Ενωτικόν
Το Ενωτικόν ("πράξη της ένωσης") ήταν ένα χριστολογικό έγγραφο, που εκδόθηκε από τον Αυτοκράτορα των Ρωμαίων Ζήνωνα το 482, σε μία αποτυχημένη προσπάθεια να συμφιλιωθούν οι διαφορές μεταξύ των υποστηρικτών της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Χαλκηδόνα και των αντιπάλων της Συνόδου. Ακολούθησε το Ακακιανό Σχίσμα [1]
Το 451 η Σύνοδος στη Χαλκηδόνα διευθέτησε τις χριστολογικές διαφορές καταδικάζοντας τόσο τον Μονοφυσισμό, που υποστήριζε ο Ευτύχης, όσο και τον Νεστοριανισμό. Ωστόσο μεγάλα τμήματα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην ανατολή, ειδικά στην Αίγυπτο, αλλά και στην Παλαιστίνη και τη Συρία, είχαν απόψεις μονοφυσιτικές (ή, πιο αυστηρά, μιαφυσιτικές). Προκειμένου να αποκατασταθεί η ενότητα, ο Ακάκιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, επινόησε έναν ειρηνιστικό τύπο, που ο Αυτοκράτορας Ζήνωνας εξέδωσε χωρίς την έγκριση του επισκόπου της Ρώμης ή της Συνόδου των επισκόπων. Το Ενωτικόν ενέκρινε τις δοξασίες των Ευτύχη και Nεστορίου που είχαν καταδικαστεί στη Χαλκηδόνα και αποδέχθηκε ρητά θέσεις τους που είχαν αναθεματιστεί από τον Κύριλλο πάπα της Αλεξανδρείας, αλλά απέφυγε οποιαδήποτε οριστική δήλωση, σχετικά με το αν ο Χριστός είχε μία ή δύο φύσεις, προσπαθώντας να καθησυχάσει και τις δύο πλευρές της διαμάχης.
Αυτή η πράξη απέτυχε να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές. Όλες οι πλευρές προσβλήθηκαν από τον Αυτοκράτορα, που υπαγόρευε ανοικτά τα δόγματα της Εκκλησίας. Ο πατριάρχης της Αντιόχειας πιέστηκε να υπογράψει στο Ενωτικόν· όταν ο Ιωάννης Α΄ πάπας της Αλεξάνδρειας αρνήθηκε, ο Αυτοκράτορας τον απέβαλλε και, αντίθετα, αναγνώρισε τον μονοφυσίτη Πέτρο Μόνγκο, ο οποίος είχε αποδεχθεί το Ενωτικόν. Ωστόσο άλλοι μονοφυσίτες τον εγκατέλειψαν και στη συνέχεια ονομάστηκαν Ακέφαλοι, αφού είχαν χάσει τον ηγέτη τους. [2] Μετά από δύο χρόνια υπεκφυγών και χρονοτριβών από τον Aκάκιο, ο Φήλιξ Γ΄ πάπας της Ρώμης καταδίκασε την πράξη και αφόρισε τον Ακάκιο (484), αν και αυτό αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό στην Κωνσταντινούπολη, ακόμη και μετά το τέλος του Ακακίου το 489.
Ο Ζήνων απεβίωσε το 491. Ο διάδοχός του Αναστάσιος Α΄ ήταν συμπαθής προς τους μονοφυσίτες και αποδεχόταν το Ενωτικόν. Ωστόσο η θέση του Αναστάσιου Α΄ ήταν σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης που ήταν πιστό στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο και σε αντίθεση με τον Βιταλιανό, έναν στρατηγό υπέρ της Συνόδου, που προσπάθησε να ανατρέψει τον Αυτοκράτορα το 514. Ο Αναστάσιος Α΄ στη συνέχεια προσπάθησε να θεραπεύσει το σχίσμα με τον πάπα Ορμίσδα, αλλά αυτό απέτυχε, όταν ο Αναστάσιος Α΄ αρνήθηκε να αναγνωρίσει τον αφορισμό του πλέον αποβιώσαντος Ακακίου. Ο Βιταλιανός προσπάθησε να ανατρέψει τον Αυτοκράτορα για δεύτερη φορά, αλλά ηττήθηκε από πιστούς στον Αναστάσιο Α΄ αξιωματικούς.
Το σχίσμα που προκλήθηκε από το Ενωτικόν διευθετήθηκε επίσημα το 519, όταν ο Αυτοκράτορας Ιουστίνος Α΄ αναγνώρισε τον αφορισμό του Aκακίου και επανένωσε τις εκκλησίες. Ωστόσο μερικοί Κόπτες χριστιανοί της Αλεξάνδρειας και Σύριοι χριστιανοί της Αντιόχειας εξακολουθούσαν να αγκαλιάζουν τον μονοφυσιτισμό και οι εκκλησίες τους έγιναν γνωστές στη σύγχρονη εποχή ως Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες. Τα γεγονότα αυτά δεν συνέβαλαν στο να επιδιορθωθεί η αυξανόμενη ρήξη μεταξύ των εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης και της Ρώμης, η οποία θα οδηγούσε στους επόμενους αιώνες στο Σχίσμα Ανατολής-Δύσης το 1054.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χριστολογία
- Υποστατική ένωση
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Meyendorff 1989.
- ↑ Aristeides Papadakis, "Peter Mongos", The Oxford Dictionary of Byzantium, ed. Alexander P. Kazhdan (Oxford: Oxford University Press, 2005).
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bury, John B. (1958). History of the Later Roman Empire. ISBN 978-0-486-20398-0.
- Cameron, Averil· Bryan Ward-Perkins (2000). Late Antiquity. ISBN 978-0-521-32591-2.
- Kötter, Jan-Markus (2013). Zwischen Kaisern und Aposteln. Das Akakianische Schisma (485-519) als kirchlicher Ordnungskonflikt der Spätantike. ISBN 978-3-5151-0389-3.
- Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. The Church in history. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press.
- Ostrogorsky, George (1956). History of the Byzantine State. Oxford: Basil Blackwell.
- Richards, Jeffrey (1979). The Popes and the Papacy in the Early Middle Ages, 476–752. ISBN 978-0-7100-0098-9.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Καθολική Εγκυκλοπαίδεια: Henoticon
- Edward Walford, μεταφραστής, The Ecclesiastical History of Evagrius: A History of the Church από το 431 μ.Χ. έως το 594 μ.Χ., 1846. Ανατυπώθηκε το 2008. Εκδόσεις Evolution(ISBN 978-1-889758-88-6) - περιέχει μια πλήρη αγγλική μετάφραση του Henotikon.
- Το Henoticon (Instrument of Union) (tertullian.org)