Ζντένεκ Σβέρακ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζντένεκ Σβέρακ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Zdeněk Svěrák (Τσεχικά)
ΨευδώνυμοEmil Synek[1]
Γέννηση28  Μαρτίου 1936[2][3][4]
Πράγα[5][4][6]
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχία
Τσεχοσλοβακία[6]
ΣπουδέςFaculty of Education, Charles University
Ιδιότητασεναριογράφος[7], τραγουδιστής, τραγουδοποιός, συγγραφέας[7], θεατρικός συγγραφέας[7], ποιητής, ηθοποιός ταινιών, καθηγητής, ηθοποιός θεάτρου, στιχουργός[7] και ηθοποιός[7]
ΣύζυγοςBožena Svěráková (από 1959)[8]
ΤέκναHana Jelínková και Jan Svěrák
Όργαναφωνή και βιολοντσέλο
ΒραβεύσειςMagnesia Litera Award for Best Screenplay (2004), Magnesia Litera Award for Best Screenplay (2012), Magnesia Litera 2014, Miloslav Švandrlík Award (2014), μετάλλιο Αξίας της Δημοκρατίας της Τσεχίας, Επίτιμος πολίτης της Πράγας, Thalia Awards[9], Czech Lion Award for Best Screenplay (1996), Czech Lion Award for Best Screenplay (2007), Czech Lion Award for Unique Contribution to Czech Film (2010) και d:Q105046802 (2021)[10]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζντένεκ Σβέρακ (τσεχικά: Zdeněk Svěrák, Πράγα 28 Μαρτίου 1936) είναι Τσέχος ηθοποιός, κωμικός και σεναριογράφος. Αποτελεί μία από τις γνωστότερες προσωπικότητες της Τσεχίας, στον χώρο της ψυχαγωγίας. Είναι πατέρας του γνωστού Τσέχου σκηνοθέτη, Γιαν Σβέρακ.[11]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σβέρακ γεννήθηκε στην Πράγα της Τσεχοσλοβακίας (σημερινή Τσεχία), στις 28 Μαρτίου του 1936. Το 1958, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Καρόλου, όπου σπούδασε Τσεχική Φιλολογία και Τσεχική λογοτεχνία. Έτσι, άρχισε να γράφει άρθρα σε περιοδικά, μικρές παιδικές ιστορίες και σενάριο για την τηλεόραση. Επίσης, εργάστηκε και στο ραδιόφωνο.[11] Το 1966, ίδρυσε μαζί με τον φίλο του, Λάντισλαβ Μόλιακ, το θέατρο The Theater of Jára Cimrman, το οποίο συνεχίζει τη λειτουργία έως και σήμερα, το οποίο επικεντρώνεται στην έρευνα της ζωής και του θανάτου, σπουδαίων Τσέχων.[11] Ένα χρόνο πριν, το 1965, είχε αποκτήσει τον γιο του και τον κατοπινό γνωστό σκηνοθέτη Γιαν Σβεράκ.[12]

To 1968, έκανε το ντεμπούτο το στον κινηματογράφο ως ηθοποιός σε ένα έργο του Γίρι Μένζελ, το Zločin v šantánu.[13] Συνολικά, συμμετείχε σε 51 ταινίες, με την πιο πρόσφατη να είναι του 2014, στην οποία συμμετείχε ως αφηγητής.[14] Ωστόσο, έχει εμφανιστεί και σε τηλεοπτικές σειρές και σε τηλεταινίες. Ως ηθοποιός, βραβεύθηκε δις, μία το 1997, στο Pilsen Film Festival, ως Καλύτερος ηθοποιός και το 2007, στο Tallinn Black Nights Film Festival, πάλι ως Καλύτερος Ηθοποιός.[15] To 1989, υπήρξε και μέλος της επιτροπής του 39ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.[16]

Ως σεναριογράφος επίσης γνώρισε μεγάλη επιτυχία, ενώ του πιστώνονται έως τώρα, συνολικά, 41 σενάρια. Ωστόσο, το 1970, στο θέατρο που ίδρυσε με τον Μόλιακ, έκανε πρεμιέρα, ο δημοφιλής φανταστικός τους χαρακτήρας Γιάρα Κίμρμαν.[17] Τα σενάρια του έχουν προταθεί αρκετές φορές για βραβεία. Μία από τις πιο γνωστές δουλειές του είναι 'ΤΤ'Ο μικρός Κόλυα (1996), ταινία που σκηνοθετήθηκε από τον γιο του. Το σενάριο γράφτηκε από τον Ζντένεκ, ο οποίος πρωταγωνίστησε κιόλας. Η ταινία αυτή βραβεύθηκε με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ συμμετείχε και σε μερικά ευρωπαϊκά φεστιβάλ, παρόλα αυτά, μέσω αυτού του σεναρίου έλαβε από το Czech Lions, το βραβείο Καλύτερου Σεναρίου.[15]

Αν και προερχόταν από αντικομμουνιστική οικογένεια, το 1961, γράφτηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας.[18]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01121890. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2023.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 119512394. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  3. filmportal.de. 287a0c49dc204c3ba1f7212866c88f0e. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01121890. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 «Evidence zájmových osob StB». Records of persons of interest.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/29882. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. zeny.iprima.cz/jak-vypadaji-manzelky-nejslavnejsich-ceskych-hercu-ktere-se-strani-spolecnosti-114658. Ανακτήθηκε στις 15  Αυγούστου 2022.
  9. www.idnes.cz/kultura/divadlo/ceny-thalie-2019-mrkvicka.A191004_102708_divadlo_spm.
  10. magazin.aktualne.cz/kultura/prehled-ceny-ministerstva-kultury-sverak-buresova-moravkova/r~75252528350911ec9322ac1f6b220ee8/v~sl:ac946f5e188ac5f755294c4443ab96c5/.
  11. 11,0 11,1 11,2 «Zdenek Sverák - Biography». IMDb. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2016. 
  12. Archív (6 Φεβρουαρίου 2014). «Petr. Před 49 lety se v Žatci narodil Jan Svěrák». Denik.cz. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2016. 
  13. VÍTKOVÁ, Radana. Hvězdy českého filmu. 2. vyd. Havlíčkův Brod : Fragment, 2003. 63 s. ISBN 80-7200-636-3. Kapitola Zdeněk Svěrák.
  14. «Zdenek Sverák - Filmography». IMDb. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2016. 
  15. 15,0 15,1 «Zdenek Sverák - Awards». IMDb. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2016. 
  16. «Berlinale: 1989 Juries». berlinale.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2011. 
  17. «4. díl Vražda v salónním coupé». Rozhlas.cz. 27 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2016. 
  18. Čermáková, σ. 115

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • ČERMÁKOVÁ, Dana. Génius Zdeněk Svěrák. Praha : Imagination of people, 2009. 175 s. [Dále jen Čermáková]. (ISBN 978-80-904214-4-8) S. 10.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]