Ζώρζης
| Τζώρτζης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αγιογράφος |
| Περίοδος ακμής | 16ος αιώνας |
Ο Ζώρζης ή Τζώρτζης ήταν κρητικός αγιογράφος του 16ου αιώνα.
Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο κρητικός αγιογράφος ζωγράφος Ζώρζης (Τζώρτζης, Γεώργης) καταγόταν από εξελληνισμένη βενετική οικογένεια της Κρήτης. Δεν είναι γνωστές πολλές χρονολογίες και γεγονότα από τη ζωή του. Υπήρξε μαθητής του Θεοφάνη του Κρητός από τον οποίο επηρεάστηκε τεχνοτροπικά. Του αποδίδονται πολλά και σημαντικά έργα στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά η παρουσία του δεν μαρτυρείται σε κτητορικές επιγραφές μνημείων και είναι γνωστή μόνο από άλλες πηγές.
Το παλαιότερο έργο του φαίνεται ότι ήταν η αγιογράφηση της μονής Διονυσίου[1] στο Άγιον Όρος. Σύμφωνα με το χειρόγραφο τυπικό της μονής Διονυσίου του Αγίου Όρους, που χρονολογείται στο 1634 (αριθ. 64), σημειώνεται ότι «ο Ζώρζης ο Κρής» ήταν ο αγιογράφος της μονής, της οποίας το καθολικό και μέρος της τράπεζας, αγιογραφήθηκε το 1547, όπως μαθαίνουμε από τη σχετική κτητορική επιγραφή: «εζωγραφήθη δε παρά του θαυμαστού τεχνίτου εκείνου κυρ Ζώρζη του Κρητός[2][3][4]».
Σε κώδικα της μονής του Αγίου Βησσαρίωνος (Δουσίκου) κοντά στα Τρίκαλα αναφέρεται πως ο αγιογράφος «Τζώρτζης εκ Κάστρου Κωνσταντινουπόλεως» διακόσμησε το 1557 το καθολικό της μονής[5]. Έργο του θεωρείται και η αγιογράφηση της μονής Δοχειαρίου στο Άγιον Όρος, του σημερινού καθολικού του Μεγάλου Μετεώρου και του καθολικού της μονής Ρουσάνου στα Μετέωρα (1560)[6].
Τεχνοτροπία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ζώρζης θεωρείται από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πρώιμης μεταβυζαντινής ζωγραφικής[7], εφάμιλλος σύμφωνα με ορισμένους με τον Θεοφάνη τον Κρητικό[8] και τα έργα του ανήκουν τεχνοτροπικά στην ονομαζόμενη «Κρητική Σχολή» αγιογραφίας[6]. Χαρακτηριστικό στοιχείο της τεχνικής του είναι η προτίμηση στα σκοτεινά χρώματα και η χρήση έντονων φωτοσκιάσεων στις μορφές των τοιχογραφιών, οι οποίες διακρίνονται για την αυστηρότητα και τη σχηματικότητά τους, έτσι ώστε αυτές να εμφανίζονται έντονες και ζωντανές[8][7].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Κοίμηση της Θεοτόκου, μονή Διονυσίου». Πανδέκτης. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2017.
- ↑ Γκιολές, Νικόλαος (2009). Οι τοιχογραφίες του Καθολικού της Μονής Διονύσου στο Άγιο Όρος. Αθήνα.
- ↑ «Η τοιχογραφία την εποχή της Αναγγένησης των Μακεδόνων | lellou.gr - Αγιογράφος». www.lellou.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ Γερολυμάτος, Γεράσιμος Γ. «Ο Κρητικός ζωγράφος Ζώρζης (16ος αι.)». Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ Δεριζιώτης, Λάζαρος. «Μονή Αγ. Βησσαρίωνος (Μονή Δουσίκου)». Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017.
- ↑ 6,0 6,1 «odysseus.culture.gr». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017.
- ↑ 7,0 7,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. τόμος 26. Αθήνα: Πάπυρος. 2002 [1987]. σελ. 192.
- ↑ 8,0 8,1 Νέα Ελληνική Εγκυκοπαίδεια. τόμος 13. Αθήνα: Χάρη Πάτση. σελ. 273.