Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν (2023-σήμερα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Τα γεγονότα ή τα δεδομένα που περιγράφει το λήμμα έχουν μεταβληθεί και χρειάζεται ενημέρωση με πιο πρόσφατες πληροφορίες.
Σήμανση: Ιανουάριος 2025
Παρακαλούμε βελτιώστε το λήμμα ενημερώνοντάς το, μη ξεχνώντας να αναφέρετε και αξιόπιστες πηγές.
Εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν (2023)
Μέρος της μετάβασης του Σουδάν στη δημοκρατία
Στρατιωτική κατάσταση από τις 17 Απριλίου 2023:
  Υπό τον έλεγχο των Σουδανικών Ένοπλων Δυνάμεων
  Υπό τον έλεγχο των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης
Χρονολογία15 Απριλίου 2023, πριν 2 έτη (2023-04-15)
ΤόποςΧαρτούμ και άλλες στρατηγικές πόλεις στο Σουδάν
ΚατάστασηΣε εξέλιξη
Αντιμαχόμενοι
Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης
Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις

120.000 συνολικά μαχητές (14 Απριλίου 2023, σύμφωνα με τις SAF)[1]

  • 67.135 μαχητές
  • 39.490 νεοσύλλεκτοι

2.950 οχήματα
104 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού

171 οχήματα με πολυβόλα
~300.000[2]
Απολογισμός
  • Πιθανότατα, συνολικά περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί.[3]
  • Περισσότερα από 522.000 παιδιά έχουν πεθάνει λόγω υποσιτισμού.[4]
  • 8.856.313 εσωτερικά εκτοπισμένοι
  • 3.506.383 πρόσφυγες[5]

Στις 15 Απριλίου 2023, ξέσπασε μια συνεχιζόμενη εμφύλια σύρραξη στο Σουδάν μεταξύ των Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων και των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης. Αυτός ο πόλεμος αποτελεί μέρος των ευρύτερων Σουδανικών Εμφυλίων Πολέμων, μια σειρά συγκρούσεων που έχουν σημαδέψει την ιστορία της χώρας από την ανεξαρτησία της το 1956.

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία των συγκρούσεων στο Σουδάν αποτελείται από εθνοτικές εντάσεις, θρησκευτικές διαμάχες και ανταγωνισμό για τους πόρους. [6] [7] Η χρήση της γης και του νερού ήταν ένας σημαντικός μοχλός σύγκρουσης, ιδιαίτερα μεταξύ των ντόπιων αγροτών και των νομάδων κτηνοτρόφων, με τη γεωργία να αποτελεί σημαντικό τομέα στην οικονομία του Σουδάν.[8] Δύο εμφύλιοι πόλεμοι μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των νότιων περιοχών στοίχισαν τη ζωή σε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους, και μια συνεχιζόμενη σύγκρουση στη δυτική περιοχή του Νταρφούρ έχει εκδιώξει δύο εκατομμύρια άνθρωποι από τα σπίτια τους και σκότωσε περισσότερους από 200.000. [9] Από την ανεξαρτησία το 1956, το Σουδάν είχε περισσότερα από δεκαπέντε στρατιωτικά πραξικοπήματα,[10] και κυβερνήθηκε από τον στρατό για το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης της δημοκρατίας με μόνο σύντομες περιόδους δημοκρατικής πολιτικής κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης.[11]

Πολιτικό πλαίσιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώην πρόεδρος και ισχυρός άνδρας του στρατού Ομάρ ελ-Μπεσίρ προήδρευσε σε έναν πόλεμο στα δυτικά της χώρας και επέβλεπε τη βία που επιχορηγείται από το κράτος στην περιοχή του Νταρφούρ, που οδήγησε σε κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και γενοκτονία. [12]

Για την καταστολή εξεγέρσεων από μη αραβικές φυλές στα Όρη Νούμπα, ο τότε πρόεδρος Ομάρ αλ-Μπεσίρ βασίστηκε στους Τζαντζαουίντ, ένα σύνολο αραβικών πολιτοφυλακών. Το 2013, ο αλ-Μπεσίρ ανακοίνωσε ότι οι Τζαντζαουίντ θα αναδιοργανώνονταν ως οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) και θα τεθούν υπό τη διοίκηση του Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, γνωστότερου ως Χεμετί. Η RSF διέπραξε μαζικές δολοφονίες, μαζικούς βιασμούς, λεηλασίες, βασανιστήρια και καταστροφή χωριών και κατηγορήθηκε για εθνοκάθαρση εναντίον των λαών Φουρ, Μασαλίτ και Ζαγκάουα. Το 2017, ένας νέος νόμος έδωσε στην RSF το καθεστώς μιας «ανεξάρτητης δύναμης ασφαλείας». Ο Χεμετί απέκτησε πολλά χρυσωρυχεία στο Νταρφούρ ως ανταμοιβή από τον αλ-Μπεσίρ και η προσωπική του περιουσία αυξήθηκε σημαντικά. Το καθεστώς Μπεσίρ επέτρεψε στην RSF και σε άλλες ένοπλες ομάδες να πολλαπλασιαστούν για να αποτρέψουν απειλές στην ασφάλειά του από τις ένοπλες δυνάμεις.

Το Δεκέμβριο του 2018, ξεκίνησαν διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος αλ-Μπεσίρ, σηματοδοτώντας την έναρξη της Σουδανικής Επανάστασης. Τον Απρίλιο του 2019, ο στρατός (συμπεριλαμβανομένης της RSF) ανέτρεψε τον αλ-Μπεσίρ σε ένα πραξικόπημα. Τον Αύγουστο του 2019, υπό διεθνή πίεση, ο στρατός συμφώνησε να μοιραστεί την εξουσία σε μια προσωρινή κοινή κυβέρνηση ενότητας πολιτών-στρατιωτικών, το Μεταβατικό Κυρίαρχο Συμβούλιο, με εκλογές να διεξαχθούν το 2023. Τον Οκτώβριο του 2021, ο στρατός κατέλαβε την εξουσία σε ένα πραξικόπημα υπό την ηγεσία του αρχηγού των SAF, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Μπουρχάν, και του Χεμετί, διακόπτοντας τη μετάβαση του Σουδάν στη δημοκρατία.

Στα βασικά πρόσωπα στη σύγκρουση του Νταρφούρ περιλαμβανόταν ο Μοχάμεντ Χαμντάν «Χεμετί» Νταγκάλο, ο διοικητής των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης την εποχή των συγκρούσεων του 2023. [13] Το 2019, ένα πραξικόπημα ανέτρεψε τον αλ-Μπεσίρ στο πλαίσιο της μαζικής πολιτικής ανυπακοής που συχνά περιγράφηκε ως το πρώτο στάδιο της Σουδανικής Επανάστασης. Ιδρύθηκε μια προσωρινή κοινή πολιτικοστρατιωτική κυβέρνηση ενότητας με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αμπντάλα Χάμντοκ. [12] Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 2021, ο στρατός κατέλαβε την εξουσία με ένα πραξικόπημα του οποίου ηγήθηκαν ο ηγέτης των Ενόπλων Δυνάμεων του Σουδάν Αμπντέλ Φατάχ Αλ Μπουρχάν και ο ηγέτης των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης Χαμντάν Νταγκάλο. Ο Αλ Μπουρχάν έγινε ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της χούντας, μονοπωλώντας την εξουσία. [14]

Η χούντα συμφώνησε αργότερα να παραδώσει την εξουσία σε μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία των πολιτών, με μια επίσημη συμφωνία που είχε προγραμματιστεί να υπογραφεί στις 6 Απριλίου 2023 [15] Ωστόσο, καθυστέρησε λόγω εντάσεων μεταξύ των στρατηγών Μπουρχάν και Νταγκάλο, οι οποίοι υπηρετούν ως πρόεδρος και αντιπρόεδρος του Μεταβατικού Συμβουλίου Κυριαρχίας, αντίστοιχα. [16] Η κύρια μεταξύ των πολιτικών τους διαφωνιών είναι η ενσωμάτωση των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης στο στρατό.[17] Ένα θέμα που αμφισβητείται είναι η επιμονή των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης σε ένα δεκαετές χρονοδιάγραμμα για την ένταξή τους στον τακτικό στρατό, ενώ ο τακτικός στρατός απαιτεί να γίνει σε δύο χρόνια. [13] Άλλα αμφισβητούμενα ζητήματα περιελάμβαναν το καθεστώς που δόθηκε στους αξιωματικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης στη μελλοντική ιεραρχία και αν οι δυνάμεις τους θα πρέπει να βρίσκονται υπό τη διοίκηση του αρχηγού του στρατού - αντί του αρχιστράτηγου του Σουδάν - ο οποίος είναι σήμερα ο αλ-Μπουρχάν. [18] Ως ένδειξη του ρήγματος τους, ο Νταγκάλο εξέφρασε τη λύπη του για το πραξικόπημα του Οκτωβρίου 2021. [14]

Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης είναι μια παραστρατιωτική οργάνωση με ρίζες στις πολιτοφυλακές Τζαντζαουίντ που έδρασαν κατά τη διάρκεια του πολέμου του Νταρφούρ .[19] Δημιουργήθηκε επίσημα από τον Πρόεδρο Μπεσίρ το 2013 και διευθυνόταν από τον Νταγκάλο και εποπτευόταν απευθείας από τον Μπασίρ. [20] Απέκτησαν φήμη για την καταστολή των διαδηλωτών υπέρ της δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της σφαγής του Χαρτούμ τον Ιούνιο του 2019 [19] Το καθεστώς Μπεσίρ επέτρεψε σε πολλές ένοπλες ομάδες, συμπεριλαμβανομένου των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης, να πολλαπλασιαστούν για να αποτρέψουν απειλές για την ασφάλειά του από τις ένοπλες δυνάμεις.[21] Τόσο οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης όσο και ο στρατός έχουν επωφεληθεί από εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας και αποστολές όπλων από τη Ρωσία σε αντάλλαγμα μεταλλεύματα χρυσού. [22] Η εδραίωση της εξουσίας των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης και του Νταγκάλο πήγαν χέρι-χέρι με μια ταχεία συσσώρευση πλούτου, με τον αρχηγό των παραστρατιωτικών να καταλαμβάνει βασικές τοποθεσίες εξόρυξης χρυσού στο Νταρφούρ και να παρεμβαίνει για λογαριασμό των δυνάμεων του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Υεμένης και να συνεννοείται με την Ομάδα Βάγκνερ να χρηματοδοτήσει τη ρωσική πολεμική προσπάθεια στην Ουκρανία μέσω του λαθρεμπορίου χρυσού. Αυτό οδήγησε τις δυνάμεις των ΔΤΥ να αυξηθούν γρήγορα σε δεκάδες χιλιάδες οπλισμένους άντρες, που περιπολούσαν τακτικά στους δρόμους του Χαρτούμ. [20] Το Σουδάν αρνείται επανειλημμένα την παρουσία της Βάγκνερ στο έδαφός του.[23][24]

Προέλευση του SPLM-N και του SLM

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κίνημα Απελευθέρωσης του Σουδάν (SLM) είναι μια ανταρτική ομάδα που δραστηριοποιείται στο Νταρφούρ, αποτελούμενη κυρίως από μέλη μη αραβικών εθνοτικών ομάδων. Από το 2006, το κίνημα έχει χωριστεί σε πολλές φατρίες.

Το Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα/Στρατός του Σουδάν – Βορράς (SPLM-N) ιδρύθηκε από μονάδες του κυρίως νοτιοσουδανικού SPLM/A που παρέμειναν στο Σουδάν μετά την ανεξαρτησία του Νότιου Σουδάν το 2011. Το 2017, το SPLM-N χωρίστηκε σε μια φατρία υπό τον Αμπντελαζίζ αλ-Χιλου και μια υπό τον Μαλίκ Αγάρ. Ενώ κάποιες φατρίες υπέγραψαν ειρηνευτικές συμφωνίες, άλλες, όπως η φατρία αλ-Χιλου, συνέχισαν τις συγκρούσεις και αργότερα συμμάχησαν με το SLM-αλ-Νουρ και το Κομμουνιστικό Κόμμα του Σουδάν.

Αρχικοί ελιγμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 11 Απριλίου 2023, οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης αναπτύχθηκαν κοντά στην πόλη Merowe και στο Χαρτούμ. Οι κυβερνητικές δυνάμεις τους διέταξαν να φύγουν, αλλά αρνήθηκαν, οδηγώντας σε συγκρούσεις όταν οι παραστρατιωτικές δυνάμεις ανέλαβαν τον έλεγχο της στρατιωτικής βάσης Σόμπα νότια του Χαρτούμ.[25] Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης ξεκίνησαν την κινητοποίησή τους στις 13 Απριλίου 2023, εγείροντας φόβους για εξέγερση κατά της χούντας. Οι ένοπλες δυνάμεις του Σουδάν δήλωσαν ότι η κινητοποίηση ήταν παράνομη. [26]

Πορεία του Πολέμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απρίλιος–Μάιος 2023

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 15 Απριλίου 2023, οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης επιτέθηκαν σε βάσεις των Σουδανικών Ένοπλων Δυνάμεων σε όλο το Σουδάν, συμπεριλαμβανομένου του Χαρτούμ και του αεροδρομίου του. Υπήρξαν συγκρούσεις στην έδρα του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα, Sudan TV, ο οποίος αργότερα καταλήφθηκε από τις δυνάμεις της ΔΤΥ. Γέφυρες και δρόμοι στο Χαρτούμ και στην ενδοχώρα του έκλεισαν από την διοίκηση της RSF. Η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας του Σουδάν έκλεισε τον εναέριο χώρο της χώρας. Ο πάροχος τηλεπικοινωνιών MTN διέκοψε τις υπηρεσίες διαδικτύου. Το διεθνές εμπόριο του Σουδάν άρχισε να καταρρέει. Με τον αλ-Μπουρχάν παγιδευμένο στο Χαρτούμ, ο αναπληρωτής του Μαλίκ Αγάρ έγινε de facto ηγέτης της σουδανικής κυβέρνησης. Ο Χαμεντί διέταξε τις δυνάμεις του να συλλάβουν ή να σκοτώσουν τον αλ-Μπουρχάν. Στις 6 Μαΐου, εχθρικές φατρίες συναντήθηκαν στη Σαουδική Αραβία για συνομιλίες. Στις 11 Μαΐου, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ψήφισε την ενίσχυση της παρακολούθησης των καταχρήσεων στο Σουδάν. Στις 20 Μαΐου, ο στρατός και η παραστρατιωτική ΔΤΥ υπέγραψαν εκεχειρία επτά ημερών. Στις 19 Μαΐου, ο αλ-Μπουρχάν απέλυσε επίσημα τον Χαμεντί από τη θέση του αναπληρωτή του στο Μεταβατικό Κυρίαρχο Συμβούλιο και τον αντικατέστησε με τον πρώην αρχηγό των ανταρτών Μαλίκ Αγάρ.

Ιούνιος–Σεπτέμβριος 2023

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μάχες συνεχίστηκαν στο Χαρτούμ. Διπλωματικές προσπάθειες συνεχίστηκαν. Η φατρία του SPLM-N (Αλ-Χιλου) εξαπέλυσε νέες επιθέσεις τον Ιούλιο, κερδίζοντας εδάφη στο Νότιο Κορντοφάν και καταλαμβάνοντας αρκετές βάσεις των ΣΑΔ. Η κατάσταση στο Νταρφούρ επιδεινώθηκε, με αναφορές για αυξανόμενες θηριωδίες από την RSF. Τον Αύγουστο του 2024, η Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC) επιβεβαίωσε συνθήκες λιμού σε τμήματα του Βόρειου Νταρφούρ.

Οκτώβριος–Δεκέμβριος 2023

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ΣΑΔ υπέστησαν κατάρρευση στο Νταρφούρ. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις σταμάτησαν. Η RSF διέσχισε τον Νείλο και εισήλθε στην πολιτεία Γκεζίρα.

Ιανουάριος–Απρίλιος 2024

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χαμεντί πραγματοποίησε ταξίδια στο εξωτερικό. Συνεχίστηκαν οι μάχες στο Κορντοφάν και την Γκεζίρα. Οι ΣΑΔ σημείωσαν κάποιες νίκες στο Ομντουρμάν.

Απρίλιος 2024–σήμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μάχες στο Νταρφούρ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πόλη Αλ-Φασίρ στη Βόρεια Νταρφούρ έγινε επίκεντρο σφοδρών συγκρούσεων από τον Απρίλιο 2024, με την RSF να εξαπολύει επιθέσεις που έθεσαν σε κίνδυνο εκατοντάδες άμαχους, μεταξύ αυτών παιδιά και εργαζόμενοι ανθρωπιστικών οργανώσεων. Η Κοινή Δύναμη του Νταρφούρ συμμάχησε με την SAF,[27][28] ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε τόσο ώστε οργανισμοί όπως το International Crisis Group προειδοποίησαν για ενδεχόμενη μαζική σφαγή.[29]

Επιχειρήσεις στην Κορντοφάν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τον Μάιο 2024, η RSF ξεκίνησε επιθέσεις στην περιοχή της Δυτικής Κορντοφάν, καταλαμβάνοντας την πρωτεύουσα Αλ-Φούλα και πιέζοντας τις δυνάμεις της SAF να υποχωρήσουν.[30]

Συγκρούσεις κατά μήκος του Νείλου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η RSF επιτέθηκε σε περιοχές μεταξύ των πολιτειών Χαρτούμ και Νείλου,[31] ενώ στα τέλη Ιουνίου 2024 επιτέθηκε στην πολιτεία Σενάρ,[32] καταλαμβάνοντας την πρωτεύουσά της, Σίνγκα.[33][34] Στη συνέχεια, κατέλαβε και άλλες πόλεις με ελάχιστη αντίσταση. Ωστόσο, η SAF αντεπιτέθηκε και ανακατέλαβε προσωρινά κάποιες περιοχές, αν και υπέστη απώλειες, όπως ο θάνατος ανώτατου διοικητή της RSF από αεροπορική επιδρομή.[35] Η RSF διέπραξε επίσης τη σφαγή της Γκαλγκάνι τον Αύγουστο, με τουλάχιστον 108 νεκρούς αμάχους.[36][37]

Αντεπιθέσεις της SAF και μάχες στη Χαρτούμ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Σεπτέμβριο 2024 η SAF ξεκίνησε συντονισμένες επιθέσεις για την ανακατάληψη της Χαρτούμ.[38] Αν και κατέλαβε στρατηγικές γέφυρες,[39][40] οι μάχες στους δρόμους αποδείχθηκαν δύσκολες, με πολλούς αμάχους νεκρούς από πυρά και βομβαρδισμούς και από τις δύο πλευρές.[41] Τον Οκτώβριο, η RSF διέπραξε νέες σφαγές, σκοτώνοντας εκατοντάδες στην ανατολική Γκεζίρα.[42]

Η λαϊκή υποστήριξη άρχισε να μετατοπίζεται υπέρ της SAF, εν μέρει λόγω των ωμοτήτων της RSF. Ισλαμικά δίκτυα και πολιτοφυλακές, όπως το Τάγμα Αλ-Μπάρα ιμπν Μαλίκ, ενίσχυσαν τις γραμμές της SAF.[43] Μέχρι τον Ιανουάριο 2025, η SAF είχε ανακτήσει το Ουάντ Μαντάνι,[44] και τον Φεβρουάριο το μεγαλύτερο μέρος της Χαρτούμ Βόρεια.[45]

Τον Μάρτιο 2025, η SAF μπήκε σε απόσταση 500 μέτρων από το Προεδρικό Μέγαρο,[46] και τελικά το κατέλαβε.[47] Στη συνέχεια ανακατέλαβε την Κεντρική Τράπεζα, τις υπηρεσίες πληροφοριών,[48] τη Νήσο Τούτι,[49] το Διεθνές Αεροδρόμιο Χαρτούμ και το Τζέμπελ Αουλίγια, τελευταίο προπύργιο της RSF στην πρωτεύουσα.[50] Στις 20 Μαΐου, η SAF ανακοίνωσε τον πλήρη έλεγχο της πολιτείας Χαρτούμ.[51][52]

Επιθέσεις της RSF και εξωτερική εμπλοκή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η RSF ξεκίνησε επίθεση στο Νταρφούρ τον Απρίλιο 2025, προκαλώντας μαζικές απώλειες στον καταυλισμό Ζαμζάμ και καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου.[53][54][55][56] Τον Ιούνιο, η RSF επιτέθηκε από κοινού με τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό του Χαφτάρ στο σημείο τριπλής μεθορίου Σουδάν–Λιβύης–Αιγύπτου και κατέλαβε τη μεθόριο.[57][58] Η οργάνωση SPLM-N (al-Hilu) απέκοψε στρατηγικούς δρόμους στην πολιτεία Μπλε Νείλου, αν και η SAF προχώρησε σε αντεπιθέσεις για να ανοίξει ξανά τους άξονες ανεφοδιασμού.[59]

Παραπληροφόρηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 14 Απριλίου, η επίσημη σελίδα του σουδανικού στρατού δημοσίευσε ένα βίντεο που ανέφερε ότι ήταν για επιχειρήσεις που πραγματοποιήθηκαν από τη σουδανική Πολεμική Αεροπορία εναντίον των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης. Η μονάδα παρακολούθησης και επαλήθευσης του Al Jazeera ισχυρίστηκε ότι το βίντεο κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας πλάνα από το βιντεοπαιχνίδι Arma 3 που δημοσιεύτηκε στο TikTok το περασμένο Μάρτιο. [60] Η μονάδα ισχυρίστηκε επίσης ότι το βίντεο που δείχνει τον διοικητή του σουδανικού στρατού αλ-Μπουρχάν να επιθεωρεί το Σώμα Τεθωρακισμένων πριν από τις μάχες. [60] Ένα βίντεο που φέρεται να δείχνει σουδανικά ελικόπτερα να πετούν πάνω από το Χαρτούμ για να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις του σουδανικού στρατού κατά των παραστρατιωτικών, που κυκλοφόρησε επίσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποδείχθηκε ότι ήταν από τον Νοέμβριο του 2022 [60]

Θύματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιτροπή γιατρών του Σουδάν ανέφερε ότι τουλάχιστον 97 άνθρωποι ήταν νεκροί και υπολόγισε τον αριθμό των τραυματιών σε 1.100 σε ολόκληρη τη χώρα, [61] [62] σημειώνοντας ότι ο αριθμός δεν περιλαμβάνει όλα τα θύματα καθώς πολλοί άνθρωποι δεν μπορούσαν να φτάσουν στα νοσοκομεία λόγω δυσκολιών σε κίνηση. [63] Ένας εκπρόσωπος της σουδανικής Ερυθράς Ημισελήνου φέρεται επίσης να δήλωσε ότι ο αριθμός των θυμάτων "δεν ήταν μικρός". [64]

Ανά τοποθεσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια των αρχικών συγκρούσεων στο Al-Obeid και στο Χαρτούμ, τουλάχιστον τρεις άμαχοι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν. [65] Τουλάχιστον είκοσι πέντε άμαχοι σκοτώθηκαν και 26 τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια συγκρούσεων στο Βόρειο Νταρφούρ και άλλοι τρεις άμαχοι σκοτώθηκαν από χειροβομβίδα, ενώ μια γυναίκα τραυματίστηκε επίσης από σφαίρα. [66] Σε δήλωση της Επιτροπής Ιατρών του Σουδάν ανέφερε ότι δύο άμαχοι σκοτώθηκαν στο αεροδρόμιο του Χαρτούμ και ένας άλλος άνδρας πυροβολήθηκε θανάσιμα στην πολιτεία Βόρειο Κορντοφάν . [21] Στο Φόρο Μπαράνγκα στο Δυτικό Νταρφούρ, δεκάδες σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. [67] Στο αλ Φασίρ τρεις άμαχοι σκοτώθηκαν και 27 τραυματίστηκαν. [68] Στην πόλη Nyala, στο Νότιο Νταρφούρ, 8 άμαχοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων συγκρούσεων. [69] Στην Kabkabiya, τρεις υπάλληλοι του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος σκοτώθηκαν όταν οι παραστρατιωτικές δυνάμεις και ο σουδανικός στρατός αντάλλαξαν πυρά σε μια στρατιωτική βάση. Δύο άλλα μέλη του προσωπικού τραυματίστηκαν σοβαρά και οι παραστρατιωτικές δυνάμεις λεηλάτησαν αρκετά οχήματα του WFP. Κατά συνέπεια, αυτό οδήγησε στην προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων του WFP στο Σουδάν. [65] Είκοσι πέντε άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 17 πολίτες, αναφέρθηκε ότι έχασαν τη ζωή τους στο Χαρτούμ. [13] Ο κυβερνήτης του Βόρειου Νταρφούρ χαρακτήρισε επίσης τρομερή την ανθρωπιστική κατάσταση στην περιοχή, αν και τα ακριβή στατιστικά στοιχεία σχετικά με τα θύματα σε όλο το Βόρειο Νταρφούρ δεν έχουν ακόμη καθοριστεί. [65]

Αλλοδαπά θύματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας Ινδός υπήκοος που εργαζόταν στο Χαρτούμ πέθανε αφού χτυπήθηκε από αδέσποτη σφαίρα στις 15 Απριλίου. [70]

Επιχειρήσεις εκκένωσης αλλοδαπών υπηκόων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ξέσπασμα των συγκρούσεων οδήγησε τις ξένες κυβερνήσεις να παρακολουθούν την κατάσταση στο Σουδάν και να κινηθούν προς την εκκένωση και τον επαναπατρισμό των υπηκόων τους. Μεταξύ ορισμένων χωρών με αριθμό ομογενών στο Σουδάν είναι η Αίγυπτος, η οποία έχει περισσότερους από 10.000 πολίτες στη χώρα,[71] και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν περισσότερους από 16.000 πολίτες, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι διπλής υπηκοότητας.[72] Ωστόσο οι προσπάθειες εκκένωσης παρεμποδίστηκαν από τις μάχες εντός της πρωτεύουσας Χαρτούμ, ιδιαίτερα μέσα και γύρω από το αεροδρόμιο. Αυτό ανάγκασε τις εκκενώσεις να πραγματοποιηθούν οδικώς μέσω του Πορτ Σουδάν στην Ερυθρά Θάλασσα, που βρίσκεται περίπου 650 χλμ βορειοανατολικά του Χαρτούμ.[73] από όπου μεταφέρθηκαν με αεροπλάνα ή μεταφέρθηκαν απευθείας στις χώρες καταγωγής τους ή σε τρίτες χώρες. Άλλες εκκενώσεις πραγματοποιήθηκαν μέσω άλλων χερσαίων διελεύσεων ή απευθείας αερομεταφορές από διπλωματικές αποστολές και άλλες καθορισμένες τοποθεσίες με άμεση εμπλοκή των στρατευμάτων ορισμένων χωρών. Μερικοί σημαντικοί κόμβοι διέλευσης που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εκκένωση περιλαμβάνουν το λιμάνι της Τζέντα στη Σαουδική Αραβία και το Τζιμπουτί, το οποίο φιλοξενεί στρατιωτικές βάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Γαλλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών.[74]

Ανθρωπιστική κρίση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αστυνομικές δυνάμεις του Τσαντ περιπολούν στα σύνορα Τσαντ-Σουδάν καθώς Σουδανοί εγκαταλείπουν μαζικά τις εμπόλεμες περιοχές

Οι μάχες στο Χαρτούμ έχουν αφήσει πολλούς από τους πέντε εκατομμύρια κατοίκους του εγκλωβισμένους στα σπίτια τους χωρίς ρεύμα ή νερό για περισσότερες από 48 ώρες, κάτι που επιδεινώθηκε περαιτέρω από τη βία που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του μήνα νηστείας του Ραμαζανιού. Οι περισσότεροι κάτοικοι δεν μπόρεσαν να βγουν έξω από τα σπίτια τους για να μαζέψουν τρόφιμα και προμήθειες λόγω του φόβου ότι θα πιαστούν στα διασταυρούμενα πυρά. Μια ομάδα γιατρών είπε ότι τα νοσοκομεία παρέμεναν υποστελεχωμένα και οι προμήθειες εξάντλησαν καθώς έμπαιναν τραυματίες. [75] Στις 17 Απριλίου, ο Ιατρικός Σύλλογος του Σουδάν είπε ότι βόμβες έπληξαν το νοσοκομείο al-Shaab και το νοσοκομείο al-Khartoum, αναγκάζοντας και τα δύο νοσοκομεία να σταματήσουν τις υπηρεσίες των τμημάτων επειγόντων περιστατικών τους. [76]

Λιμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 1η Αυγούστου του 2024, η Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσης Ασφάλειας Τροφίμων (IPC) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι επικρατούν οι συνθήκες λιμού Φάσης 5 (η πιο ακραία) και μάλιστα χειροτερεύουν σε περιοχές του Βόρειου Νταρφούρ, συμπεριλαμβανομένου του καταυλισμού Zamzam νότια του El Fashe και ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος παρόμοιων καταστάσεων σε καταυλισμούς εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων.[77][78]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Heavy fighting in Khartoum continues unabated, 16 days after». Μαΐου 2023. 
  2. ↑ Lodhi, Areesha (11 April 2024). «After a year of war in Sudan, what is the situation now?». Al Jazeera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 June 2024. https://web.archive.org/web/20240609212541/https://www.aljazeera.com/news/2024/4/11/why-did-war-break-out-in-sudan-a-year-ago-where-does-it-currently-stand. Ανακτήθηκε στις 3 July 2024. 
  3. ↑ Akinwotu, Emmanuel (2025-04-14). «In Sudan, hundreds killed in attacks on famine-hit displacement camps» (στα αγγλικά). NPR. https://www.npr.org/2025/04/14/nx-s1-5363700/in-sudan-hundreds-killed-in-attacks-on-famine-hit-displacement-camps. Ανακτήθηκε στις 2025-05-21. 
  4. ↑ «وفاة أكثر من 500 ألف طفل في السودان جراء سوء التغذية» (στα Arabic). https://sudantribune.net/article296185/. Ανακτήθηκε στις 20 January 2025. «The Preparatory Committee of the Sudanese Doctors Syndicate revealed on Saturday that more than 500,000 infants have died due to malnutrition. Adiba Ibrahim Al-Sayed, a member of the Omdurman Private Branch of the Preparatory Committee of the Doctors Syndicate, told Sudan Tribune that the number of child deaths reached 522,000 infants, while cases of malnutrition rose to 286,000 cases since the outbreak of the war until today.» 
  5. ↑ «IOM Sudan Displacement Tracking Matrix (DTM) Sudan Mobility Update (15)». reliefweb. 5 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2025. 
  6. ↑ Sawant, Ankush B. (1998). «Ethnic Conflict in Sudan in Historical Perspective» (στα αγγλικά). International Studies 35 (3): 343–363. doi:10.1177/0020881798035003006. ISSN 0020-8817. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0020881798035003006. 
  7. ↑ Fluehr-Lobban, Carolyn (1990). «Islamization in Sudan: A Critical Assessment». Middle East Journal 44 (4): 610–623. ISSN 0026-3141. https://www.jstor.org/stable/4328193. 
  8. ↑ «The Government of Sudan, FAO and WFP call for investment in Sudan's agriculture as number of people facing acute food insecurity reaches record high». World Food Programme (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  9. ↑ «Sudan: The basics». BBC (στα Αγγλικά). 17 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  10. ↑ Fabricius, Peter (31 Ιουλίου 2020). «Sudan, a coup laboratory». Institute for Security Studies (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  11. ↑ Biajo, Nabeel (22 Οκτωβρίου 2022). «Military Rule No Longer Viable in Sudan: Analyst». VOA Africa (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Abdelaziz, Khalid; Eltahir, Nafisa; Eltahir, Nafisa (15 April 2023). «Sudan's army chief, paramilitary head ready to de-escalate tensions, mediators say». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 April 2023. https://web.archive.org/web/20230415191940/https://www.reuters.com/world/africa/sudanese-politicians-blame-bashir-loyalists-discord-2023-04-14/. Ανακτήθηκε στις 2023-04-15. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Salih, Zeinab Mohammed; Igunza, Emmanuel (15 April 2023). «Sudan: Army and RSF battle over key sites, leaving 56 civilians dead». BBC News (British Broadcasting Corporation). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 April 2023. https://web.archive.org/web/20230415084000/https://www.bbc.com/news/world-africa-65284945. Ανακτήθηκε στις 15 April 2023. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Olewe, Dickens (20 February 2023). «Mohamed 'Hemeti' Dagalo: Top Sudan military figure says coup was a mistake». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 March 2023. https://web.archive.org/web/20230322202324/https://www.bbc.com/news/world-africa-64704858. Ανακτήθηκε στις 22 March 2023. 
  15. ↑ «Egypt calls for maximum restraint in Sudan amid military clashes» (στα en-UK). Middle East Monitor. 15 April 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 April 2023. https://web.archive.org/web/20230415191940/https://www.middleeastmonitor.com/20230415-egypt-calls-for-maximum-restraint-in-sudan-amid-military-clashes/. Ανακτήθηκε στις 2023-04-16. 
  16. ↑ Walsh, Declan (15 April 2023). «Gunfire and Blasts Rock Sudan's Capital as Factions Vie for Control» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 April 2023. https://web.archive.org/web/20230415132926/https://www.nytimes.com/2023/04/15/world/africa/khartoum-sudan-fighting.html. Ανακτήθηκε στις 2023-04-15. 
  17. ↑ «Sudan unrest: How did we get here?». Middle East Eye. 15 Απριλίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  18. ↑ «At least 56 killed, hundreds injured in clashes across Sudan as paramilitary group claims control of presidential palace» (στα en-UK). CNN. 16 April 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 April 2023. https://web.archive.org/web/20230416003054/https://edition.cnn.com/2023/04/15/africa/sudan-presidential-palace-intl. Ανακτήθηκε στις 16 April 2023. 
  19. ↑ 19,0 19,1 «Sudan crisis: Death toll from crackdown rises to 60, opposition says». BBC News. 5 June 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 June 2019. https://web.archive.org/web/20190614175151/https://www.bbc.com/news/world-africa-48512413. Ανακτήθηκε στις 5 June 2019. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Elbagir, Nima; Qiblawi, Tamara (15 April 2023). «How paramilitary group leader Dagalo has consolidated power in Sudan» (στα en-UK). CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 April 2023. https://web.archive.org/web/20230416004524/https://edition.cnn.com/africa/live-news/sudan-army-paramilitary-palace-news-04-15-23. Ανακτήθηκε στις 16 April 2023. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Uras, Umut· Gadzo, Mersiha· Siddiqui, Usaid. «Sudan updates: Explosions, shooting rock Khartoum». Al Jazeera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2023. 
  22. ↑ Mat Nashed (21 March 2023). «As Sudan's rival forces vie for power, who pays the price?». Al Jazeera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 April 2023. https://web.archive.org/web/20230414164811/https://www.aljazeera.com/features/2023/3/21/sudans-rival-security-forces-compete-for-power. Ανακτήθηκε στις 16 April 2023. 
  23. ↑ «Russia's Lavrov pledges support on lifting UN sanctions, defends Wagner on Sudan visit». France 24. 9 Φεβρουαρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  24. ↑ Mohammed Amin (18 January 2023). «Hemeti's CAR coup boast sheds light on Sudanese role in conflict next door». Middle East Eye. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 March 2023. https://web.archive.org/web/20230330190927/https://www.middleeasteye.net/news/sudan-central-african-republic-hemeti-boasts-thwarted-coup. Ανακτήθηκε στις 16 April 2023. 
  25. ↑ Brachet, Eliott (2024-11-11). «War in Sudan: Death strikes at every corner in devastated Khartoum» (στα αγγλικά). Le Monde. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 November 2024. https://web.archive.org/web/20241112091147/https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2024/11/11/war-in-sudan-death-strikes-at-every-corner-in-devastated-khartoum_6732461_124.html. Ανακτήθηκε στις 2024-11-12. 
  26. ↑ «Fears in Sudan as army and paramilitary force face off». Al Jazeera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 April 2023. https://web.archive.org/web/20230414214744/https://www.aljazeera.com/news/2023/4/13/sudans-army-warns-of-rsfs-movements-in-khartoum-other-cities. Ανακτήθηκε στις 2023-04-15. 
  27. ↑ «Darfur Joint Force declares war on Rapid Support Forces». Sudan War Monitor. 15 Απριλίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2024. 
  28. ↑ «Darfur movements coordinate war plans against RSF». Sudan War Monitor. 4 Μαΐου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2024. 
  29. ↑ «Halting the Catastrophic Battle for Sudan's El Fasher». Crisis Group. 24 Ιουνίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2024. 
  30. ↑ «Sudan's RSF captures key army stronghold of el-Fula». Al Jazeera. 20 Ιουνίου 2024. 
  31. ↑ «RSF launch raids in White Nile, River Nile». Sudan War Monitor. 20 Μαΐου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2024. 
  32. ↑ «Blitzkrieg: RSF advance deep into Sennar State and storm into the capital Sinja». Sudan War Monitor. 30 Ιουνίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2024. 
  33. ↑ «Blitzkrieg: RSF advance deep into Sennar State and storm into the capital Sinja». Sudan War Monitor. 30 Ιουνίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2024. 
  34. ↑ «Sudan's RSF says it has taken key town». Voice of America. 29 Ιουνίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2024. 
  35. ↑ «RSF commander killed in central Sudan's Sennar State». Sudan Tribune (στα Αγγλικά). 20 Ιουλίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2024. 
  36. ↑ «More than 100 killed in RSF revenge attack on Sudan village». Radio Dabanga (στα Αγγλικά). 19 Αυγούστου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2024. 
  37. ↑ «Sudan's paramilitary fighters killed 85 people in an attack on a central village, residents say». AP News (στα Αγγλικά). 17 Αυγούστου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2024. 
  38. ↑ «Air strikes in Khartoum as Sudan army attacks paramilitary RSF positions». The New Arab. 26 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2024. 
  39. ↑ Mao, Frances· Usher, Barbara (26 Σεπτεμβρίου 2024). «Sudan war: Army launches major attack on Khartoum against RSF». BBC News (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2024. 
  40. ↑ «Sudan's army launches major offensive on Khartoum». Al Jazeera (στα Αγγλικά). 26 Σεπτεμβρίου 2024. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2024. 
  41. ↑ Brachet, Eliott (2024-11-11). «War in Sudan: Death strikes at every corner in devastated Khartoum» (στα αγγλικά). Le Monde. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 November 2024. https://web.archive.org/web/20241112091147/https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2024/11/11/war-in-sudan-death-strikes-at-every-corner-in-devastated-khartoum_6732461_124.html. Ανακτήθηκε στις 2024-11-12. 
  42. ↑ «Dozens killed by paramilitary RSF in Sudan's Gezira, aid groups say». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2024. 
  43. ↑ Brachet, Eliott (2024-11-17). «The lost children of Sudan's revolution: 'We fight today alongside the men who fought us yesterday'» (στα αγγλικά). Le Monde. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 December 2024. https://web.archive.org/web/20241212044113/https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2024/11/17/the-lost-children-of-sudan-s-revolution-we-fight-today-alongside-the-men-who-fought-us-yesterday_6733111_124.html. Ανακτήθηκε στις 2024-11-18. 
  44. ↑ «Sudanese army advances to retake city of Wad Madani from RSF». Reuters. 2025-01-11. https://www.reuters.com/world/africa/sudanese-army-advances-retake-city-wad-madani-rebels-2025-01-11/. 
  45. ↑ «Sudan army claims major advances against RSF in greater Khartoum». Al Jazeera. 8 Φεβρουαρίου 2025. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2025. Development marks one of army's most significant advances since war broke out between army chief al-Burhan and RSF. 
  46. ↑ «Sudan army within 500 metres of presidential palace: military source». The New Arab. March 20, 2025. https://www.newarab.com/news/sudan-army-within-500-metres-presidential-palace-source. Ανακτήθηκε στις March 20, 2025. 
  47. ↑ «Sudan army recaptures presidential palace after two years of war». BBC. 21 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2025. 
  48. ↑ «Sudan's army says it seized key buildings in Khartoum after retaking the Republican Palace». AP News. 22 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2025. 
  49. ↑ «Paramilitary shelling kills 3 in Omdurman after Sudan army gains: medic». France 24. 23 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2025. 
  50. ↑ «Sudanese army retakes Khartoum airport from rebels». RFI (στα Αγγλικά). 26 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2025. 
  51. ↑ «'Khartoum is free' says Sudan Army chief al-Burhan after airport captured». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2025. 
  52. ↑ «Sudan's army declares Khartoum state 'completely free' of paramilitary RSF». Al Jazeera. 20 Μαΐου 2025. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2025. 
  53. ↑ «Sudan's RSF claims control of famine-hit Zamzam camp in Darfur». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2025. 
  54. ↑ «Sudan paramilitaries kill at least 100 people in Darfur attack, UN says». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2025. 
  55. ↑ «Sudan's RSF claims control of famine-hit Zamzam camp in Darfur». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2025. 
  56. ↑ «Sudan's RSF accused of 'sickening' sexual violence on women, girls: Report». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2025. 
  57. ↑ ««الدعم السريع» تعلن سيطرتها على مناطق قرب الحدود مع ليبيا ومصر». Aawsat (στα Αραβικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2025. 
  58. ↑ «الحدث عاجل | الجيش السوداني : الجيش الليبي بقيادة خليفة حفتر ساند الدعم السريع في هجومه على نقاط حدودية». موقع نبض. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2025. 
  59. ↑ «Sudan's army says it retook key road from insurgents in South Kordofan». Sudan Tribune (στα Αγγλικά). 28 Ιουνίου 2025. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2025. 
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 «وحدة التحقق بالجزيرة مباشر تكشف حقيقة مقاطع فيديو نشرها الجيش السوداني ووسائل إعلام (فيديو)». mubasher.aljazeera.net (στα Αραβικά). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  61. ↑ «Fierce fighting continues in Sudan after brief humanitarian pause» (στα αγγλικά). Aljazeera. 17 April 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 April 2023. https://web.archive.org/web/20230416211407/http://www.aljazeera.com/news/2023/4/16/fighting-rages-in-sudan-despite-humanitarian-pause. Ανακτήθηκε στις 2023-04-17. 
  62. ↑ «Sudan fighting: RSF and army clash in Khartoum for third day». www.bbc.com (στα Αγγλικά). 17 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  63. ↑ «Nearly 100 people dead across Sudan». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). 17 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  64. ↑ «لحظة بلحظة.. اشتباكات بين الجيش السوداني والدعم السريع». www.aljazeera.net (στα Αραβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2023. 
  65. ↑ 65,0 65,1 65,2 «السودان.. اشتباكات عنيفة بين الجيش وقوات الدعم السريع (لحظة بلحظة)». mubasher.aljazeera.net (στα Αραβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  66. ↑ «مراسل العربية: مقتل شخصين وإصابة 26 آخرين من المدنيين في الخرطوم بحري #العربية_عاجل». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2023. 
  67. ↑ «سقوط قتلى وجرحي جراء اشتباكات بين الجيش والدعم السريع بالفاشر». موقع دارفور٢٤ الاخباري (στα Αραβικά). 15 Απριλίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  68. ↑ «ارتفاع جرحى الاشتباكات بين الجيش والدعم السريع بشمال دارفور». موقع دارفور٢٤ الاخباري (στα Αραβικά). 15 Απριλίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  69. ↑ «Sudan group: Dozens killed in fighting between army, paramilitary». CBS News (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  70. ↑ «Dozens killed as fighting between Sudan military rivals enters a second day». www.cnn.com (στα Αγγλικά). 16 Απριλίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. 
  71. ↑ «Foreigners evacuated as factions battle in Sudan's Khartoum» (στα αγγλικά). Al Jazeera. 23 April 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 April 2023. https://web.archive.org/web/20230424060522/https://www.aljazeera.com/news/2023/4/23/foreign-citizens-evacuated-as-factions-battle-in-khartoum. Ανακτήθηκε στις 2023-04-23. 
  72. ↑ «US has evacuated American diplomatic personnel from Sudan» (στα αγγλικά). CNN. 2023-04-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 April 2023. https://web.archive.org/web/20230424091831/https://edition.cnn.com/2023/04/22/politics/us-diplomatic-personnel-sudan/index.html. Ανακτήθηκε στις 2023-04-24. 
  73. ↑ «Which countries have evacuated nationals from Sudan?» (στα αγγλικά). Al Jazeera. 2023-04-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 April 2023. https://web.archive.org/web/20230421072151/http://www.aljazeera.com/news/liveblog/2023/4/21/sudan-fighting-live-news-burhan-says-committed-to-civilian-rule. Ανακτήθηκε στις 2023-04-24. 
  74. ↑ «How the crisis in Sudan accentuated the strategic importance of Djibouti» (στα αγγλικά). Observer Research Foundation. 2023-04-25. https://www.orfonline.org/expert-speak/how-the-crisis-in-sudan-accentuated-the-strategic-importance-of-djibouti/. Ανακτήθηκε στις 2023-04-26. 
  75. ↑ Dahir, Abdi Latif (17 April 2023). «As New Wave of Violence Hits Sudan's Capital, Civilians Feel the Strain». The New York Times. https://www.nytimes.com/2023/04/17/world/africa/sudan-fighting-khartoum.html. Ανακτήθηκε στις 17 April 2023. 
  76. ↑ «'Stop bombing hospitals,' doctors tell warring sides». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. 
  77. ↑ «FAMINE IN SUDAN: IPC Famine Review Committee Confirms Famine in parts of North Darfur | IPC - Integrated Food Security Phase Classification». www.ipcinfo.org. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2025. 
  78. ↑ «Famine in Sudan: IPC Famine Review Committee Confirms Famine Conditions in parts of North Darfur - Sudan | ReliefWeb». reliefweb.int (στα Αγγλικά). 1 Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2025. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εμφύλιος_πόλεμος_στο_Σουδάν_(2023-σήμερα)&oldid=11172939"