Ευφημιανή συλλογή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ευφημιανή Συλλογή)

Εις Ευφήμιον

Ταυτά σοι εσθλά νοών, Ευφήμιε, εσθλά χαράττει
Μουσοπόλος ξείνος αμφαγαπαζόμενος,
ός προλέλοιπε πάτρην ηδ' Ελλάδα καλλιγύναικα
και γλυκερήν καλύβην Θετταλικής Υπάτης,
και νυν άστυ κλυτόν Βυζάντιον αμφιπολεύει
πιστός εών θεράπων κοιρανίης μεγάλης,
ήν ρα Λέων μεθέπει ο σοφώτατος εν βασιλεύσιν
εν δίκη, εν σοφίη, εν πυκιναίς πραπίσιν
— Ποίημα του επιμελητή της Ευφημιανής συλλογής, με το οποίο αφιερώνει τη συλλογή του στον Ευφήμιο.

Η Ευφημιανή συλλογή (Sylloge Euphemiana) ήταν μια συλλογή 82[1] ελληνικών επιγραμμάτων / ποιημάτων που γράφτηκε πιθανότατα στο τέλος του 9ου αιώνα από άγνωστο συγγραφέα από τα Ύπατα Θεσσαλίας[σημ. 1] (Νέαι Πάτραι) ο οποίος κατά τη συγγραφή της συλλογής βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη στην υπηρεσία του Λέοντος ΣΤ' (πληροφορίες που δίνονται στην ίδια τη συλλογή). Το όνομά της λήφθηκε από το όνομα αυτού στον οποίο ήταν αφιερωμένα δυο επιγράμματα της συλλογής, τον Ευφήμιο.

Η πρωτότυπη συλλογή έχει χαθεί, αλλά υπάρχουν δυο πηγές που έχουν γραφεί με βάση την Ευφημιανή συλλογή: Ένα αντίγραφο του 15ου αιώνα της συλλογής και τα επιγράμματα που έχουν αντιγραφεί κατά τον 12ο αιώνα από τον γραφέα Sp της Παλατινής Ανθολογίας.

Επιγράμματα από την Ευφημιανή συλλογή βρίσκονταν και στην Ανθολογία του Κεφαλά (που αντιγράφηκαν στην μετέπειτα Παλατινή Ανθολογία που βασίστηκε στην Ανθολογία του Κεφαλά) στην οποία είχαν ταξινομηθεί με διαφορετική σειρά.

Τα χειρόγραφα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφέρονται δυο χειρόγραφα στο Παρίσι και ένα στη Φλωρεντία, τα οποία ονομάζονται στη βιβλιογραφία με το γράμμα «Ε»[2][3]:

  • EF: Florentinus 57, 29
  • EP: Parisinus 1773
  • ER: Parisinus 2720

Τα επιγράμματα από το χειρόγραφο της Φλωρεντίας αναφέρονται στην έκδοση της Ελληνικής Ανθολογίας του Στάντμύλλερ (Stadtmueller)[4].

Ο κώδικας Parisinus 2720 δημοσιεύτηκε το 1855 από τον Σβάιντεβιν (Schneidewin)[5].

Από το περιεχόμενο των ποιημάτων της, η ημερομηνία σύνθεσης της Ευφημιανής Συλλογής εκτιμάται μεταξύ των ετών 890 και 912[6].

Η Ευφημιανή Συλλογή, μαζί με την Παρισινή, το Appendix Barberino-Vaticana και άλλες επίσης μικρές σε μέγεθος συλλογές ονομάζονται από τη βιβλιογραφία Syllogae minores («μικρότερες συλλογές»)[7][8].

Ποιήματα από την Ευφημιανή συλλογή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ποιήματα από την Ευφημιανή συλλογή βρίσκονται διαθέσιμα στο διαδίκτυο[9].

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Στη βιβλιογραφία αναφέρονται ως Ύπατα Θεσσαλίας, ενώ η περιοχή που βρίσκεται η σημερινή Υπάτη, τότε Ύπατα ή Νέαι Πάτραι, ονομάζεται σήμερα Φθιώτιδα. Στην αρχαιότητα ως Θεσσαλία θεωρείτο και η Φθιώτιδα, αλλά και νοτιότερες περιοχές (δες Θεσσαλοί και Θεσσαλία#Η αρχαία Θεσσαλία)

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιπλέον βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Francesca Maltomini, Tradizione antologica dell'epigramma greco: le sillogi minori di età bizantina e umanistica, Roma: Edizioni di storia e letteratura, coll. "Pleiadi" 9, 2008, ISBN 9788884984807, Κεφ. IV. 1. Silloge E (Sylloge Euphemiana)

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ηλίας Αναγνωστάκης (12 Ιανουαρίου 2003). «Το Βυζάντιο σε κρίση...αναζητεί διέξοδο στρεφόμενο στο κλασσικό παρελθόν» (PDF). ένθετο ΕΠΤΑ Ημέρες. Καθημερινή. σελ. 24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2011. 
  2. CA Forbes (4 Οκτωβρίου 1967). «An Episode in the Life of Aeschines». The American Journal of Philology, Vol. 88. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2011. 
  3. Hermann Beckby (1957). «Anthologia Graeca: Griechisch-Deutsch». Heimeran. σελίδες 117 και 82. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2011. 
  4. Anthologia Graeca epigrammatum Palatina cum Planudea, ed. Hugo Stadtmüller, (Leipzig, 1894)
  5. Progymnasmata in Anthologiam Graecam, Friedrich Wilhelm Schneidewin, Georg-August-Universität (Göttingen, Allemagne), Gottingae, 1855
  6. Lauxtermann 2003
  7. Francesca Maltomini (2008). «Tradizione antologica dell'epigramma greco: le sillogi minori di età bizantina e umanistica» (PDF). Κεφ. IV. 1. Silloge E (Sylloge Euphemiana). Roma: Edizioni di storia e letteratura, coll. "Pleiadi" 9. σελ. 31. ISBN 9788884984807. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2011. 
  8. A.S.F. Gow· D.L. Page, επιμ. (1968). «introduction, book 1». The Greek Anthology. Cambridge University Press. σελ. LIV. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2011. 
  9. 13. Leo the Philosopher: Job and Other Poems, L. G. Westerink Αρχειοθετήθηκε 2017-08-13 στο Wayback Machine., Illinois Classical Studies, XI, σελ. 200-201