Εκλογές στην Ιρλανδία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Στην Ιρλανδική Δημοκρατία διεξάγονται γενικές εκλογές, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Γενικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χρονολόγιο γενικών εκλογών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκλογές για την Dáil Éireann απαιτούνται τουλάχιστον κάθε επτά έτη με βάση το σύνταγμα. Ο σημερινός εκλογικός νόμος ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ το 1992.

Εκλογές Ημερομηνία Πρόεδρος Κόμμα Ημέρες
1923 27 Αυγούστου 1923 Γ. Τ. Κοσγκρέιβ Cumann na nGaedheal 1.382
Ιούνιος 1927 9 Ιουνίου 1927 98
Σεπτέμβριος 1927 15 Σεπτεμβρίου 1927 1.615
1932 16 Φεβρουαρίου 1932 Έιμαν ντε Βαλέρα Fianna Fáil 343
1933 24 Ιανουαρίου 1933 1.619
Εκλογές Ημερομηνία Taoiseach Κόμμα Ημέρες
1937 1 Ιουλίου 1937 Έιμαν ντε Βαλέρα Fianna Fáil 351
1938 17 Ιουνίου 1938 1.832
1943 23 Ιουνίου 1943 342
1944 30 Μαΐου 1944 1.345
1948 4 Φεβρουαρίου 1948 Τζον Α. Κοστέλο Fine Gael 1.211
Εργατικό Κόμμα
Clann na Poblachta
Clann na Talmhan
Εθνικό Εργατικό Κόμμα
1951 30 Μαΐου 1951 Έιμαν ντε Βαλέρα Fianna Fáil 1.084
1954 18 Μαΐου 1954 Τζον Α. Κοστέλο Fine Gael 1.022
Εργατικό Κόμμα
Clann na Talmhan
1957 5 Μαρτίου 1957 Έιμαν ντε Βαλέρα Fianna Fáil 1.674
1961 4 Οκτωβρίου 1961 Σιν Λέμας 1.281
1965 7 Απριλίου 1965 1.533
1969 18 Ιουνίου 1969 Τζακ Λιντς 1.351
1973 28 Φεβρουαρίου 1973 Λίαμ Κοσγκρέιβ Fine Gael 1.569
Εργατικό Κόμμα
1977 16 Ιουνίου 1977 Τζακ Λιντς Fianna Fáil 1.456
1981 11 Ιουνίου 1981 Γκάρετ Φιτζέραλντ Fine Gael 252
Εργατικό Κόμμα
Φεβρουάριος 1982 18 Φεβρουαρίου 1982 Τσαρλς Χόχεϊ Fianna Fáil 279
Νοέμβριος 1982 24 Νοεμβρίου 1982 Γκάρετ Φιτζέραλντ Fine Gael 1.546
Εργατικό Κόμμα
1987 17 Φεβρουαρίου 1987 Τσαρλς Χόχεϊ Fianna Fáil 849
1989 15 Ιουνίου 1989 Fianna Fáil 1.259
Προοδευτικοί Δημοκράτες
1992 25 Νοεμβρίου 1992 Άλμπερτ Ρέινολντς Fianna Fáil 1.654
Εργατικό Κόμμα
15 Δεκεμβρίου 1994 Τζον Μπρούτον Fine Gael
Εργατικό Κόμμα
Δημοκρατική Αριστερά
1997 6 Ιουνίου 1997 Μπέρτι Αχέρν Fianna Fáil 1.806
Προοδευτικοί Δημοκράτες
2002 17 Μαΐου 2002 Fianna Fáil 1.833
Προοδευτικοί Δημοκράτες
2007 24 Μαΐου 2007 Fianna Fáil 1.343
Κόμμα Πρασίνων
Προοδευτικοί Δημοκράτες
7 Μαΐου 2008 Μπράιαν Κάουεν Fianna Fáil
Κόμμα Πρασίνων
2011 25 Φεβρουαρίου 2011 Έντα Κένι Fine Gael 1.803
Εργατικό Κόμμα
2016 26 Φεβρουαρίου 2016 Fine Gael 1.405
Ανεξάρτητος
14 Ιουνίου 2017 Λίο Βαράντκαρ Fine Gael
Ανεξάρτητος
2020 8 Φεβρουαρίου 2020 Μιχόλ Μάρτιν Fine Gael, Κόμμα Πρασίνων 20 Φεβρουαρίου 2020 (2020-02-20) (4 ετών)
Fianna Fáil

Πρόσφατες γενικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2020[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2011[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις βουλευτικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 25 Φεβρουαρίου 2011 το κυβερνών κόμμα Φίανα Φαλ υπέστη δεινή ήττα και αποχώρησε από την εξουσία έπειτα από 14 χρόνια συνεχούς διακυβέρνησης.[1] Νέος πρωθυπουργός εξελέγη ο Έντα Κένι στις 9 Μαρτίου 2011.

ε • σ Κάτω Βουλή, 25 Φεβρουαρίου 2011
Κόμμα Ηγέτης Ψήφοι πρώτης προτίμησης % FPv Μεταβολή % Teachta Dála (TDs) Μεταβολή % επί των εδρών
Φάιν Γκαέλ Έντα Κένι 801.637 36,1 Αύξηση8,8 76 Αύξηση25 45.8
Εργατικό Κόμμα Ίμον Γκίλμορ 431.798 19,4 Αύξηση9,3 37 Αύξηση17 22.3
Φιάνα Φέιλ Μιχόλ Μάρτιν 387.362 17,4 Μείωση24,2 20 Μείωση57 12,0
Σιν Φέιν Τζέρι Άνταμς 220.660 9,9 Αύξηση3,0 14 Αύξηση10 8,4
Συνασπισμός Ενωτική Αριστερά Κανείς 57.139 2,6 Αύξηση2,6 5 Αύξηση5 3.0
Νέο Όραμα Κανείς 25.422 1.1 Αύξηση1.1 1 Αύξηση1 0,6
Κόμμα Πρασίνων Τζον Γκόρμλεϊ 41.039 1.8 Μείωση2,9 0 Μείωση6 0
Κόμμα των Εργατών της Ιρλανδίας Μικ Φίνεγκαν 3.056 0,1 Σταθερό0 0 0
Χριστιανικό Κόμμα Αλληλεγγύης Ρίτσαρντ Γκριν 2.102 0,1 Σταθερό0 0 0
Fís Nua Κανείς 938 0 0 0
Ανεξάρτητοι 261.749 11.8 13 Αύξηση8 7,8
Σύνολο 166 Συμμετοχή

2016[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 26 Φεβρουαρίου 2016 η απερχόμενη κυβερνητική συμμαχία του πρωθυπουργού Έντα Κένι παραδέχθηκε την ήττα της.[2]

Εκλογές Γερουσίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2020[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πιο πρόσφατες εκλογές για Γερουσία διεξήχθησαν στις 30-31 Μαρτίου 2020.

Εκλογές Γερουσίας (1922-2020)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες εκλογές Γερουσίας (Seanad) διεξήχθησαν το 1922. Εκλογές διενεργήθηκαν και τα έτη 1925, 1928, 1931, 1934, 1938, 1943, 1944, 1948, 1951, 1954, 1957, 1961, 1965, 1969, 1973, 1977, 1981, 1982, 1983, 1987, 1989, 1993, 1997, 2002, 2007, 2011, 2016 και 2020.

Δημοψηφίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημοψηφίσματα για τη συνθήκη της Λισαβόνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτο δημοψήφισμα, 2008[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 12 Ιουνίου του 2008 η χώρα έγινε η μόνη από τις 27 στην ΕΕ που έθεσε σε δημοψήφισμα την πρόταση για έγκριση ή μη της μεταρρυθμιστικής συνθήκης της ΕΕ. Τα επίσημα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 53,4% των ψηφισάντων τάχθηκε κατά της συνθήκης έναντι 46,6% που τάχθηκαν υπέρ.

Συνολικά αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με καταμετρημένες και τις 43 εκλογικές περιφέρειες:[3]

Εγγεγραμμένοι Άκυρα ψηφοδέλτια Σύνολο (%) Υπέρ (%) Κατά (%)
3.051.278 6.171 1.621.037 (53,1%) 752,451 (46,6%) 862.415 (53,4%)

Δεύτερο δημοψήφισμα, 2 Οκτωβρίου 2009[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τελικά η συνθήκη εγκρίθηκε με ποσοστό 67,13% σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 2 Οκτωβρίου 2009 έναντι 32,87% που ψήφισαν αρνητικά [4][5]. Ειδικότερα, υπέρ ψήφισαν 1.214.268 και κατά 594.606, βρέθηκαν 7.224 άκυρα (0,4%) επί συνόλου 1.816.098. Οι εγγεγραμμένοι ήταν συνολικά 3.078.132 και η συμμετοχή της τάξης του 59%[6].

Δημοψήφισμα για αναθεώρηση του Συντάγματος, 2012[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κοινοβούλιο πρότεινε νομοσχέδιο για την αναθεώρηση του Συντάγματος, με σκοπό την προστασία των παιδιών.[7]. Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε και από τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου (Oireachtas) στις 10 Οκτωβρίου 2012 και επικυρώθηκε με δημοψήφισμα στις 10 Νοεμβρίου 2012, με 58% υπέρ και συμμετοχή 33,5%.[8]

Συνταγματικά δημοψηφίσματα 2013[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο ταυτόχρονα συνταγματικά δημοψηφίσματα διεξήχθησαν στις 4 Οκτωβρίου 2013.[9] Με βάση την 32η αναθεώρηση του Συντάγματος τέθηκε σε δημοψήφισμα η πρόταση να καταργηθεί η Γερουσία (Seanad Éireann), η Άνω βουλή (Oireachtas), πρόταση που απορρίφθηκε από τους ψηφοφόρους με 51,7% όχι και 48,2 ναι[10]. Αντίθετα, οι πολίτες υπερψήφισαν (με ποσοστό 65,1% έναντι 34,8% που ψήφισαν αρνητικά) τη δεύτερη πρόταση ίδρυσης ενός εφετείου.

Δημοψήφισμα για γάμους ομοφύλων και όριο ηλικίας για υποψηφιότητα προέδρου 2015[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

To 2015 στις 22 Μαΐου διεξήχθη δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του συντάγματος, για δύο ερωτήματα. Οι ψηφοφόροι ενέκριναν την πρόταση (υποστηρίχθηκε και από την κυβέρνηση) να επιτραπεί η τέλεση γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Έτσι, η καθολική Ιρλανδία έγινε η πρώτη χώρα όπου οι πολίτες ενέκριναν το γάμο μεταξύ ομοφύλων.[11] Συνολικά, περισσότεροι από 3,2 εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν στις κάλπες. Ειδικότερα, το 62,07% των πολιτών υπερψήφισε την πρόταση για τους γάμους μεταξύ ομοφύλων.[12] Το δεύτερο ερώτημα είχε να κάνει με την μείωση του ορίου ηλικίας για να είναι κάποιος υποψήφιος πρόεδρος από τα 35 στα 21 χρόνια. Οι ψηφοφόροι καταψήφισαν την πρόταση για μείωση με ποσοστό 73% έναντι 27% που την υποστήριξαν.[13]

Δημοψηφίσματα 2018[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νομιμοποίηση αμβλώσεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πρώτο δημοψήφισμα του 2018, εγκρίθηκε η 36η τροποποίηση του Συντάγματος της Ιρλανδίας, με την οποία νομιμοποιήθηκαν οι αμβλώσεις στη χώρα. Η ψηφοφορία έγινε στις 25 Μαΐου 2018.[14] Το "ναι" των ψηφοφόρων ήταν σε ποσοστό 66,4% έναντι 33,6% που καταψήφισαν την πρόταση. Η νέα νομοθεσία τέθηκε σε ισχύ στις 18 Σεπτεμβρίου 2018.[15] Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 64,13%.

Κατάργηση βλασφημίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το δεύτερο δημοψήφισμα διεξήχθη στις 26 Οκτωβρίου 2018 και οι πολίτες σε ποσοστό 64,85% (έναντι 35,15% που καταψήφισαν) τάχθηκαν υπέρ της τροποποίησης του συντάγματος, ώστε να αρθεί επίσημα η απαγόρευση της βλασφημίας.[16] Η συμμετοχή ήταν 43,79%.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Οι Ιρλανδοί τιμώρησαν την κυβέρνηση του ΔΝΤ». Ελευθεροτυπία. 27 Φεβρουαρίου 2011. 
  2. «Ιρλανδία: Ο πρωθυπουργός Εντα Κένι παραδέχθηκε την ήττα στις βουλευτικές εκλογές». iefimerida.gr. 28 Φεβρουαρίου 2016. 
  3. «The Lisbon Treaty». ireland.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2008. 
  4. Bloomberg
  5. The Irish Times[νεκρός σύνδεσμος]
  6. «Referendum: Current Referendum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2009. 
  7. «Thirty-First Amendment of the Constitution (Children) Bill 2012». Houses of the Oireachtas. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2012. 
  8. «Children's Referendum amendment passed by 58% of voters». RTÉ News. 2012-11-11. http://www.rte.ie/news/2012/1111/counting-of-childrens-referendum-votes-begins.html. 
  9. «Referendum date set for October 4th». The Irish Times. 25 Ιουλίου 2013. 
  10. «Thirty-second Amendment of the Constitution (Abolition of Seanad Éireann) Bill 2013». Referendum Ireland. 5 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2015. 
  11. «Με λαϊκή ψήφο εγκρίθηκαν στην καθολική Ιρλανδία οι γκέι γάμοι». in.gr. 23 Μαΐου 2015. 
  12. «Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fourth Amendment of the Constitution (Marriage Equality) Bill 2015.». Referendum Ireland. 2015-05-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-08-09. https://web.archive.org/web/20150809115721/http://www.referendum.ie/results.php?ref=10. Ανακτήθηκε στις 2015-05-24. 
  13. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2015. 
  14. Clarke, Vivienne (2018-03-09). «Government can meet timeline to hold abortion referendum - Donohoe». The Irish Times. https://www.irishtimes.com/news/politics/abortion-referendum/government-can-meet-timeline-to-hold-abortion-referendum-donohoe-1.3420911. Ανακτήθηκε στις 2018-03-09. 
  15. Fitzgerald, Martina (2018-09-18). «Eighth Amendment repealed after bill is signed into law». RTÉ News. https://www.rte.ie/news/ireland/2018/0918/994438-cabinet/. Ανακτήθηκε στις 2018-09-18. 
  16. «Η Ιρλανδία αίρει την απαγόρευση της βλασφημίας και επίσημα». huffingtonpost.gr,. 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2019.