Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ζυλ Μπορντέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζυλ Μπορντέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jules Jean-Baptiste Vincent Bordet (Γαλλικά)
Γέννηση13  Ιουνίου 1870[1][2][3]
Soignies
Θάνατος6  Απριλίου 1961[1][2][3]
Βρυξέλλες
Τόπος ταφήςIxelles Cemetery[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΒέλγιο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[5]
ΣπουδέςΕλεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (1834-1969)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβιολόγος
ανοσολόγος
ιατρός
πολιτικός
διδάσκων πανεπιστημίου
δερματολόγος[6]
ΕργοδότηςΕλεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών
ΣυγγενείςOctave Gengou (κουνιάδος)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Γερουσίας του Βελγίου
Βραβεύσειςβραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας (1919)[7][8]
honorary doctorate of the University of Montpellier
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου
Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Λαβάλ (1951)[9]
Croonian Medal and Lecture (1930)
επίτιμος διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (23  Μαρτίου 1916)[10]
Honorary doctorate from the University of Cairo
Βραβείο Κάμερον του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου
doctor honoris causa from the University of Paris (1922)[11]
doctor honoris causa from the University of Toulouse (26  Ιουνίου 1925)[12]
Doctor honoris causa of the University of Strasbourg[13]
ΣυνεργάτηςOctave Gengou
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζυλ Ζαν Μπατίστ Βενσάν Μπορντέ (γαλλ. Jules Jean Baptiste Vincent Bordet, 13 Ιουνίου 18706 Απριλίου 1961) ήταν Βέλγος ανοσολόγος και μικροβιολόγος. Βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1919 για τις ανακαλύψεις του σχετικώς με την ανοσία. Το γένος βακτηρίων Bordetella ονομάσθηκε έτσι από το επώνυμό του προς τιμή του.

Ο Μπορντέ γεννήθηκε στην πόλη Σουανί του Βελγίου. Απεφοίτησε ως ιατρός από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών το 1892 και το 1894 άρχισε να εργάζεται στο Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι, στο εργαστήριο Ίλια Μέτσνικοφ, ο οποίος είχε μόλις ανακαλύψει τη φαγοκυττάρωση των βακτηρίων από λευκά αιμοσφαίρια, μια έκφραση της κυτταρικής ανοσίας.

Το 1895 ο Μπορντέ ανεκάλυψε ότι η βακτηριολυτική δράση επίκτητων εξειδικευμένων αντισωμάτων ενισχύεται σημαντικά in vivo από την παρουσία ενδογενών συστατικών στον ορρό του αίματος, τα οποία ονόμασε «αλεξίνη» και είναι σήμερα γνωστά ως «συμπλήρωμα». Τέσσερα έτη αργότερα, το 1899, περιέγραψε μια παρόμοια διαδικασία καταστροφής στην οποία ενεχόταν το συμπλήρωμα, την «αιμόλυση», στην οποία τα ξένα ερυθρά αιμοσφαίρια διαλύονται μετά από έκθεσή τους σε άνοσο ορρό. Το 1900 εγκατέλειψε το Παρίσι προκειμένου να ιδρύσει ένα ινστιτούτο παρόμοιο με το «Παστέρ» στις Βρυξέλλες. Συνέχισε να ερευνά τους μηχανισμούς με τους οποίους δρα το συμπλήρωμα. Οι μελέτες αυτές έγιναν η βάση για μεθόδους βασιζόμενες στη δέσμευση του συμπληρώματος, που που κατέστησαν δυνατή την ανάπτυξη ορρολογικών εξετάσεων για τη σύφιλη (συγκεκριμένα της εξετάσεως Βάσερμαν από τον Άουγκουστ Πάουλ φον Βάσερμαν). Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται σήμερα για ελέγχους ορρού του αίματος για αναρίθμητες άλλες ασθένειες.

Μαζί με τον Οκτάβ Ζενγκού ο Μπορντέ κατόρθωσε να απομονώσει το βακτηρίδιο Bordetella pertussis σε καθαρή καλλιέργεια το 1906 και πρότεινε ότι ήταν το αίτιο του κοκκύτη. Το επόμενο έτος ο Μπορντέ έγινε καθηγητής της βακτηριολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. Απεβίωσε στις Βρυξέλλες σε ηλικία 90 ετών και τάφηκε στο Κοιμητήριο των Ιξελλών.

Τιμητικές διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο τάφος του Ζυλ Μπορντέ στο Κοιμητήριο των Ιξελλών

Το 1916 ο Μπορντέ εκλέχθηκε αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου[14] και το 1930 τιμήθηκε με το Μετάλλιο Κρουν και έδωσε τη σχετική διάλεξη.[15] Στη διάλεξή του αυτή ο Μπορντέ διετύπωσε στο συμπέρασμα ότι οι βακτηριοφάγοι, «αόρατοι» ιοί που κατέστρεφαν τα βακτήρια και είχαν ανακαλυφθεί από τον Φελίξ Ντερέλ, δεν υπήρχαν και ότι τα βακτήρια αυτοεξοντώνονταν με μια διαδικασία γνωστή ως «αυτόλυση». Η άποψη αυτή του Μπορντέ κατέρρευσε το 1941 με τη δημοσίευση από τον Ρούσκα των πρώτων απεικονίσεων βακτηριοφάγων με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.[16] Ο Μπορντέ τιμήθηκε επίσης με:

Ονομάσθηκαν προς τιμή του

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μπορντέ στις Βρυξέλλες
  • Το αντικαρκινικό Νοσοκομείο και Ινστιτούτο Ζυλ Μπορντέ


  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12347861w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jules-Bordet. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 (Αγγλικά) Find A Grave.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12347861w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. nlk20000082951. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουνίου 2022.
  7. «The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1919». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  8. «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  9. «Liste complète des récipiendaires de 1864 à aujourd'hui». Complete list of recipients from 1864 to today. Πανεπιστήμιο Λαβάλ.
  10. «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 41.
  11. «Liste des docteurs honoris causa de l'Université de Paris de 1918 à 1933 inclus». (Γαλλικά) Annales de l'Université de Paris. 1934. σελ. 90-95.
  12. L'Information universitaire. 1  Σεπτεμβρίου 1925. gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k4585595z/f1.item.r=honoris.zoom.
  13. journals.openedition.org/framespa/515?lang=en#tocto2n11.
  14. Oakley, C.L. (1962). «Jules Jean Baptiste Vincent Bordet 1870-1961». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 8: 18-25. doi:10.1098/rsbm.1962.0002. 
  15. «Library and Archive Catalogue». Royal society. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2010. 
  16. Hausler, Thomas: Viruses Vs. Superbugs: A Solution to the Antibiotics Crisis?, Palgrave Macmillan, 2007, ISBN 0230551939
  17. Index biographique des membres et associés de l'Académie royale de Belgique (1769-2005)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]