Ενδομυϊκή ένεση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ενδομυϊκή ένεση στο πόδι.

Η ενδομυϊκή ένεση είναι μία ένεση χορήγησης ουσίας απευθείας στους μυς. Στην ιατρική, είναι μία από τις πολλές εναλλακτικές μεθόδους για τη χορήγηση φαρμάκων. Οι μύες έχουν μεγαλύτερα και περισσότερα αιμοφόρα αγγεία από τον υποδόριο ιστό και οι ενέσεις εκεί έχουν συνήθως ταχύτερους ρυθμούς απορρόφησης από τις υποδόριες ενέσεις ή τις ενδοδερμικές ενέσεις.[1] Ανάλογα με το σημείο της ένεσης, η χορήγηση περιορίζεται σε 2 έως 5 χιλιοστόλιτρα υγρού.

Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραδείγματα φαρμάκων που μερικές φορές χορηγούνται ενδομυϊκά είναι:

A woman holds a baby while another woman prepares to inject a vaccine.
Τα εμβόλια συχνά χορηγούνται με ενδομυϊκή ένεση.

Επιπλέον, ορισμένα εμβόλια χορηγούνται ενδομυϊκά:

  • Εμβόλιο Gardasil
  • Εμβόλιο Ηπατίτιδας Α
  • Εμβόλιο Λύσσας
  • Εμβόλια γρίπης που βασίζονται σε αδρανοποιημένους ιούς συνήθως χορηγούνται ενδομυϊκά (αν και υπάρχει ενεργή έρευνα που διεξάγεται ως προς την καλύτερη οδό χορήγησης).

Οι πλούσιες σε αιμοπετάλια ενέσεις πλάσματος μπορούν να χορηγηθούν ενδομυϊκά.

Ορισμένες ουσίες (π.χ. κεταμίνη) χορηγούνται ενδομυϊκά για ψυχαγωγικούς σκοπούς.

Σημεία ένεσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιθανοί μυς για ενδομυϊκή ένεση είναι οι παρακάτω: δελτοειδής, γλουτιαίος, ορθός μηριαίος, έξω πλατύς και πλάγιος γλουτιαίος.[2] Οι περιοχές που είναι μελανιασμένες, τρυφερές, κόκκινες, πρησμένες, φλεγμονώδεις ή σημαδεμένες, αποφεύγονται.[1]

Δελτοειδής μυς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διάγραμμα που δείχνει τη θέση του δελτοειδούς για ενδομυϊκή ένεση.

Το σημείο του δελτοειδούς μυ (άνω βραχίονας) συνίσταται για χρήση με ενέσεις μικρού όγκου, συνήθως ίσες ή μικρότερες από 2 ml, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών. Αυτή η περιοχή δεν συνιστάται για επαναλαμβανόμενες ενέσεις, καθώς λόγω της μικρής επιφάνειας της είναι δύσκολο να γίνουν πολλές ενέσεις.[2] Για να εντοπιστεί η περιοχή, ψηλαφίζεται η κάτω άκρη του ακρώμιου. Εγχύεται στο ανάποδο τρίγωνο που σχηματίζεται με τη βάση του στο ακρώμιο και το μεσαίο σημείο του σε ευθυγράμμιση με τη μασχάλη.[1]

Πλάγιος γλουτιαίος μυς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θέσεις του πλάγιου γλουτιαίου και του ορθού μηριαίου για ενδομυϊκή ένεση.

Ο πλάγιος γλουτιαίος μυς συνίσταται για ενέσεις που απαιτούν μεγαλύτερο όγκο χορήγησης, μεγαλύτερου από 1 ml και για φάρμακα που είναι γνωστό ότι είναι ερεθιστικά, παχύρρευστα ή λιπαρά. Επίσης, είναι ιδανικό σημείο για ναρκωτικά, αντιβιοτικά, ηρεμιστικά και αντιεμετικά φάρμακα.[2] Για να εντοπίσετε την περιοχή των γλουτιαίων μυών, τοποθετήστε την παλάμη του χεριού σας πάνω από τον μείζωντα τροχαντήρα, με τα δάχτυλα να βλέπουν το κεφάλι του ασθενούς. Το δεξί χέρι χρησιμοποιείται για το αριστερό ισχίο και το αριστερό χέρι χρησιμοποιείται για το δεξιό ισχίο. Τοποθετήστε το δείκτη του χεριού στην πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα και τρέξτε το μεσαίο δάχτυλο πίσω κατά μήκος της λαγόνιας ακρολοφίας. Η ένεση γίνεται στο κέντρο του τριγώνου που σχηματίζεται.[1]

Έξω πλατύς μυς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θέση του έξω πλατύ μυ για ενδομυϊκή ένεση.

Η περιοχή του έξω πλατύ μυ είναι η συνιστώμενη περιοχή για βρέφη ηλικίας μικρότερης των 7 μηνών και εκείνων που δεν μπορούν να περπατήσουν, με απώλεια μυϊκού τόνου. [2] Για να εντοπίσετε την περιοχή, διαιρέστε τον μπροστινό μηρό στα τρίτα κάθετα και οριζόντια για να κάνετε εννέα τετράγωνα και να κάνετε την ένεση στο εξωτερικό μεσαίο τετράγωνο.[1]

Συνιστάται επίσης για αυτοεγχυτές επινεφρίνης, σε τέτοιες περιπτώσεις στη μέση της εξωτερικής πλευράς του μηρού, που αντιστοιχούν στη θέση του έξω πλατύ πλευρικού μυ.[3]

Περιοχή γλουτιαίων μυών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή των γλουτιαίων μυών δεν συνιστάται για χρήση σε οποιονδήποτε πληθυσμό ασθενών, λόγω της θέσης τους κοντά σε μεγάλα αιμοφόρα αγγεία και νεύρα, καθώς επίσης έχουν ασυνεχές βάθος λιπώδους ιστού, με πολύ λίγες ενέσεις σε αυτή την περιοχή να έχουν εγχυθεί στο σωστό βάθος για χορήγηση ως μία πραγματική ενδομυϊκή ένεση.[2][4] Η χρήση αυτής της περιοχής σχετίζεται τραυματισμό δέρματος και ιστών, μυϊκή ίνωση και συστολή, αιμάτωμα, παράλυση νεύρων και παράλυση, καθώς και λοιμώδεις διαδικασίες, όπως απόστημα και γάγγραινα. Παρά το στόχο της υγειονομικής περίθαλψης σε πολλές χώρες να ακολουθήσουν τις πρακτικές βασισμένες σε στοιχεία, αυτή η περιοχή προτιμάται συνήθως από τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας σε αντίθεση με τις εισηγήσεις έρευνας, συχνά λόγω έλλειψης γνώσεων γύρω από εναλλακτικές τοποθεσίες για ένεση.[5] Η περιοχή της ένεσης εντοπίζεται με διαίρεση του γλουτού στα τέσσερα με ένα σταυρό (+) και κάνοντας την έγχυση στο ανώτερο εξωτερικό τεταρτημόριο. Αυτή είναι η μόνη περιοχή ενδομυϊκής ένεσης για την οποία η έρευνα συνιστά αναρρόφηση της σύριγγας πριν την ένεση, λόγω της υψηλότερης πιθανότητας τυχαίας ενδοφλέβιας χορήγησης στην περιοχή αυτή. Ωστόσο, η αναρρόφηση δεν συνιστάται από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ΚΕΠΑ) και θεωρείται από ορισμένους ως ξεπερασμένη.[6]

Διαδικασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιλεγμένη περιοχή καθαρίζεται με αντιμικροβιακό και αφήνεται να στεγνώσει. Εγχέεται με το κυρίαρχο χέρι, κάνοντας μία γρήγορη κίνηση που κάθετα προς το σώμα του ασθενούς υπό γωνία μεταξύ 72 και 90 μοιρών, καθώς η ταχύτερη έγχυση είναι λιγότερο επώδυνη. Στη συνέχεια, η βελόνα σταθεροποιείται με το μη κυρίαρχο χέρι, ενώ το κυρίαρχο χέρι ολισθαίνει στο έμβολο για να ενσταλάξει αργά το φάρμακο, καθώς η ταχεία έγχυση προκαλεί περισσότερη ενόχληση. Το ΚΕΠΑ δεν συνιστά την ξεπερασμένη πρακτική της αναρρόφησης αίματος, για να αποκλείσει την ένεση σε αιμοφόρο αγγείο. Η βελόνα αποσύρεται με την ίδια γωνία. Συνιστάται η χρήση της «τεχνικής Z» ή ζιγκ ζαγκ, όπου το δέρμα τραβιέται και συγκρατείται στη μία πλευρά με το μη κυρίαρχο χέρι για περίπου μία ίντσα και μετά την απομάκρυνση της βελόνας το μετατοπισμένο δέρμα αφήνεται να επιστρέψει στην κανονική του θέση. Αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί ότι το φάρμακο δεν διαρρέει πίσω κατά μήκος της διαδρομής της βελόνας. Εφαρμόζεται απαλή πίεση με μία γάζα, αλλά η περιοχή δεν μαλάσσεται για να αποτραπεί η εισχώρηση του φαρμάκου στον υποδόριο ιστό.[6]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4
    Taylor, CR, Lillis, C., LeMone, P., Lynn, P. (2011) Βασικές αρχές νοσηλευτικής: Η τέχνη και η επιστήμη της νοσηλευτικής φροντίδας. Φιλαδέλφεια: Lippincott Williams & Wilkins, σελίδα 751.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4
    Mann, Ε. (2016). Έγχυση (ενδομυϊκή): Πληροφορίες κλινικού. Το Ινστιτούτο Johanna Briggs.
    Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " :0 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  3. ↑ «Epinephrine Injection». MedlinePlus. 
  4. ↑ Farley, H. F., Joyce, N., Long, B., & Roberts, R. (1986). Will that IM needle reach the muscle? American Journal of Nursing, 86(12), 1327-1331
  5. ↑ Cocoman, A., & Murray, J. (2010). Recognizing the evidence and changing practice on injection sites. British Journal of Nursing, 19(18), 1170-1174.
  6. ↑ 6,0 6,1 Lynn, P. (2011) Lippincott's photo atlas of medication administration. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, pages 39-40.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ενδομυϊκή_ένεση&oldid=8120707"