Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ελικοειδές

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένα ελικοειδές με α = 1, −1 ≤ ρ ≤ 1 και −π ≤ θ ≤ π.

Το ελικοειδές[1], επίσης γνωστό ως ελικοειδής επιφάνεια, είναι μια λεία επιφάνεια ενσωματωμένη στον τρισδιάστατο χώρο. Είναι η επιφάνεια που διαγράφεται από μια άπειρη γραμμή η οποία ταυτόχρονα περιστρέφεται και ανυψώνεται κατά μήκος του σταθερού άξονα περιστροφής της. Είναι η τρίτη ελάχιστη επιφάνεια που είναι γνωστή, μετά το επίπεδο και το αλυσοειδές.

Περιγράφηκε από τον Όιλερ το 1774 και από τον Ζαν Μπατίστ Μενιέ το 1776. Το όνομά του προέκυψε από την ομοιότητά του με την έλικα: για κάθε σημείο του ελικοειδούς, υπάρχει μια έλικα που περιέχεται στο ελικοειδές και διέρχεται από το σημείο αυτό.

Το ελικοειδές είναι επίσης μια ευθειογενής επιφάνεια (και ένα ορθό κωνοειδές), που σημαίνει ότι είναι ένα ίχνος μιας γραμμής. Εναλλακτικά, για κάθε σημείο της επιφάνειας, υπάρχει μια ευθεία της επιφάνειας που διέρχεται από αυτό. Πράγματι, ο Καταλάν απέδειξε το 1842 ότι το ελικοειδές και το επίπεδο είναι οι μόνες ευθειογενεις ελάχιστες επιφάνειες[2][3].

Οι Μικς και Ρόζενμπεργκ απέδειξαν το 2005 (με βάση τις ανισότητες Κάλντινγκ-Μινικότσι) ότι υπάρχουν μόνο 2 τύποι απλά συνεχόμενων ελάχιστων επιφανειών στον : το επίπεδο και το ελικοειδές.[4][5] Ωστόσο, τη δεκαετία του 1990 ο Ντέιβιντ Άλεν Χόφμαν και οι συνεργάτες του βρήκαν άλλα παραδείγματα μη μηδενικού τοπολογικού γένους, που προέκυψαν από το ελικοειδές. Ο Χόφμαν, ο Μάικλ Βολφ και ο Ματίας Βέμπερ απέδειξαν το 2009[6] ότι σχηματίζουν μια πλήρη ενσωματώσιμη ελάχιστη επιφάνεια για γένος 1 (προηγουμένως αυτό είχε αποδειχθεί μόνο για γένος άπειρο, εκτός από το γένος 0).

Ορθό ελικοειδές σε κινούμενη εικόνα.

Ένα ελικοειδές είναι επίσης μια επιφάνεια μεταφοράς με την έννοια της διαφορικής γεωμετρίας.

Το ελικοειδές και το κατενοειδές αποτελούν μέρη μιας οικογένειας ελάχιστων επιφανειών ελικοειδούς-κατενοειδούς.

Το ελικοειδές έχει σχήμα όπως ο κοχλίας του Αρχιμήδη, αλλά εκτείνεται απείρως προς όλες τις κατευθύνσεις. Μπορεί να περιγραφεί από τις ακόλουθες παραμετρικές εξισώσεις σε καρτεσιανές συντεταγμένες:

Το ελικοειδές έχει σχήμα σαν τον κοχλία του Αρχιμήδη, αλλά εκτείνεται απείρως προς όλες τις κατευθύνσεις. Μπορεί να περιγραφεί από τις ακόλουθες παραμετρικές εξισώσεις σε καρτεσιανές συντεταγμένες:

όπου ρ και θ κυμαίνονται από το αρνητικό άπειρο έως το θετικό άπειρο, ενώ α είναι μια σταθερά. Αν α είναι θετικό, τότε το ελικοειδές είναι δεξιόστροφο όπως φαίνεται στο σχήμα- αν είναι αρνητικό τότε αριστερόστροφο.

Κινούμενη εικόνα που δείχνει την τοπική ισομετρία ενός ελικοειδούς τμήματος και ενός κατενοειδούς τμήματος.

Το ελικοειδές έχει κύριες καμπυλότητες . Το άθροισμα αυτών των μεγεθών δίνει τη [μέση καμπυλότητα (μηδέν αφού το ελικοειδές είναι ελάχιστη επιφάνεια) και το γινόμενο δίνει τη γκαουσιανή καμπυλότητα.

Το ελικοειδές είναι ομοιομορφικό με το επίπεδο . Για να φανεί αυτό, αφήνουμε το α να μειώνεται συνεχώς από τη δεδομένη τιμή του μέχρι το μηδέν. Κάθε ενδιάμεση τιμή του α θα περιγράφει ένα διαφορετικό ελικοειδές, μέχρι να φτάσουμε στο α' = 0 και το ελικοειδές να γίνει ένα κατακόρυφο επίπεδο.

Εάν ένα ελικοειδές ακτίνας R περιστρέφεται κατά γωνία θ γύρω από τον άξονά του ενώ ανεβαίνει κατά ύψος h, το εμβαδόν της επιφάνειας δίνεται από τη σχέση [7]

Ελικοειδές και κατενοειδές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ελικοειδές και το κατενοειδές είναι τοπικά ισομετρικές επιφάνειες- βλ. μετασχηματισμό ελικοειδούς.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • McMichael, J. M. (1978). Characteristics of Helicoid Anemometers. U.S. Department of Commerce, National Bureau of Standards. 
  • Buckingham, Earle (1 Ιανουαρίου 1988). Analytical Mechanics of Gears. Courier Corporation. ISBN 978-0-486-65712-7. 
  • Huang, Chuanzhi (2 Ιανουαρίου 2020). Limit Analysis Theory of the Soil Mass and Its Application. Springer Nature. ISBN 978-981-15-1572-9. 
  • Office, United States Patent (1964). Official Gazette of the United States Patent Office. U.S. Patent Office. 
  • Applied Mechanics Reviews. American Society of Mechanical Engineers. 1998. 
  • Litvin, Faydor L.· Fuentes, Alfonso (6 Σεπτεμβρίου 2004). Gear Geometry and Applied Theory. Cambridge University Press. ISBN 978-1-139-45555-8. 
  • Neville, A. C. (6 Δεκεμβρίου 2012). Biology of the Arthropod Cuticle. Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-80910-1. 
  • Fieldiana: Zoology. Chicago Natural History Museum. 1959. 
  • Krivoshapko, S. N.· Ivanov, V. N. (25 Φεβρουαρίου 2015). Encyclopedia of Analytical Surfaces. Springer. ISBN 978-3-319-11773-7. 
  • Vullo, Vincenzo (24 Ιανουαρίου 2020). Gears: Volume 1: Geometric and Kinematic Design. Springer Nature. ISBN 978-3-030-36502-8. 
  1. «Helicoid - Encyclopedia of Mathematics». encyclopediaofmath.org. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2025. 
  2. Catalan, Eugène (1842). «Sur les surfaces réglées dont l'aire est un minimum» (στα γαλλικά). Journal de mathématiques pures et appliquées 7: 203 - 211. http://www.numdam.org/item/JMPA_1842_1_7__203_0.pdf. 
  3. Elements of the Geometry and Topology of Minimal Surfaces in Three-dimensional Space By A. T. Fomenko, A. A. Tuzhilin Contributor A. A. Tuzhilin Published by AMS Bookstore, 1991 ISBN 0-8218-4552-7, ISBN 978-0-8218-4552-3, p. 33
  4. William H. Meeks, Harold Rosenberg (2005). The uniqueness of the helicoid. Annals of Mathematics (2), 161 (2), 727–758, .
  5. Tobias H. Colding, William P. Minicozzi (2004). The space of embedded minimal surfaces of fixed genus in a 3-manifold. IV. Locally simply connected. Annals of Mathematics (2), 160 (2), 573–615, .
  6. David Allen Hoffman, Matthias Weber, Michael Wolf: An embedded genus-one helicoid, Annals of Mathematics, Band 169, 2009, S. 347–448 (und Proc. Nat. Acad. USA, Band 102, 2005, S. 16566–16568).
  7. Weisstein, Eric W., "Ελικοειδές" από το MathWorld.