Ηρόφιλη η λυπημένη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ηρόφιλη η λυπημένη
Herophila tristis
Ηρόφιλη η λυπημένη Herophila tristis
Ηρόφιλη η λυπημένη
Herophila tristis
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Αρθρόποδα(Arthropoda)
Ομοταξία: Έντομα (Insecta)
Τάξη: Κολεόπτερα (Coleoptera)
Οικογένεια: Cerambycidae
Υποοικογένεια: Lamiinae
Γένος: Ηρόφιλη (Herophila)
Είδος: H. tristis
Διώνυμο
Herophila tristis (Ηρόφιλη η λυπημένη)
Linnaeus, 1767

Η Ηρόφιλη η λυπημένη (Herophila tristis με συνώνυμο Dorcatypus tristis) είναι κολεόπτερο από την οικογένεια Cerambycidae και την υποοικογένεια Lamiinae. Το γένος Ηρόφιλη συναντάμε μόνο στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Από τα τρία είδη του γένους δύο είναι ενδημικά στην Ελλάδα. Αυτά είναι η Herophila beieri [1] και η Herophila faimairii[2] Η Ηρόφιλη η λυπημένη εξαπλώνεται και πέρα από την Ελλάδα.[3] Στην Ελλάδα συναντάμε το υποείδος Herophila tristis tristis, το άλλο υποείδος Herophila tristis martinascoi περιορίζεται σε μια περιοχή της Ιταλίας.[4] Η Ηρόφιλη η λυπημένη μοιάζει πολύ με μικρό Μόριμους φουνερέους.

Χαρακτηριστικά του ακμαίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κολεόπτερο αποκτά μήκος από 14 έως 28 χιλιοστόμετρα. Είναι σκεπασμένο από πολύ κοντό τρίχωμα καφέ (ορατό σε μεγάλη μεγέθυνση της εικόνας του ταξινομοπλαισίου). Για αυτό το λόγο φαίνεται μαύρο καφέ εκτός από τέσσερις μαύρες βούλες στα έλυτρα. Όλος ο εξωσκελετός είναι ισχυρά σκληρυμένος και ανθεκτικός.

Τα στοματικά μόρια δείχνουν όρθια προς τα κάτω. Το τελευταίο άρθρο των γναθικών προσακτρίδων έχει τη μορφή αδραχτιού. Οι παχιές κεραίες είναι νηματοειδείς και συνίστανται από ένδεκα άρθρα. Το γερό πρώτο άρθρο έχει μια ημισελινοειδής ουλή κοντά στην άρθρωση με το δεύτερο άρθρο της κεραίας (Εικ. 2). Όπως κατά κανόνα στα Cerambycidae το δεύτερο όρθρο είναι πολύ μικρό. Το τρίτο άρθρο της κεραίας είναι μικρότερο από το πρώτο (Εικ. 6). Αυτή είναι η πιο σαφής διαφορά μεταξύ της Ηρόφιλη η λυπημένη και του Μόριμους φουνερέους. Τα ακόλουθα άρθρα των κεραιών γίνονται όλο και πιο στενά. Οι οφθαλμοί είναι νεφροειδείς και περιλαμβάνουν τη βάση των κεραιών από πίσω. Στην κορυφή του κεφαλιού οι άκρες των οφθαλμών είναι πιο κοντά η μία από την άλλη παρά οι βάσεις των κεραιών (Εικ. 4).

Το πρόνωτο έχει από ένα γερό αγκάθι σε κάθε πλευρά του. Τα έλυτρα είναι πολύ σκληρά και συμφύονται μεταξύ τους. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι ατροφικές ή λείπουν τελείως. Σε κάθε έλυτρο είναι μπροστά και μετά τη μέση και διαχωρίζονται από μια μαύρη βούλα. Η μπροστινή βούλα πολλές φορές συνίσταται από μερικές μικρές βούλες.

Τα πόδια είναι πολύ γερά. Η μπροστινή κνήμη στην κάτω πλευρά έχει μια εμβάθυνση σε μορφή αυλακιού, που αρχίζει στο τελευταίο τρίτο της κνήμης και τρέχει προς την οπίσθια άκρη, στρέφοντας εκεί προς τα έξω (Εικ. 5). Οι ταρσοί είναι ψευδοτετραμερείς, καθώς το ένα από τα πέντε ταρσομερή είναι τόσο μικρό, που διακρίνεται δύσκολα. Το τρίτο ταρσομερές είναι σχισμένο, και το τέταρτο ταρσομερές είναι κρυμμένο σε αυτό το σχίσιμο.


Εικ.1: Από την πλευρά

Εικ.2: ημισελινοειδής ουλή
στο πρώτο άρθρο της κεραίας

Εικ 3: Από μπροστά

Εικ 4: Κεφάλι από πάνω
πράσινο: μέσα άκρη του οφθαλμού
κίτρινο: μέσα άκρη της βάσης της κεραίας

Εικ 5: Κνήμη του μπροστινού ποδιού από κάτω
κίτρινο: πρώτο ταρσομερές
σκούρο: εμβάθυνση κατά μήκος

Εικ 6: Τα πρώτα τρία άρθρα της κεραίας
μαύρο: μήκη τους

Βιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ηρόφιλη η λυπημένη είναι θερμόφιλο είδος. Η προνύμφη αναπτύσσεται σε διάφορα δέντρα, φυλλοβόλα ή κωνοφόρα ( συκιά, κυπαρίσσια, λεύκα, κερασιά). Ο βιολογικός κύκλος διαρκεί δύο ή τρία χρόνια. Τα ακμαία γίνονται ορατά κατά το τέλος της άνοιξης και στην αρχή του καλοκαιριού, κινούνται αρκετά αργά στο έδαφος. Και στην περίπτωση φυγής δεν τρέχουν γρήγορα.

Γεωγραφική εξάπλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο χώρος διαμονής της Ηρόφιλη η λυπημένη εξαπλώνεται από την Ισπανία μέχρι τη Μαύρη θάλασσα. Τα βόρεια σύνορα του χώρου αυτού διατρέχουν την Ελβετία, Αυστρία, Ουγγαρία και Ρουμανία. Στα Νότια περιλαμβάνει την Ιταλία με τη Σαρδηνία και την Κορσική, τη Σικελία, και τις χώρες της Αδριατικής (λείπουν αναφορές από την Αλβανία). Και στη Μέση Ανατολή συναντάμε το είδος[3]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • H. Freude, K. W. Harde, G. A. Lohse: Die Käfer Mitteleuropas, Bd. 9. Spektrum Akademischer Verlag in Elsevier, München 1966, ISBN 3-827-40683-8
  • Adolf Horion: Faunistik der mitteleuropäischen Käfer, Bd. XII. Überlingen-Bodensee 1974