Ζένια Λάρσον
| Ζένια Λάρσον | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 2 Απριλίου 1922 Λοτζ |
| Θάνατος | 4 Σεπτεμβρίου 2007 Στοκχόλμη[1] |
| Τόπος ταφής | νότιο εβραϊκό νεκροταφείο στη Στοκχόλμη[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σουηδία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Σουηδικά[1] Πολωνικά[1] |
| Σπουδές | Konstfack |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας[1] γλύπτρια[1] |
Η Ζένια Σάινα Λάρσον (Zenia Szajna Larsson, το γένος Μαρτσινόφσκα [Marcinkowska]) (2 Απριλίου 1922 - 4 Σεπτεμβρίου 2007) ήταν Πολωνή-Σουηδή[3] συγγραφέας και γλύπτρια εβραϊκής καταγωγής. Η Λάρσον ήταν ένας επιζώσα του Ολοκαυτώματος, η οποία ήταν από τους πρώτους στη Σουηδία που περιέγραψε την εμπειρία του πολέμου.
Πρώιμη ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1922 στο Λοτζ,[4] ως Ζένια Μαρτσινόφσκα.[5] Μεγάλωσε σε μια εργατική γειτονιά[4] και έγινε φίλη με την Χάβα Ρόζενφαρπ, με την οποία αργότερα αντάλλαζε γράμματα για πολλά χρόνια.[6] Κατά τα έτη 1940-1944, περιορίστηκε στο Γκέτο του Λοτζ.[4] Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο πατέρας της Ζένια αυτοκτόνησε για να μπορέσουν η γυναίκα και η κόρη του να πάρουν τις μερίδες του. Ήταν η Ρόζενφαρπ που ανακάλυψε το πτώμα.[6] Μετά την εκκαθάριση του γκέτο, η Ζένια απελάθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς και στη συνέχεια μετακόμισε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν-Μπέλζεν, όπου απελευθερώθηκε τον Απρίλιο του 1945.[4] Με τη βοήθεια του Ερυθρού Σταυρού, μετανάστευσε στη Σουηδία τον Αύγουστο του ίδιου έτους.[7]
Καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη Σουηδία, ξεκίνησε αρχικά να σπουδάζει στοΠανεπιστήμιο Konstfack και μετά πήγε στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τέχνης,[7] όπου σπούδασε γλυπτική με τον Έρικ Γκρέιτ.[4] Δουλεύοντας με υλικά όπως ξύλο, τερακότα, γύψο και μάρμαρο, η Λάρσον εργάστηκε κυρίως σε μελέτες χαρακτήρων και πορτρέτα, συμπεριλαμβανομένου ενός πορτρέτου της Άστριντ Λίντγκρεν.[4] Τα έργα της σε δημόσιους χώρους περιλαμβάνουν το γλυπτό Vandraren στο Φάλουν.[4]
Το 1960, η Λάρσον έκανε το ντεμπούτο της ως συγγραφέας με το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Skuggorna vid träbron (Οι σκιές δίπλα στην ξύλινη γέφυρα),[4] στο οποίο περιέγραψε την εμπειρία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τη σκοπιά του alter ego της, ενός κοριτσιού που ονομαζόταν Πάουλα Λέβιν (Paula Levin).[4][7] Ήταν ο πρώτος τόμος σε μια πολεμική τριλογία, η οποία περιλαμβάνει επίσης το Lang är gryningen (Μεγάλη είναι η αυγή, 1961) και το Livet till mötes (Ζωή για συνάντηση, 1962).[4][5] Έτσι, η Λάρσον έγινε ένας από τους πρώτους επιζώντες του Ολοκαυτώματος στη Σουηδία που περιέγραψε τις εμπειρίες του πολέμου.[4][6]
Η λογοτεχνική παραγωγή της Λάρσον περιλαμβάνει μια σειρά από μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια και ραδιοφωνικά θεατρικά έργα.[4] Δημοσίευσε επίσης τις επιστολές της στην Χάβα Ρόζενφαρπ σε μια συλλογή με τίτλο Brev Fran En Ny Verk Lighet (Γράμματα από μια νέα πραγματικότητα, 1972).[7]
Η Ζένια Λάρσον πέθανε στις 4 Σεπτεμβρίου 2007[4] στη Στοκχόλμη.[5]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20211121558. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 Szajna Zenia Marcinkowska Larsso 133799800. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Zenia Larsson». Nationalencyklopedin. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 Larsson, Lisbeth (8 Μαρτίου 2018). «Zenia Szajna Larsson». Svenskt kvinnobiografiskt lexikon. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Kwiatkowski, Aleksander. «Zenia Larsson. Znana i nieznana» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Morgentaler, Goldie (26 Ιανουαρίου 2018). «A Tale of Two Writers: Chava Rosenfarb and Zenia Larsson». Tablet Magazine. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Larsson, Zenia Szajna». Nordic Women's Literature (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023.