Η Αφροδίτη της Ιλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Αφροδίτη της Ιλ
Χάλκινο άγαλμα της Αφροδίτης, Ζαν-Μπαλταζάρ Κελέρ, 1687, Εθνικό Μουσείο των Βερσαλλιών.
ΣυγγραφέαςΠροσπέρ Μεριμέ
ΤίτλοςLa Vénus d'Ille
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημιουργίας1835

Η Αφροδίτη της Ιλ (γαλλικός τίτλος: La Vénus d'Ille) είναι φανταστική νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ. Γράφτηκε το 1835 και δημοσιεύτηκε το 1837. Αφηγείται την ιστορία ενός αγάλματος της Αφροδίτης που ζωντανεύει και εκδικείται καθώς θεωρεί ότι προδόθηκε, σε μια διήγηση όπου αναμειγνύονται το λογικό και το παράλογο.[1]

Η ιστορία διαδραματίζεται στην Ίγι-συρ-Τετ, μια μικρή πόλη στα Ανατολικά Πυρηναία. Το 2011 μεταφράστηκε στα ελληνικά με τον τίτλο Η Αφροδίτη της Ιλ.[2]

Περίληψη υπόθεσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αφηγητής, ένας αρχαιολόγος από το Παρίσι, επισκέπτεται την πόλη Ίγι στα νότια της Γαλλίας. Ένας φίλος του τον έχει συστήσει στον κύριο ντε Περοράντ, έναν επαρχιακό λάτρη αρχαιοτήτων που πρόκειται να του δείξει μερικά αρχαία ρωμαϊκά ερείπια. Όταν φτάνει, μαθαίνει ότι ο γιος του κ. ντε Περοράντ, Αλφόνς, πρόκειται να παντρευτεί την πλούσια νεαρή δεσποινίδα ντε Πυγκαρίγκ και ο αφηγητής προσκαλείται στον γάμο.[3]

Εν τω μεταξύ, ο κ. ντε Περοράντ δείχνει στον αφηγητή τη νέα του πρόσφατη ανακάλυψη: ένα χάλκινο άγαλμα της Σεμνυόμενης Αφροδίτης. Ο αφηγητής κρίνει ότι το άγαλμα είναι πολύ παλιό και αποκρυπτογραφεί την επιγραφή CAVE AMANTEM (Πρόσεξε αν σε ερωτευθεί). Οι δύο άντρες θαυμάζουν το άγριο βλέμμα της, είναι τόσο τρομακτική όσο και όμορφη. Φαίνεται επίσης να είναι καταραμένη: ο εργάτης που την ανακάλυψε έσπασε το πόδι του και ένας άλλος που της πέταξε μια πέτρα τραυματίστηκε από την ίδια πέτρα που γύρισε πίσω και τον χτύπησε στο μέτωπο.

Μαρμάρινο άγαλμα της Αφροδίτης παρόμοιο με το χάλκινο που περιγράφεται στο έργο.

Το επόμενο πρωί, ο Αλφόνς, ήδη έτοιμος για τον γάμο, έρχεται να δει τον αφηγητή στον κήπο, όταν αρχίζει ένα παιχνίδι τένις ακριβώς δίπλα στον κήπο. Η τοπική ομάδα χάνει από την ισπανική. Ο Αλφόνς, που είναι σπουδαίος τενίστας, δεν αντέχει και παίζει με την ομάδα του αν και είναι ντυμένος για τον γάμο. Αρχίζει παίζοντας πολύ άσχημα και παραπονιέται ότι η διαμαντένια βέρα του, που είχε μαζί του για να δώσει στη μέλλουσα γυναίκα του κατά τη διάρκεια της τελετής, τον εμποδίζει να παίξει. Πρόκειται για ένα πανάκριβο δαχτυλίδι με διαμάντια σε σχήμα δύο πλεγμένων χεριών και την επιγραφή sempr'ab ti (για πάντα μαζί σου). Το βγάζει και, για να μην το χάσει, το γλιστράει στο δάχτυλο του αγάλματος. Μετά από αυτό, το παιχνίδι αλλάζει και κερδίζει η ομάδα του. Εκνευρισμένος, ο αρχηγός της ισπανικής ομάδας ορκίζεται εκδίκηση.[4]

Στον δρόμο για το δημαρχείο, ο Αλφόνς συνειδητοποιεί ότι ξέχασε τη βέρα στο δάχτυλο του αγάλματος και, ως βέρα, δίνει στη γυναίκα του το δαχτυλίδι που είχε ο ίδιος στο δάχτυλό του και το οποίο του είχε δώσει μια ερωμένη του στο Παρίσι. Μετά τον γάμο, οι καλεσμένοι κάθονται στο τραπέζι, η νύφη φαίνεται να είναι πολύ απόμακρη. Όταν ο Αλφόνς επιστρέφει αργότερα για να πάρει το δαχτυλίδι, ανακαλύπτει ότι το άγαλμα έχει λυγίσει τα δάχτυλα γύρω του και δεν μπορεί να το αφαιρέσει. Το διηγείται με τρόμο στον αφηγητή και του ζητά να κοιτάξει ο ίδιος, αλλά αυτός δεν θέλει να περπατήσει στη βροχή, άλλωστε δεν πιστεύει την ιστορία καθώς ο Αλφόνς είχε πιει πολύ, και ανεβαίνει στο δωμάτιό του για να κοιμηθεί.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο αφηγητής ακούει βαριά βήματα στις σκάλες. αλλά υποθέτει ότι είναι ο μεθυσμένος Αλφόνς που πηγαίνει για ύπνο. Το πρωί, μετά το λάλημα του κόκορα, ακούει τα ίδια βήματα να απομακρύνονται στις σκάλες. Ξαφνικά, ακούγονται κραυγές και ταραχή. Ο αφηγητής τρέχει στο διάδρομο και βρίσκει ένα πλήθος ανθρώπων που περιβάλλουν τον Αλφόνς, ο οποίος βρίσκεται νεκρός στο σπασμένο νυφικό κρεβάτι, με μελανιές στο σώμα. Το πρόσωπο του νεκρού εκφράζει τρομερή ταλαιπωρία. Κοντά του βρίσκεται το δαχτυλίδι με τα διαμάντια.[5]

Στην αρχή, υποψιάζονται ότι ένοχος ήταν ο αρχηγός της αντίπαλης ομάδας από το παιχνίδι του τένις αλλά αυτός έχει αδιαμφισβήτητο άλλοθι. Ο αφηγητής τότε μαθαίνει από τον εισαγγελέα ότι η νύφη έχει τρελαθεί. Του αποκαλύπτει τη δήλωση που έκανε: εκείνη πήγε πρώτη για ύπνο. Τότε άκουσε κάποιον να μπαίνει στο δωμάτιο και νόμιζε ότι ήταν ο άντρας της. Αυτό το άτομο ξάπλωσε στο κρεβάτι και ένιωσε την παρουσία ενός παγωμένου σώματος. Σε λίγο, μπήκε στο δωμάτιο ένα δεύτερο άτομο, το οποίο αυτή τη φορά ήταν ο άνδρας της. Η νεαρή νύφη είδε τότε το άγαλμα που βρισκόταν στο κρεβάτι της να αγκαλιάζει τον άντρα της μέχρι που τον έπνιξε. Στη συνέχεια η νεαρή λιποθύμησε και μόλις τα ξημερώματα ανέκτησε τις αισθήσεις της. Τότε είδε το άγαλμα να φεύγει από το δωμάτιο.

Μετά την ταφή, ο αφηγητής φεύγει από την πόλη και επιστρέφει στο Παρίσι. Αργότερα μαθαίνει ότι ο κ. ντε Περοράντ πέθανε και η γυναίκα του έλιωσε το άγαλμα και το μετέτρεψε σε καμπάνα για την τοπική εκκλησία. Έμαθε ακόμη, ότι από τότε που τοποθετήθηκε η καμπάνα, οι καλλιέργειες έχουν καταστραφεί δύο φορές από παγετό. Παρ' όλες τις έρευνες, ποτέ δεν αποκαλύφθηκε ποιος ήταν ο δολοφόνος του Αλφόνς.[6]

Έμπνευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία είναι εμπνευσμένη από ένα από τα μεσαιωνικά άσματα Cantigas de Santa María του 13ου αιώνα, αρ. 4217, στο οποίο ένας νεαρός Γερμανός πριν παντρευτεί αφήνει το δαχτυλίδι που του πρόσφερε η αρραβωνιαστικιά του στο δάχτυλο ενός γλυπτού της Παναγίας και της δίνει υπόσχεση πίστης. Η Παναγία σφίγγει τα δάχτυλά της και ο νεαρός δεν μπορεί πλέον να πάρει το δαχτυλίδι του. Ο κόσμος τον συμβουλεύει να γίνει μοναχός αλλά αυτός παντρεύεται. Το βράδυ του γάμου του, η Παναγία εμφανίζεται δίπλα στο κρεβάτι του και του θυμίζει την υπόσχεση που της είχε δώσει. Ο νεαρός τρόμαξε και τελικά έφυγε να ζήσει στη μοναξιά σαν ερημίτης.[7]

Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τηλεοπτικές ταινίες :

  • 1979 : La Venere d'Ille, τηλεοπτική ταινία των Μάριο και Λαμπέρτο Μπάβα για το Rai 2.
  • 1980 : La Vénus d'Ille, τηλεοπτική ταινία του Ρομπέρ Ρεά.

Όπερα :

  • 1964: La Vénus d’Ille του Ανρί Μπυσέρ
  • 1922: Vénus του Οτμάρ Σεκ,op. 32, όπερα σε τρεις πράξεις, εμπνευσμένο από το έργο του Μεριμέ (πρώτη παράσταση: 10 mai 1922 στη Ζυρίχη)

Θέατρο :

  • 2015: La Vénus d’Ille του Αλέξ Ανταρζάν.

Βιβλίο audio :

  • 2003: La Vénus d'Ille εκδόσεις Des Oreilles pour Lire.

Ελληνική μετάφραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αφροδίτη της Ιλ

  • μετάφραση: Μαρία-Χριστίνα Γεωργάτου, εκδόσεις Πάπυρος, 2011

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]