Ζαχλουμία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χάρτης των μεσαιωνικών κρατιδίων στα Βαλκανικά παράλια της Αδριατικής

Η Ζαχλουμία, αργότερα και Χούμ (σερβικά : Захумље) είναι ιστορική περιοχή στα παράλια της Αδριατικής θάλασσας που περιελάμβανε εδάφη της σημερινής Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και της Δαλματίας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εγκατάσταση των Σλάβων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Σλάβοι επιτέθηκαν στα Βαλκάνια την εποχή που ήταν αυτοκράτορας ο Ιουστινιανός Α´, πάνω από 100.000 Σλάβοι λεηλάτησαν την Θεσσαλονίκη. Οι Δυτικοί Σλάβοι ήταν οι Σκλαβηνοί, οι Ανατολικοί αντίστοιχα οι Άντες, οι Σκλαβηνοί λεηλάτησαν την Θράκη (545, 546).[1] Οι Σλάβοι από την Θεσσαλονίκη διέσχισαν την Νις και τελικά κατέληξαν στην Δαλματία.[2] Αργότερα (577) 100.000 Σλάβοι λεηλάτησαν πόλεις και οικισμούς στην Θράκη και την Επαρχία του Ιλλυρικού όπου τελικά εγκαταστάθηκαν σε δικούς τους οικισμούς.[3] Η Ζαχλουμία είχε επίσης μεγάλο αριθμό από Βλάχους απόγονοι προ-Σλάβων, αρχικά ήταν Λατινόφωνοι και κατόπιν έγιναν Σλαβόφωνοι.[4] Τον 7ο αιώνα μ.Χ. οι Άβαροι και οι υποτακτικοί τους Σλάβοι κατέλαβαν το Θέμα Δαλματίας μαζί με την Ζαχλουμία, λεηλάτησαν και έδιωξαν τους παλιότερους κατοίκους. Κατόπιν (626) επιτέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη αλλά ηττήθηκαν από την Βυζαντινή αυτοκρατορία, από τότε οι Άβαροι δεν ήταν σημαντικός κίνδυνος για τα Βαλκάνια.[5] Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ηράκλειος επέτρεψε περί το 630 την μόνιμη εγκατάσταση τους στα Βαλκάνια και την Ελληνική χερσόνησο. Οι περιοχές που εγκαταστάθηκαν ήταν πολύ αραιοκατοικημένες επειδή είχαν λεηλατηθεί από τους Άβαρους χωρίς να μπορεί να εξασκήσει την εξουσία ο αυτοκράτορας. Η Ζαχλουμία ήταν μία από τις περιοχές που εγκαταστάθηκαν οι Σέρβοι της Θεσσαλονίκης, προέρχονταν από την Λευκή Σερβία αλλά μια προσεκτική ανάγνωση των γραπτών του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου δείχνει ότι δεν είχαν εθνική καταγωγή.[6][7][8][9][10][11] Ο Νόελ Μάλκολμ έγραψε ότι οι Σέρβοι εγκαταστάθηκαν τον 7ο αιώνα στην δυτική Σερβία και από εκεί επεκτάθηκαν στην Ζαχλουμία.[12] Ο Τιμπόρ Ζίβκοβιτς έγραψε ότι η περιοχή του Βιστούλα από την οποία κατάγονταν οι Λενζανηνοί, πρόγονοι του Μιχαήλ της Ζαχλουμίας ήταν η κοιτίδα των Κροατών και όχι των Λευκών Σέρβων.[13] Είναι ασαφές λοιπόν να καθορίσουμε με ακρίβεια την εθνικότητα των Σέρβων της Ζαχλουμίας σε μιά αποχή που Σέρβοι και Κροάτες μετανάστευσαν σε συνεργασία από την βόρεια Ευρώπη στα Βαλκάνια.[14] Ο Φράνσις Ντβόρνικ έγραψε ότι "οι Σέρβοι της Ζαχλουμίας είχαν πολύ πιο στενούς δεσμούς με τους Σλάβους της Κροατίας παρά με τους Σλάβους της Σερβίας, πιθανότατα ανήκαν στους Κροάτες".[15] Η καταγωγή του ηγεμόνα τους Μιχαήλ σχετίζεται με μιά προφορική παράδοση που διέσωσε ο Θωμάς ο Αρχιδιάκονος στο έργο του "Ιστορία Σαλονιτάνα" σύμφωνα με την οποία 8 ευγενείς φυλές έφτασαν από την Πολωνία στην Κροατία.[16] [17][18][19]

Ο Βασιλεύς των Φράγκων Καρλομάγνος (768-814) αφού κατέλαβε το μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής και της Κεντρικής Ευρώπης δημιούργησε την Αυτοκρατορία των Φράγκων (800).[20] Οι Δυτικοί Σλάβοι βρίσκονταν στα βορειοανατολικά και οι Νότιοι Σλάβοι στα νοτιοανατολικά της Φραγκικής αυτοκρατορίας.[21] Η Δαλματία βρισκόταν στα νοτιοανατολικά ήταν υπό την εξουσία των Νότιων Σλαβικών φυλών.[22] Στα βόρεια του Ντούμπροβνικ που βρίσκονταν στην εξουσία Κροάτες "Ζουπάνοι" ή πρίγκιπες οι Σλάβοι ήταν γνωστοί ως Κροάτες, στα νότια θεωρούσαν τους εαυτούς τους Σέρβους.[23] Οι Φράγκοι παρά την μεγάλη δύναμη που είχαν δεν έδειξαν την περίοδο 820-840 κανένα ενδιαφέρον να κατακτήσουν τους Σλάβους της Δαλματίας.[24] Ο Αραβικός στόλος επιτέθηκε στην Δαλματία (866), αφού κατέλαβε το Μπούντβα και το Κότορ πολιόρκησε το Ντούμπροβνικ (867).[25] Το Ντούμπροβνικ κάλεσε σε βοήθεια τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Βασίλειο Α΄ τον Μακεδόνα, σε απάντηση έστειλε 100 πλοία.[26] Η πολιορκία του Ντούμπροβνικ κράτησε 15 μήνες, κατόπιν έφτασε με στόλο ο περίφημος Βυζαντινός ναύαρχος Νικήτας Ωορυφάς που τους ανάγκασε να λύσουν με στόλο την πολιορκία.[27] Μετά την επιτυχή παρέμβαση το Βυζαντινό ναυτικό κατέπλευσε τις πόλεις της Δαλματίας και ζήτησε την υποταγή των κατοίκων στον Βυζαντινό αυτοκράτορα.[28] Οι τοπικές Σλαβικές φυλές της Ζαχλουμίας και της Τραβούνιας δήλωσαν την υποταγή τους στον Βασίλειο Α΄.[29] Οι Σλάβοι της Ζαχλουμίας και της Δαλματίας συμμετείχαν στις Βυζαντινές επιχειρήσεις εναντίον των Αράβων στο Μπάρι (870-871).[30] Οι παλιότεροι κάτοικοι είχαν λεηλατηθεί από τους Σλάβους στα παράλια και είχαν δραπετεύσει στα ορεινά, ο Βασίλειος Α΄ τους επέτρεψε να πληρώσουν φόρο στους Σλάβους για να γλυτώσουν τις επιδρομές τους.[31] Τα μεγαλύτερα ποσά των φόρων τα εισέπρατε ο πρίγκιπας της Δαλματικής Κροατίας.[32] Στα τέλη της δεκαετίας του 870 είχε δημιουργηθεί το Θέμα της Δαλματίας χωρίς να έχουν οι Βυζαντινοί πραγματική εξουσία.[33]

Ο Μιχαήλ της Ζαχλουμίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Σλαβικά πριγκιπάτα (814)

Η ιστορία της Ζαχλουμίας σαν πολιτική οντότητα ξεκινά με την ανάδειξη του τοπικού πρίγκιπα Μιχαήλ της Ζαχλουμίας, ενός ανεξάρτητου Νότιου Σλάβου κυβερνήτη που εμφανίστηκε στις αρχές του 10ου αιώνα. Σαν γείτονας του Βασιλείου της Κροατίας έγινε πιστός σύμμαχος τους, μπόρεσε με αυτόν τον τρόπο να κυβερνήσει σαν ανεξάρτητος ηγεμόνας την μεγαλύτερη περίοδο της βασιλείας του.[34] Ο Μιχαήλ της Ζαχλουμίας ήρθε σε εδαφική σύγκρουση με τον γείτονα βασιλιά Πέτρο της Σερβίας που επεκτεινόταν συνέχεια δυτικότερα.[35][36] Για να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή ο Μιχαήλ συμμάχησε με τον Συμεών Α΄ της Βουλγαρίας, τον προειδοποίησε ότι ο Πέτρος είχε στενές σχέσεις με την Βυζαντινή αυτοκρατορία που βρισκόταν σε πόλεμο.[37] Ο Μιχαήλ συνέλαβε τον γιο του Δόγη της Βενετίας Πιέτρο Τριμπούνο ενώ επέστρεφε από την Κωνσταντινούπολη στην Βενετία, τον έστειλε όμηρο στον Συμεών Α΄ ως ένδειξη πίστης. Ο Συμεών Α΄ επιτέθηκε στην Ζαχλουμία και συνέλαβε αιχμάλωτο τον Πέτρο που πέθανε στην φυλακή, ο Μιχαήλ επανάφερε στην εξουσία του όλα τα παλιά του εδάφη.[38] Πριν την προσάρτηση της εσωτερικής Σερβίας (924) η Βουλγαρία δεν συνόρευε ακόμα με την Ζαχλουμία αλλά μόνο με ένα μικρό τμήμα της Κροατίας. Ο Βενετός χρονικογράφος Ιωάννης ο Διάκονος γράφει ότι στην διάρκεια της ηγεμονίας του Μιχαήλ η Ζαχλουμία εισήλθε στο νεοιδρυθέν Κροατικό βασίλειο.[39] Ο Θωμάς ο Αρχιδιάκονος στο έργο του "Ιστορία Σαλονικάτα" έγραψε ότι το Δουκάτο της Ζαχλουμίας εισήλθε τον 10ο αιώνα στο Βασίλειο της Κροατίας με πρώτο βασιλιά τον Στέφανο Ντρεζισλάβο.[40]

Η "Ιστορία Σαλονικάτα" ξεκινά τον 13ο αιώνα με μια επιστολή που έστειλε ο Πάπας Ιωάννης Ι΄ στον "Τόμισλαβ, βασιλιά των Κροατών", αναφέρεται το πρώτο Συμβούλιο με λεπτομέρειες. Αν η επιστολή ήταν αυθεντική στο Συμβούλιο συμμετείχαν όχι μόνο οι επίσκοποι της Κροατίας και της Βυζαντινής Δαλματίας αλλά και αντιπρόσωποι του Τόμισλαβ στην περιοχή του οποίου ανήκαν οι Βυζαντινές πόλεις της Δαλματίας και αντιπρόσωποι του Μιχαήλ. Η Ζαχλουμία βρισκόταν υπό Κροατική εξουσία αλλά παρέμενε ξεχωριστή πολιτική οντότητα. Στην ίδια επιστολή ο πάπας περιγράφει τον Μιχαήλ ως "τον λαμπρότερο ηγέτη των Ζαχλουμίων".[41][42] Την εποχή που οι Άραβες και οι Λομβαρδοί επιτέθηκαν στην Ιταλική πόλη Σιπιούς ο Μιχαήλ πέτυχε μια εκπληκτική νίκη εναντίον τους ελευθερώνοντας την πόλη. Ο ενθουσιασμένος Βυζαντινός αυτοκράτορας και ο σύμμαχος του Τόμισλαβ του επέτρεψαν να την διοικήσει αλλά δεν την κράτησε μόνιμα.[43] Ο Μιχαήλ της Ζαχλουμίας βρέθηκε σε πιο στενές σχέσεις με την Βυζαντινή αυτοκρατορία μετά τον θάνατο του Βούλγαρου τσάρου Συμεών, κέρδισε τους τίτλους του Ανθύπατου και του Πατρικίου.[44] Ο Μιχαήλ παρέμεινε κυβερνήτης της Ζαχλουμίας μέχρι την δεκαετία του 940 ενώ διατηρούσε καλές σχέσεις και με τον πάπα. Με τον θάνατο του Μιχαήλ τον διαδέχθηκε στην διακυβέρνηση της Ζαχλουμίας ο βασιλιάς Τζεέσθλαβος της Σερβίας. Με τον θάνατο του Τζεέσθλαβου η Σερβία διαλύθηκε, τον 11ο αιώνα το κράτος της Διόκλειας απορρόφησε το Μεγάλο Πριγκιπάτο της Ράσκας μαζί με την Ζαχλουμία και την Τερβουνία.[45] Την δεκαετία του 990 ο τσάρος Σαμουήλ της Βουλγαρίας έκανε υποτελή του τα περισσότερα κράτη στα Βαλκάνια, ανάμεσα τους την Διόκλεια και την Ζαχλουμία.[46] Ο Σαμουήλ προχώρησε σε μεγάλη εκστρατεία (998) εναντίον του Ιωάννη του Βλαδίμηρου με στόχο να αποτρέψει μια Βυζαντινο-Σερβική συμμαχία.[47] Τα Βουλγαρικά στρατεύματα πέρασαν από την Δαλματία, κατέλαβαν το Κότορ και ταξίδευσαν για το Ντούμπροβνικ, δεν μπόρεσαν να το κυριεύσουν αλλά λεηλάτησαν τα γύρω χωριά. Ο Βουλγαρικός στρατός επιτέθηκε κατόπιν στην Κροατία με την βοήθεια των επαναστατών πριγκίπων Κρέσιμιρ Γ΄ and Γκόισλαβ, βάδισε μέσω του Σπλιτ, Τρόγκιρ και Ζάνταρ, στην συνέχεια βορειοανατολικά μέσω Βοσνίας και Ράσκας επέστρεψε στην Βουλγαρία.[48]

Η κυβέρνηση των Νεμάγια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Σλαβικά πριγκιπάτα (850)

Σε έγγραφο τον Ιούλιο του 1039 ο Λιούτοβιντ της Ζαχουμλίας καταγράφεται ανεξάρτητος Σλάβος ηγεμόνας της Ζαχλουμίας ως "Λιούτοβιντ, Πρωτοσπαθάριος επί του Χρυσοτρίκλινου, Ύπατος και Στρατηγός της Σερβίας και της Ζαχλουμίας". Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας του παραχώρησε νόμιμα δικαιώματα και σε γειτονικά εδάφη συμπεριλαμβανόμενης και της Διόκλειας.[49] Το δικαίωμα του Λιούτοβιντ να είναι Στρατηγός όχι μόνο της Ζαχλουμίας αλλά ολόκληρης της Σερβίας δείχνει μεγάλη εύνοια από τον αυτοκράτορα, στα εδάφη αυτά συμπεριλαμβανόταν και η Διόκλεια που βρισκόταν εκείνη την εποχή σε πόλεμο με το Βυζάντιο.[50] Άν το Χρονικό των ιερέων της Διόκλειας θεωρείται έμπιστο, η μοναδική πηγή που έχει διασωθεί, κανένα από τα Σερβικά εδάφη δεν βρισκόταν υπό άμεση Βυζαντινή κυριαρχία (1042).[51] Ο Στέφαν Βόισλαβ πήρε σύντομα την εξουσία στην Ζαχλουμία από την Βυζαντινή αυτοκρατορία.[52] Την εποχή που κυβερνούσε ο Κωνσταντίνος Μπόντιν (1081–1101) η Βοσνία, η Ράσκια και η Ζαχλουμία δεν είχαν ενσωματωθεί στην Διόκλεια, είχαν το δικό τους σύνταγμα και αριστοκρατία, ένα μέλος της Οικογένειας Βοϊσλάβλιεβιτς είχε τον τίτλο του πρίγκιπα ή δούκα.[53] Η Ζαχλουμία εισήλθε κατόπιν στο Μεγάλο Πριγκιπάτο της Ράσκας. Ο πρίγκιπας της Διόκλειας Κότσαπαρ (1102-1103) κυβέρνησε στο όνομα του Βούκαν της Ράσκας. Μετά από μια σύγκρουση ανάμεσα τους ο Βούκαν έστειλε στρατό στην Διόκλεια και ο Κότσαπαρ δραπέτευσε στην Βοσνία και κατόπιν στην Ζαχλουμία όπου και πέθανε.[54] Ο Ζάβιντα κυβέρνησε την Ζαχλουμία αλλά σύντομα συγκρούστηκε με τους αδελφούς του και εξορίστηκε στην Διόκλεια, πήρε τον τίτλο του άρχοντα της Ποντγκόριτσα.[55] Οι Μεγάλοι Πρίγκιπες Ντέσα Βουκάνοβιτς (1148-1162) και Ούρος Β΄ Πρίμισλαβ καταγράφονται (1150-1151) ως "πρίγκιπες της Διόκλειας, της Τραβουνίας και της Ζαχλουμίας". Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός (1150) έδιωξε τον Ράντοσλαβ της Διόκλειας και μοίρασε τα εδάφη του σε ξένους πρίγκιπες, ο Στέφανος Α΄ Νεμάνια πήρε την γη του Χουμ.[56] Με την εύνοια του Μανουήλ Α΄ ο Στέφανος Νεμάγια ανέβηκε στον θρόνο της Σερβίας, την Χουμ παρέλαβε ο αδελφός του Μίροσλαβ του Χουμ, παντρεύτηκε μια αδελφή του Μπαν Κουλίν που διεκδικούσε τον θρόνο της Βοσνίας.[57] Οι οπαδοί του Μίροσλαβ και του Κουλίν περιείχαν Ορθόδοξους και Καθολικούς, ο ίδιος ο Μίροσλαβ ήταν Ορθόδοξος όπως ο αδελφός του.[58][59] Η Βοσνία και το Χουμ έκαναν επέμβαση στον πόλεμο ανάμεσα στο Βασίλειο της Ουγγαρίας που υποστήριζαν οι Καθολικοί και την Βυζαντινή αυτοκρατορία που υποστήριζαν οι Ορθόδοξοι.[60] Την ίδια εποχή ένας μεγάλος αριθμός αιρέσεων φαίνεται ότι ήταν η καλύτερη λύση και για τους δύο ηγεμόνες.[61]

Με τον θάνατο του αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ ο Μίροσλαβ ανέλαβε την εκκλησιαστική ηγεσία του Χουμ.[62] Ο Μιροσλάβ αρνήθηκε στον Λατίνο αρχιεπίσκοπο του Σπλιτ, οπαδό του Ούγγρου βασιλιά να στέψει επίσκοπο για την πόλη του Στον, επίσης έκανε κατάσχεση της περιουσίας του αρχιεπισκόπου.[63] Ο Ράινερ διαμαρτυρήθηκε στον πάπα Αλέξανδρο Γ΄ που έστειλε τον Θεοβάλδο για να λύσει το πρόβλημα, ο Θεοβάλδος ανέφερε στον πάπα ότι ο Μιροσλάβ ήταν αρχηγός αιρετικών.[64] Ο πάπας έστειλε επιστολή στον Μπέλα Γ΄ της Ουγγαρίας με αίτημα να τον καθαιρέσει, ο Μίροσλαβ συνέχισε ωστόσο να είναι πρίγκιπας του Χουμ.[65] Την περίοδο 1190-1192 ο Στέφαν Νεμάγια ανέθεσε για σύντομο χρονικό διάστημα (1190 - 1192) την Χουμ στον γιο του Σάββα, ο Μίροσλαβ διατήρησε την περιοχή ανάμεσα στους ποταμούς Λιμ και Μπιέλο Πόλιε.[66] Ο μελλοντικός Άγιος Σάββας ορκίστηκε σύντομα μοναχός και ο Μιροσλάβ συνέχισε να κυβερνά του Χουμ και μετά το 1192.[67] Η Λατινική εκδίκηση έφτασε τον Μάρτιο του 1198 όταν ο Ανδρέας Β΄ της Ουγγαρίας έγινε πρίγκιπας της Δαλματίας, της Κροατίας και του Χουμ. Την επόμενη χρονιά πέθανε και ο Μίροσλαβ ενώ η γυναίκα του βρισκόταν στην εξορία.[68] Το Ευαγγέλιο του Μίροσλαβ, το παλιότερο κείμενο που έχει σωθεί γραμμένο στην Παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα το ανέθεσε ο Μίροσλαβ στον Άγιο Πέτρο της Λίμας.[69]

Υποταγή στην Σερβία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ζαχλουμία ως τμήμα του βασιλείου των Σέρβων (1265)

Μέχρι την έναρξη του 13ου αιώνα η περιοχή της Ζαχλουμίας ή Χουμ βρισκόταν υπό την διοίκηση της Καθολικής εκκλησίας.[70] Όταν έγινε πρώτος αρχιεπίσκοπος της Σερβίας ο Άγιος Σάβα (1218) διόρισε σαν πρώτο Ορθόδοξο επίσκοπο του Χουμ τον Ιλαρίων. Ο Άντρια του Χουμ έγινε ο πρώτος βασιλιάς του Χουμ αλλά η αριστοκρατία επέλεξε τον αδελφό του Πέταρ του Χουμ, ο Άντρια εξορίστηκε στην Ράσκα στην αυλή του ξαδέλφου του Στέφανου του Πρωτόστεπτου. Ο Πετάρ εν τω μεταξύ πέτυχε σημαντικές νίκες με τις γειτονικές χώρες της Βοσνίας και της Κροατίας. Ο Στέφανος ο Πρωτόστεπτος ωστόσο πολέμησε τον Πέταρ, τον νίκησε και επανάφερε το Χουμ στον σύμμαχο του Άντρια. Ο Πέταρ διέσχισε τον Νερέτβα και κυβέρνησε μόνο στις περιοχές στα βόρεια και δυτικά του ποταμού που είχε καταλάβει για σύντομο χρόνο ο Ανδρέας Β΄ της Ουγγαρίας (1205).[71][72] Ο Τόλιεν Β΄, γιος του Τόλιεν του Χουμ που διαδέχθηκε τον πατέρα του ως πρίγκιπας κυβέρνησε την περίοδο 1227-1237. Οι γιοι του Άντρια Μπόγκνταν, Ράντοσλαβ του Χουμ και Τζόρτζε έγιναν κυβερνήτες του Χουμ (1249) με τον Άντρια ως πρωταγωνιστή, βοήθησε τον συγγενή του Στέφανο Ούρος Α΄ την εποχή που είχε ορκιστεί υποταγή στον Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας. Μετά από έναν ισχυρό σεισμό στην πρωτεύουσα του Χουμ Στον, η Σερβική Ορθόδοξη επισκοπή του Χουμ μετακινήθηκε στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Πέτρου και Παύλου που χτίστηκε την δεκαετία του 1250 στις όχθες του ποταμού Λιμ, κοντά στα Σερβικά σύνορα.[73] Ο Ράντοσλαβ του Χουμ έγινε υποτελής του βασιλιά της Ουγγαρίας (1254) αλλά αργότερα τα εδάφη του ενσωματώθηκαν στην Σερβία.[74] Παρόλα αυτά βρέθηκε σε πόλεμο με την Σερβία (1268) ενώ βρισκόταν ακόμα υπό Ουγγρική κυριαρχία.[75] Ο Στέφανος Ουρός Α΄ ήθελε να κάνει κεντρικό το βασίλειο για αυτό απέφυγε τις τοπικιστικές ονομασίες όπως Χουμ, Τριβουνία και Διόκλεια, πήρε τον τίτλο "βασιλεύς όλων των Σερβικών εδαφών και ακτών".[76] Οι απόγονοι του Μίροσλαβ ανέβηκαν στο επίπεδο των υπόλοιπων τοπικών ευγενών.[77]

Νεότερα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πωλ Α΄ του Μπριμπίρ έγινε Μπαν της Κροατίας και της Δαλματίας, αργότερα έγινε Λόρδος ολόκληρης της Βοσνίας (1299).[78][79] Αν και ήταν οπαδός του βασιλιά ο Πωλ εξακολουθούσε να κυβερνάει ένα σημαντικό μέρος της σημερινής Κροατίας και Βοσνίας.[80] Όταν βρέθηκαν σε σύγκρουση ο Στέφανος Ούρος Β΄ Μιλούτιν και ο Στέφανος Ντραγκούτιν ο Πωλ Α΄ του Μπριμπίρ βρήκε την ευκαιρία να επεκταθεί σημαντικά στο δυτικό Χουμ, πέρα από τον ποταμό Νερέτβα.[81] Ο Πωλ διόρισε τον μεγαλύτερο γιο του Μλάντεν Β΄ ως Λόρδο του Χουμ, διαδέχθηκε τον πατέρα του (1312).[82] Μετά τον θάνατο του Πωλ ο Μιλουτίν και ο Στέφανος Ντραγκούτιν έκλεισαν ειρήνη και προχώρησαν σε πόλεμο κατά του Μλάντεν Β΄.[83] Στον πόλεμο που ακολούθησε ο Μιλουτίν αιχμαλώτισε έναν από τους αδελφούς του Μλάντεν, ζήτησε ως όρο για να τον ελευθερώσει ένα τμήμα του Χουμ.[84] Μετά την συμφωνία που ακολούθησε ο ποταμός Νερέτβα έγινε το όριο ανάμεσα στο δυτικό και το ανατολικό Χουμ.[85] Ο Στεφάν Κονσταντίν όπου ήταν πρίγκιπας της Ζαχλουμίας και διάδοχος του θρόνου της Σερβίας το 1323. ο Ουγλίεσα Μρνιάτσεβιτς απόγονος των σέρβων ηγεμόνων Μρνιάτσεβιτς ήταν πρίγκιπας της Ζαχλουμίας από το 1370 μέχρι το θάνατό του το 1404. Ο Σανταλί Χράνιτς Κοσάτσα πρίγκιπας της Ζαχλουμίας όπου έπειτα έγινε ηγεμόνας της Βοσνίας μέχρι το θάνατό του το 1435. Επόμενος ήταν Στεφάν Κοσάτσα πρίγκιπας Zahumlja μέχρι το θάνατό του το 1466.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Hupchick 2002
  2. ↑ Janković 2004, σσ. 39-61
  3. ↑ J B Bury, History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene, Τομ.2
  4. ↑ Fine 1994, σ. 19
  5. ↑ Fine 1994, σ. 25
  6. ↑ Dvornik et al. 1962, σσ. 139, 142
  7. ↑ Curta 2006, σ. 210
  8. ↑ Živković 2006, σσ. 60–61
  9. ↑ Budak, Neven (1994). Prva stoljeća Hrvatske (PDF). Zagreb: Hrvatska sveučilišna naklada. σσ. 58–61
  10. ↑ Gračanin, Hrvoje (2008), "Od Hrvata pak koji su stigli u Dalmaciju odvojio se jedan dio i zavladao Ilirikom i Panonijom: Razmatranja uz DAI c. 30, 75-78", Povijest U Nastavi (in Croatian), VI (11): 67–76
  11. ↑ Budak, Neven (2018), Hrvatska povijest od 550. do 1100. [Croatian history from 550 until 1100], Leykam international, σσ. 51, 177
  12. ↑ Malcolm 1995, σσ. 10-11
  13. ↑ Živković, Tibor (2001). "О северним границама Србије у раном средњем веку"
  14. ↑ Živković 2006, σ. 60
  15. ↑ Dvornik et al. 1962, σ. 139
  16. ↑ Dvornik et al. 1962, σ. 139
  17. ↑ Uzelac, Aleksandar (2018). "Prince Michael of Zahumlje – a Serbian ally of Tsar Simeon"
  18. ↑ Živković 2006, σ. 75
  19. ↑ Lončar, Milenko; Jurić, Teuta Serreqi (2018). "Tamno more u spisu De administrando imperio: Baltičko ili Crno?"
  20. ↑ Ross 1945, σσ. 212–235
  21. ↑ Ross 1945, σσ. 212–235
  22. ↑ Fine 1991, σ. 253
  23. ↑ Fine 1991, σ. 253
  24. ↑ Fine 1991, σ. 257
  25. ↑ Fine 1991, σ. 257
  26. ↑ Fine 1991, σ. 257
  27. ↑ Norris 1993, σ. 24
  28. ↑ Fine 1991, σ. 257
  29. ↑ Fine 1991, σ. 257
  30. ↑ Fine 1991, σ. 257
  31. ↑ Fine 1991, σ. 257
  32. ↑ Fine 1991, σ. 257
  33. ↑ Fine 1991, σ. 258
  34. ↑ Živković, Tibor (2001). "О северним границама Србије у раном средњем веку"
  35. ↑ Fine 1991, σ. 149
  36. ↑ Ćirković 2004, σ. 18
  37. ↑ Fine 1991, σ. 149
  38. ↑ Moravcsik 1967, σσ. 152-162
  39. ↑ John the Deacon, Chronicon Venetum, ed. Pertz, σσ. 22-23
  40. ↑ Thomas of Split 2006, σσ. 60–61
  41. ↑ Vlasto 1970, σ. 209
  42. ↑ Ćirković 2004, σ. 17
  43. ↑ Omrčanin 1984, σ. 24
  44. ↑ Moravcsik 1967, σσ. 152-162
  45. ↑ Fine 1991, σ. 193
  46. ↑ Fine 1991, σ. 274
  47. ↑ Шишић 1928, σ. 331
  48. ↑ Шишић 1928, σ. 331
  49. ↑ Stephenson 2003, σσ. 42-43
  50. ↑ Stephenson 2003, σσ. 42-43
  51. ↑ Stephenson 2003, σσ. 42-43
  52. ↑ Zlatar 2007, σ. 572
  53. ↑ Fine 1991, σ. 223
  54. ↑ Fine 1991, σ. 231
  55. ↑ Fine 1991, σ. 3
  56. ↑ Runciman 1982, σ. 101
  57. ↑ Runciman 1982, σ. 101
  58. ↑ Runciman 1982, σ. 101
  59. ↑ Fine 1975, σ. 114
  60. ↑ Runciman 1982, σ. 101
  61. ↑ Runciman 1982, σ. 101
  62. ↑ Runciman 1982, σ. 102
  63. ↑ Runciman 1982, σ. 102
  64. ↑ Runciman 1982, σ. 102
  65. ↑ Runciman 1982, σ. 102
  66. ↑ Fine 1994, σσ. 20-21
  67. ↑ Fine 1994, σσ. 20-21
  68. ↑ Runciman 1982, σ. 102
  69. ↑ Ćirković 2004, σ. 19
  70. ↑ Krešić, Milenko (2016). "Religious situation in the Hum land (Ston and Rat) during the Middle Ages". Hercegovina: Časopis za kulturno i povijesno naslijeđe (2): 66
  71. ↑ Fine 1994, σσ. 52-54
  72. ↑ Ćirković 2004, σ. 37
  73. ↑ Fine 1994, σσ. 52-54
  74. ↑ Runciman 1982, σ. 107
  75. ↑ Fine 1994, σ. 203
  76. ↑ Fine 1994, σ. 203
  77. ↑ Fine 1994, σ. 203
  78. ↑ Fine 1994, σσ. 207-208
  79. ↑ Fine 1994, σσ. 209-210
  80. ↑ Fine 1994, σσ. 209-210
  81. ↑ Fine 1991, σ. 258
  82. ↑ Karbić 2004, σ. 17
  83. ↑ Fine 1991, σ. 258
  84. ↑ Fine 1991, σ. 258
  85. ↑ Fine 1991, σ. 258

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα στο Wikimedia Commons
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζαχλουμία&oldid=10214329"