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems. σελίδες 2459–2468. doi:10.1145/1520340.1520349. ISBN 9781605582474. Unknown parameter
|s2cid=ignored (βοήθεια) - ↑ «Yahoo denies family access to dead marine's e-mail». CNET News. 21 Δεκεμβρίου 2004.
- ↑ Wendy Moncur; Annalu Waller (2010). Digital Inheritance, RCUK Digital Futures 2010. https://dundee.academia.edu/WendyMoncur/Papers/449465/Digital_Inheritance.
- ↑ Lindley, Siân E.; Eduardo H. Calvillo Gámez; Juan José Gámez Leija (April 2010). «Remembering rituals of remembrance: Capturing Xantolo through SenseCam». CHI 2010 Workshop on HCI at the End of Life. http://research.microsoft.com/apps/pubs/?id=121334.
- ↑ Wiley, Cyndi· Wang, Yun· Musselman, Ryan· Krumm, Beverly· Stephanidis, Constantine (2011). «Connecting Generations: Preserving Memories with Thanatosensitive Technologies». Στο: Constantine Stephanidis. HCI International 2011 – Posters' Extended Abstracts
. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg. σελίδες 474–478. doi:10.1007/978-3-642-22098-2_95. ISBN 978-3-642-22098-2.
- ↑ «HCI at the end of life: Understanding death, dying, and the digital» (PDF). Proc. CHI 2010 Extended Abstracts, 4477-4480.
- ↑ Carla Sofka· Kathleen Gilbert· Illene Noppe (2012). Thanatechnology: Dying, Death, and Grief in an Online Universe. Springer Publishing Company. ISBN 978-0-8261-0732-9.
- ↑ Jed Brubaker; Janet Vertesi. Death and the Social Network, Paper presented at the CHI 2010 workshop HCI at the End of Life. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-04. https://web.archive.org/web/20120704091917/http://uci.academia.edu/JedBrubaker/Papers/368823/Death_and_the_Social_Network. Ανακτήθηκε στις 2022-03-17.
- ↑ Braman, James· Dudley, Alfreda· Vincenti, Giovanni (2011). «Death, Social Networks and Virtual Worlds: A Look into the Digital Afterlife». 2011 Ninth International Conference on Software Engineering Research, Management and Applications. σελίδες 186–192. doi:10.1109/SERA.2011.35. ISBN 978-1-4577-1028-5. Unknown parameter
|s2cid=ignored (βοήθεια)
