Εμανυέλ Αλγκάν

Εμανυέλ Αλγκάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Emmanuel Halgan (Γαλλικά)
Γέννηση	31  Δεκεμβρίου 1771 Donges
Θάνατος	20  Απριλίου 1852 Παρίσι
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Γαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αξιωματικός του ναυτικού αποικιακός διοικητής πολιτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Emmanuel Halgan
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	vice admiral
Πόλεμοι/μάχες	Πόλεμοι της Γαλλικής Επανάστασης και Ναπολεόντειοι Πόλεμοι
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	d:Q58681435 (1819–1830) Μέλος της Βουλής των Ομοτίμων της Γαλλίας (1837–1848) αποικιακός κυβερνήτης της Μαρτινίκας (1834–1836) διευθυντής (από 1845, Dépôt des cartes et plans de la Marine) Σύμβουλος της Επικρατείας
Βραβεύσεις	Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής Ταξιάρχης του Βασιλικού και Στρατιωτικού Τάγματος του Αγίου Λουδοβίκου Order of Military Merit (Württemberg) Τάγμα του Ντάνεμπρογκ

Ο Εμανυέλ Αλγκάν (Emmanuel Halgan, 31 Δεκεμβρίου 1771 - 20 Απριλίου 1852) ήταν Γάλλος αποικιακός κυβερνήτης, βουλευτής και ναύαρχος του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού. Διετέλεσε διοικητής της γαλλικής Μοίρας Αιγαίου κατά την Ελληνική Επανάσταση.

Ο Αλγκάν γεννήθηκε στην κωμόπολη Donges, στον σημερινό Νομό Λουάρ-Ατλαντίκ, και ο πατέρας του ήταν δικαστικός κλητήρας. Ο Αλγκάν κατατάχθηκε στο Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό σε ηλικία 16 ετών. Για ένα διάστημα το άφησε και υπηρέτησε ως αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού. Επανήλθε όμως στο Πολεμικό Ναυτικό στα δύσκολα χρόνια της Γαλλικής Επαναστάσεως, και τότε υπηρέτησε στο μπρίκι «Curieux», που καταλήφθηκε από μια βρετανική φρεγάτα το 1793. Ο Αλγκάν αιχμαλωτίσθηκε από τους Βρετανούς και μετά την επιστροφή του στη Γαλλία, υπηρέτησε στο πλοίο «Terrible» και άλλα πολεμικά.

Το 1798 ανέλαβε τη διοίκηση της νεότευκτης κορβέτας «Αρέθουσα». Αλλά και πάλι το επόμενο έτος η «Αρέθουσα» καταδιώχθηκε και αιχμαλωτίσθηκε από το βρετανικό «Excellent», στα ανοικτά της Πορτογαλίας. Το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό μετονόμασε την «Αρέθουσα» σε «Raven» και την ενέταξε στη δύναμη του.

Μετά την απελευθέρωσή του, ο Αλγκάν υπηρέτησε στη φρεγάτα «Clorinde» και μετά ανέλαβε τη διοίκηση του «Épervier» (μπρίκι, 1803). Σε εκείνο το πλοίο έτυχε να έχει υπό τις διαταγές του τον μικρότερο αδελφό του Μεγάλου Ναπολέοντα, τον Ιερώνυμο Βοναπάρτη, τότε 19χρονο σημαιοφόρο. Επισκέφθηκαν τη Μαρτινίκα, αλλά γρήγορα επέστρεψαν στη Γαλλία και από εκεί στάλθηκαν στον Ινδικό Ωκεανό με την κορβέτα «Berceau» για να προειδοποιήσουν τις εκεί γαλλικές αποικίες για το ξέσπασμα του Πολέμου του Γ΄ Συνασπισμού. Στον Μαυρίκιο ενώθηκε με τη μοίρα του Λινουά και καταπιάστηκε με επιδρομές κατά εμπορικών πλοίων. Το «Berceau» αιχμαλώτισε το 1500 τόνων βρετανικό εμπορικό «Κόμισσα του Σάδερλαντ» και μαζί με τη φρεγάτα «Sémillante» κατέστρεψαν προκεχωρημένα φυλάκια των Βρετανών στον όρμο Πούλο, κάπου οκτώ μίλια από τον εμπορικό σταθμό Μπενκούλεν στη Σουμάτρα (3 Δεκεμβρίου 1803).

Ο Αλγκάν έπεισε τον Λινουά να περάσει από τον Πορθμό Γκασπάρ, του οποίου είχε μελετήσει πρόσφατους χάρτες. Η γαλλική δύναμη συνάντησε μία νηοπομπή 26 πλοίων της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, συνάντηση που προκάλεσε τη «σχεδόν» Ναυμαχία του Πούλο Άουρα.

Στη συνέχεια ο Αλγκάν προάχθηκε σε capitaine de frégate και ανακλήθηκε στη Γαλλία, όπου ανέλαβε τη διοίκηση της φρεγάτας «Κυβέλη», αλλά γρήγορα διατάχθηκε να υπηρετήσει στο πλοίο «Βετεράνος» (Vétéran), όπου πάλι συνάντησε τον Ιερώνυμο Βοναπάρτη, αυτή τη φορά ως πρίγκιπα και διοικητή του.

Η καταναυμάχηση του γαλλικού στόλου στο Ιλ ντ' Αιξ (αγγλ. Basques Road), σε πίνακα του Τόμας Χουίτκομπ (1817)

Το 1809 ο Αλγκάν ήταν κυβερνήτης του «Heureuse» κατά τη Ναυμαχία του Ιλ ντ' Αιξ και το πλοίο του ήταν ένα από αυτά που σώθηκαν.

Τον Δεκέμβριο του 1813, με κλάσμα μόνο των πληρωμάτων των πλοίων του, ο Αλγκάν υπερασπίσθηκε το φρούριο Χέλεβουτ-σλας της Ολλανδίας από τις επιθέσεις αρκετών χιλιάδων εξεγερμένων. Αργότερα τα φρούρια που κατείχαν εκεί οι Γάλλοι διατάχθηκε να εγκαταλειφθούν εξαιτίας της προελάσεως των Συμμάχων. Ο Αλγκάν υπεχώρησε στην Αμβέρσα και όταν αυτή βομβαρδίσθηκε, υπερασπίσθηκε το λιμάνι και βοήθησε να σωθούν τα πλοία και οι ναυτικές εγκαταστάσεις.

Μετά την Παλινόρθωση των Βουρβόνων, ο Αλγκάν διορίσθηκε κυβερνήτης του πλοίου «Superbe» και πήγε στην Καραϊβική. Στη συνέχεια επεθεώρησε τις ναυτικές διοικήσεις στην Ανατολή και την Αμερική. Το 1819 έγινε προσωπάρχης του Υπουργείου Ναυτικού. Αργότερα επέστρεψε ως διοικητής της γαλλικής Μοίρας Αιγαίου, ενώ ταυτοχρόνως, από το 1822 έως το 1830, ήταν «αριστήνδην» βουλευτής.

Στο Αιγαίο ο Αλγκάν είχε ως έδρα του κυρίως τη Σμύρνη, από όπου επισκεπτόταν συχνά με την αρχηγίδα του «Κλεοπάτρα» την Κωνσταντινούπολη και τον Πειραιά, οπότε προτιμούσε να διαμένει στην Αθήνα. Στις αρχές του 1821 προάχθηκε σε υποναύαρχο. Κατά τις σφαγές του χριστιανικού πληθυσμού της Σμύρνης που διέταξε τον Ιούλιο του 1821 ο εκεί πασάς ως αντίποινα για την Ελληνική Επανάσταση, ο Αλγκάν με την παρέμβασή του στον πασά κατάφερε να σώσει πολλούς.

Ακολουθώντας τη γραμμή ουδετερότητας της χώρας του στην ελληνοτουρκική διένεξη, ο Αλγκάν δεν εκδηλώθηκε ενεργά για τον αγώνα των Ελλήνων. Διακρίθηκε όμως για τα φιλάνθρωπα αισθήματά του, όπως και για τη διορατικότητά του σε σχέση με την εξέλιξη της Επαναστάσεως. Οι εκθέσεις του προς τη γαλλική κυβέρνηση φανερώνουν την οξύνοιά του. Σε μία από αυτές τις εκθέσεις έγραφε:

«Η ευρωπαϊκή Ελλάς δεν είναι δυνατόν πλέον να επανέλθη εις την προτέραν αυτής κατάστασιν... Επί ματαίω η Υψηλή Πύλη προσπαθεί δι' επιεικών επαγγελιων να εξαπατήση τους Έλληνας... ...Οι Μουσουλμάνοι έλαβαν τα όπλα και προτού να τα αποθέσουν, το ελληνικόν έθνος, εάν επέπρωτο να καθυποβληθή εις υπακοήν, ήθελεν εξαλειφθή από προσώπου της γης... ...Μετά την διαφωτίσασαν τους Έλληνας αυγήν του πολιτισμού, δεν απομένει εις τούτους ειμή καταστροφή ή ελευθερία. Δεν επηρεάζομαι υπό των αναμνήσεων του παρελθόντος. Κρίνω τους Έλληνας άνευ προκαταλήψεως. Γνωρίζω τον βαθμόν της ηθικής εκπτώσεως εις την οποίαν περιέστησαν, ουδ' αμφιβάλλω ότι θα εχρειάζετο ενταύθα μακρός χρόνος εννόμου τάξεως, ίνα ασφαλίση την δικαιοσύνην... Αλλά όσον δήποτε σπουδαίαι και αν είναι αι σκέψεις αυταί, δύνανται άραγε να παρακωλύσουν την πορείαν και τα ακατάσχετα αποτελέσματα του χρόνου; Θάττον ή βράδιον ανάγκη να ελευθερωθή η Ελλάς. Ταύτα έχουσα υπ' όψιν η Ευρώπη ας πράξη τα δέοντα.»
— E. Αλγκάν, 18 Σεπτεμβρίου (ν.η.) 1821

Ο Αλγκάν επέστρεψε στο γραφείο του στο Υπουργείο το 1824, έχοντας παραδώσει τη Μοίρα του Αιγαίου στον ναύαρχο ντε Βιελά. Ο Αλγκάν υπηρέτησε επίσης στο Συμβούλιο του κράτους (Conseil d'État). Το 1830 προήδρευσε της Επιτροπής Ναυτικών Σημάτων, ενώ το 1837 διορίσθηκε γενικός επιθεωρητής των Λιμένων του Ωκεανού. Το 1840 διορίσθηκε κυβερνήτης της Μαρτινίκας.

Μετά την αποστράτευσή του στις 24 Ιουνίου 1841 με τον βαθμό του αντιναυάρχου, ο Αλγκάν παρασημοφορήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο της Λεγεώνας της Τιμής. Πέθανε στο Παρίσι σε ηλικία 80 ετών.

• Το γένος μικρών θάμνων Halgania, που ανήκει στην οικογένεια βοραγινοειδή, ιθαγενές της Αυστραλίας, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή του Εμανυέλ Αλγκάν.

Πηγές

• Παναγιώτη Ε. Κώνστα: το λήμμα «Αλγκάν, Εμμ.» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 3, σσ. 711-712