Ευφράνωρ (καλλιτέχνης)
| Ευφράνωρ | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Εὐφράνωρ (Αρχαία Ελληνικά) |
| Γέννηση | 3ος αιώνας π.Χ. Ισθμός της Κορίνθου |
| Θάνατος | 4ος αιώνας π.Χ. Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Αθήνα |
| Ιδιότητα | ζωγράφος και γλύπτης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ευφράνορας υπήρξε ονομαστός Έλληνας καλλιτέχνης ο οποίος διακρίθηκε ως γλύπτης, χαλκουργός και ζωγράφος, ενώ συνέγραψε και βιβλίο περί συμμετρίας και χρωμάτων[1][2], με το οποίο εισήγαγε νέες αναλογίες στα σώματα και τροποποίησε τον «Κανόνα» του Πολυκλείτου. Μαζί με τον Πραξιτέλη, Λύσιππο, Λεωχάρη και τον Σκόπα συγκαταλέγεται στους κορυφαίους γλύπτες του 4ου αιώνα π.Χ.[3].
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ευφράνορας, σύμφωνα με τον Πλίνιο, καταγόταν από την Ισθμία της Κορίνθου, ενώ ο Πλούταρχος γράφει πως ήταν Αθηναίος. Σε κάθε περίπτωση, εργάσθηκε και διέπρεψε στην Αθήνα, γύρω στο 350 π.Χ.[1], και για τον λόγο αυτό οι Αθηναίοι τον τίμησαν με την παροχή πολιτικών δικαιωμάτων. Υπήρξε μαθητής του ζωγράφου Αριστείδη από τη Θήβα και κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του υπήρξε ο ίδιος δάσκαλος του Χαρμαντίδη, του Αντιδότου και του Λεωνίδα Ανθηδονίου.
Ο Ρωμαίος ρήτορας Κοϊντιλιανός (institutio oratoria 12.10.6) αναφέρει: "Τον Ευφράνορα τον κάνει αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι σε όλες τις άλλες σημαντικές τέχνες ήταν ανάμεσα στους άριστους και επίσης το ότι ήταν θαυμαστός καλλιτέχνης στη ζωγραφική όσο και στη γλυπτική."[3]
Προς τιμή του Ευφράνορα φέρει το όνομά του μία πλατιά οδός του Δήμου Αθηναίων, στο Παγκράτι, συνέχεια της οδού Ερατοσθένους.
Ζωγραφικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τα ζωγραφικά έργα του Ευφράνορα δεν σώθηκε τίποτα. Σύμφωνα με τον Παυσανία, ζωγράφισε τη Στοά του Ελευθερίου Διός στον Κεραμεικό με έργα που απεικόνιζαν τη δράση του ιππικού κατά τη Μάχη της Μαντινείας, τους δώδεκα Ολύμπιους Θεούς, τον Θησέα, τον Δήμο και τη Δημοκρατία[4]. Ένα άλλο έργο του είναι ο πίνακας «Προσποίητος μανία του Οδυσσέως» το οποίο βρισκόταν στην Έφεσο και το περιγράφει λεπτομερώς ο Λουκιανός.
Γλυπτά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τους ανδριάντες του Ευφράνορα οι γνωστότεροι ήταν: του Πατρώου Απόλλωνα[3], της Αθηνάς[1], του Ηφαίστου, της Λητούς με τα παιδιά της, της Κλειδούχου, του Αγαθοδαίμονα, του Πάρι, της Αρετής και της Ελλάδος (δύο κολοσσιαία αγάλματα), του Φιλίππου Β΄ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου επάνω σε άρματα, του Διονύσου, μιας προσευχόμενης γυναίκας, και άλλα. Ο Πλίνιος επίσης αναφέρει και πολλά ανάγλυφα επιτύμβια και αναθηματικά έργα του καλλιτέχνη.
Κανένα γλυπτό έργο από αυτά που σώζονται σήμερα δεν μπορεί να αποδοθεί με βεβαιότητα στον Ευφράνορα, αλλά σε πολλά σημεία η τέχνη του έμοιαζε με εκείνη του σύγχρονού του Λυσίππου, όπως στη λεπτότητα των μορφών, περισσότερο από ό,τι στην προγενέστερη τέχνη. Έργα που αποδίδονται σε αυτόν είναι τα δυο χάλκινα αγάλματα της Μεγάλης και Μικρής Αρτέμιδος καθώς και η χάλκινη Αθηνά που βρίσκονται στο Μουσείο του Πειραιά[3]. Τέλος, υπάρχουν στοιχεία που αποδίδουν ως γλύπτη του Εφήβου των Αντικυθήρων τον γλύπτη Ευφράνορα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο Έφηβος των Αντικυθήρων Αρχειοθετήθηκε 2017-05-03 στο Wayback Machine. στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 311, τ;oμ. 12.
- ↑ Ross, Ludwig (1841). Encheiridion tēs archaiologias tōn technōn. Ek tēs Vasilikēs Typographias.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη και η Ακτινοβολία της». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2017.
- ↑ «ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ». www.eie.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2017.
|