Λουδοβίκειο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ημιλουδοβίκειο)
Νόμισμα των 4 χρυσών λουδοβικείων του Λουδοβίκου ΙΓ΄. Επιγρ.: LUD. XIII D. G. FR. ET NAV. REX 1640 / CHRS REGN, VIC, IMP. 0,948 ουγγιάς 22 καρατίων (δηλ. 0,869 ουγγ. καθαρού χρυσού) του χαράκτη Ζαν Βαρέν. Παρίσι.

Το χρυσό λουδοβίκειο, γαλλ. louis d'or προφ. /lwi dɔʁ/, είναι το Γαλλικό νόμισμα που κόπηκε για πρώτη φορά από τον Λουδοβίκο ΙΓ΄ το 1640. Το όνομα προέρχεται από την απεικόνιση τού πορτρέτου τού βασιλιά Λουδοβίκου στη μία όψη του νομίσματος. Ο βασιλικός θυρεός των Βουρβόνων βρίσκεται στην πίσω όψη. Το νόμισμα αντικαταστάθηκε από το γαλλικό φράγκο την εποχή της Επανάστασης και αργότερα από το όμοιας αξίας Nαπολεόνι. Η πραγματική αξία των νομισμάτων κυμάνθηκε ανάλογα με τη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική (βλ. λίβρα Τουρ), αλλά το 1726 η αξία σταθεροποιήθηκε.

Η έκδοση των χρυσών λουδοβικείων του 1640 περιείχε πέντε ονομαστικές αξίες: 1/2, 1, 2, 4 και 8 λουδοβίκεια. [1] Όλες οι μετέπειτα εκδόσεις μέχρι το 1793 ήταν μόνο σε 1/2, 1 και 2 λουδοβίκεια. [2]

Μισό λουδοβίκειο τού Λουδοβίκου ΙΓ΄. επιγρ.: LUD. XIII D. G. FR. ET NAV. REX 1643 / CHRS REGN, VINC, IMP. 20 χλστ., 3,34 γραμ.

Λουδοβίκος ΙΓ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χρυσό λουδοβίκειο αντικατέστησε το φράγκο, που ήταν σε κυκλοφορία (θεωρητικά) από τον Ιωάννη Β΄. Στην πράξη το κύριο χρυσό νόμισμα που κυκλοφορούσε στη Γαλλία στις αρχές του 17ου αι., ήταν ισπανικό: ήταν το διπλό εσκούδο των 6,7 γραμ. ή "δουβλόνι", του οποίου το χρυσό λουδοβίκειο ήταν ακριβές αντίγραφο. Υπήρχε επίσης ένα νόμισμα του 1/2 λουδοβίκειου (το demi-louis d' or) και ένα νόμισμα 2 λουδοβικείων (το double louis d' or).

Το χρυσό λουδοβίκειο διόρθωσε αρκετά προβλήματα των προηγουμένων γαλλικών χρυσών νομισμάτων. Ο Λουδοβίκος ΙΓ΄ έκοψε κέρματα από χρυσό 23 καρατίων, παρόλο που ο Κάρολος Ε΄ είχε κάνει τα 22 καράτια το de facto διεθνές πρότυπο για την κοπή χρυσού έναν αιώνα νωρίτερα. [3] Τα βασιλικά διατάγματα είχαν θέσει τις επίσημες αξίες των χρυσών νομισμάτων του τόσο χαμηλά, που ήταν επικερδής η εξαγωγή τους. [3] Δεδομένου ότι κατασκευάζοντο ακόμη στο χέρι, οι απατεώνες μπορούσαν να ξύσουν κομμάτια χρυσού από τις άκρες των νομισμάτων πριν τα κυκλοφορήσουν, μία παράνομη διαδικασία που ονομάζεται αποκοπή. Για να το διορθώσει αυτό ο Ζαν ντε Βαρέν, ένας χαράκτης μεταλλίων από τη Λιέγη, τοποθέτησε μηχανήματα στο νομισματοκοπείο τού Παρισιού, που έφτιαχναν τέλεια στρογγυλά νομίσματα, έτσι ώστε το ξύσιμο να μην μπορεί να περάσει απαρατήρητο. [3] Το νέο μισό λουδοβίκειο διατήρησε το βάρος του παλαιού χρυσού εσκούδου (écu d'or), αλλά μείωσε την καθαρότητά του στα 22 καράτια, επιτρέποντάς του να κυκλοφορεί σε αξία πέντε λιβρών. Το διπλό του, το χρυσό λουδοβίκειο είχε το βάρος και τη λεπτότητα του ισπανικού πιστόλε, [4] ή δύο νομισμάτων εσκούδων, που ήταν ένα διεθνές εμπορικό νόμισμα.

Μικρότερες αξίες ήταν διαθέσιμες μέσω ενός αριθμού αργυρών νομισμάτων: το εσκούδο (écu) (μερικές φορές αποκαλείται αργυρό λουδοβίκειο, louis d'argent), επίσης διαθέσιμο στο 1/2, 1/4 και 1/8 écu (60, 30 και 15 σολδία, sols) και χάλκινα νομίσματα (σολδία και δηνάρια).

Το χρυσό λουδοβίκειο υπό τον Λουδοβίκο ΙΓ΄ είχε διάσταση περίπου 25 χλστ. και βάρος 6,75 γραμ.

  • Πρόσθια όψη: το κεφάλι του βασιλιά προς τα δεξιά με την επιγραφή «LVD XIII D. G. – FR. ET NAV. REX» (LVDOVICVS XIII DEI GRATIA FRANCIAE ET NAVARRAE REX, δηλ. Λουδοβίκος ΙΓ΄, Θεού χάριτι της Γαλλίας και της Ναβάρρας βασιλιάς»).
  • Οπίσθια όψη: το βασιλικό μονόγραμμα (4 διπλά "L" επάνω από ένα στέμμα με κρινάνθεμα) και το σύνθημα "CHRS REGN, VINC, IMP" (CHRISTVS REGNAT, VINCIT, IMPERAT, δηλ. "Ο Χριστός βασιλεύει, νικά και εξουσιάζει").
  • Χαράκτης: Ζαν Βαρέν (Jean Varin) (1604–1672)

Το διπλό λουδοβίκειο έχει μέγεθος 28,5 χλστ. και βάρος 13,47 γραμ. [5] Το τετραπλό Λουδοβίκειο έχει μέγεθος 35 χλστ. και βάρος 26,88 γραμ. Τα 10 λουδοβίκεια έχουν μέγεθος 44 χλστ. και βάρος 66,87 γραμ. Ένα από αυτά πωλήθηκε το 2012 για 210.000 ευρώ, γεγονός που το καθιστά το πιο ακριβό γαλλικό νόμισμα όλων των εποχών. [6] Το μισό λουδοβίκειο έχει μέγεθος 20 χλστ. και βάρος 3,34 γραμ. [7]

Χρυσό λουδοβίκειο του Λουδοβίκου ΙΔ΄ (1709). LUD. XIIII D. G. FR. ET NAV. REX 1709 A / CHRS REGN, VINC, IMP.

Λουδοβίκος ΙΔ'[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χρυσό λουδοβίκειο επί Λουδοβίκου ΙΔ΄ ήταν παρόμοιο από πολλές απόψεις με το προηγούμενό του και είχε διάσταση +/- 25 χλστ. και βάρος 6,75 γραμ.

  • Εμπρός όψη: το κεφάλι του βασιλιά προς τα δεξιά με την επιγραφή «LVD XIIII D. G. – FR. ET NAV. REX» (LVDOVICVS XIIII DEI GRATIA FRANCIAE ET NAVARRAE REX, δηλ. «Λουδοβίκος ΙΔ΄, με τη χάρη του Θεού, βασιλιά της Γαλλίας και της Ναβάρρας»).
  • Οπίσθια όψη: το βασιλικό μονόγραμμα (4 διπλά "L" που έχουν στην κορυφή από ένα στέμμα, κρινάνθεμα) και την επιγραφή "CHRS REGN, VINC, IMP." ("Ο Χριστός βασιλεύει, νικά και εξουσιάζει").
  • Χαράκτης: Ζαν Βαρέν (Jean Varin, 1604–1672)
Χρυσό λουδοβίκειο του νεαρού Λουδοβίκου ΙΕ΄. Επιγρ.: LUD. XV D. G. FR. ET NAV. REX 1717 / CHRS REGN, VINC, IMP.

Λουδοβίκος ΙΕ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επί Λουδοβίκου ΙΕ΄ η κοπή του χρυσού λουδοβίκειου αρχικά μειώθηκε, όταν ο Τζον Λω εισήγαγε το χαρτονόμισμα. Μετά την αποτυχία του συστήματος του Λω και μετά που ο καρδινάλιος Φλερύ έγινε ο επικεφαλής αξιοματούχος του Λουδοβίκου ΙΕ΄ το 1726, η Γαλλία επέστρεψε σε μία πολιτική υγιούς χρήματος και η νομισματοκοπία του χρυσού λουδοβικείου επέστρεψε σε κανονικά επίπεδα. Το βάρος του χρυσού λουδοβικείου αυξήθηκε τώρα στα 8,1580 γραμ. και η περιεκτικότητα σε χρυσό 0,2405 ουγγιές Troy, ανατιμήθηκε στα 20 λίβρες και δεσμεύτηκε να διατηρηθεί αυτή η ισοτιμία. Αυτή η υπόσχεση τηρήθηκε μέχρι το 1740, όταν το χρυσό λουδοβίκειο ανατιμήθηκε σε 24 λίβρες, με αποτέλεσμα να υποτιμηθεί κατά 20% η λίβρα. Αυτή ήταν η τελευταία υποτίμηση, έως ότου η Γαλλική επανάσταση αντικατέστησε το χρυσό λουδοβίκειο με το φράγκο. [8]

  • Εμπρόσθια όψη: Στεφμένο νεαρό κεφάλι. Αξιοσημείωτες αλλαγές έγιναν στο πορτρέτο όταν σταθεροποιήθηκε το βάρος του Louis d'or το 1726 και όταν ανατιμήθηκε το 1740.
  • Οπίσθια: Η πρώιμη νομισματοκοπία του Λουδοβίκου ΙΕ΄ έχει μία ποικιλία από ταχέως μεταβαλλόμενους οπίσθιους τύπους. Όταν η αξία του χρυσού λουδοβικείου σταθεροποιήθηκε το 1726, υιοθετήθηκε ένας οπισθότυπος με τα οικόσημα της Γαλλίας και της Ναβάρρας σε δύο οβάλ. Αυτός ο οπισθότυπος χάρισε στο νόμισμα το παρατσούκλι ο Λουδοβίκος με τα υαλιά (Louis aux lunettes).
  • Χαράκτης: Norbert Roettiers (1703–1748)

Λουδοβίκος ΙΣΤ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χρυσό λουδοβίκειο του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄. Επιγρ.: LUD. XVI D. G. FR. ET NAV. REX * / CHRS REGN, VINC, IMPER 1788.

Το χρυσό λουδοβίκειο υπό τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ κόπηκε μεταξύ 1785 και 1792 και είχε διάσταση 23 χλστ., και βάρος 7,6490 γραμ., καθαρότητα 0,917 και περιεκτικότητα σε χρυσό 0,2255 ουγγιές τρόυ. [9] Το διπλό λουδοβίκειο έχει μέγεθος 28,5 χλστ. και βάρος 15,26 γραμ. [10]

  • Εμπρόσθια όψη: το κεφάλι του βασιλιά προς τα αριστερά με την επιγραφή «LVD XVI D. G. FR. ET NAV. REX» (LVDOVICVS XVI DEI GRATIA FRANCIAE ET NAVARRAE REX, δηλ. «Λουδοβίκος ΙΣΤ΄, με τη χάρη του Θεού βασιλιάς της Γαλλίας και της Ναβάρρας»).
  • Οπίσθια όψη: Ο θυρεός της Γαλλίας και Ναβάρρας με στέμμα επάνω. [9]
  • Χαράκτης: Μπ. Ντουβιβιέ (B. Duvivier) [11]

Συνταγματικό χρυσό λουδοβίκειο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη Γαλλική Επανάσταση υπήρχε ένα νόμισμα με το όνομα συνταγματικό χρυσό λουδοβίκειο (louis d'or constitutionnel), ένα νόμισμα της Α΄ Γαλλικής Δημοκρατίας. Στο νόμισμα είναι χαραγμένο το «24 livres».

Λουδοβίκος ΙΗ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε αντίθεση με ό,τι θα περίμενε κανείς, το χρυσό νόμισμα των 20 φράγκων υπό τον Λουδοβίκο ΙΗ΄ δεν ήταν χρυσό νόμισμα του Λουδοβίκου, αλλά του Ναπολέοντα Α΄. Λόγω του νέου νομισματικού νόμου υπό τον Ναπολέοντα Α΄, όλα τα χρυσά νομίσματα των 20 φράγκων από τον Ναπολέοντα Α΄ έως αυτό με τον πετεινό (coq) των 20 φράγκων είναι χρυσά νομίσματα του Ναπολέοντα Α΄.

Εκδόσεις Βασιλικού Καναδικού Νομισματοκοπείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούλιο του 1725 το πλοίο Σαμώ (Chameau, καμήλα) έφυγε από τη Γαλλία για το Κεμπέκ, μεταφέροντας δεκάδες στρατιωτικούς και πολιτικούς VIP και μία περιουσία σε χρυσό και άργυρο, αλλά βυθίστηκε κοντά στο τέλος του ταξιδιού. [12] Το 1961 μία ανακάλυψη κανονιών διάσπαρτων στον βυθό της θάλασσας έκανε εντύπωση τον Άλεξ Στορμ, έναν δύτη που εργαζόταν με μερική απασχόληση σε μία ψαρότρατα από το Λούισμπουργκ. [12] Ο Στορμ χαρτογράφησε προσεκτικά τα συντρίμμια του Σαμώ για να εντοπίσει το δωμάτιο του θησαυρού. Το 1965, μετά από αρκετά χρόνια αναζήτησης, βρέθηκε ο χρυσός και λύθηκε το μυστήριο του θησαυρού.

Το Βασιλικό Καναδικό Νομισματοκοπείο, σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, έκοψε ένα χρυσό νόμισμα 1/20 ουγγιάς. Το νόμισμα κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2006 και αποτελείτο από 99,99% καθαρό χρυσό. Η ονομαστική του αξία ήταν ένα καναδικό δολάριο και είχε περιορισμένη κοπή 10.000 νομισμάτων. [13] Αυτό το νομισματικό νόμισμα, που ονομάστηκε Gold Louis, είχε βάρος 1.555 γραμ. και διάμετρο 14,1 χλστ. Εμπροσθότυπος: Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄. 'Οπισθότυπος: το βασιλικό μονόγραμμα (4 διπλά "L") που καλύπτεται από μία κορώνα, κρινάνθεμα και το μότο "CHRS REGN, VINC, IMP" (Christus regnat, vincit et imperat, που στα λατινικά σημαίνει Ο Χριστός βασιλεύει, νικά και εξουσιάζει»). Χαράκτες: αυτοί του Βασιλικού Καναδικού Νομισματοκοπείου. [13]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Cuhaj 2009, σελ. 375.
  2. Cuhaj 2009.
  3. 3,0 3,1 3,2 Coins in History, John Porteous, p 210.
  4. Historic Gold Coins of the World, Burton Hobson, p. 61.
  5. LOUIS XIII LE JUSTE DOUBLE LOUIS d'or à la mèche longue, à deux rubans
  6. «LA PLUS GROSSE PIÈCE D'OR FRANÇAISE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021. 
  7. LOUIS XIII LE JUSTE Demi-LOUIS d'or à la mèche mi-longue 1640
  8. Coins in History, John Porteous, p 216.
  9. 9,0 9,1 Cuhaj 2009, σελ. 395.
  10. LOUIS XVI Double louis d’or dit "aux écus accolés" 1786 Lyon
  11. Engel, Arthur (1897). Traité de numismatique moderne et contemporaine: ptie. Époque moderne (xvi-̊xviii ̊siècles) (στα Γαλλικά). E. Leroux. σελίδες 39. 
  12. 12,0 12,1 «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2007. 
  13. 13,0 13,1 The Charlton Standard Catalogue of Canadian Coins, 61st Edition

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]