Θαλασσινό αλάτι
Το θαλασσινό αλάτι είναι αλάτι που παράγεται με την εξάτμιση του θαλάσσιου νερού. Χρησιμοποιείται ως καρύκευμα σε τρόφιμα, στη μαγειρική, στα καλλυντικά και στη συντήρηση τροφίμων. Ονομάζεται επίσης κολπικό αλάτι, [1] ηλιακό αλάτι[2] ή απλά αλάτι. Όπως το ορυκτό αλάτι, η παραγωγή θαλασσινού αλατιού χρονολογείται από τους προϊστορικούς χρόνους.
Σύνθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα εμπορικά διαθέσιμα θαλασσινά άλατα στην αγορά σήμερα διαφέρουν πολύ στη χημική τους σύνθεση. Αν και το κύριο συστατικό είναι το χλωριούχο νάτριο, το υπόλοιπο τμήμα μπορεί να κυμαίνεται από λιγότερο από 0,2 έως 10% άλλων αλάτων. Αυτά είναι κυρίως άλατα ασβεστίου, καλίου και μαγνησίου χλωριούχου και θειικού άλατος με ουσιαστικά μικρότερες ποσότητες πολλών ιχνοστοιχείων που βρίσκονται στο φυσικό θαλασσινό νερό. Αν και η σύνθεση του διαθέσιμου στο εμπόριο άλατος μπορεί να ποικίλει, η ιοντική σύνθεση του φυσικού θαλασσινού νερού είναι σχετικά σταθερή.[3]
| Συγκέντρωση ιόντων σε θαλασσινό νερό[3] | χλ/λίτρο |
|---|---|
| Χλωρίδιο | 18.980 |
| Νάτριο | 10.556 |
| Θειϊκό | 2.649 |
| Μαγνήσιο | 1.262 |
| Ασβέστιο | 400 |
| Κάλιο | 380 |
| Διττανθρακικό | 140 |
| Βρώμιο | 65 |
| Βορικά | 26 |
| Στρόντιο | 13 |
| Φθορίδιο | 1 |
| Πυριτικό άλας | 1 |
| Ιωδιούχο | <1 |
| Σύνολο διαλυμένων στερεών | 34.483 |
Ιστορική παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
Το θαλασσινό αλάτι αναφέρεται στο Vinaya Piṭaka, μια βουδιστική γραφή που καταρτίστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ..[4] Η αρχή της παραγωγής είναι η εξάτμιση του νερού από την άρμη της θάλασσας. Σε θερμά και ξηρά κλίματα, αυτό μπορεί να επιτευχθεί εξ ολοκλήρου χρησιμοποιώντας ηλιακή ενέργεια, αλλά σε άλλα κλίματα έχουν χρησιμοποιηθεί πηγές καυσίμου. Η σύγχρονη παραγωγή θαλασσινού αλατιού βρίσκεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη Μεσόγειο και σε άλλα ζεστά, ξηρά κλίματα.
Τέτοια μέρη ονομάζονται σήμερα εργοτάξια αλατιού, αντί της παλαιότερης λέξης αλατοποιείο. Ένα αρχαίο ή μεσαιωνικό αλατοποιείο δημιουργούταν όπου υπήρχε:
- Πρόσβαση σε αγορά για το αλάτι[5]
- Μια ακτή με κρηπίδα, προστατευμένη από την έκθεση στην ανοιχτή θάλασσα
- Μια φθηνή και εύχρηστη τροφοδοσία καυσίμου, ή κατά προτίμηση ο ήλιος
- Ένα άλλο εμπόριο, όπως η κτηνοτροφία ή η βυρσοδεψία - που επωφελήθηκε από την εγγύτητα με το αλάτι (παράγοντας δέρμα, αλατισμένο κρέας, κ.λπ.) και παρείχε στο αλατοποιείο μια τοπική αγορά
Με αυτόν τον τρόπο, οι αλυκές, οι βοσκότοποι και τα αλατοποιεία ενισχύουν το ένα το άλλο οικονομικά. Αυτό ήταν το πρότυπο κατά τη Ρωμαϊκή και μεσαιωνική περίοδο γύρω από το The Wash, στην ανατολική Αγγλία.[5]
Η αραιή άρμη της θάλασσας εξατμιζόταν σε μεγάλο βαθμό από τον ήλιο. Στις ρωμαϊκές περιοχές, αυτό έγινε χρησιμοποιώντας κεραμικά δοχεία γνωστά ως μπρικέτες.[5] Οι εργάτες έξυναν το συμπυκνωμένο αλάτι και λάσπη και το έπλεναν με καθαρό θαλασσινό νερό για να ξεκαθαρίσουν τις ακαθαρσίες από την πλέον συμπυκνωμένη άρμη. Έχυναν την άρμη σε ρηχά τηγάνια (ελαφρώς ψημένα από τοπικό θαλάσσιο πηλό) και τα έβαζαν σε πήλινες κολόνες μεγέθους γροθιάς πάνω από τύρφη για την τελική εξάτμιση. Στη συνέχεια έξυναν το αποξηραμένο αλάτι και το πούλησαν.
Στον αποικιακό Νέο Κόσμο, οι σκλάβοι μεταφέρθηκαν από την Αφρική για να μαζέψουν αλάτι σε διάφορα νησιά στις Δυτικές Ινδίες, στις Μπαχάμες και ιδιαίτερα στα Τερκς και Κέικος.
Σήμερα, το αλάτι που φέρει την ένδειξη «θαλασσινό αλάτι» στις ΗΠΑ ενδέχεται να μην προέρχεται από τη θάλασσα, αρκεί να πληροί τις απαιτήσεις καθαρότητας του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων.[6] Όλα τα αλατωρυχεία ήταν αρχικά από θαλάσσιο αλάτι, καθώς προέρχονταν από μια θαλάσσια πηγή κάποια στιγμή στο μακρινό παρελθόν, συνήθως από μια ρηχή θάλασσα που εξατμίστηκε.
Γεύση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μερικοί γκουρμέ πιστεύουν ότι το θαλασσινό αλάτι έχει καλύτερη γεύση και έχει καλύτερη υφή από το συνηθισμένο επιτραπέζιο αλάτι.[7] Σε εφαρμογές που διατηρούν τη χονδροειδή υφή του θαλασσινού αλατιού, μπορεί να προσφέρει διαφορετική αίσθηση στο στόμα και μπορεί να αλλάξει γεύση λόγω του διαφορετικού ρυθμού διάλυσης. Η περιεκτικότητα σε μέταλλα επηρεάζει επίσης τη γεύση. Τα χρώματα και η ποικιλία των γεύσεων οφείλονται σε τοπικούς αργίλους και φύκια που βρίσκονται στα νερά από τα οποία συλλέγεται το αλάτι. Για παράδειγμα, ορισμένα άλατα από την Κορέα και τη Γαλλία είναι ροζ γκρι, μερικά από την Ινδία είναι μαύρα. Μαύρα και κόκκινα άλατα από τη Χαβάη μπορεί ακόμη και να έχουν προσθέσει μαύρη λάβα σε σκόνη και ψημένο κόκκινο πηλό.[8] Κάποιο θαλασσινό αλάτι περιέχει θειικά άλατα.[9] Μπορεί να είναι δύσκολο να διακριθεί το θαλασσινό αλάτι από άλλα άλατα, όπως το ροζ αλάτι Ιμαλαΐων, το αλάτι Μάρας από τις αρχαίες ιαματικές πηγές των Ίνκα ή το ορυκτό αλάτι (αλίτης).
Το μαύρο αλάτι λάβας είναι ένας όρος εμπορίου για το θαλασσινό αλάτι που συλλέγεται από διάφορα μέρη σε όλο τον κόσμο που έχει αναμειχθεί και χρωματιστεί με ενεργό άνθρακα. Το αλάτι χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό καρύκευμα που φαίνεται στο τραπέζι.
Υγεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η θρεπτική αξία του θαλασσινού αλατιού και του επιτραπέζιου αλατιού είναι περίπου η ίδια καθώς και τα δύο είναι κυρίως χλωριούχο νάτριο.[10][11] Το επιτραπέζιο αλάτι είναι περισσότερο επεξεργασμένο από το θαλασσινό αλάτι για την εξάλειψη των ορυκτών και συνήθως περιέχει ένα πρόσθετο όπως το διοξείδιο του πυριτίου για την αποφυγή συσσώρευσης.
Το ιώδιο, ένα στοιχείο απαραίτητο για την ανθρώπινη υγεία,[12] υπάρχει μόνο σε μικρές ποσότητες στο θαλασσινό αλάτι.[13] Το ιωδιούχο αλάτι είναι επιτραπέζιο αλάτι αναμεμιγμένο με μια λεπτή ποσότητα διαφόρων αλάτων του στοιχείου ιωδίου.
Μελέτες έχουν βρει κάποια μόλυνση με μικροπλαστικά στο θαλασσινό αλάτι από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Κίνα.[14] Το θαλασσινό αλάτι έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει μολυνθεί από μύκητες που μπορούν να προκαλέσουν αλλοίωση των τροφίμων καθώς και μερικούς που μπορεί να είναι μυκοτοξινογόνοι.[15]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Brownrigg, William (1748). The Art of Making Common Salt, as Now Practised in Most Parts of the World. C. Davis. σελίδες 12.
- ↑ Forbes, R. J. (1955). Studies in Ancient Technology. iii. Brill Archive. σελ. 169. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2012.
- ↑ 3,0 3,1 «Major ion composition of seawater - Lenntech». www.lenntech.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2019.
- ↑ Prakash, Om (1 Ιανουαρίου 2005). Cultural History of India. New Age International. σελ. 479. ISBN 9788122415872. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2012.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Μέρφι, Πίτερ (6 Οκτωβρίου 2009). The English Coast: A History and a Prospect. Continuum International Publishing Group. σελίδες 37–38. ISBN 9781847251435. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2012.
- ↑ Wolke, Robert L. (17 Οκτωβρίου 2008). What Einstein Told His Cook: Kitchen Science Explained. W. W. Norton & Company. σελ. 52. ISBN 9780393329421. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2012.
- ↑ "Worth One's Salt" by Dan Crane, Salon, Apr 2005
- ↑ Wolke, Robert L. What Einstein Told His Cook. (2002) pp. 49–50.
- ↑ Jr, John J. McKetta (13 Μαρτίου 1995). Encyclopedia of Chemical Processing and Design: Volume 51 - Slurry Systems: Instrumentation to Solid-Liquid Separation (στα Αγγλικά). CRC Press. ISBN 9780824726027.
- ↑ Katherine Zeratsky (2019). «Sea salt vs. Table salt: What's the difference?». Mayo Clinic.
- ↑ «Is sea salt better for you than regular table salt?». ABC Life, Australian Broadcasting Corporation. 18 Ιουνίου 2019.
- ↑ Fisher, Peter W. F. and Mary L'Abbe. 1980. Iodine in Iodized Table Salt and in Sea Salt. Can. Inst. Food Sci. Technolo. J. Vol. 13. No. 2:103–104. April
- ↑ Dasgupta, Purnendu K.; Liu, Yining; Dyke, Jason V. (1 Φεβρουαρίου 2008). «Iodine Nutrition: Iodine Content of Iodized Salt in the United States». Environmental Science & Technology 42 (4): 1315–1323. doi:. PMID 18351111. Bibcode: 2008EnST...42.1315D.
- ↑ Glenza, Jessica (8 Σεπτεμβρίου 2017), «Sea salt around the world is contaminated by plastic, studies show», The Guardian, https://www.theguardian.com/environment/2017/sep/08/sea-salt-around-world-contaminated-by-plastic-studies
- ↑ Biango-Daniels, Megan N.; Hodge, Hodge T. (Φεβρουάριος 2008). «Sea salts as a potential source of food spoilage fungi». Food Microbiol. 69: 89–95. doi:. PMID 28941913.
|