Επιχείρηση Ηλιοφάνεια
Η Επιχείρηση Ηλιοφάνεια (αγγλικά: Operation Sunshine) ήταν η κωδική ονομασία μιας στρατιωτικής επιχείρησης στη κατεχόμενη Νορβηγία από τον Οκτώβριο του 1944 έως τον Μάιο του 1945. Η επιχείρηση αυτή σχεδιάστηκε από το νορβηγικό στρατιωτικό προσωπικό που βρισκόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο σε συνεργασία με τις βρετανικές δυνάμεις και αποσκοπούσε στην προστασία σημαντικών βιομηχανικών εγκαταστάσεων στη Νορβηγία, ιδίως των μεγάλων σταθμών παραγωγής ενέργειας, από τις «τακτικές της καμένης γης» των Γερμανών, προς το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Σχεδίαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Επιχείρηση Ηλιοφάνεια σχεδιάστηκε από τον Ταγματάρχη Λέιφ Τρόνσταντ από τη θέση που κατείχε στο Υπουργείο Άμυνας της εξόριστης Νορβηγικής κυβέρνησης στο Λονδίνο. Ένας σημαντικός στόχος ήταν η προστασία της βιομηχανίας ηλεκτροπαραγωγής στη Νορβηγία, και η στοχευμένη περιοχή της στρατιωτικής επιχείρησης επιλέχθηκε έτσι ώστε να αποτελεί το 60% του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ανατολική Νορβηγία. Αυτό περιελάμβανε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή Ρούκαν, Νούτοντεν, Κούνγκσμπεργκ και Νούρε.[1]
Εννέα άνδρες της SOE, μεταξύ των οποίων αρκετοί από την ομάδα σαμποτέρ του βαρέος ύδατος, επιλέχθηκαν για την αποστολή και μετέβησαν στο Τέλεμαρκ στις 5 Οκτωβρίου 1944. Ο βασικός ηγέτης της Επιχείρησης Ηλιοφάνεια ήταν ο Ταγματάρχης Λέιφ Τρόνσταντ, με τη βοήθεια των αξιωματικών Γκούναρ Συβέρσταντ και Νόρμαν Λιντ. Ο Έιναρ Σκίναρλαντ, ο οποίος ήταν ήδη στη Νορβηγία, παρέλαβε τους άνδρες και επίσης ανέλαβε τον ρόλο του τηλεγραφητή. Ο δεύτερος στη διοίκηση στη Επιχείρησης Ηλιοφάνειας ήταν ο Γενς-Άντον Πούλσον, επίσης επικεφαλής της μονάδας Moonlight. Όταν ο Τρόνσταντ σκοτώθηκε τον Μάρτιο του 1945, ο Πούλσον ανέλαβε την ηγεσία της Ηλιοφάνειας.[2]
Η περιοχή που κάλυπτε η επιχείρηση διαχωρίστηκε ως περιοχή Milorg 16 (D-16) και χωρίστηκε σε τρεις μονάδες με τις κωδικές ονομασίες «Starlight», «Moonlight» και «Lamplight». Οι άνδρες της επιχείρησης έπρεπε να συνεργαστούν με τις ομάδες των αντιστασιακών που ήταν ήδη εγκατεστημένες στην περιοχή όπου θα εφοδιάζονταν με όπλα και προμήθειες από αέρος από συμμαχικά αεροσκάφη, μαζί με στρατιωτικές οδηγίες.[1] Όλες οι ομάδες κάλυπταν τμήματα των κομητειών του Τέλεμαρκ και Μπούσκερουντ.
Δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μονάδα Starlight (D161)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη μονάδα με την κωδική ονομασία Starlight (D161) αναπτύχθηκε στη περιοχή Νόρε με επικεφαλής τον Αρνε Τζέλστρουπ, και τον Έλνταρ Χάγκεν ως τηλεφραφητή.[1] Ο κύριος αμυντικός στόχος της ομάδας ήταν ο Υδροηλεκτρικός σταθμός παραγωγής Νόρε ο οποίος ήταν τότε ο μεγαλύτερος σταθμός παραγωγής ενέργειας στη Νορβηγία. Η μονάδα περιελάμβανε επίσης τις περιοχές Νούμενταλ, Ρόλλαγκ, Ρόνμπεργκ και Κόγκσμπεργκ. Η μονάδα Starlight οργάνωσε περίπου 450 άνδρες σε αυτήν την περιοχή τον Οκτώβριο του 1944.[1][3] και στο τέλος θα μπορούσε να κινητοποιήσει μια στρατιωτική δύναμη 900 στρατιωτών.[2] Η μονάδα έλαβε προμήθειες από αέρος, όπως όπλα, πυρομαχικά, στολές και τροφίμα. Μερικοί από τους άντρες είχαν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και έμειναν σε ορεινές κατασκηνώσεις, οργανωμένες σε μικρές σκηνές, καθένα από τα οποία χωρούσε περίπου δέκα άντρες. Η Starlight είχε πέντε τέτοιες σκηνές. Άλλοι ζούσαν και εργάζονταν κανονικά, παρακολουθούσαν σύντομα στρατιωτικά μαθήματα και ανήκαν σε μια τοπική ομάδα στο σπίτι τους. Η μονάδα Starlight είχε περίπου δέκα τέτοιες ομάδες, όπου ο αριθμός των μελών της ομάδας κυμαινόταν από 30 έως 150 άτομα.[4]
Μονάδα Moonlight (D162)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δεύτερη μονάδα με την κωδική ονομασία «Moonlight» αναπτύχθηκε στη περιοχή του Έρτζουκαν με επικεφαλής τον Γενς-Αντον Πούλσον και τον Κλάους Χέλμπεργκ ως ασύρματο τηλεγραφητή. Στα γύρω βουνά δημιουργήθηκε μια στρατιωτική δύναμη που αποτελούνταν από 300 στρατιώτες.[1] [5][1] Κύριοι αμυντικοί στόχοι της «Moonlight» ήταν το φράγμα στο Μόσβατν, τα εργοστάσια και οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στο Ρούκαν και το Βέμορκ, καθώς και τα πορθμεία της λίμνης Τινν.[1]
Μονάδα Lamplight (D163)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η τρίτη μονάδα με την κωδική ονομασία Lamplight αναπτύχθηκε στη περιοχή του Νότοντεν με επικεφαλής τον Χερλουφ Νυγκααρντ και τον Λέιφ Μπρονν ως ασύρματο τηλεγραφητή. Περίπου 500 άνδρες οργανώθηκαν στη μονάδα Lamplight στα τέλη Δεκεμβρίου 1944.[5] Σημαντικοί αμυντικοί στόχοι ήταν ο σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Σβελγκφος και άλλοι σταθμοί παραγωγής ενέργειας κατά μήκος του ποταμού Τινέλβα.[1]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Poulsson, Jens-Anton (2006). «Antisabotasje. Operasjon Sunshine/D16». Tungtvannssabotasjen (στα Νορβηγικά). Oslo: Orion. σελίδες 139–181. ISBN 82-458-0803-2.
- ↑ 2,0 2,1 Berg, John (1986). «Sunshine». Soldaten som ikke ville gi seg (στα Νορβηγικά). Metope. σελίδες 158–167. ISBN 82-403-0002-2.
- ↑ Berg, John (1986). «Milorg D16 og Starlight». Soldaten som ikke ville gi seg (στα Νορβηγικά). Metope. σελίδες 168–176. ISBN 82-403-0002-2.
- ↑ Berg, John (1986). Soldaten som ikke ville gi seg (στα Νορβηγικά). Metope. ISBN 82-403-0002-2.
- ↑ 5,0 5,1 Erling Jensen· Per Ratvik· Ragnar Ulstein, επιμ. (1948). «Siste runde i Vest-Telemark». Kompani Linge (στα Νορβηγικά). 2. Oslo : Gyldendal. σελίδες 201–212.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Erling Jensen· Per Ratvik· Ragnar Ulstein, επιμ. (1948). «Siste runde i Vest-Telemark». Kompani Linge (στα Νορβηγικά). 2. Oslo: Gyldendal. σελίδες 201–212.
- Poulsson, Jens-Anton (2006). «Antisabotasje. Operasjon Sunshine/D16». Tungtvannssabotasjen (στα Νορβηγικά). Oslo: Orion. σελίδες 139–181. ISBN 82-458-0803-2.