Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία
Svoboda a přímá demokracie
ΠρόεδροςΤόμιο Οκαμούρα
Ίδρυση2 Ιουνίου 2015
ΈδραRytířská 410/6, 110 00 Πράγα
ΙδεολογίαΕθνικισμός
Άμεση δημοκρατία
Σκληρή μεταναστευτική πολιτική
Εναντίωση στο Ισλάμ
Μικτή οικονομία
Ευρωσκεπτικισμός
Κοινωνικός συντηρητισμός
Εθνικός συντηρητισμός
Ριζοσπαστισμός
Πολιτικό φάσμαΣυγκρητισμός[1]
Ριζοσπαστική δεξιά
Ακροδεξιά
Ευρωπαϊκή προσχώρησηΕυρώπη των Κυρίαρχων Εθνών
Ομάδα Ευρωπαϊκού ΚοινοβουλίουΕυρώπη των Κυρίαρχων Εθνών
Χρώματα     Γαλάζιο
     Λευκό
     Κόκκινο
Κοινοβούλιο των Αντιπροσώπων
15 / 200
Γερουσία
0 / 81
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
1 / 21
Περιφερειακά Συμβούλια
32 / 675
Ιστότοπος
www.spd.cz
Πολιτικό σύστημα Τσεχίας
Πολιτικά κόμματα
Εκλογές

Η Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία (τσεχικά: Svoboda a přímá demokracie, εν συντομία SPD) είναι εθνικιστικό πολιτικό κίνημα στην Τσεχία. Ιδρύθηκε το 2015 από τους βουλευτές Τόμιο Οκαμούρα και Ράντιμ Φιάλα.

Στο πρόγραμμα του κινήματος κυριαρχεί ο εθνικισμός, που εκφράζεται κυρίως με αντίθεση στην παράνομη μετανάστευση και το Ισλάμ, κριτική στην ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντα και η απαίτηση άμεσης δημοκρατίας με τη μορφή ανάκλησης πολιτικών και δικαστών και δημοψηφισμάτων για σημαντικά ζητήματα. Η ταξινόμηση του κινήματος στο πολιτικό φάσμα είναι αμφιλεγόμενη, αλλά συχνά κατατάσσεται στην άκρα δεξιά ή την ριζοσπαστική δεξιά.

Ορισμένες πηγές το κατηγορούν για λαϊκισμό και αυταρχισμό, ενώ ορισμένοι δημοσιογράφοι το έχουν περιγράψει ακόμη και ως νεοφασιστικό κόμμα.

Το κίνημα SPD είχε το 2024 συνολικά 11.034 μέλη και ως μοναδικό πολιτικό σχήμα στην Τσεχία η βάση μελών του αυξάνεται σταθερά.

Από τον Ιούνιο 2015 έως τον Μάρτιο 2016, το κίνημα ονομαζόταν Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία, στη συνέχεια μέχρι τον Αύγουστο 2019 ονομαζόταν Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία - Τόμιο Οκαμούρα (SPD). Από τον Σεπτέμβριο 2019 φέρει το όνομα Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία (SPD).

Το κίνημα προκλήθηκε με την αποχώρηση των Οκαμούρα και Φιάλα από το ριζοσπαστικό δεξιό κόμμα «Αυγή - Εθνικός Συνασπισμός»[2] στο οποίο συμμετείχαν τότε. Αιτία ήταν μία σύγκρουση που είχε προκληθεί όταν ανέλαβε την ηγεσία ο βουλευτής Μάρεκ Τσέρνοχ. Και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές κατηγορούσαν η μία την άλλη για υποτιθέμενη απόσυρση χρημάτων από το κίνημα, ο Τόμιο Οκαμούρα χαρακτήριζε τους αντιπάλους του ως πραξικοπηματίες, αλλά η πλειοψηφία του κόμματος στράφηκε εναντίον του.[3] Ο Οκαμούρα με τον Ράντιμ Φιάλα, τον οποίο τον Μάρτιο 2015 το υπόλοιπο κίνημα απέβαλε από τις τάξεις του, ίδρυσαν δικό τους κίνημα και τον Μάιο υπέβαλαν αίτηση εγγραφής της Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας στο υπουργείο εσωτερικών.[4] Στο προπαρασκευαστικό συμβούλιο εκτός από αυτό το δίδυμο συμμετείχε και ο Γιάρολαβ Στανίκ.[5] Στις 16 Ιουνίου 2015 δήλωσαν ότι το κίνημα απέκτησε εγγραφή και ξεκίνησε την πρόσληψη μελών. Ο Τόμιο Οκαμούρα τότε δήλωσε ότι έχει χιλιάδες ενδιαφερόμενους για μέλη.[3]

Τον Ιούλιο 2015 έγινε μέλος του κινήματος ο βουλευτής Γιάροσλαβ Χόλικ, και τον Αύγουστο του ίδιου έτους διεξήχθη η πρώτη εκλογική συνδιάσκεψη του SPD. Βάσει ψηφοφορίας των μελών εξελέγη πρόεδρος του κινήματος ο Τόμιο Οκαμούρα και αντιπρόεδρος ο Ράντιμ Φιάλα.

Ο Τόμιο Οκαμούρα κατά την ομιλία του στην Πλατεία Βεντσέσλας στην Πράγα με αφορμή την οκτωβριανή διαδήλωση κατά της υποδοχής προσφύγων (17 Οκτωβρίου 2015)

Στα μέσα Σεπτεμβρίου 2015 κατά την έκτακτη συζήτηση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής κρίσης στο Κοινοβούλιο των Αντιπροσώπων, οι εκπρόσωποι του κινήματος ανακοίνωσαν ότι θα απαιτήσουν τον τερματισμό της συμμετοχής της Τσεχίας στο σύστημα Σένγκεν, την έναρξη δημοψηφίσματος για την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δημοψήφισμα για την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ.[6]

Αρχές Οκτωβρίου 2015 ο πρόεδρος του SPD Τόμιο Οκαμούρα ανακοίνωσε την πρόθεση να προκαλέσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση λόγω του ότι αποδέχθηκε την ψηφοφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την υποδοχή προσφύγων και αποφάσισε να μην υποβάλει ένσταση με μήνυση. Εκτός από τρεις υπογραφές των δικών του βουλευτών, ωστόσο, δεν απέκτησε καμία άλλη.

Οι εκπρόσωποι του κινήματος οργάνωσαν ή συμμετείχαν σε διάφορες αντιισλαμικές και αντιμεταναστευτικές διαδηλώσεις

Διαδήλωση κατά της ισλαμοποίησης της Ευρώπης, 14 Μαΐου 2016

Τον Ιανουάριο το SPD δημιούργησε συμμαχία για τις περιφερειακές εκλογές με την Κόμμα Δικαιωμάτων Πολιτών. Το SPD απέκτησε στις εκλογές συνολικά 18 έδρες στα περιφερειακά συμβούλια, από αυτές 2 σε αυτόνομο ψηφοδέλτιο. Στις 7 Νοεμβρίου επιβεβαιώθηκε ότι το συμμαχία SPD θα κυβερνήσει μαζί με τους κομμουνιστές και τους σοσιαλδημοκράτες στην Περιφέρεια Ústí.

Στις 21 Ιανουαρίου, μέλη του SPD συμμετείχαν ως μοναδικοί πολιτικοί εκπρόσωποι της Τσεχίας στην διεθνή συνδιάσκεψη της ομάδας της Ευρώπης των Εθνών και της Ελευθερίας που διεξήχθη στη γερμανική πόλη Κόμπλεντς.

Σήμερα το κόμμα έχει εκλέξει 20 στους 200 βουλευτές, και 1 ευρωβουλευτή.

Ιδεολογία και θέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πρόγραμμα του κινήματος κυριαρχεί ο εθνικισμός και το ίδιο παρουσιάζεται ως εθνικά συντηρητικό[7][8], ενώ εκφράζεται η εναντίωση στην παράνομη μετανάστευση και απαίτηση άμεσης δημοκρατίας με τη μορφή ανάκλησης πολιτικών και δικαστών, δημοψηφισμάτων για σημαντικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης π.χ. αποχώρησης από την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ. Στην ιστοσελίδα και στο έντυπο πολιτικής του, το SPD αυτοπροσδιορίζεται ως «πατριωτικό και δημοκρατικό κίνημα» με έμφαση στην πολιτική μεταρρύθμιση, τον νόμο και την τάξη, την άμεση δημοκρατία, την επιχειρηματικότητα και την εθνική κυριαρχία. Ισχυρίζεται επίσης ότι επιδιώκει την υποστήριξη των απλών εργαζομένων πολιτών, των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων και των επαγγελματιών της μεσαίας τάξης. Το κόμμα θέλει επίσης να μειώσει την κρατική επιτήρηση, να μεταρρυθμίσει το τσεχικό φορολογικό σύστημα, να υποστηρίξει την ελευθερία του διαδικτύου και να ενθαρρύνει μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στην εθνική πολιτική.[9]

Το κίνημα επιθυμεί επίσης να εμφανίζεται συνεπώς κατά της αύξησης των φόρων και να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των ανθρώπων που εργάζονται ή επιχειρούν ειλικρινά. Το κίνημα επιδιώκει μεταξύ άλλων την εισαγωγή γενικού δημοψηφίσματος συμπεριλαμβανομένων αυτών για διεθνή ζητήματα, όπως η αποχώρηση της Τσεχικής Δημοκρατίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παρόμοια.[3]

Στόχος του SPD είναι εκτός από γενική απαγόρευση παράνομης μετανάστευσης, να απαγορευτεί η προώθηση και διάδοση του Ισλάμ[10], να ενισχυθεί η αστυνόμευση των αλλοδαπών[3] και να αυστηροποιηθούν οι νόμοι περί μετανάστευσης, που θα εισάγουν μηδενική ανοχή προς τους παράνομους μετανάστες. Στο μεταναστευτικό ζήτημα έχει στην τσεχική πολιτική σκηνή την πιο σκληρή ρητορική.[11]

Το κίνημα SPD παρουσιάζεται επίσης ως κοινωνικά συντηρητικό κόμμα.[12] Είναι εναντίον του γάμου ομοφυλοφίλων ή υιοθεσίας παιδιών από ζευγάρια ίδιου φύλου.[13] Περαιτέρω αρνείται την επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.[14]

Το SPD τηρεί φιλοϊσραηλινή στάση στον πόλεμο της Γάζας, με τον Οκαμούρα να δηλώνει ότι υποστηρίζει το Κράτος του Ισραήλ σε όλα τα σημαντικά ζητήματα.[15] Ο Οκαμούρα έχει ζητήσει τον τερματισμό της τσεχικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία στον Ρωσοουκρανικό πόλεμο και έχει υποστηρίξει την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.[16]

Τοποθέτηση στο πολιτικό φάσμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πολιτικό φάσμα είναι κυρίως καταταγμένο στην άκρα δεξιά, άλλωστε στην (ριζοσπαστική) δεξιά. Ο βουλευτής Ράντιμ Φιάλα λίγο μετά την ίδρυση του κινήματος δήλωσε ότι το SPD είναι δεξιό κίνημα με σαφείς πολιτικούς στόχους, διότι επιδιώκει ουσιαστικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα της Τσεχίας.[3] Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Ντάνιελ Προκόπ από την εταιρεία Median είναι δύσκολο να ταξινομηθεί το κίνημα στο πολιτικό φάσμα, διότι προς τα αριστερά κατατάσσεται η προσέγγιση της αδικημένης μερίδας του πληθυσμού, ενώ προς τα δεξιά η ρητορική κατά των λεγόμενων μη προσαρμοσμένων. Ο δικηγόρος και δημοσιογράφος Πετρ Κόλμαν το 2017 χαρακτήρισε την υποτιθέμενη δεξά τοποθέτηση του κινήματος ως κλισέ μακριά από την πραγματικότητα, π.χ. το πρόγραμμα ανάκλησης πολιτικών και δικαστών που αποτελεί πρόγραμμα του κόμματος, είναι καθαρά τροτσκιστική θέση, ενώ η απαίτηση άμεσης δημοκρατίας (δημοψηφίσματα σχεδόν για όλα) ή η κρατικοποίηση των εκτελεστών θεωρούνται ως τυπικές αριστερές πολιτικές. Επίσης το εκλογικό σώμα του κόμματος έχει κοινά που προέρχονται από το Κομμουνιστικό και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Ο πολιτικός γεωγράφος Γιονάς Σουκχάνεκ στην διδακτορική του εργασία χαρακτηρίζει το SPD ως λαϊκιστική ριζοσπαστική δεξιά, η οποία στηρίζει την ιδεολογία της πρωτίστως στον νατιβισμό και την αντιμεταναστευτική ρητορική. Ο πολιτικός επιστήμονας Κάμιλ Σβεκ από το Πανεπιστήμιο Καρόλου το κατατάσσει στην άκρα δεξιά που στοχεύει σε ψηφοφόρους εξαιρετικά δυσαρεστημένους. Ο πρόεδρος της δημοκρατίας Μίλος Ζέμαν τον Ιούλιο 2019 χαρακτήρισε το κίνημα ως ριζοσπαστικό με την έννοια ότι ριζοσπαστισμός σύμφωνα με αυτόν σημαίνει δρόμος προς τις ρίζες και τα ριζοσπαστικά κόμματα αντιπροσωπεύουν μέρος του πολιτικού φάσματος.

  1. δες Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία#Τοποθέτηση στο πολιτικό φάσμα
  2. «VILIAM BUCHERT: Puč v Úsvitu: Okamura své hnuti tak dlouho „dojil" a omezoval, až ho to semlelo». Reflex.cz. 25 Φεβρουαρίου 2015.
  3. 1 2 3 4 5 ČT24 (16 Ιουνίου 2015). «„Jsme radikální hnutí." Okamura má novou stranu – SPD». Česká televize. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  4. «Svoboda a přímá demokracie». Týden v politice. 10 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  5. ČT24 (5 Μαΐου 2015). «Okamura zakládá nové hnutí - program prý bude stejný jako u Úsvitu». Česká televize. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  6. Kopecký, Josef (15 Σεπτεμβρίου 2015). «Neřešme oranžové vesty, ale migranty, vyzvala opozice. Koalice kývla». iDNES.cz. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  7. «Spojujeme vlastenecké a konzervativní síly». 14 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2025.
  8. «Jak Okamurovo hnutí vnímají jeho politici? SPD chce být národně konzervativní, pravolevé dělení neřeší». iROZHLAS. 30 Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2025.
  9. «Program». Freedom and Direct Democracy (στα Τσεχικά).
  10. demokracie, SPD - Svoboda a přímá. «Tomio Okamura: Zákaz islámu». www.spd.cz. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2017.
  11. Wirnitzer, Jan (30 Αυγούστου 2015). «Kritici imigrace nejsou jen „nácci". Radikálům chybí sjednotitel». iDNES.cz. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2016.
  12. «Jak Okamurovo hnutí vnímají jeho politici? SPD chce být národně konzervativní, pravolevé dělení neřeší». iROZHLAS. 30 Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2024.
  13. Kopecký, Josef (29 Απριλίου 2021). «Radši bych skočil z okna, než skončit u stejnopohlavního páru, řekl Okamura». iDNES.cz. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2024.
  14. «Vláda hnutí ANO, ČSSD s podporou KSČM ve Sněmovně tlačí na ratifikaci tzv. Istanbulské úmluvy». 15 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2024.
  15. «Jste blázen a odporný člověk, útočil Okamura na ministryni obrany kvůli Izraeli». Aktuálně.cz (στα Τσεχικά). Economia. 3 Νοεμβρίου 2023.
  16. «Okamura označil Ukrajince za "nácky", válku podle něj ukončí Trump». Novinky.cz (στα Τσεχικά). Borgis. 8 Απριλίου 2024.