Ελλάς Ι (φρεγάτα)

Ελλάς Ι (φρεγάτα)

Πληροφορίες
Έξοδα κατασκευής	750,000 δολάρια
Ένταξη σε υπηρεσία	1826
Παροπλισμός	1 Αυγούστου 1831
Κατάληξη	Πυρπολήθηκε
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα	1660 τόνοι
Μήκος	180 πόδια (54,8m)
Πλάτος	45 πόδια (13,7m)
Οπλισμός	16 ολμοπυροβόλα (καρρανάδες) των 42 λιβρών και 48 πυροβόλα των 16 λιβρών
Σχετικά πολυμέσα

Η φρεγάτα Ελλάς Ι (το αρχικό όνομα ήταν Ελπίς) ήταν πλοίο που αγοράστηκε το 1824-1826 με εντολή της προσωρινής ελληνικής κυβέρνησης (Εκτελεστικό 1824) και χρηματοδότηση από το δεύτερο αγγλικό δάνειο, με συμφωνία που συνήφθη με διαμεσολάβηση των μελών της φιλελληνικής επιτροπής του Λονδίνου. Η παραγγελία αφορούσε δυο φρεγάτες, που θα έπαιρναν τα ονόματα Ελπίς και Σωτήρ. Μετά από το σκάνδαλο ναυπήγησης ελληνικών φρεγατών (1824), ναυπηγήθηκε στη Νέα Υόρκη των Η.Π.Α. αντί του ποσού των 750.000 δολαρίων και παραλήφθηκε μόνο ένα πλοίο, το οποίο ονομάστηκε Ελπίς. Κατέπλευσε στο Ναύπλιο με ξένο πλήρωμα τον Νοέμβριο του 1826. Είχε εκτόπισμα 1660 τόνων, οπλισμό 48 πυροβόλων των 16 λιβρών και 16 ολμοπυροβόλων (καρρανάδων) των 42 λιβρών . Χρησιμοποιήθηκε στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων, τα τελευταία χρόνια του αγώνα. Στις 30-31 του Μάη 1828 βύθισε 2 τουρκικά πολεμικά πλοία στη Ναυμαχία του κάβο Μπαμπά. Είχε άδοξο τέλος, γιατί πυρπολήθηκε την 1 Αυγούστου 1831 από τον Ναύαρχο Μιαούλη κατά τη στάση των Υδραίων εναντίον του Κυβερνήτη Καποδίστρια σε όρμο του Πόρου.

Πυρπόληση

Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης της Ύδρας ο Μιαούλης είχε βρεθεί σε δυσχερή θέση, αντιμέτωπος με τα Ρωσικά πλοία, που είχαν ταχθεί μαζί με τα κυβερνητικά. Αφού κατάφερε να καταλάβει το λιμάνι του Πόρου, οι Ρώσοι τον απέκλεισαν σε αυτό. Πολλά πλοία του είχαν ήδη καταστραφεί από επιθέσεις, και το βράδυ της 30 Ιουλίου με το πρωί της 31 Ιουλίου επειδή ήταν ξεκάθαρο ότι θα διεξαγόταν και νέα επίθεση από την οποία δεν υπήρχε περίπτωση να γλιτώσουν οι άντρες του Μιαούλη τον εγκαταλείπουν. Ο αρχηγός έμεινε τελικά μόνο με 20 περίπου άντρες πάνω στην Ελλάς, και μερικά ακόμα πλοία σε κακή κατάσταση. Παράλληλα ο Καποδίστριας μαζί με τις «μεγάλες δυνάμεις» έκαναν μεγάλες προσπάθειες για να συνθηκολογήσουν μαζί του. Ήταν όμως αμετάπειστος. Τα ξημερώματα της 1^ης Αυγούστου όσοι είχαν απομείνει τοποθέτησαν φυτίλια στη φρεγάτα Ελλάς, στις κορβέτες Ὕδρα και Ἐμμανουήλ και στο ατμοκίνητο Καρτερία. Περιμένοντας Άγγλους και Γάλλους αντιπροσώπους με προτάσεις συνθηκολόγησης ο Μιαούλης θεώρησε λανθασμένα τελικά, επιθετικές κινήσεις των Ρωσικών πλοίων. Υπό τέτοια απειλή θεώρησε προτιμότερο να καταστρέψει τα πλοία, παρά να πέσουν στα χέρια των Ρώσων. Έτσι την 1^η Αυγούστου κατά τις 9:30 το πρωί, χωρίς δισταγμό, πυροδότησαν τα φυτίλια, και σχεδόν αμέσως, ακολουθώντας την κορβέτα Ὕδρα η φρεγάτα Ελλάς χάθηκε μέσα στο καπνό και στο θόρυβο.

Πηγές

• Εκδοτική Αθηνών Α.Ε, (1975) Ιστορία του ελληνικού έθνους τόμος ΙΒ. Στο Κούκκου Ε. ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣΑΠΟ ΤΟ 1830 ΩΣ 1832, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1831 (σ.549-562) Αθήνα: ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.
• Παπαρρηγόπουλος Κ. (1963) Ιστορία του Ελληνικού έθνους Τόμος Έκτος, Μέρος Πρώτο, ΑΘΗΝΑ: Εκδοτικός Οίκος "Ελευθερουδάκη"