Θέατρο Αρτζεντίνα
Συντεταγμένες: 41°32′04″N 12°17′00″E / 41.53441°N 12.283334°E
| Θέατρο Αρτζεντίνα | |
|---|---|
| Teatro Argentina | |
 | |
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Αρχιτεκτονική | νεοκλασική |
| Διεύθυνση | Largo di Torre Argentina 52 |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°53′44″N 12°28′34″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη |
| Τοποθεσία | Ρώμη |
| Χώρα | Ιταλία |
| Έναρξη κατασκευής | 1731 |
| Ολοκλήρωση | 1732 |
| Χρήση | Λυρική σκηνή, θέατρο |
| Τεχνικές λεπτομέρειες | |
| Χωρητικότητα | 720 θέσεις |
| Σχεδιασμός και κατασκευή | |
| Αρχιτέκτονας | Τζερόλαμο Τεόντολι |
| Χρηματοδότης | Sforza Giuseppe Sforza Cesarini |
| Ιστότοπος | |
| http://www.teatrodiroma.net/ | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το Θέατρο Αρτζεντίνα είναι ένα ιστορικό θέατρο της Ρώμης, χτισμένο τον 18ο αιώνα. Βρίσκεται σε κομβικό σημείο της πόλης, στην πλατεία Λάργκο ντι Τόρε Αρτζεντίνα. Η σκηνή του φιλοξενεί θεατρικές παραστάσεις αλλά λειτουργεί και ως λυρική σκηνή για παραστάσεις όπερας και συμφωνικής μουσικής.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη θέση όπου βρίσκεται το σημερινό θέατρο, στη ρωμαϊκή εποχή υπήρχε το θέατρο του Πομπήιου και πιο συγκεκριμένα η μεγάλη αίθουσα που ονομαζόταν Curia Pompeii, στην οποία δολοφονήθηκε ο Ιούλιος Καίσαρας και της οποίας, λόγω αυτού του γεγονότος, ο Αύγουστος αποφάσισε να χτίσει την είσοδο. Το βέτο δεν κράτησε πολύ, τόσο που ο χώρος του αρχαίου θεάτρου αποκαταστάθηκε και παρέμεινε σε χρήση μέχρι τον πέμπτο αιώνα μ.Χ.[1]
Το θέατρο Αρτζεντίνα, ιδιοκτησία της οικογένειας Σφόρτσα Τζεζαρίνι, εγκαινιάστηκε στις 13 Ιανουαρίου 1732 με την όπερα Βερενίκη του Ντομένικο Σάρο και κατέκτησε αμέσως πρωταγωνιστικό ρόλο στα θεατρικά δρώμενα της πόλης. Το θέατρο Αρτζεντίνα, σύμφωνα με μαρτυρίες ξένων περιηγητών του δέκατου όγδοου αιώνα, θεωρούνταν το σημαντικότερο μεταξύ των ρωμαϊκών θεάτρων. Φιλοξενούσε κάθε είδους παραστάσεις, συχνά χορούς και νούμερα σχοινοβασίας αλλά σπανίως κωμωδίες, συμμετείχε δε στους διάσημους εορτασμούς του Καρναβαλιού της Ρώμης, ένα πολύ δημοφιλές γεγονός στην πρωτεύουσα του Παπικού Κράτους όπου, όπως και στη Βενετία, εορταζόταν με πολύ μεγαλοπρέπεια και λαϊκή συμμετοχή.[1]
Με την ίδρυση το 1870 ενός ενιαίου Ιταλικού κράτους με πρωτεύουσα στη Ρώμη, νέα θέατρα, όπως το Κοστάντσι, δημιουργήθηκαν και το θέατρο Αρτζεντίνα έχασε τα πρωτεία του.[2] Καθώς δε το ενδιαφέρον του κοινού μετατοπίστηκε από το μελόδραμα στην πρόζα, μειώθηκαν οι μουσικές παραστάσεις και στο Αρτζεντίνα. Στον εικοστό αιώνα δόθηκαν αρκετές ιταλικές πρεμιέρες με έργα των Λουίτζι Πιραντέλλο, Χένρικ Ίψεν και Μαξίμ Γκόρκι. Από το 1972 το θέατρο Αρτζεντίνα έγινε η έδρα του θεατρικού οργανισμού με την ονομασία Teatro di Roma, ο οποίος λειτουργεί εκτός από το Αρτζεντίνα και στα θέατρα Ίντια και Τορλόνια.[3]
Το θέατρο πήρε την ονομασία του από το όνομα της πλατείας στην οποία βρίσκεται, Λάργκο ντι Τόρε Αρτζεντίνα. Στο κτίριο του θεάτρου στεγάζεται και το Ιστορικό Μουσείο του, πλούσιο σε φωτογραφικό και αρχειακό υλικό.
Παγκόσμιες πρεμιέρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πάμπολες οι παγκόσμιες πρεμιέρες που δόθηκαν στο θέατρο Αρτζεντίνα, από την ίδρυσή του μέχρι τις ημέρες μας, οι περισσότερες εξ αυτών αφορούσαν μελοδράματα. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 1933 ήταν περίπου 150[2]. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής:
- 16 Ιανουαρίου 1740 - Ricimero re de' Goti του Νικολό Τζομμέλλι
- 8 Ιανουαρίου 1741 - Ο Δαρείος του Τζιουζέπε Σκαρλάτι
- 4 Φεβρουαρίου 1741 - Αστυάναξ του Νικολό Τζομμέλλι
- 12 Ιανουαρίου 1746 - Αλκιβιάδης του Ματέο Καπράνικα
- 6 Φεβρουαρίου 1746 - Γάιος Μάριος του Νικολό Τζομμέλλι
- 28 Ιανουαρίου 1747 - Η Εγκαταλελειμμένη Διδώ του Νικολό Τζομμέλλι
- 12 Ιουλίου 1747 - Δραματική σύνθεση του Νικολό Τζομμέλλι για τους γάμους του Δελφίνου της Γαλλίας Λουδοβίκου Φερδινάνδου με τη Μαρία Ιωσηφίνα της Σαξονίας
- 13 Φεβρουαρίου 1748 - Vologeso του Μπαλντασάρε Γκαλούπι
- 4 Φεβρουαρίου 1749 - Αρταξέρξης του Νικολό Τζομμέλλι
- 6 Ιανουαρίου 1751 - Μερόπη του Ματέο Καπράνικα
- 9 Φεβρουαρίου 1756 - Αντίγονος του Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ
- 7 Ιανουαρίου 1772 - Ο Αλέξανδρος στις Ινδίες του Πασκουάλε Ανφόσι
- 6 Φεβρουαρίου 1773 - Δημοφών του Πασκουάλε Ανφόσι
- 31 Ιανουαρίου 1779 - Αντίγονος του Τζουζέπε Γκατσανίγκα
- 11 Φεβρουαρίου 1781 - Ο Αλέξανδρος στις Ινδίες του Ντομένικο Τσιμαρόζα
- 27 Δεκεμβρίου 1817 - Adelaide di Borgogna του Τζοακίνο Ροσσίνι
- 26 Δεκεμβρίου 1820 - Ο Σκιπίων στην Καρχηδόνα του Σαβέριο Μερκαντάντε
- 26 Δεκεμβρίου 1821 - Ο Καίσαρας στην Αίγυπτο του Τζοβάννι Πατσίνι
- 28 Ιανουαρίου 1822 - Zoraida di Granata του Γκαετάνο Ντονιτσέττι
- 3 Νοεμβρίου 1844 - Οι δύο Φόσκαρι του Τζουζέπε Βέρντι
- 27 Ιανουαρίου 1849 - Η μάχη του Λενιάνο του Τζουζέπε Βέρντι
- 3 Ιουλίου 1863 - Slavimo slavno slaveni! R.531 του Φραντς Λιστ
- 4 Δεκεμβρίου 1878 - Lorhelia του Στανισλάο Φάλκι
- 21 febbraio 1892 - Mala Vita του Ουμπέρτο Τζορντάνο
- 11 Ιανουαρίου 1908 - La nave του di Ιλντεμπράντο Πιτσέτι
- 25 Μαΐου 1918 - La sposa di Corinto του Πιέτρο Κανόνικα
- 16 Δεκεμβρίου 1951 - El mondo novo του Τζιάν Φραντσέσκο Μαλιπιέρο
- 9 Ιουνίου 1953 - Concertino op.11 του Γιώργου Σισιλιάνου
- 24 Ιανουαρίου 1954 - Variazioni su un tema gioviale του Νίνο Ρότα
Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το θέατρο χτίστηκε αρχικά εξ ολοκλήρου από ξύλο, με εξαίρεση τους εξωτερικούς τοίχους και τις σκάλες. Η αίθουσα του θεάτρου σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα μαρκήσιο Τζερόλαμο Τεόντολι σε σχήμα πετάλου, για να καλύψει καλύτερα τις ακουστικές και οπτικές ανάγκες. Την πλατεία, που διέθετε δάπεδο από ξύλινες σανίδες, γέμιζαν σαράντα σειρές πάγκων, ενώ τα 186 θεωρεία ήταν μοιρασμένα σε έξι ορόφους.
Η σημαντικότερη αρχιτεκτονική επέμβαση στην οποία υπεβλήθη το θέατρο τον δέκατο ένατο αιώνα, είναι αυτή που υλοποίησε ο αρχιτέκτονας Πιέτρο Χολ το 1826. O Χολ επέκτεινε το προϋπάρχον κτίριο δημιουργώντας έναν προθάλαμο, ομοαξονικό ως προς το θέατρο, και δύο πλαϊνές αίθουσες στις οποίες βρισκόταν τα εκδοτήρια και το κυλικείο. Τέσσερις δωρικοί κίονες από γκρι-ροζ γρανίτη, που πιθανότατα βρέθηκαν εκεί κατά τις ανασκαφικές εργασίες, τοποθετήθηκαν για να στηρίξουν το δάπεδο που αντιστοιχεί στην τρίτη βαθμίδα των θεωρείων. Πάνω από τον προθάλαμο το Χολ δημιούργησε μια αίθουσα μουσικής (στην οποία, σύμφωνα με τα χρονικά της εποχής, ο Νικολό Παγκανίνι έδωσε συναυλία κατά τη διάρκεια του Καρναβαλιού του 1827). Το τελευταίο θεωρείο εξοπλίστηκε με μια σκάλα που το συνέδεε απευθείας με το ισόγειο: αυτό ίσως έγινε ύστερα από αίτημα των παπικών αρχών για να μην προκαλούν αναστάτωση οι θεατές των λιγότερο εύπορων τάξεων περνώντας από τις κύριες ελλειπτικές ράμπες. Η πρόσοψη, η οποία διατηρείται μέχρι τις ημέρες μας, είναι νεοκλασικού ρυθμού, χαρακτηριζόμενη από διπλή σειρά τόξων. Στέφεται από ένα πρόστυπο ανάγλυφο και μια ψευδοσοφίτα με την επιγραφή «Στις τέχνες της Μελπομένης, της Ευτέρπης και της Τερψιχόρης». Δεν αποδίδεται στον Χολ το αέτωμα που είναι σήμερα ορατό στην κορυφή, που παριστάνει ένα τρόπαιο που πλαισιώνεται από δύο μορφές της Φήμης.[4]
Μια μελέτη του 1830 μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για το θέατρο εκείνη την εποχή. Συνολικά είχε 200 πόδια μήκος και 74 πλάτος. Η πλατεία είχε 50 πόδια μήκος και πλάτος και 43 πόδια ύψος, η δε σκηνή είχε 39 πόδια μήκος. Δεξιά και αριστερά της σκηνής βρίσκονταν 2 Καρυάτιδες που στήριζαν ένα ιωνικό κιονόκρανο που υποβάσταζε το επιστύλιο.[5]
Το 1993 εργασίες αποκατάστασης ανατέθηκαν στον αρχιτέκτονα Πάολο Πορτογκέζι. Αυτή η αποκατάσταση περιορίστηκε αυστηρά σε ό,τι ήταν απαραίτητο να αλλάξει για να γίνει καλύτερα προσβάσιμο το θέατρο, στην υφασμάτινη επένδυση των καλυμμάτων των θεωρείων, των πολυθρόνων και των εξωτερικών διαδρόμων πρόσβασης, και στην επαναφορά των θυρών στην κλασική παραδοσιακή μορφή. Με την αλλαγή των καλυμμάτων επανήλθε το κόκκινο χρώμα, αντικαθιστώντας το πορτοκαλί της αποκατάστασης του 1970. Με την επιστροφή του κόκκινου αναζωπυρώθηκε αμέσως η αντίθεση ανάμεσα την πλατεία, τη σκηνή και τα θεωρεία, που ο Προυστ είχε ονομάσει ως «μικρά κρεμαστά σαλόνια». Η επιχρυσωμένη διακόσμηση ανέκτησε την λαμπρότητά της και ο πράσινος τόνος της οροφής έγινε στοιχείο χρωματικής ισορροπίας.[1] Πιο πρόσφατα, έγιναν εργασίες αποκατάστασης στα δάπεδα του ταμείου και του προθαλάμου. Στις μέρες μας η πλατεία του θεάτρου έχει 344 θέσεις, τα θεωρεία είναι 40, μοιρασμένα σε 5 ορόφους, οι δε θέσεις στα θεωρεία είναι 352.[6]
-
Πίνακας του Τζοβάνι Παπίνι παράστασης του 1747 στο θέατρο Αρτζεντίνα -
Κάτοψη του θεάτρου από την Εγκυκλοπαίδεια του Ντενί Ντιντερό -
Αφίσα από παράσταση κινέζικου θιάσου στο θέατρο Αρτζεντίνα - 1992
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «LA STORIA DEL TEATRO ARGENTINA». Επίσημος ιστότοπος του θεάτρου Αρτζεντίνα. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 Harold Rosenthal - John Warrack (1991). «Roma». Στο: Luciano Alberti. Dizionario enciclopedico dell'opera lirica. Φλωρεντία: Le Lettere. σελίδες 766–7. ISBN 88 7166 038 2.
- ↑ «La storia del Teatro di Roma». Επίσημος ιστότοπος του θεάτρου Αρτζεντίνα. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Raffaella Catini (2004). «Pietro Holl». Treccani - Dizionario Biografico degli Italiani. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Paolo Landriani (1830). «Articolo 8, Del teatro d'Argentina, fig.17, Tavola III». Storia e Descrizione de' Principali Teatri Antichi e Moderni. Μιλάνο: Tipografia Giulio Ferrario. σελίδες 162–3.
- ↑ «scheda tecnica». TEATRO ARGENTINA. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2021.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|