Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron
Avengers: Age of Ultron
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΤζος Γουίντον
ΠαραγωγήΚέβιν Φάιγκι
ΣενάριοΤζος Γουίντον
Βασισμένο σεΕκδικητές των
Σταν Λι & Τζακ Κίρμπι
ΠρωταγωνιστέςΡόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ
Κρις Χέμσγουορθ
Μαρκ Ράφαλο
Κρις Έβανς
Σκάρλετ Τζοχάνσον
Τζέρεμι Ρένερ
Ντον Τσιντλ
Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον
Ελίζαμπεθ Όλσεν
Πολ Μπέτανι
Κόμπι Σμόλντερς
Άντονι Μακί
Χέιλι Άτγουελ
Ίντρις Έλμπα
Στέλαν Σκάρσγκορντ
Τζέιμς Σπέιντερ
Σάμιουελ Λ. Τζάκσον
ΜουσικήΜπράιαν Τάιλερ
Ντάνι Έλφμαν
ΤραγούδιΜπράιαν Τάιλερ
ΦωτογραφίαΜπεν Ντέιβις
ΜοντάζΤζέφρι Φορντ
Λίζα Λάσεκ
ΕνδυματολόγοςAlexandra Byrne
Εταιρεία παραγωγήςMarvel Studios
ΔιανομήWalt Disney Studios Motion Pictures
Πρώτη προβολή13 Απριλίου 2015 (Θέατρο Ντόλμπι)
Κυκλοφορία1 Μαΐου 2015 (ΗΠΑ)
Διάρκεια141 λεπτά[1]
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$444–495.2 εκατομμύρια (μικτά)[2][3]
$365.5 εκατομμύρια (net)[2]
Ακαθάριστα έσοδα$1.403 δισεκατομμύρια[4]
ΠροηγείταιΟι Εκδικητές (Avengers franchise)
Φύλακες του Γαλαξία (MCU franchise)
ΈπεταιΕκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας (Avengers franchise)
Ant-Man (MCU franchise)

Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron (πρωτότυπος τίτλος: Avengers: Age of Ultron) είναι αμερικανική ταινία περιπέτειας με υπερήρωες παραγωγής 2015, βασισμένη στην ομώνυμη ομάδα υπερηρώων των Marvel Comics. Η παραγωγή της ταινίας έγινε από τα Marvel Studios και η διανομή από τη Walt Disney Studios Motion Pictures. Αποτελεί τη συνέχεια της ταινίας Οι Εκδικητές (2012) και την ενδέκατη συνολικά ταινία του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel (MCU). Τη σκηνοθεσία και το σενάριο ανέλαβε ο Τζος Γουίντον, όπως και στην πρώτη ταινία, και σε αυτήν πρωταγωνιστούν οι Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Κρις Χέμσγουορθ, Μαρκ Ράφαλο, Κρις Έβανς, Σκάρλετ Τζοχάνσον, Τζέρεμι Ρένερ, Ντον Τσιντλ, Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον, Ελίζαμπεθ Όλσεν, Πολ Μπέτανι, Κόμπι Σμόλντερς, Άντονι Μακί, Χέιλι Άτγουελ, Ίντρις Έλμπα, Στέλαν Σκάρσγκορντ, Τζέιμς Σπέιντερ και Σάμιουελ Λ. Τζάκσον. Στην ταινία, οι Εκδικητές έρχονται αντιμέτωποι με τον Ultron, ένα ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη το οποίο είναι ορκισμένο να εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος.

Μετά την επιτυχημένη πορεία της ταινίας Εκδικητές, ανακοινώθηκε τον Μάιο του 2012 η συνέχειά της και, τον Αύγουστο, ο Γουίντον συμφώνησε να επιστρέψει και να αναλάβει σενάριο και σκηνοθεσία. Ο Γουίντον αναβάθμισε την ιστορία προέλευσης που είχε ο Ultron στα κόμικ, ώστε να μπορεί να συμπεριλάβει σε αυτήν την ομάδα των Εκδικητών του MCU, και εισήγαγε σε αυτήν και τους χαρακτήρες Quicksilver και Scarlet Witch, των οποίων τα δικαιώματα μοιραζόταν η Marvel με την 20th Century Fox. Το κάστινγκ ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2013 με τον Ντάουνι να υπογράφει για τη συμμετοχή του στην ταινία. Η δεύτερη μονάδα γυρισμάτων ξεκίνησε γυρίσματα τον Φεβρουάριο του 2014 στη Νότια Αφρική, με τα βασικά γυρίσματα να λαμβάνουν χώρα κυρίως στα Shepperton Studios στο Σάρεϊ της Αγγλίας μεταξύ Μαρτίου και Αυγούστου. Επιπρόσθετα γυρίσματα έγιναν σε Ιταλία, Νότια Κορέα, Μπανγκλαντές, Νέα Υόρκη και διάφορες άλλες τοποθεσίες της Αγγλίας. Με τον προϋπολογισμό της ταινίας να ανέρχεται περίπου στα $365 εκατομμύρια, αποτελεί τη δεύτερη ακριβότερη ταινία όλων των εποχών.

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 13 Απριλίου 2015 στο Λος Άντζελες, ενώ κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες των Ηνωμένων Πολιτειών την 1η Μαΐου 2015, ως μέρος της δεύτερης φάσης του MCU. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε στις 30 Απριλίου 2015.[5] Η ταινία έλαβε γενικά θετικές κριτικές από τους κριτικούς και υπήρξε υποψήφια για αρκετά βραβεία (κερδίζοντας κάποια από αυτά), ενώ είχε και εισπρακτική επιτυχία αποφέροντας $1.4 δισεκατομμύρια παγκοσμίως, γινόμενη η τέταρτη ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις για το 2015 και φτάνοντας μέχρι την πέμπτη θέση της λίστας των ταινιών με τις περισσότερες εισπράξεις όλων των εποχών. Δύο συνέχειες με τίτλους Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας και Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη, κυκλοφόρησαν τον Απρίλιο του 2018 και τον Απρίλιο του 2019 αντίστοιχα.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Εκδικητές κάνουν επιδρομή σε μία από τις εγκαταστάσεις της Υ.Δ.Ρ.Α. στη Σοκόβια, όπου διοικητής είναι ο Μπάρον Στράκερ, ο οποίος έκανε πειράματα σε ανθρώπους χρησιμοποιώντας το σκήπτρο του Λόκι. Εκεί, έρχονται αντιμέτωποι με τα αδέλφια Πιέτρο και Γουάντα Μάξιμοφ, οι οποίοι έχουν υπεράνθρωπη ταχύτητα και τηλεπαθητικές ικανότητες αντίστοιχα, βρίσκουν και συλλαμβάνουν τον Στράκερ, ενώ ο Σταρκ ανακτά το σκήπτρο του Λόκι.

Ο Σταρκ και ο Μπάνερ ανακαλύπτουν πως η πέτρα που βρίσκεται μέσα στο σκήπτρο διαθέτει τεχνητή νοημοσύνη και αποφασίζουν, κρυφά από τους υπόλοιπους, να τη χρησιμοποιήσουν για να ολοκληρώσουν το παγκόσμιο πρόγραμμα άμυνας του Σταρκ με το όνομα «Ultron». Όμως, η αίσθηση του Ultron πως για να σώσει τη Γη πρέπει να εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος, τον οδηγεί στο να εξολοθρεύσει τον J.A.R.V.I.S. και να επιτεθεί στους Εκδικητές. Φεύγοντας με το σκήπτρο, ο Ultron χρησιμοποιεί τις προμήθειες από τη βάση στη Σοκόβια για να αναβαθμίσει το σώμα του και να κατασκευάσει έναν στρατό από ρομπότ. Αφού σκοτώνει τον Στράκερ, στρατολογεί τα αδέλφια Μάξιμοφ τα οποία κατηγορούν τον Σταρκ για τον θάνατο των γονιών τους. Συναντούν τον έμπορο όπλων Γιουλίσις Κλο και παίρνουν από αυτόν το βιμπράνιο που είχε κλέψει από την Γουακάντα. Οι Εκδικητές καταφτάνουν και τους επιτίθενται, αλλά η Γουάντα τους στοιχειώνει με οράματα. Το όραμα του Μπρους τον μετατραπεί σε Hulk και επιτίθεται αφηνιασμένος στην πόλη, μέχρι που ο Σταρκ τον σταματάει με την αντι-Hulk στολή.[N 1]

Η παγκόσμια αντίδραση για την καταστροφή που προκλήθηκε αλλά και ο φόβος που δημιούργησε η Γουάντα με τα οράματά της, οδήγησαν τους Εκδικητές να καταφύγουν σε ασφαλές καταφύγιο. Ωστόσο, ο Θορ αποχωρεί θέλοντας να βρει απαντήσεις σε αυτά που είδε ζητώντας τη βοήθεια του Δρ. Σέλβιγκ, ενώ ο Νικ Φιούρι καταφτάνει ενθαρρύνοντας την ομάδα να βρει ένα σχέδιο για να σταματήσει τον Ultron. Στη Σεούλ, ο Ultron χρησιμοποιεί το σκήπτρο για να αιχμαλωτίσει τη Δρ. Έλεν Τσο. Υπό την επιρροή του Ultron, η Δρ. Τσο αρχίζει να δημιουργεί στον Ultron ένα νέο σώμα από βιμπράνιο. Καθώς ο Ultron φορτώνει τον εαυτό του στο σώμα, η Γουάντα διαβάζει το μυαλό και ανακαλύπτει το σχέδιό του για τον αφανισμό του ανθρώπινου είδους, κάτι που στρέφει τα αδέλφια εναντίον του. Οι Ρότζερς, Ρόμανοφ και Μπάρτον βρίσκουν τον Ultron και παίρνουν το υπό κατασκευή σώμα, αλλά ο Ultron αιχμαλωτίζει τη Ρόμανοφ.

Οι Εκδικητές αρχίζουν να τσακώνονται όταν ο Σταρκ και ο Μπάνερ φορτώνουν κρυφά τον J.A.R.V.I.S. στο συνθετικό σώμα του Ultron. Ο Θορ επιστρέφει και βοηθά στην ενεργοποίηση του σώματος, εξηγώντας πως βάση του οράματός του η πέτρα που βρίσκεται ενσωματωμένη στο μέτωπο του νέου ρομπότ είναι η Πέτρα της Νόησης, μία από τις έξι Πέτρες της Αιωνιότητας. Το νέο ρομπότ, ο Vision, και τα αδέλφια Μάξιμοφ συνοδεύουν τους Εκδικητές στη Σοκόβια, όπου ο Ultron συνεχίζει την προσπάθειά του για παγκόσμιο αφανισμό. Οι Εκδικητές πολεμούν τον στρατό του Ultron, ενώ οι Φιούρι, Μαρία Χιλ, Τζέιμς Ρόουντς και πράκτορες της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. καταφτάνουν για να απομακρύνουν τους πολίτες. Ο Πιέτρο πεθαίνει στην προσπάθειά του να προστατέψει τον Μπάρτον κι ένα μικρό παιδί, ενώ η Γουάντα καταστρέφει το βασικό σώμα του Ultron. Αυτό όμως επιτρέπει την ενεργοποίηση της τελικής φάσης του σχεδίου του Ultron, αλλά ο Σταρκ και ο Θορ καταφέρνουν να σταματήσουν την ολοκλήρωσή της. Στον απόηχο, ο Hulk αποχωρεί με το Quinjet προς άγνωστη κατεύθυνση, ενώ ο Vision αντιμετωπίζει και καταστρέφει το τελευταίο σώμα-ρομπότ του Ultron.

Οι Εκδικητές εγκαθίστανται στη νέα τους βάση, ενώ ο Θορ επιστρέφει στο Άσγκαρντ για να μάθει περισσότερα για τις δυνάμεις που υποπτεύεται πως χειραγώγησαν τα πρόσφατα γεγονότα. Καθώς ο Σταρκ αποχωρεί και ο Μπάρτον αποφασίζει να αποσυρθεί, οι Ρότζερς και Ρόμανοφ ετοιμάζονται να εκπαιδεύσουν τα νέα μέλη των Εκδικητών: Ρόουντς, Vision, Σαμ Γουίλσον και Γουάντα.

Στη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους, ο Θάνος φοράει ένα γάντι[N 2] αποφασισμένος να συγκεντρώσει προσωπικά τις Πέτρες της Αιωνιότητας.

Ηθοποιοί και Χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το καστ της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron στη Διεθνή Comic-Con του Σαν Ντιέγκο το 2014
  • Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ ως Τόνι Σταρκ/Iron Man:
    Ο ευεργέτης των Εκδικητών[10][11][12] ο οποίος αυτοπεριγράφεται ως ιδιοφυής, δισεκατομμυριούχος, playboy και φιλάνθρωπος και ο οποίος έχει δημιουργήσει την ηλεκτρομηχανική στολή του Iron Man.[13] Σχετικά με την εξέλιξη του χαρακτήρα του μετά τα γεγονότα της ταινίας Iron Man 3, ο Ντάουνι ανέφερε: «Νομίζω συνειδητοποιεί πως το να φτιάξει όλες τις στολές του κόσμου - κάτι το οποίο προσπαθούσε να κάνει - δεν θα βοηθήσει στο καθήκον του να σώσει τον κόσμο και του άφησε κάπως λίγο μετατραυματικό στρες. Έτσι, τώρα επικεντρώνεται περισσότερο στο πώς θα μπορούσαμε να το κάνουμε ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα εξαρχής. Όπως ξέρετε, υπάρχει πάντα κάποιος που προσπαθεί να απωθήσει τους ταραχοποιούς στον πλανήτη μας. Αυτή είναι η μεγαλύτερη ιδέα».[14]
  • Κρις Χέμσγουορθ ως Θορ:
    Ένας από τους Εκδικητές και ο διάδοχος του θρόνου του Άσγκαρντ, ο οποίος είναι βασισμένος στη θεότητα της σκανδιναβικής μυθολογίας με το ίδιο όνομα.[15] Όσον αφορά τη θέση του Θορ στην ταινία, ο Χέμσγουορθ δήλωσε πως ο Θορ παρέμεινε στη Γη από τα γεγονότα της ταινίας Thor 2: Σκοτεινός Κόσμος και μετά, κάτι το οποίο τον έκανε να νιώθει τη Γη σαν το σπίτι του και θεωρεί την απειλή του Ultron ως προσωπική επίθεση.[16] Ο Χέμσγουορθ δήλωσε πως έπρεπε να δουλέψει περισσότερο για να φέρει νέα στοιχεία στον χαρακτήρα, ώστε να μην επαναλαμβάνεται λέγοντας: «Μας έδωσε χώρο ώστε να κάνουμε [τον χαρακτήρα] κάπως πιο προσγειωμένο και ανθρώπινο και να να του φορέσουμε πολιτικά ρούχα και να τον προσαρμόσουμε μέσα σε ένα πάρτι».[17] Σημείωσε επίσης πως τα κίνητρα του Θορ σε αυτή την ταινία είναι τελείως διαφορετικά σε σχέση με την πρώτη ταινία Εκδικητών στο MCU, όπου έπρεπε να πολεμήσει ενάντια στον χαρακτήρα του Τομ Χίντλστον, τον αδελφό του Λόκι.[12]
  • Μαρκ Ράφαλο ως Μπρους Μπάνερ/Hulk:
    Εκδικητής και ιδιοφυής επιστήμονας ο οποίος, λόγω έκθεσης σε γάμμα ραδιενέργεια, όταν εξοργίζεται ή αναστατώνεται μεταμορφώνεται σε ένα πράσινο τέρας.[18] Για να προετοιμαστεί για τον ρόλο, ο Ράφαλο δούλεψε μαζί με τον Άντι Σέρκις και την εταιρία παραγωγής που διαθέτει, The Imaginarium, για την καταγραφή κίνησης του χαρακτήρα.[19] Δήλωσε πως ο χαρακτήρας του έχει εξελιχθεί από τις προηγούμενες ταινίες και είναι «λίγο πιο περίπλοκος».[20] Ο Ράφαλο εξήγησε πως ετοιμάζεται μία αντιπαράθεση μεταξύ του Μπάνερ και του Hulk λέγοντας: «Συμβαίνει ένα πολύ ενδιαφέρον πράγμα: ο Hulk φοβάται τον Μπάνερ το ίδιο όσο ο Μπάνερ φοβάται τον Hulk.. και πρέπει με κάποιο τρόπο να το δουλέψουν αυτό και να έρθουν σε ειρήνη μεταξύ τους».[21] Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στο Λονδίνο, ο Ράφαλο είπε πως ο Γουίντον δεν του είχε δώσει ακόμα καμία από τις ατάκες του Hulk.[22] Ο Γουίντον εξήγησε αργότερα πως οι διάλογοι του Hulk γράφονται αυθόρμητα λέγοντας: «Αυτό που κάνει το γράψιμο για τον Hulk τόσο δύσκολο είναι πως προσποιείσαι πως είναι λυκάνθρωπος όταν είναι υπερήρωας. Το θες αντίστροφα... Έτσι το ερώτημα είναι, πώς έχει εξελιχθεί; Πώς μπορούμε να δώσουμε τις αλλαγές σε αυτά που κάνει ο Hulk; Και αυτό δεν είναι στο σενάριο, είναι στιγμή με στιγμή».[23]
  • Κρις Έβανς ως Στιβ Ρότζερς/Captain America:
    Ο ηγέτης των Εκδικητών[10][12] και βετεράνος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος ενισχύθηκε στην ανώτερη ανθρώπινη δυνατή φυσική κατάσταση με τη χρήση ενός πειραματικού ορού. Παγιδεύτηκε στον πάγο στο τέλος του πολέμου και ξύπνησε έπειτα από χρόνια στον σύγχρονο κόσμο.[24][25] Ο Έβανς δήλωσε πως από την πτώση της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. και τα γεγονότα της ταινίας Captain America 2: Ο Στρατιώτης του Χειμώνα, ο Ρότζερς απέμεινε να εξαρτάται από τους συμπαίκτες Εκδικητές χωρίς τη δομή της στρατιωτικής ζωής και τώρα «ψάχνει να καταλάβει πού ανήκει, όχι μόνο ως στρατιώτης, ως Captain America, αλλά ως Στιβ Ρότζερς, ως άτομο».[17] Ο Έβανς δήλωσε επίσης πως ήταν σε θέση να συντηρήσει τη μυική μάζα που είχε χτίσει για τον Στρατιώτη του Χειμώνα με καθημερινή άσκηση μίας ώρας.[26] Όσον αφορά το στυλ που ο Captain America πολεμά, ο Έβανς θεώρησε πως δεν ήθελε να κάνει πίσω από τις ικανότητες που φάνηκαν στον Στρατιώτη του Χειμώνα, βεβαιώνοντας πως αυτό θα εξελιχθεί δείχνοντας «μία σταθερή απεικόνιση δύναμης» κι έχοντας τον Ρότζερς να αξιοποιεί το περιβάλλον του.[27]
  • Σκάρλετ Τζοχάνσον ως Νάτασα Ρόμανοφ/Black Widow:
    Εκδικητής η οποία δούλευε ως υψηλά εκπαιδευμένη κατάσκοπος της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α..[28] Ο παραγωγός Κέβιν Φάιγκι δήλωσε πως το παρελθόν των περισσότερων χαρακτήρων εξερευνάται στην ταινία.[29] Η Τζοχάνσον είπε: «Στους Εκδικητές 2 πάμε πίσω... σίγουρα μαθαίνουμε περισσότερα από το παρελθόν της Widow και έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε το πώς έγινε το άτομο που βλέπουμε. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες έχουν βαθύ, σκοτεινό παρελθόν και πιστεύω πως το παρελθόν επηρεάζει λίγο μερικούς από εμάς».[30] Όσον αφορά το από πού ξεκινάει η ιστορία της Widow στην ταινία, η Τζοχάνσον θεώρησε πως ήταν μια συνέχεια του τι είδαμε από τον χαρακτήρα της στον Στρατιώτη του Χειμώνα, με το γεγονός πως «'[η Widow] δεν έλαβε ποτέ μια ενεργητική επιλογή. Είναι ένα προϊόν επιβολής άλλων ανθρώπων'. Αυτό θα την επηρεάσει. Αυτό είναι ένας περιορισμός ο οποίος έχει τεράστια επίδραση. Πρέπει να υπάρχει ένα αποτέλεσμα αυτής της συνειδητοποίησης... Θα την δείτε να παίρνει κάποιες ενεργητικές αποφάσεις στη ζωή της, για το καλύτερο ή το χειρότερο».[31] Μία σειρά μίξης κοντινών πλάνων, κοστουμιών συγκάλυψης, σωσιών και οπτικών εφέ χρησιμοποιήθηκαν για να βοηθήσουν στην απόκρυψη της εγκυμοσύνης της Τζοχάνσον κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.[32]
  • Τζέρεμι Ρένερ ως Κλιντ Μπάρτον/Hawkeye:
    Εκδικητής και αυθεντία στη χρήση τόξου, ο οποίος δούλευε ως πράκτορας της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α..[33] Ο Γουίντον ανέφερε πως ο Hawkeye αλληλεπιδρά περισσότερο με τους άλλους χαρακτήρες στην ταινία, σε αντίθεση με την πρώτη ταινία όπου ο χαρακτήρας του «βρισκόταν υπό την επήρεια του Λόκι από πολύ νωρίς και έπρεπε να λειτουργεί γύρω και απέναντι από τους άλλους Εκδικητές».[34] Καθώς ο χαρακτήρες δεν εμφανίστηκε σε καμία άλλη από τις ταινίες της δεύτερης φάσης του MCU, ο Γουίντον δήλωσε πως Η Εποχή του Ultron ρίχνει φως στο τι έκανε ο χαρακτήρας από το τέλος των Εκδικητών.[23] Ο Ρένερ περιέγραψε τον χαρακτήρα ως «κάπως μοναχικό» και «ομαδικό παίκτη μόνο επειδή πρέπει να είναι. Δεν είναι στα αλήθεια άνθρωπος για συντροφιά. Αυτός θα μπορούσε να είναι ο Captain America. Στην Εποχή του Ultron θα καταλάβετε γιατί ο Hawkeye σκέφτεται με τον τρόπο που σκέφτεται».[27]
  • Ντον Τσιντλ ως Αντισυνταγματάρχης Τζέιμς "Ρόντι" Ρόουντς/War Machine: Αξιωματικός της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας και στενός, προσωπικός φίλος του Τόνι Σταρκ, ο οποίος χειρίζεται τη στολή του War Machine.[35][36]
  • Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον ως Πιέτρο Μάξιμοφ/Quicksilver:
    Ο δίδυμος αδελφός της Scarlet Witch ο οποίος μπορεί να κινείται με υπεράνθρωπη ταχύτητα.[37] Ο Τέιλορ-Τζόνσον θεώρησε πως ο Πιέτρο καθορίστηκε από το θάνατο των γονιών του και πως εκείνος και η αδελφή του έπρεπε να μεγαλώσουν «στην Ανατολική Ευρώπη προστατεύοντας οι ίδιοι τους εαυτούς τους και προσέχοντας ο ένας τον άλλο», κι έτσι και οι δύο αναζητούν την καθοδήγηση του άλλου. Ανέφερε επίσης πως ο Quicksilver ήταν «πολύ υπερπροστατευτικός» με τη Scarlet Witch και έχει «πραγματικό θυμό απογοήτευσης», κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα να βαριέται εύκολα εξαιτίας μικρού χρονικού διαστήματος προσοχής.[38] Ο Φάιγκι δήλωσε πως η εξερεύνηση της σχέσης του Quicksilver με την αδελφή του και του παρελθόντος τους στην Ανατολική Ευρώπη θα βοηθούσε στη διαφοροποίηση του χαρακτήρα από την εκδοχή του Έβαν Πίτερς στην ταινία X-Men: Ημέρες ενός Ξεχασμένου Μέλλοντος (2014).[39] Ο Τέιλορ-Τζόνσον δήλωσε πως το στυλ στο τρέξιμο του Quicksilver πέρασε μέσα από πολλές επαναλήψεις λέγοντας: «Το στυλ του τρεξίματος που δοκιμάσαμε στην αρχή ήταν απλά πολύ μονοδιάστατο και βαρετό, αλλά αν προσπαθήσεις να τρέξεις ελεύθερα, όπως σε παρκούρ, τότε αυτό είναι πολύ πιο κοντά στο στυλ του Captain America... Πρέπει να βρεις το δικό σου μέρος στον κόσμο των κόλπων των κασκαντέρ».[12] Αρκετές από τις σκηνές του Τέιλορ-Τζόνσον γυρίστηκαν σε εξωτερικούς χώρους για να δώσουν «ζωή» στο τρέξιμό του, σε αντίθεση με το τρέξιμο μπροστά από πράσινες οθόνες.[40]
  • Ελίζαμπεθ Όλσεν ως Γουάντα Μάξιμοφ/Scarlet Witch:
    Η δίδυμη αδελφή του Quicksilver η οποία έχει τηλεκινητικές και τηλεπαθητικές ικανότητες.[37][41] Η Όλσεν θεώρησε πως η Γουάντα ήταν «υπερβολικά διεγερμένη» παρά «ψυχικά ασθενής» επειδή «είχε τόσο μεγάλη ποσότητα γνώσεων που δεν ήταν σε θέση να μάθει πώς να την ελέγχει. Κανείς δεν της δίδαξε το πώς να την ελέγχει καταλλήλως... μπορεί να συνδεθεί με αυτόν τον κόσμο και παράλληλους κόσμους την ίδια στιγμή και σε παράλληλες στιγμές».[41] Περιγράφοντας τις δυνάμεις του χαρακτήρα της να ελέγχει το μυαλό των άλλων, η Όλσεν ανέφερε πως ο χαρακτήρας είναι ικανός να κάνει περισσότερα από το να χειραγωγεί το μυαλό κάποιου, με την Scarlet Witch να μπορεί να «αισθανθεί και να δει τι αισθάνονται και τι βλέπουν» με το να προβάλλει τα οράματά τους. Η Όλσεν συνέχισε λέγοντας: «Το τι αγαπώ σχετικά με αυτήν είναι πως, σε τόσες ταινίες με υπερήρωες, τα αισθήματα κάπως αναιρούνται, αλλά για εκείνη ό,τι μπορεί να αισθανθεί κάποιος - όπως οι πιο αδύναμες στιγμές τους - περνάει μέσα της και σωματικά έχει την ίδια εμπειρία με εκείνους, κάτι το οποίο είναι πολύ ενδιαφέρον».[42] Για να προετοιμαστεί για τον ρόλο, η Όλσεν πήρε στοιχεία από τη σχέση της με τον μεγαλύτερο αδελφό της και τις αδελφές της,[41] αλλά μελέτησε και τα κόμικ για να αντλήσει έμπνευση.[12] Αποκάλυψε πως ο Γουίντον εμπνεύστηκε από χορευτές για τον τρόπο που κινείται ο χαρακτήρας όταν χρησιμοποιεί τις δυνάμεις της. Ως αποτέλεσμα, η Όλσεν εκπαιδεύτηκε δίπλα σε έναν χορευτή αντί σε έναν παραδοσιακό εκπαιδευτή κασκαντέρ.[43] Η Όλσεν είχε υπογράψει για αυτήν αλλά και για ακόμη μία ταινία.[40]
  • Πολ Μπέτανι ως J.A.R.V.I.S. και Vision:
    Ο Μπέτανι, ο οποίος χάρισε τη φωνή του στον J.A.R.V.I.S., τον συνεργάτη με τεχνητή νοημοσύνη του Σταρκ, ανέλαβε και τον ρόλο του Vision, [44][45] ενός android που δημιούργησε ο Ultron.[46] Ο Μπέτανι δήλωσε πως ξαφνιάστηκε όταν ο Γουίντον τον ρώτησε αν θα ήθελε να ενσαρκώσει τον Vision, επειδή όταν κάποιος ηθοποιός έχει ήδη λάβει μέρος ως ένας συγκεκριμένος χαρακτήρας στο MCU, συνήθως δεν προσλαμβάνεται για να ενσαρκώσει κάποιον δεύτερο χαρακτήρα.[47] Σχετικά με το τι τον ενθουσίασε για τον Vision, ο Μπέτανι ανέφερε: «Το πράγμα που με εντυπωσίασε είναι πως ένα αρτιγενές πλάσμα αυτού του είδους γεννιέται. Είναι τόσο παντοδύναμος όσο και εντελώς αφελής, το είδος του κινδύνου από αυτό και μόνο και την περίπλοκη φύση ενός πράγματος που γεννιέται και είναι τόσο ισχυρό και δημιουργείται σε ένα δευτερόλεπτο και οι επιλογές που κάνει ηθικά είναι πραγματικά περίπλοκες και ενδιαφέρουσες. Κατάφεραν πραγματικά να υποστηρίξουν όλα αυτά».[47] Ο Μπέτανι δήλωσε επίσης πως ο Vision αισθάνεται πατέρας και προστάτης απέναντί σε αρκετούς στην ταινία, ειδικά απέναντι στη Scarlet Witch, κι έχει την ικανότητα να αλλάζει την πυκνότητά του.[47] Ο Γουίντον δήλωσε πως ήθελε να συμπεριλάβει τον Vision σε μία δεύτερη ταινία Εκδικητών πριν υπογράψει για την πρώτη ταινία.[23] Το μακιγιάζ του Μπέτανι για τον χαρακτήρα ήταν μία μίξη βαφής προσώπου και προσθετικών και χρειαζόταν δύο ώρες για να εφαρμοστεί με τους μακιγιέρ, Τζέρεμι Γούντχεντ και Νικ Γουίλιαμς, να λένε πως η σωστή απόχρωση του δέρματος του Vision ήταν το δυσκολότερο πράγμα που έπρεπε να ξεδιαλύνουν.[48]
  • Κόμπι Σμόλντερς ως Μαρία Χιλ:
    Πρώην υψηλόβαθμη πράκτορας της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. η οποία τώρα δουλεύει για τον Σταρκ.[49][50][51] Περιγράφοντας την κατάσταση της Χιλ στην ταινία, η Σμόλντερς είπε πως μετά τα γεγονότα του Στρατιώτη του Χειμώνα η Χιλ «δεν ξέρει στα αλήθεια ποιος είναι ο καλός και ποιος ο κακός και προσπαθεί να το ξεδιαλύνει κατά τη διάρκεια της ταινίας». Πρόσθεσε: «Δεν κοιμάται. Δουλεύει συνεχώς. Δεν έχει το εργατικό δυναμικό που είχε στην Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.»,[52] αντί αυτού δουλεύει για τον Τόνι Σταρκ στο αρχηγείο των Εκδικητών «προσπαθώντας να διευθύνει τα πράγματα εκεί όσο πιο ομαλά γίνεται... είναι κάτι εντελώς διαφορετικό για εκείνη».[53]
  • Άντονι Μακί ως Σαμ Γουίλσον/Falcon:
    Βετεράνος της Πολεμικής Αεροπορίας Διάσωσης των Ηνωμένων Πολιτειών, εκπαιδευμένος στην εναέρια μάχη με τη χρήση ενός ειδικά σχεδιασμένου μηχανισμού φτερών και φίλος του Στιβ Ρότζερς.[54] Συζητώντας τη σχέση μεταξύ Γουίλσον και Ρότζερς, ο Μακί ανέφερε πως οι δύο χαρακτήρες έχουν έναν αμοιβαίο «στρατιωτικό σεβασμό», ο οποίος εξερευνάται στην ταινία και στο Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος.[55] Ο Φάιγκι ανέφερε πως αποφασίστηκε να γυρίσουν ξανά την τελευταία σκηνή της ταινίας για να ενσωματώσουν σε αυτήν τη νέα στολή του Falcon που σχεδιάστηκε για την ταινία Ant-Man και η οποία κυκλοφόρησε μετά την Εποχή του Ultron, καθώς οι σκηνές του Falcon είχαν αρχικά γυριστεί με την αυθεντική στολή που είδαμε στον Στρατιώτη του Χειμώνα.[56] Ο Μακί δήλωσε πως δεν συνειδητοποίησε πως ο Γουίλσον είχε γίνει μέλος των Εκδικητών μέχρι που είδε την ταινία στην πρεμιέρα της, καθώς κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του είχε δοθεί το σενάριο μόνο για τις σκηνές στις οποίες συμμετείχε.[57]
  • Χέιλι Άτγουελ ως Πέγκι Κάρτερ: Συνταξιούχος αξιωματικός του στρατού και συν-ιδρύτρια της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α., η οποία αποτελεί το πρώην ερωτικό ενδιαφέρον του Στιβ Ρότζερς.[58]
  • Ίντρις Έλμπα ως Χέιμνταλ: Ο φρουρός της γέφυρας Μπάιφροστ του Άσγκαρντ ο οποίος βλέπει και ακούει τα πάντα και είναι βασισμένος στη μυθολογική θεότητα με το ίδιο όνομα.[59]
  • Στέλαν Σκάρσγκορντ ως Έρικ Σέλβιγκ:
    Αστροφυσικός και φίλος του Θορ.[60] Ο Σκάρσγκορντ είπε πως αρχικά δεν θα εμφανιζόταν στην ταινία, αλλά έλαβε ένα τηλεφώνημα για να το κάνει επειδή «είχαν γράψει ένα-δυο σκηνές και πήγα και τις έκανα», χωρίς να ξέρει αν οι σκηνές τελικά θα συμπεριλαμβάνονταν στην τελική εκδοχή της ταινίας.[61]
  • Τζέιμς Σπέιντερ ως Ultron:
    Ένα ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη το οποίο δημιουργούν ο Τόνι Σταρκ και ο Μπρους Μπάνερ για ένα πιλοτικό πρόγραμμα ειρήνης, το οποίο ωστόσο κατακλύζεται από το σύνδρομο Θεού και τώρα επιθυμεί να ειρηνοποιήσει τη Γη με το να εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος.[46][62][63][64][65][66] Ο σκηνοθέτης Τζος Γουίντον δήλωσε πως ο Σπέιντερ ήταν «η πρώτη και μοναδική του επιλογή» για τον ρόλο, λόγω της «υπνωτικής φωνής του η οποία μπορεί να είναι τρομακτικά ήρεμη και συναρπαστική» ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ ανθρώπινη και χιουμοριστική.[67] Ο Φάιγκι διευκρίνισε πως έγινε καταγραφή κίνησης του προσώπου και του σώματος του Σπέιντερ «για να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη ερμηνεία... Δεν προσλάβαμε τον Τζέιμς Σπέιντερ για να κάνει μόνο μια φωνή ρομπότ».[68] Κατά την προετοιμασία του ρόλου πάρθηκαν εκτεταμένες απεικονίσεις του κεφαλιού και του σώματος του Σπέιντερ.[69] Όσον αφορά τον χαρακτήρα, ο Γουίντον ανέφερε: «Πάντα προσπαθεί να καταστρέψει τους Εκδικητές, να πάρει, έχει μία μέλισσα στο κεφάλι του. Δεν είναι ένας ευτυχισμένος τύπος, που σημαίνει πως είναι ένας ενδιαφέρον τύπος. Πονάει. Και ο τρόπος που εκδηλώνεται δεν θα είναι τα τυπικά ρομποτικά πράγματα».[70] Πρόσθεσε πως ο Ultron «δεν είναι ένα πλάσμα λογικής - είναι ένα ρομπότ πραγματικά διαταραγμένο. Ανακαλύπτουμε το τι τον κάνει απειλητικό και ταυτόχρονα είναι ελκυστικός και αστείος και παράξενος και απρόσμενος και όλα όσα ένα ρομπότ δεν είναι ποτέ».[71] Ο Γουίντον συνέκρινε τον Ultron με το Τέρας του Φρανκενστάιν λέγοντας: «Είναι ο δικός μας μύθος Φρανκενστάιν [...] Δημιουργούμε κάτι κατ'εικόνα μας και αυτό το κάτι στρέφεται εναντίον μας. Έχει αυτόν τον πόνο του 'Λοιπόν, γιατί δημιουργήθηκα; Θέλω να σκοτώσω τον Μπαμπά'».[72] Ο Σπέιντερ αποκάλεσε τον χαρακτήρα «αφοσιωμένο στις δικές του σκέψεις» και πρόσθεσε: «Θεωρώ πως βλέπει τους Εκδικητές ως μέρος του προβλήματος, ενός πιο περιεκτικού προβλήματος στον κόσμο. Βλέπει τον κόσμο από μία πολύ παράξενη, [βιβλική] οπτική γωνία επειδή είναι ολοκαίνουριος, είναι πολύ νεαρός... Είναι ανώριμος και δεν έχει ακόμα ολόκληρη τη γνώση της ευρείας ιστορίας και όσων προηγήθηκαν, κι έχει δημιουργήσει μέσα σε μία πολύ σύντομη χρονική περίοδο μία μάλλον στρεβλωμένη κοσμοθεωρία».[73] Προσθέτει επίσης: «Είναι πραγματικά μία τεχνητή νοημοσύνη με απολύτως καμία λογοκρισία, καμία παράμετρο ... έχει τόση πολλή ισχύ, τόση πολλή δύναμη και ταχύτητα και μέγεθος, είναι ένα επικίνδυνο παιδί».[74]
  • Σάμιουελ Λ. Τζάκσον ως Νικ Φιούρι:
    Πρώην διευθυντής της Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α. και αυτός που στρατολόγησε πρώτος τους Εκδικητές και συνεχίζει να είναι μέντορας και ηγέτης της ομάδας.[65][75] Ο Τζάκσον περιέγραψε τον ρόλο του στην ταινία ως κάμεο εμφάνιση λέγοντας: «Απλά περνάω από εκεί ... Επειδή, είναι ακόμα μία φάση από αυτές όπου 'άνθρωποι που έχουν δυνάμεις πολεμούν ανθρώπους που έχουν δυνάμεις'. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν πήγα στη Νέα Υόρκη στους Εκδικητές. Δεν υπάρχουν πολλά που θα μπορούσα να κάνω εκτός από το να πυροβολήσω με ένα όπλο».[76]

Οι Τόμας Κρέτσμαν και Χένρι Γούντμαν επιστρέφουν για τους ρόλους τους ως Μπάρον Βολφγκανγκ βον Στράκερ και Δρ. Λιστ αντίστοιχα,[77][78] δύο ηγετικά μέλη της Υ.Δ.Ρ.Α. τα οποία ειδικεύονται στα πειράματα σε ανθρώπους, στην προηγμένη ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη, και τους οποίους είχαμε δει στην ταινία Captain America 2: Ο Στρατιώτης του Χειμώνα.[65] Η Λίντα Καρντελίνι ενσαρκώνει τη Λόρα Μπάρτον, τη σύζυγο του Hawkeye,[79][80] η Κλαούντια Κιμ την Έλεν Τσο, μία παγκοσμίου φήμης γενετίστρια η οποία βοηθάει τους Εκδικητές από το γραφείο της στη Σεούλ,[65][81] ο Άντι Σέρκις τον Γιουλίσις Κλο, έναν Νοτιο-Αφρικανό μαυραγορίτη λαθρέμπορο όπλων και γκάνγκστερ ο οποίος είναι γνώριμος του Σταρκ από τις μέρες που η Stark Industries πουλούσε όπλα,[36][65][82] και η Ζυλί Ντελπί εμφανίζεται ως Μαντάμ Μπ., η οποία καθοδήγησε τη Black Widow στο να γίνει επαγγελματίας δολοφόνος.[83] Η Κέρι Κόντον χαρίζει τη φωνή της στη F.R.I.D.A.Y., το πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης που αντικατέστησε τον J.A.R.V.I.S.,[84] ενώ ο Σπέιντερ, εκτός από τον Ultron, χαρίζει τη φωνή του και στα ανδροειδή ρομπότ της Iron Legion του Σταρκ.[85] Ο Τζος Μπρόλιν κάνει μία σύντομη εμφάνιση στη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους ως Θάνος, επαναλαμβάνοντας τον ρόλο του από την ταινία Φύλακες του Γαλαξία.[86] Επίσης, ο συν-δημιουργός των Εκδικητών, Σταν Λι, κάνει μία κάμεο εμφάνιση στην ταινία ως βετεράνος στρατιωτικός, ο οποίος παρευρίσκεται στον νικητήριο πάρτι των Εκδικητών,[87] και ο Τομ Χίντλστον θα επαναλάμβανε τον ρόλο του ως Λόκι, αλλά οι σκηνές του δεν συμπεριλήφθηκαν στην τελική εκδοχή της ταινίας.[88]

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Πρέπει να φτιάξω την ταινία λαμβάνοντας υπόψη πως ο κόσμος ίσως έχει δει μόνο την πρώτη ή πιθανότατα ούτε καν αυτήν. Δεν μπορώ να θεωρήσω δεδομένο πως στο μεταξύ όλοι πήγαν και είδαν τις ταινίες Thor 2: Σκοτεινός Κόσμος, Captain America 2: Ο Στρατιώτης του Χειμώνα και Iron Man 3. Πρέπει να μεταβώ από τη πρώτη ταινία στην επόμενη και να είμαι πιστός στο τι έχει συμβεί, αλλά όχι σκλάβος του... Το πρότυπο από το οποίο προσπαθώ πάντα να χτίσω, το αστέρι που με καθοδηγεί, είναι η ταινία Ο Νονός ΙΙ στην οποία έχουν συμβεί ένα σωρό πράγματα στο μεταξύ και είναι μια πολύ διαφορετική ταινία από την πρώτη, αλλά δεν χρειάζεσαι κάποια πληροφορία για να μπορείς να παρακολουθήσεις: είναι εκεί στην ταινία».

-Ο σκηνοθέτης Τζος Γουίντον στο πώς ισορροπεί την προσβασιμότητα και τη συνοχή της ταινίας.[89]

Τον Οκτώβριο του 2011, ο πρόεδρος των Marvel Studios, Κέβιν Φάιγκι, ανέφερε πως τα στούντιο ξεκινούσαν να κοιτάζουν τις ταινίες για τη δεύτερη φάση του MCU, οι οποίες θα ξεκινούσαν με τον Iron Man 3 και θα κλιμακώνονταν με μία δεύτερη ταινία Εκδικητών.[90] Τον Μάρτιο του 2012, ο σκηνοθέτης της πρώτης ταινίας, Τζος Γουίντον, δήλωσε πως θα ήθελε η συνέχεια να είναι «μικρότερη. Πιο προσωπική. Πιο επώδυνη. Να είναι το επόμενο πράγμα που θα συμβεί σε αυτούς τους χαρακτήρες και όχι απλά μία επανάληψη του τι φαίνεται πως λειτούργησε την πρώτη φορά. Να έχει ένα θέμα εντελώς φρέσκο και οργανικό από μόνο του».[91] Παρά το ότι η παραγωγή της ταινίας φαινόταν να έχει ολοένα και ευρύτερο πεδίο εφαρμογής, ο Φάιγκι υποστήριξε πως δεν ήταν αυτή η πρόθεσή τους και πάντα έψαχναν να δουν ως ομάδα πού ήθελαν να οδηγήσουν αυτούς τους χαρακτήρες, και όχι να κάνουν την ταινία μεγαλύτερη από τους Εκδικητές.[92]

Στην πρεμιέρα της πρώτης ταινίας, ο Φάιγκι ανέφερε πως το στούντιο είχε προσφέρει την επιλογή στον Γουίντον να επιστρέψει ως σκηνοθέτης.[93] Τον Μάιο του 2012, μετά την επιτυχημένη κυκλοφορία της πρώτης ταινίας, ο διευθύνων σύμβουλος της Disney, Μπομπ Άιγκερ, ανακοίνωσε πως μία συνέχεια βρισκόταν στο στάδιο της ανάπτυξης.[94] Τα περισσότερα μέλη του καστ της πρώτης ταινίας είχαν ήδη συμβόλαιο να εμφανιστούν σε μία πιθανή συνέχεια, κάτι το οποίο ωστόσο δεν ίσχυε για τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, καθώς το συμβόλαιό του με τη Marvel να εμφανιστεί σε τέσσερις συνολικά ταινίες είχε εκπληρωθεί με την ταινία Iron Man 3 (2013).[95]

Το 2012, στη Διεθνή Comic-Con του Σαν Ντιέγκο, ο Γουίντον ανέφερε πως ήταν ακόμα αναποφάσιστος για το αν θα σκηνοθετούσε την ταινία.[96] Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2012, ο Άιγκερ ανακοίνωσε πως ο Γουίντον θα επέστρεφε ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας, αλλά θα ανέπτυσσε και την τηλεοπτική σειρά της Marvel, Agents of S.H.I.E.L.D., για το τηλεοπτικό δίκτυο ABC.[97] Αργότερα τον ίδιο μήνα, η Disney όρισε ως ημερομηνία κυκλοφορίας της ταινίας την 1η Μαΐου 2015.[98] Όταν ρωτήθηκε για την απόφασή του να επιστρέψει, ο Γουίντον ανέφερε: «Οι Εκδικητές 2 δεν ήταν δύσκολη απόφαση. Για αρκετό καιρό σκεφτόμουν 'Λοιπόν, απλά δεν πρόκειται να συμβεί'. Τότε, όταν πραγματικά άρχισα να το σκέφτομαι, ήταν τόσο ξεκάθαρο πως ήθελα απεγνωσμένα να πω περισσότερα για αυτούς τους χαρακτήρες έτσι, θα ήταν ένα εύκολο όχι, αλλά ήταν ένα θεαματικά εύκολο ναι. Δεν υπήρχε κάποια διαμάχη ως προς αυτό».[99] Είπε επίσης πως στις προθέσεις τους ήταν η παραγωγή αυτής της ταινίας να μην ήταν τόσο βιαστική όσο αυτής της πρώτης.[100]

Τον Δεκέμβριο του 2012, ο Γουίντον δήλωσε πως είχε ολοκληρώσει ένα πρώτο περίγραμμα για την ταινία.[101] Τον Φεβρουάριο του 2013, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Δουβλίνο, ο Γουίντον είπε πως ο θάνατος θα ήταν ένα από τα θέματα της συνέχειας[102] και τον Μάρτιο είπε πως εμπνεύστηκε από τις ταινίες Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται και Ο Νονός ΙΙ.[103]

Ο Φάιγκι αποκάλυψε πως η Captain Marvel, η οποία πρωταγωνίστησε στη δική της ταινία το 2019, είχε εμφανιστεί σε ένα πρόωρο πρόχειρο του σεναρίου, αλλά αφαιρέθηκε από αυτό καθώς δεν είχε προσληφθεί ακόμα κάποια ηθοποιός για τον χαρακτήρα λέγοντας: «Δεν έμοιαζε να είναι η κατάλληλη στιγμή. Δεν θέλαμε να την εισάγουμε σε πλήρη μορφή να πετάει με τη στολή της πριν μάθουμε ποια ήταν ή το πώς δημιουργήθηκε».[104] Ο Γουίντον είχε φτάσει μέχρι και στο σημείο να κάνει πλάνα με οπτικά εφέ για την Captain Marvel, όπου θα έμπαινε πετώντας στο αρχηγείο των Εκδικητών στο τέλος της ταινίας. Αυτά τα πλάνα χρησιμοποιήθηκαν, αλλά για την Scarlet Witch.[105] Ο Φάιγκι αποκάλυψε επίσης πως σε ένα πρόωρο πρόχειρο του σεναρίου, στο τέλος της ταινίας το Quinjet του Hulk εντοπιζόταν κοντά στον Κρόνο, αλλά τελικά αποφασίστηκε να διατηρήσουν τη βάση της ταινίας στη Γη και να αφήσουν τη μοίρα του χαρακτήρα διφορούμενη προκειμένου να διαλυθούν οι φήμες πως μία ταινία βασισμένη στην ιστορία «Planet Hulk» των κόμικ βρισκόταν σε ανάπτυξη, μια ταινία για την οποία η Marvel δεν είχε πλάνα εκείνη την περίοδο. Αργότερα, αποφασίστηκε να υιοθετήσουν την ιστορία του «Planet Hulk» για την ταινία Thor: Ragnarok, στην οποία βλέπουμε το πού καταλήγει ο Hulk αφότου έφυγε από τη Γη.[106]

Προ-Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Απρίλιο του 2013, τα γυρίσματα είχαν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν στις αρχές του 2014 στα Shepperton Studios στην Αγγλία.[107] Στην πρεμιέρα της ταινίας Iron Man 3 στο Χόλυγουντ, ο Γουίντον ανέφερε πως είχε ολοκληρώσει ένα προσχέδιο του σεναρίου, είχε αρχίσει τη διαδικασία εικονογράφησής του και είχε συναντηθεί με τους ηθοποιούς. Ανέφερε επίσης πως έγραφε το σενάριο έχοντας τον Ντάουνι στο μυαλό και πως συμπεριέλαβε σε αυτό «σκηνές αδελφού/αδελφής» από τα κόμικ,[108] κάτι που αργότερα επιβεβαιώθηκε πως αναφερόταν στα αδέλφια Quicksilver και Scarlet Witch.[109][110] Ο Γουίντον εξήγησε το σκεπτικό του για τη συμπερίληψη των χαρακτήρων στην ταινία λέγοντας: «Οι δυνάμεις τους είναι πολύ ενδιαφέρουσες οπτικά. Ένα από τα προβλήματα που είχα στην πρώτη ταινία ήταν πως όλων οι δυνάμεις ήταν βασικά μπουνιές ... ο Quicksilver έχει υπερταχύτητα. Η Scarlet Witch μπορεί να κάνει ξόρκια και έχει τηλεκινητικές ικανότητες, μπορεί να μπει στο μυαλό σου. Υπάρχουν καλά πράγματα που μπορούν να κάνουν τα οποία θα βοηθήσουν στο να είναι η ταινία κάπως φρέσκια».[111] Προειδοποίησε ωστόσο πως δεν πετάει στην ιστορία περισσότερους χαρακτήρες απλά για να το κάνει.[71] Δήλωσε επίσης πως οι δίδυμοι τού επέτρεψαν να προσθέσει περισσότερες συγκρούσεις: «Δεν τους αρέσει η Αμερική και δεν τους αρέσουν οι Εκδικητές... Οι Εκδικητές είναι σαν μία παγκόσμια δύναμη και δεν συμφωνούν όλοι με τον τρόπο που δρουν, ακόμα κι αν είναι στο όνομα της δικαιοσύνης. Έτσι χρειάζεται κι αυτή η φωνή που διαφωνεί με αυτό και πρέπει να την καταλάβεις και να την συμπαθήσεις».[40] Επειδή τα Marvel Studios μοιράστηκαν τα κινηματογραφικά δικαιώματα των Quicksilver και Scarlet Witch με την 20th Century Fox κι έπρεπε να αποφύγουν τη σύγκρουση με τις ταινίες X-Men της εταιρίας, ο Γουίντον εισήγαγε αυτούς τους δύο σημαντικούς χαρακτήρες στο κινηματογραφικό σύμπαν Marvel εντελώς με τους δικούς του όρους, κάτι που του επέτρεψε να συνδέσει τις ιστορίες τους με το σύμπαν που δημιούργησαν και να αποφύγει το όλο θέμα των μεταλλαγμένων.[40] Ο Γουίντον απόλαυσε τις δυνατότητες αφήγησης που είχε με την εισαγωγή ενός χαρακτήρα με τηλεπαθητικές ικανότητες εξηγώντας: «Σήμαινε πως θα μπορούσαμε να περάσουμε λίγο χρόνο μέσα στο κεφάλι τον Εκδικητών - είτε από το παρελθόν τους, είτε από τις εντυπώσεις τους για το τι συμβαίνει, είτε από τους φόβους τους, είτε από όλα αυτά μαζί».[40] Μέχρι τον Μάιο, ο Ντάουνι ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για επέκταση του συμβολαίου του με τα Marvel Studios κι επανέλαβε τον ρόλο του Iron Man στην ταινία.[112] Ένα μήνα αργότερα, ο Ντάουνι υπέγραψε για να επιστρέψει στην μέχρι τότε χωρίς τίτλο συνέχεια των Εκδικητών, καθώς και σε μία τρίτη συνέχεια.[13]

Ο Γουίντον κατά τη διάρκεια προώθησης της ταινίας στη Διεθνή Comic-Con του Σαν Ντιέγκο το 2013

Στη Διεθνή Comic-Con του Σαν Ντιέγκο, ο Γουίντον ανακοίνωσε πως ολόκληρος ο τίτλος της ταινίας θα ήταν Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron.[113] Παρά τον συγκεκριμένο τίτλο, η ταινία δεν είναι βασισμένη στην ομότιτλη σειρά κόμικ του 2013. Ο Φάιγκι εξήγησε πως απλά τους άρεσε ο τίτλος Η Εποχή του Ultron, αλλά η πλοκή ήταν παρμένη από ιστορίες δεκαετιών των Εκδικητών.[114] Ο Γουίντον πρόσθεσε πως η ιστορία προέλευσης του Ulron θα ήταν διαφορετική από αυτήν των κόμικ και πως ο Χανκ Πιμ δε θα εμπλεκόταν καθόλου στη δημιουργία του Ultron, καταλήγοντας πως ο Έντγκαρ Ράιτ είχε τα δικαιώματα του χαρακτήρα μέσω της ένταξής του στην ταινία Ant-Man, η οποία βρισκόταν ήδη στο στάδιο της ανάπτυξης. Σκέφτηκε επίσης πως ο Ultron έπρεπε να υπάρξει μέσω των Εκδικητών και από τη στιγμή που είχαν ήδη τον Τόνι Σταρκ και τον Μπρους Μπάνερ στην ομάδα, δεν θα ήταν λογικό να εμπλέξουν και τρίτο επιστήμονα.[115] Ανέφερε επίσης πως λόγω της εμπλοκής του Ultron, η ταινία θα είχε έναν πιο σκοτεινό τόνο.[116][117]

Ο τίτλος της ταινίας εξέπληξε αρκετούς θαυμαστές που ανέμεναν τον Θάνος, τον εγκέφαλο πίσω από τα γεγονότα της πρώτης ταινίας, να είναι ο βασικός κακός της συνέχειας, με τον Γουίντον να λέει: «Δεν προοριζόταν ποτέ ο Θάνος να είναι ο επόμενος κακός. Ήταν πάντα ο άρχοντας του κακού και του σκότους».[118] Σχολιάζοντας πάνω στο να βρεθεί η σωστή ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογία και στους ήρωες που βασίζονται στη φαντασία, ο Φάιγκι είπε: «Ο Iron Man είναι ένας πολύ τεχνολογικός ήρωας και οι ταινίες του ήταν πάντα βασισμένες στην τεχνολογία. Ο πρώτος Thor είχε να κάνει με την εισαγωγή του Άσγκαρντ και αυτού του πιο φανταστικού βασιλείου μέσα στον πιο βασισμένο στην πραγματικότητα κόσμο του MCU... Καθώς προχωράμε στον Ultron, ξεκάθαρα προέρχεται από τεχνολογία, αλλά χρησιμοποιούμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας και που έχουμε δημιουργήσει ως τώρα ως μέρος του MCU για να χτίσουμε την ιστορία της Εποχής του Ultron».[119]

Τον Αύγουστο του 2013, ανακοινώθηκε πως για τον ρόλο του Ultron είχε προσληφθεί ο Τζέιμς Σπέιντερ.[62] Τον Νοέμβριο, η Marvel επιβεβαίωσε τους Ελίζαμπεθ Όλσεν και Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον στους ρόλους των Scarlet Witch και Quicksilver αντίστοιχα.[37] Ο Τέιλορ-Τζόνσον βρισκόταν σε συζητήσεις από τις αρχές Ιουνίου,[120][121][122] ενώ για την Όλσεν οι πρώτες αναφορές συμμετοχής της έγιναν τον Αύγουστο.[123][124] Μέχρι το τέλος του χρόνου, επιβεβαιώθηκε η επιστροφή των Μαρκ Ράφαλο,[18] Κρις Έβανς,[24] Σάμιουελ Λ. Τζάκσον,[75] Κρις Χέμσγουορθ,[15] Σκάρλετ Τζοχάνσον,[28] Τζέρεμι Ρένερ[33] και Κόμπι Σμόλντερς,[49] οι οποίοι θα επαναλάμβαναν τους ρόλους τους από την πρώτη ταινία. Ο Ντον Τσιντλ, ο οποίος είχε ενσαρκώσει τον Τζέιμς Ρόουντς στις ταινίες Iron Man, είχε δεσμευτεί επίσης να συμμετάσχει στην ταινία.[35] Τους πρώτους μήνες του 2014, ο Τόμας Κρέτσμαν προσλήφθηκε για τον ρόλο του Μπάρον Βολφγκανγκ βον Στράκερ,[77] η Κλαούντια Κιμ για έναν απροσδιόριστο μέχρι τότε ρόλο[125] και ο Πολ Μπέτανι, ο οποίος είχε χαρίσει τη φωνή του στον J.A.R.V.I.S. σε προηγούμενες ταινίες του MCU, για τον ρόλο του Vision.[45] Ο Γουίντον είπε πως το να «αναμείξεις» όλους τους χαρακτήρες στην ταινία ήταν «ένας εφιάλτης» εξηγώντας: «Είναι πολύ ανόμοιοι χαρακτήρες. Η χαρά των Εκδικητών είναι το ότι δεν ανήκουν πραγματικά στον ίδιο χώρο. Δεν είναι σαν τους X-Men, όπου όλοι βασανίζονται από το ίδιο πράγμα και έχουν παρόμοιες στολές. Αυτοί οι τύποι είναι απλά άνω κάτω. Κι έτσι είναι δύσκολο. Ειλικρινά, αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα από όσα έχω κάνει».[126]

Στις 24 Ιανουαρίου 2014, ο όμιλος Forte di Bard ανακοίνωσε πως κάποια από τα γυρίσματα θα λάμβαναν χώρα τον Μάρτιο του 2014 στο Φρούριο Μπαρ στην κοιλάδα της Αόστα στην Ιταλία, καθώς και σε άλλες τοποθεσίες της κοιλάδας της Αόστα συμπεριλαμβανομένων των Αόστα, Μπαρ, Ντονάς, Πον-Σαιν-Μαρτέν και Βερές.[127] Τον επόμενο μήνα, η επιτροπή Gauteng Film ανακοίνωσε πως οι σκηνές δράσης θα γυρίζονταν στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής και άλλες περιοχές της επαρχίας Γκαουτένγκ, ξεκινώντας στα μέσα Φεβρουαρίου.[128] Λίγες εβδομάδες αργότερα, η Marvel ανακοίνωσε πως μέρος των γυρισμάτων θα γίνονταν στη Νότια Κορέα. Ο Φάιγκι ανέφερε «την τελευταίας λέξης τεχνολογία, τα όμορφα τοπία και την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική» της χώρας ως ιδανικά για την ταινία.[129] Η πρωτεύουσα, Σεούλ, και η γύρω επαρχία, Γκιόνγκι-ντο, επιλέχθηκαν ως τοποθεσίες γυρισμάτων, με τον Υπουργό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Τουρισμού της Νότιας Κορέας να επιστρέφει μέχρι και το 30% των δαπανών, ως μέρος του προγράμματος κινήτρων που χρηματοδοτείται από το κράτος.[125]

Γυρίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέλη της Κορεατικής Επιτροπής Κινηματογράφου και στελέχη των Marvel Studios κατά την υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης στη Σεούλ τον Μάρτιο του 2014, με την ηθοποιό Κλαούντια Κιμ (κέντρο) να παρευρίσκεται.

Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 11 Φεβρουαρίου 2014 στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, με μία μέρα καθυστέρηση από το προγραμματισμένο.[128][130] Ένα δεύτερο συνεργείο βρισκόταν στην κεντρική επαγγελματική περιοχή της πόλης για περίπου δύο εβδομάδες γυρίζοντας σκηνές δράσης χωρίς το βασικό καστ, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ως πλάνα φόντου για σκηνές που περιείχαν τον Hulk.[131][132] Μέχρι τα μέσα Μαρτίου, ξεκίνησαν τα γυρίσματα στα Shepperton Studios κοντά στο Λονδίνο και προγραμματίστηκε να παραμείνουν εκεί για τουλάχιστον τέσσερις μήνες,[133][134] υπό τον τίτλο After Party.[135] Τα γυρίσματα στα Shepperton καθώς και σε άλλα μέρη της Αγγλίας, επέτρεψαν στον Γουίντον να πάρει «έναν αριθμό διαφορετικών απεικονίσεων, υφών και διαθέσεων» για να δώσει στην ταινία διαφορετικά χρώματα και φρέσκια αισθητική σε σχέση με την πρώτη ταινία.[71] Ο σχεδιαστής παραγωγής, Τσαρλς Γουντ, έχτισε έναν τεράστιο, νέο σκηνικό ως Πύργο Εκδικητών, ένα από τα μεγαλύτερα σκηνικά που φτιάχτηκαν ποτέ για ταινία της Marvel. Το σκηνικό περιελάμβανε πολλά συνδεδεμένα περιβάλλοντα κι επίπεδα.[136] Στις 22 Μαρτίου, η παραγωγή μεταφέρθηκε στο Φρούριο Μπαρ στην Ιταλία και συνέχισε στην περιοχή της Κοιλάδας της Αόστα μέχρι τις 28 Μαρτίου. Η περιοχή χρησιμοποιήθηκε ως αναπαράσταση της φανταστικής Ανατολικής Ευρωπαϊκής πόλης Σοκόβια,[40] με το συνεργείο να αντικαθιστά τις τοπικές πινακίδες και βιτρίνες με Κυριλλική γραφή.[137] Τα γυρίσματα στη Νότια Κορέα ξεκίνησαν στις 30 Μαρτίου στη Γέφυρα Μάπο[138] και συνεχίστηκαν μέχρι τις 14 Απριλίου σε διάφορα μέρη της Σεούλ.[139] Ενώ βρίσκονταν στη Σεούλ, η παραγωγή ήταν σε θέση να συνδέσει κάμερες σε drones και αγωνιστικά αυτοκίνητα, κάνοντας λήψεις πλάνων και υλικού από μοναδικές γωνίες.[136] Ένα τεχνητό νησί στον ποταμό Χαν, γνωστό ως Saebit Dungdungseom, εξυπηρέτησε ως το αρχηγείο ενός τεχνολογικού ινστιτούτο που συμπεριλαμβάνεται στην ταινία.[140] Οι σκηνές οι οποίες περιείχαν επιθέσεις του Ultron σε μέρη της πόλης γυρίστηκαν στην περιοχή Γκάνγκαμ.[139]

Τον Απρίλιο, ξεκίνησαν γυρίσματα στο χωριό Χόλεϊ της κομητείας Χάμσαϊρ στην Αγγλία[141] και η Χέιλι Άτγουελ, η οποία υποδύθηκε την Πέγκι Κάρτερ σε προηγούμενες ταινίες του MCU, γύρισε κάποιες σκηνές στην αίθουσα Ριβόλι του Λονδίνου, καθώς κάποιοι βοηθητικοί ηθοποιοί χόρευαν Λίντυ Χοπ.[58] Εκείνον τον Ιούνιο, γυρίστηκαν σκηνές στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας στο Νόριτς και στο κάστρο Ντόβερ στο Κεντ, με το κάστρο Ντόβερ να χρησιμοποιείται για εσωτερικά πλάνα ως η βάση της Υ.Δ.Ρ.Α. του Στράκερ στη Σοκόβια.[142][143][144] Τον επόμενο μήνα, γυρίσματα έλαβαν χώρα σε μία εγκατάσταση εκπαίδευσης της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου, η οποία λειτούργησε ως μία πόλη στη Σοκόβια.[17][40] Επιπρόσθετα γυρίσματα έλαβαν χώρα στην πόλη Τσιταγκόνγκ του Μπαγκλαντές, συμπεριλαμβανομένου και του Ναυπηγείου της Τσιταγκόνγκ,[145][146] καθώς και στην πόλη της Νέας Υόρκης.[147][148] Στις 6 Αυγούστου, ο Γουίντον ανακοίνωσε στα κοινωνικά δίκτυα πως τα γυρίσματα της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ulron είχαν ολοκληρωθεί.[149] Η Disney ξόδεψε $330.6 εκατομμύρια για τους Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron από τον Φεβρουάριο του 2013 μέχρι τον Νοέμβριο του 2014, αλλά $50.7 εκατομμύρια επιστράφηκαν από τη φορολογική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου.[150] Μία αναφορά του FilmL.A. Inc. σχετικά με τα πραγματικά έξοδα της παραγωγής ταινιών, υπέδειξε πως ο μικτός προϋπολογισμός για την ταινία ανερχόταν στα $444 εκατομμύρια, με αξία net $365 εκατομμύρια.[2] Αυτό κατατάσσει την ταινία ως τη δεύτερη ακριβότερη ταινία όλων των εποχών.[151]

Ο διευθυντής φωτογραφίας Μπεν Ντέιβις, ο οποίος είχε δουλέψει με τη Marvel και στην ταινία Φύλακες του Γαλαξία, χρησιμοποίησε στα γυρίσματα ένα βασικό συνεργείο με τρεις Arri Alexa κάμερες. Ο Ντέιβις είπε: «Αν και η Alexa ήταν η κάμερα που προτιμούσε η Marvel, δεν ήμασταν υποχρεωμένοι να επιλέξουμε αυτήν εξ'αρχής. Αυτό που δεν ήταν διαπραγματεύσιμο ήταν το γεγονός πως δουλεύαμε ψηφιακά: αυτός είναι ο τρόπος που η Marvel γυρίζει όλες της τις ταινίες». Ο Ντέιβις χρησιμοποίησε επίσης Pocket Cinema κάμερες της εταιρίας Blackmagic Design για να καλύψει τις ανάγκες του δεύτερου συνεργείου εξηγώντας: «Το δεύτερο συνεργείο τυπικά χρειάζεται μικρότερες κάμερες οι οποίες είναι φθηνότερες και αρκετά τραχιές για να μπορέσουν να χειριστούν τις διάφορες δύσκολες δοκιμές, όπως και ήταν, που τους ζητήσαμε».[152] Σχετικά με το σύστημα καμερών, ο Γουίντον δήλωσε πως αυτή η ταινία γυρίστηκε πολύ διαφορετικά από την πρώτη χρησιμοποιώντας αρκετά μακριούς φακούς και πως σκοπός του ήταν να τη γυρίσει σχεδόν σαν ντοκιμαντέρ.[126] Για να δημιουργήσει τις σκηνές που απεικόνιζαν το πώς ο Quicksilver έβλεπε τον κόσμο, οι σκηνές αυτές γυρίστηκαν με μία κάμερα εξαιρετικά υψηλής ταχύτητας και αργότερα συνδύασε αυτές τις λήψεις με λήψεις όπου ο Τέιλορ-Τζόνσον κινούνταν μέσω της ίδιας σκηνής με κανονική ταχύτητα.[40]

Μετά-παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 2014, η IMAX Corporation ανακοίνωσε πως η IMAX κυκλοφορία της ταινίας θα μετατρεπόταν και σε IMAX 3D.[153] Με την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, αποκαλύφθηκε πως αρκετοί ηθοποιοί από προηγούμενες ταινίες MCU συμπεριλαμβάνονταν στην ταινία, όπως οι Στέλαν Σκάρσγκορντ,[60] Άντονι Μακί,[54] Ίντρις Έλμπα[59] και Τομ Χίντλστον, και οι οποίοι επαναλάμβαναν τους ρόλους τους. Ωστόσο, οι σκηνές του Χίντλστον δεν συμπεριλήφθηκαν στην τελική εκδοχή της ταινίας, με τον Γουίντον να λέει πως οι σκηνές που γυρίστηκαν «δεν βάδιζαν καλά με την ιστορία» και δεν ήθελε η ταινία να είναι «παραγεμισμένη».[88] Σύμφωνα με τον Χίντλστον: «Στις δοκιμαστικές προβολές, το κοινό είχε δώσει μεγαλύτερη έμφαση στον ρόλο του Λόκι και πίστευαν πως επειδή βρισκόμουν εκεί, ήμουν αυτός που έλεγχα τον Ultron, κάτι το οποίο προκαλούσε ανισορροπία στις προσδοκίες του κόσμου».[154] Ο Γουίντον εξήγησε αργότερα πως οι Έλμπα και Άτγουελ εμφανίζονται στην ταινία λόγω της εξερεύνησης της ψυχοσύνθεσης των Εκδικητών από τη δύναμη της Scarlet Witch.[40] Τον Δεκέμβριο του 2014, αποκαλύφθηκε πως ο ρόλος της Κιμ ήταν η Δρ. Έλεν Τσο.[81][155] Επιπρόσθετα, προγραμματίστηκε να γυριστούν κάποιες σκηνές τον Ιανουάριο του 2015 στα Pinewood Studios.[156] Τον Φεβρουάριο του 2015, η Marvel επιβεβαίωσε μέσω προωθητικού υλικού πως ο Σέρκις ενσαρκώνει τον Γιουλίσις Κλο στην ταινία.[36][65] Αρχές Απριλίου 2015, επιβεβαιώθηκε πως οι Λίντα Καρντελίνι και Ζυλί Ντελπί θα ήταν μέρος του καστ.[79][83] Την ίδια περίοδο, ο Γουίντον δήλωσε πως η ταινία δεν θα περιείχε σκηνή μετά τους τίτλους τέλος, κάτι το οποίο ήταν καθιερωμένο στις ταινίες του MCU. Προσπάθησε να βρει μία σκηνή, αλλά θεώρησε πως δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει τη «Σαουαρμά σκηνή» της πρώτης ταινίας εξηγώντας: «Δεν έμοιαζε να αποδίδει με τον ίδιο τρόπο και θέλαμε να παραμείνουμε πιστοί στο τι έμοιαζε σωστό. Ο πρώτος κανόνας όταν δημιουργείς μία συνέχεια είναι να παίρνεις τις καλύτερες στιγμές και να κάνεις κάτι άλλο. Μην επαναλάβεις το κόλπο με το όπλο του Ιντιάνα Τζόουνς απλά με διαφορετικό τρόπο. Απλά κάνε κάτι άλλο. Μην προσπαθήσεις να φτάσεις στα ίδια ύψη, επειδή ο κόσμος θα το νιώσει». Ωστόσο, ο Φάιγκι ξεκαθάρισε πως «θα υπάρχει μία σκηνή [σύντομα μετά την έναρξη των τίτλων τέλους]. Αλλά δεν θα υπάρχει μία στο τέλος-τέλος των τίτλων».[79]

Τον Μάιο του 2015, ο Γουίντον αποκάλυψε πως βρισκόταν σε σύγκρουση με στελέχη της Marvel και τους ανθρώπους του μοντάζ σχετικά με συγκεκριμένες σκηνές της ταινίας. Τα στελέχη δεν ήταν «ενθουσιασμένα» με τις σκηνές στη φάρμα του Hawkeye ή τα οράματα που βίωναν οι Εκδικητές λόγω της Scarlet Witch. Επίσης, η αυθεντική σκηνή του Θορ με τον Σέλβιγκ στη σπηλιά ήταν μεγαλύτερης διάρκειας αλλά αυτή μειώθηκε στην τελική εκδοχή της ταινίας, καθώς το κοινό στις δοκιμαστικές προβολές δεν ανταποκρίθηκε πολύ καλά σε αυτήν.[157] Στη σκηνή, ο Θορ θα καταλαμβανόταν από τη Νορν, μία θεά της μοίρας, και ο Σέλβιγκ θα της έκανε ερωτήσεις σχετικά με το όραμα που είχε ο Θορ.[158][159][160] Επιπρόσθετα, ο Γουίντον επανέλαβε πως ήθελε να συμπεριλάβει στο τέλος της ταινίας την Captain Marvel και τον Spider-Man, αλλά οι συμφωνίες για τους χαρακτήρες (να βρεθεί ηθοποιός και συμφωνία με τη Sony Pictures Entertainment αντίστοιχα) δεν είχαν ολοκληρωθεί έγκαιρα για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν.[157]

Η ταινία περιέχει 3000 λήψεις με οπτικά εφέ,[161] τα οποία δημιουργήθηκαν από δέκα διαφορετικά στούντιο οπτικών εφέ, συμπεριλαμβανομένων των Industrial Light & Magic (ILM), Trixter, Double Negative, Animal Logic, Framestore, Lola VFX, Territory, Perception, Method Studios, Luma Pictures και The Third Floor.[162] Η ILM άνοιξε ένα παράρτημα στο Λονδίνο, αναφέροντας πως η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron υπήρξε καταλυτικός παράγοντας για αυτή την επέκταση,[163] ενώ ανέπτυξε ένα καινούριο σύστημα καταγραφής κίνησης για την ταινία, το οποίο ονόμασε Muse και το οποίο μπορούσε να καταγράψει καλύτερα την ερμηνεία ενός ηθοποιού και να συνδυάσει διαφορετικές λήψεις μεταξύ τους.[164] Σχετικά με τη διαδικασία καταγραφής κίνησης, ο Ράφαλο την απεκάλεσε «περισσότερο ως μία συνεργασία» καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται με «την καταγραφή προσώπου και την καταγραφή κίνησης να μπορούν τώρα να συνδυαστούν, επιτρέποντάς σου να αποκτήσεις πολύ περισσότερη ελευθερία ως ηθοποιός...δεν είσαι πια περιορισμένος από τα χαρακτηριστικά που έχεις ως άτομο: την ηλικία σου ή το βάρος ή το μέγεθός σου. Κανένα από αυτά δεν έχει σημασία πια. Κι έτσι υπάρχει όλο αυτό το συναρπαστικό μέρος που μπορείς να πας, το οποίο είναι κάπως άγνωστο».[22] Ο επικεφαλής των οπτικών εφέ, Κρίστοφερ Τάουνσεντ, ανέφερε πως η ομάδα των οπτικών εφέ σκέφτηκε να απεικονίσει τον Hulk, όταν αυτός χειραγωγείται από τη Γουάντα Μάξιμοφ, ως γκρίζο με κόκκινα μάτια. Τελικά όμως αποφασίστηκε να μην το κάνουν, καθώς δεν ήθελαν να μπερδέψουν το κοινό που μπορεί να τον συνέδεε με τον «Joe Fixit», τον γκρίζο Hulk από τα κόμικ.[165]

Η αυθεντική λήψη (πάνω) του νέου κέντρου εκπαίδευσης των Εκδικητών και η τελική λήψη (κάτω) μετά την προσθήκη των γραφικών από τα Method Studios[166]

Τα Method Studios δημιούργησαν τα εσωτερικά πλάνα του νέου κέντρου εκπαίδευσης των Εκδικητών ψηφιακά, αφαιρώντας τους χαρακτήρες από το αυθεντικό σκηνικό και τοποθετώντας τους στο νέο γραφικό περιβάλλον που δημιούργησαν. Η Method συνέβαλε επίσης στη νέα Mark 45 στολή του Iron Man και έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του εφέ της Scarlet Witch, όπου έλεγχε το μυαλό άλλων.[166] Ακολουθώντας την τάση των πρόσφατων ετών, οι περισσότερες από τις οθόνες υπολογιστών στο εργαστήριο του Σταρκ, στο εργαστήριο της Δρ. Τσο, του Quinjet και άλλων τοποθεσιών στην ταινία δεν προστέθηκαν κατά τη διάρκεια της μετά-παραγωγής αλλά υπήρχαν πραγματικά στο σκηνικό, προσθέτοντας στο ρεαλισμό της ταινίας και εξοικονομώντας κάποια από τα χρήματα του προϋπολογισμού της μετά παραγωγής. Το Territory Studio, το οποίο έχει ως βάση του το Λονδίνο, δούλεψε πάνω στα γραφικά οθόνης τα οποία ήταν γεμάτα με μοναδικές εικόνες, οι οποίες ταίριαζαν στον κάθε χαρακτήρα που τις χρησιμοποιούσε.[162] Η Perception δούλεψε πάνω στην παρουσίαση των τίτλων τέλους της ταινίας. Πριν κατασταλάξουν στο μαρμάρινο μνημείο, η Perception δημιούργησε τρεις άλλες εκδοχές οι οποίες ήταν βασισμένες στην ικανότητα συνάθροισης του Ultron, «απεικονίσεις δύναμης και καθαρής ενέργειας» εμπνευσμένες από κλασικά κόμικ και κλασικές στιγμές κάθε χαρακτήρα. Το τελικό σχέδιο ήταν εμπνευσμένο από πολεμικά μνημεία όπως το Iwo Jima (Marine Corps). Για τον βασικό τίτλο, η Marvel ήθελε η γραμματοσειρά να είναι άμεση συνέχεια της πρώτης ταινίας. Η Perception έκανε τη γραμματοσειρά με μαρμάρινα γράμματα, για να μιμηθεί την παρουσίαση στους τίτλους τέλους, και άλλαξε τη φορά περιστροφής των γραμμάτων (τα γράμματα της λέξης Εκδικητές απομακρύνονταν από την κάμερα αντί να την πλησιάζουν), πριν η φράση «Η Εποχή του Ultron» να επισκιάσει τη λέξη «Εκδικητές» σε βιμπρανική γραφή[167]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάρτιο του 2014, ο Μπράιαν Τάιλερ υπέγραψε για να συνθέσει τη μουσική επένδυση της ταινίας, αντικαθιστώντας τον συνθέτη της πρώτης ταινίας, Άλαν Σιλβέστρι, και κάνοντας αυτήν την τρίτη συνεργασία του με τη Marvel μετά τις ταινίες Iron Man 3 και Thor 2: Σκοτεινός Κόσμος το 2013.[168] Ο Τάιλερ δήλωσε πως η μουσική αποτίει φόρο τιμής στις μουσικές συνθέσεις του Τζον Γουίλιαμς για τις ταινίες Ο Πόλεμος των Άστρων, Σούπερμαν και Ο Ιντιάνα Τζόουνς και οι κυνηγοί της Χαμένης Κιβωτού, και αναφορές στις μουσικές συνθέσεις των ταινιών Iron Man, Thor και Captain America, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα παρόμοιο μουσικό σύμπαν λέγοντας: «Αυτός είναι σίγουρα ο στόχος. Πρέπει να χτίσεις πάνω στη νοσταλγία και να το κάνεις με τολμηρό τρόπο, έτσι ώστε να μπορείς να συσχετιστείς μαζί του».[169] Ο Ντάνι Έλφμαν συνέβαλε επίσης στη μουσική της ταινίας,[170] χρησιμοποιώντας το θέμα του Σιλβέστρι από την πρώτη ταινία για να δημιουργήσει ένα νέο υβριδικό θέμα.[171] Το άλμπουμ κυκλοφόρησε ψηφιακά στις 28 Απριλίου 2015 από την Hollywood Records και σε φυσική μορφή στις 19 Μαΐου.[172]

Προώθηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Διεθνή Comic-Con του Σαν Ντιέγκο το 2013, ο Γουίντον παρέδωσε για προβολή ένα μικρό βίντεο για την ταινία, στο οποίο συμπεριλαμβανόταν μία ματιά στο κράνος του Ultron και ο τίτλος.[173] Υλικό από το βίντεο, καθώς και μία σύντομη συνέντευξη με τον Γουίντον, ήταν διαθέσιμα στη Blu-ray κυκλοφορία της ταινίας Iron Man 3 στις 24 Σεπτεμβρίου 2013.[174][175] Στις 18 Μαρτίου 2014, το ABC πρόβαλε ένα ειδικό επεισόδιο μίας ώρας με τίτλο Marvel Studios: Assembling a Universe, στο οποίο συμπεριλαμβανόταν μία ματιά και στην ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron.[176] Στο ειδικό επεισόδιο προβλήθηκε για πρώτη φορά μία γενική ιδέα των Quicksilver και Scarlet Witch, καθώς και του Hulk να πολεμά την «Hulkbuster» Iron Man στολή.[177][136] Η Harley-Davidson συνεργάστηκε με τη Marvel για να παρέχει την πρώτη της ηλεκτρική μοτοσυκλέτα, Project LiveWire, την οποία χρησιμοποίησε η Black Widow στην ταινία.[178] Όπως και στις προηγούμενες ταινίες, η Audi παρείχε αρκετά οχήματα για την Εποχή του Ultron και διαφημιστικά που προωθούσαν αυτά τα οχήματα.[179] Το καστ της ταινίας παρευρέθηκε στην Comic-Con του Σαν Ντιέγκο το 2014 για την προώθηση της ταινίας, όπου προβλήθηκε και υλικό από αυτήν.[180] Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron ήταν η δεύτερη ταινία από αυτές που παρουσιάστηκαν στην Comic-Con με τις περισσότερες αναφορές στα κοινωνικά δίκτυα πίσω από την Batman v Superman: Η Αυγή της Δικαιοσύνης, αλλά είχε την υψηλότερη πρόθεση-να-τη-δούμε ανταπόκριση.[181]

Το πρώτο τρέιλερ είχε προγραμματιστεί να προβληθεί για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια προβολής ενός επεισοδίου της σειράς Agents of S.H.I.E.L.D. στις 28 Οκτωβρίου 2014.[182] Ωστόσο, στις 22 Οκτωβρίου το τρέιλερ διέρρευσε στο διαδίκτυο[183] και μέσα σε λίγες ώρες, η Marvel το ανέβασε επίσημα στο κανάλι της στο YouTube.[184] Entertainment Weekly και The Hollywood Reporter σημείωσαν την αποτελεσματική χρήση στο τρέιλερ του τραγουδιού «I've Got No Strings» από την ταινία Πινόκιο (1940).[185][186] Ο Σκοτ Μέντελσον από το περιοδικό Forbes ένιωσε πως το τρέιλερ ήταν «ένα απόλυτο εγχειρίδιο 'σκοτεινής συνέχειας' που έφτανε στα όρια της παρωδίας» αλλά ανέφερε: «είναι ένα πολύ εντυπωσιακό κομμάτι προώθησης, το οποίο ενισχύεται τόσο από τις μουσικές επιλογές, όσο και από τη φωνή του Τζέιμς Σπέιντερ ως ο ομότιτλος κακός».[187] Το τρέιλερ έλαβε 34.4 εκατομμύρια θεάσεις παγκοσμίως σε 24 ώρες, με τις 26.2 εκατομμύρια θεάσεις να είναι στο κανάλι της Marvel στο YouTube, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ που διατηρούσε η ταινία Iron Man 3 με 23.14 εκατομμύρια θεάσεις. Σε σύγκριση με την πρώτη ταινία Εκδικητών, το τρέιλερ εκείνης είχε λάβει 20.4 εκατομμύρια θεάσεις σε 24 ώρες από την κυκλοφορία του.[188][189] Ως απάντηση, η Marvel συμφώνησε να προβάλει υλικό από την ταινία κατά τη διάρκεια του επεισοδίου της σειράς Agents of S.H.I.E.L.D., όπου αρχικά είχε προγραμματιστεί να κάνει πρεμιέρα το τρέιλερ.[188] Στο τέλος Οκτωβρίου, ο αρχισυντάκτης των Marvel Comics, Άξελ Αλόνσο, δήλωσε πως υπήρχαν πλάνα να κυκλοφορήσουν κόμικ τα οποία θα ήταν συνδεδεμένα με την ταινία.[190]

Τον Νοέμβριο του 2014, το ABC πρόβαλε ένα καινούριο τηλεοπτικό ειδικό επεισόδιο μίας ώρας με τίτλο Marvel 75 Years: From Pulp to Pop!, το οποίο περιείχε υλικό πίσω από τις κάμερες της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron.[191] Επίσης τον Νοέμβριο, ένα εκτεταμένο τρέιλερ έκανε το ντεμπούτο του στο κανάλι της Samsung Mobile στο YouTube, στο οποίο υπήρχε τοποθέτηση προϊόντος για διάφορες συσκευές Samsung.[192] Τον Δεκέμβριο του 2014, κυκλοφόρησε επιπρόσθετο υλικό πίσω από τις κάμερες ως ειδικό χαρακτηριστικό της Blu-ray κυκλοφορίας της ταινίας Φύλακες του Γαλαξία, δίνοντας έμφαση στις διάφορες τοποθεσίες γυρισμάτων της ταινίας.[148][193] Επίσης τον ίδιο μήνα, το ABC ανακοίνωσε πως ένα επεισόδιο της σειράς Agents of S.H.I.E.L.D. θα συνδεόταν με τα γεγονότα της ταινίας.[194] Τα επεισόδια «The Frenemy of My Enemy» και «The Dirty Half Dozen» περιέχουν «easter eggs, θέματα πλοκής και άλλα συνδετικά στοιχεία, τα οποία οδηγούν στην πρώτη σκηνή της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron», ενώ το επεισόδιο «Scars» εξερευνά τον απόηχο των γεγονότων της ταινίας.[195]

Τον Ιανουάριο του 2015, προβλήθηκε ένα ένθετο με επίκεντρο τον Ultron στο γεγονός «Night With Marvel» της Samsung στην ετήσια Έκθεση Ηλεκτρονικών Ειδών (CES).[196] Στην CES, η Samsung αποκάλυψε επίσης μία επιλογή εξαρτημάτων εμπνευσμένα από τις ταινίες των Εκδικητών, καθώς και μία προσομοίωση του Πύργου των Εκδικητών μέσω της συσκευής εικονικής πραγματικότητας Gear VR.[197][198] Ένα δεύτερο τρέιλερ έκανε πρεμιέρα στο ESPN στις 12 Ιανουαρίου 2015, κατά τη διάρκεια μετάδοσης των playoff του Εθνικού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου Κολεγίων 2015.[199] Ο Μέντελσον απόλαυσε το τρέιλερ αλλά ευχήθηκε να μην αποκάλυπτε τόσα πολλά στοιχεία από την ιστορία. Ωστόσο, πρόσθεσε: «η προώθηση μέχρι στιγμής [της ταινίας] είναι κατά πολύ ανώτερη σε σχέση με αυτή των Εκδικητών τρία χρόνια πριν, τόσο από την άποψη του συγκεκριμένου βίντεο όσο και από τις καλλιτεχνικές επιλογές που γίνονται...με κέρδισε, όπως φαντάζομαι κέρδισε και το περισσότερο γενικό κοινό που παρακολουθεί ταινίες στον κινηματογράφο».[200]

Στις 3 Φεβρουαρίου 2014, η Marvel «κυκλοφόρησε λαθραία» ένα one-shot κόμικ μόνο σε ψηφιακή μορφή, το οποίο συνδεόταν με την ταινία και είχε τίτλο Avengers: Age of Ultron Prelude—This Scepter'd Isle. Το κόμικ το οποίο γράφτηκε από τον Γουίλ Κορόνα Πίλγκριμ και εικονογραφήθηκε από τον Γουέλιντον Άλβες, αποκαλύπτει το πώς ο Στράκερ κατάφερε να πάρει στην κατοχή του το σκήπτρο του Λόκι και το πώς απέκτησαν τις ικανότητές τους τα δίδυμα αδέλφια Μάξιμοφ.[201] Στο τέλος του μήνα, αποκαλύφθηκε η επίσημη αφίσα της ταινίας. Ο Γκράεμ ΜακΜίλαν από το περιοδικό The Hollywood Reporter επέκρινε την αφίσα για την έλλειψη πρωτοτυπίας, αποκαλώντας την «λίγο πολύ ίδια με την αφίσα της πρώτης ταινίας των Εκδικητών, με τη διαφορά πως αυτή έχει ρομπότ να πετάνε στο φόντο», και για το γεγονός πως ενσωμάτωνε πολλά από τα ίδια στοιχεία που είχαν και οι άλλες αφίσες της δεύτερης φάσης του MCU. Αυτά τα στοιχεία περιλάμβαναν τους ήρωες να κοιτάνε εκτός κάμερας, καταστροφή στο φόντο καθώς και κάτι να συμβαίνει στον ουρανό, και φθηνό φώτοσοπ το οποίο τόνιζε το γεγονός πως ο κάθε ηθοποιός είχε προφανώς φωτογραφηθεί χωριστά και αργότερα τοποθετήθηκαν μαζί για να συνθέσουν την αφίσα.[202] Ο Μέντελσον συμφώνησε με αρκετές από τις παρατηρήσεις του ΜακΜίλαν και αποκάλεσε την αφίσα «ξεκαρδιστικά επεξεργασμένη».[203]

Το τελευταίο τρέιλερ «ξεκλειδώθηκε» από τους θαυμαστές στις 4 Μαρτίου 2015 μέσω της χρήσης διαφόρων hashtags στο Twitter, μία μέρα πριν τη μετάδοσή του κατά τη διάρκεια της πρεμιέρας της τηλεοπτικής σειράς American Crime στις 5 Μαρτίου.[204] Ο Μέντελσον ένιωσε πως «αυτό ήταν ένα ωραίο τελικό τρέιλερ, πειράζοντάς μας με αυτά που ήδη γνωρίζουμε και μερικές νέες πινελιές δράσης χωρίς να μας δίνει περισσότερες πληροφορίες» προσθέτοντας: «Εδώ έχουμε το τέταρτο και τελευταίο τρέιλερ της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron και δεν γνωρίζουμε όλα όσα συμβαίνουν με την έννοια της στιγμής-προς-στιγμής εξέλιξη στην τελική εκδοχή των 150 λεπτών. Έχω εκφράσει την ανησυχία μου από τον Οκτώβριο πως η Marvel και η Disney θα κυκλοφορούσαν τόσα πολλά τρέιλερ με αποτέλεσμα να πρόδιδαν τόσα πολλά από την πλοκή, καθώς και πληροφορίες των χαρακτήρων, μέχρι τον Μάιο. Αλλά αν αυτό είναι όντως το τελευταίο τρέιλερ των Εκδικητών 2 τότε, τουλάχιστον όσον αφορά τα τρέιλερ, κράτησαν την ταινία σχετικά χωρίς αποκαλύψεις».[205] Μία εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του τελευταίου τρέιλερ, η Marvel αποκάλυψε πως το τρέιλερ είχε «σπάσει ρεκόρ» με περισσότερες από 35 εκατομμύρια θεάσεις.[206]

Τον Απρίλιο του 2015, μέλη του καστ απένειμαν στον Ντάουνι το βραβείο MTV Generation στα κινηματογραφικά βραβεία MTV, προβάλλοντας ταυτόχρονα κι ένα αποκλειστικό βίντεο από την ταινία.[207] Στις 27 Απριλίου, οι Ντάουνι και Ρένερ μαζί με στελέχη της Marvel Entertainment, χτύπησαν το εναρκτήριο κουδούνι του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης για τον εορτασμό της κυκλοφορίας της ταινίας στις κινηματογραφικές αίθουσες.[208] Η Disney ξόδεψε συνολικά $26.9 εκατομμύρια σε τηλεοπτικές διαφημίσεις για την ταινία,[209] από ένα συνολικά υπολογιζόμενο προϋπολογισμό προώθησης $180 εκατομμυρίων.[210]

Εμπορικά προϊόντα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο του 2015, η Warner Bros. Interactive Entertainment και η εταιρία ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών Traveller's Tales ανακοίνωσαν μία προσαρμογή Lego βιντεοπαιχνιδιού της πρώτης ταινίας Εκδικητών και της Εποχής του Ultron, η οποία θα κυκλοφορούσε στα τέλη του 2015 και θα ήταν διαθέσιμη σε διάφορες κονσόλες.[211] Τον Μάρτιο του 2015, η Disney ανέφερε πως σκόπευε να διευρύνει τη στρατηγική της σχετικά με τα εμπορικά προϊόντα της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron, επεκτείνοντας δημογραφικά τον στόχο της σε γυναίκες και θαυμαστές του κάθε υπερήρωα μέλους της ομάδας των Εκδικητών χωριστά. Ο Πολ Γκίτερ, ανώτερος αντιπρόεδρος του τμήματος αδειοδότησης της Marvel για τα Καταναλωτικά Προϊόντα της Disney, ανέφερε: «Στην πρώτη ταινία επικεντρωθήκαμε κυρίως στους Εκδικητές ως ομάδα... Τώρα διευρύνουμε τη γραμμή και το πεδίο δράσης μας στο να δημιουργήσουμε προϊόντα τα οποία επικεντρώνονται τόσο στην ομάδα ως σύνολο αλλά και στον κάθε χαρακτήρα χωριστά». Το τμήμα συνεργάστηκε με τις εταιρίες Hasbro, Lego, Hot Wheels και Funko για φιγούρες δράσης, σετ παιχνιδιών και άλλων προϊόντων, καθώς και με την Under Armour για είδη ρουχισμού. Η Disney καθιέρωσε νέες συνεργασίες με εταιρίες φαγητών και συσκευασμένων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των Sage Fruit, ConAgra, Crunchpak και Chobani.[212]

Το τμήμα καταναλωτικών προϊόντων της Disney στην Ινδία συνεργάστηκε με 50 μάρκες για την προώθηση της ταινίας στη χώρα, κάτι που θεωρείται ο υψηλότερος αριθμός συνεργασιών που έγινε ποτέ για οποιαδήποτε ταινία - Hollywood ή Bollywood - που κυκλοφόρησε στην Ινδία (το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε η ταινία Ra.One με 25 συνεργασίες). Κάποιες από τις συνεργασίες ήταν με την Amazon India, την εταιρία παιχνιδιών Hamleys, το διαδικτυακό μαγαζί μόδας Myntra, τις εταιρίες Hero Cycles, Mountain Dew, Liberty Shoes, Tupperware και την αλυσίδα εστιατορίων Subway.[213]

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζέρεμι Ρένερ κατά την άφιξή του στην πρεμιέρα της ταινίας

Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Θέατρο Ντόλμπι στο Χόλυγουντ στις 13 Απριλίου 2015,[214][215] ενώ η Ευρωπαϊκή πρεμιέρα έλαβε χώρα στις 21 Απριλίου στο Vue West End στο Λονδίνο.[216] Η ταινία κυκλοφόρησε σε 11 επικράτειες στις 22 Απριλίου, με την κυκλοφορία της να ανέρχεται στο 55% της διεθνούς αγοράς (44 χώρες) μέχρι το τέλος του Σαββατοκύριακου,[217][218] πριν την ευρεία κυκλοφορία της στις κινηματογραφικές αίθουσες των Ηνωμένων Πολιτειών την 1η Μαΐου σε 3D και IMAX 3D.[153][217][219][220] Στις Ηνωμένες Πολιτείες η ταινία κυκλοφόρησε σε 4,276 αίθουσες, συμπεριλαμβανομένων 2,761 3D αιθουσών, 361 IMAX, 400 υψηλής ποιότητας και 143 D-Box αιθουσών.[221] Αρκετοί ιδιοκτήτες ανεξάρτητων αιθουσών στη Γερμανία (περίπου 700 οθόνες) μποϊκόταραν την ταινία ως απάντηση στην αύξηση που έκανε η Disney στο τέλος ενοικίασης από 47.7% σε 53% στις πωλήσεις εισιτηρίων. Οι ιδιοκτήτες ένιωσαν πως «τα αυξημένα τέλη, σε συνδυασμό με το κόστος ψηφιοποίησης, το αυξανόμενο κόστος του προσωπικού και προώθησης» μπορεί να οδηγήσουν κάποιους από αυτούς να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους.[222] Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron αποτελεί μέρος της δεύτερης φάσης του MCU.[223]

Τον Σεπτέμβριο του 2014, το τηλεοπτικό δίκτυο TNT απέκτησε τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου μπορούσε να προβάλει την ταινία δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία της στις κινηματογραφικές αίθουσες.[224] Στις 4 Μαρτίου 2015, ξεκίνησε η προπώληση εισιτηρίων για την ταινία με το περιοδικό Variety να σημειώνει: «Το κενό δύο μηνών ανάμεσα στην προπώληση και την κυκλοφορία της ταινίας είναι πολύ μεγαλύτερο από το σύνηθες διάστημα, κάτι το οποίο αντανακλά τη μεγάλη ανυπομονησία του κόσμου» για την ταινία.[225]

Home media[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron ήταν διαθέσιμη από την Walt Disney Studios Home Entertainment για ψηφιακή λήψη στις 8 Σεπτεμβρίου 2015 και σε μορφή Blu-ray και DVD στις 2 Οκτωβρίου 2015.[226] Η ψηφιακή και η Blu-ray έκδοση περιλαμβάνουν ένθετα πίσω από τις κάμερες, ηχητικό σχολιασμό, κομμένες σκηνές και στιγμές από τα γυρίσματα.[227] Η ταινία συμπεριλήφθηκε επίσης σε ένα πακέτο 13 δίσκων με τον τίτλο «Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel: Η Συλλογή της Δεύτερης Φάσης», το οποίο περιείχε όλες τις ταινίες της δεύτερης φάσης από το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel. Κυκλοφόρησε στις 8 Δεκεμβρίου 2015.[228] Η Walt Disney Studios Home Entertainment κυκλοφόρησε την ταινία σε Ultra HD Blu-ray στις 14 Αυγούστου 2018.[229]

Τον Ιούλιο του 2015, ο Γουίντον δήλωσε πως δεν σκόπευε να κυκλοφορήσει την εκτεταμένη εκδοχή της ταινίας επειδή παρά την πολυπλοκότητα της ταινίας, ήταν ικανοποιημένος με την κινηματογραφική της εκδοχή και θεωρούσε πως δεν ήταν απαραίτητο να τροποποιηθεί.[230]

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Box office[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron είχε έσοδα $459 εκατομμύρια σε Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδά και $943.8 εκατομμύρια στις άλλες χώρες, φτάνοντας συνολικά παγκοσμίως τα $1.403 δισεκατομμύρια.[4] Έγινε η πέμπτη ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις όλων των εποχών μέχρι εκείνη τη στιγμή και η τέταρτη ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις για το 2015.[231][232] Το παγκόσμιο άνοιγμα της ταινίας Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron με έσοδα $392.5 εκατομμύρια ήταν το έβδομο μεγαλύτερο που έγινε ποτέ μέχρι εκείνη τη στιγμή.[233] Η ταινία έθεσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ ανοίγματος Σαββατοκύριακου σε IMAX αίθουσες με έσοδα $25.2 εκατομμύρια (προηγουμένως το κατείχε η ταινία Ο Σκοτεινός Ιππότης: Η Επιστροφή) κι έσπασε επίσης το ρεκόρ της ταινίας που έφτασε πιο γρήγορα σε έσοδα πάνω από $40 εκατομμύρια σε IMAX αίθουσες, κάνοντάς το σε 12 μέρες.[234] Σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, τα έσοδα από το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής ήταν λιγότερα από αυτά που αναμένονταν εξαιτίας του αγώνα μποξ μεταξύ των Φλόιντ Μεϊγουέδερ Τζ. και Μάνι Πακιάο που έλαβε χώρα το ίδιο Σαββατοκύριακο.[235] Συνυπολογίζοντας όλα τα έσοδα και τα έξοδα της ταινίας, το Deadline Hollywood υπολόγισε το διαδικτυακό κέρδος της να είναι στα $382.32 εκατομμύρια, τοποθετώντας την στην τέταρτη θέση της λίστας «Τα Πολυτιμότερα Blockbusters» του 2015.[236]

Στις 15 Μαΐου 2015, η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron έγινε η εικοστή πέμπτη ταινία στην κινηματογραφική ιστορία, η τρίτη των Marvel Studios και η όγδοη που διανεμήθηκε από τη Disney, η οποία ξεπέρασε το φράγμα του $1 δισεκατομμυρίου στο box office.[237]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σελίδα συλλογής κριτικών Rotten Tomatoes δίνει στην ταινία ποσοστό αποδοχής 75%, βασισμένο σε 360 κριτικές. Στο τμήμα ομοφωνίας της σελίδας διαβάζουμε: «Πληθωρική και εντυπωσιακή, η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron εξυπηρετεί ως μία παραγεμισμένη, αλλά κυρίως ικανοποιητική συνέχεια, επανενώνοντας το δύσκολα διαχειρίσιμο καστ της προκατόχου της με μερικές νέες προσθήκες, απέναντι σε ένα άξιο αντίπαλο».[238] Η σελίδα συλλογής κριτικών Metacritic βαθμολόγησε την ταινία με 66/100 βασισμένη σε 49 κριτικές, με τη σήμανση «γενικά ευνοϊκές κριτικές».[239] Η ψηφοφορία του κοινού στη σελίδα CinemaScore έδωσε στην ταινία βαθμό «A» σε μια κλίμακα από A+ μέχρι F,[240] ενώ η υπηρεσία PostTrak ανέφερε πως από το κοινό που παρακολούθησε την ταινία, το 90% τη βαθμολόγησε θετικά και το 79% θα την πρότεινε.[241]

Ο Τοντ ΜακΚάρθι από το περιοδικό The Hollywood Reporter ανέφερε: «Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron καταφέρνει στο μέγιστο να δημιουργήσει έναν άξιο αντίπαλο για τους υπερήρωές της και να τους δώσει μερικά καινούρια πράγματα να κάνουν, αλλά αυτή τη φορά οι σκηνές δράσης δεν είναι πάντα ικανοποιητικές».[242] Ο Σκοτ Φούντας από το περιοδικό Variety έγραψε: «Αν αυτό ήταν η αποθέωση του πώς η επώνυμη ψυχαγωγία των μεγάλων στούντιο έφτασε να μοιάζει εν έτη 2015, τότε θα μπορούσαμε να ήμασταν πολύ χειρότερα. Σε αντίθεση με τον ομότιτλο χαρακτήρα, Η Εποχή του Ultron σίγουρα έχει ψυχή».[243] Γράφοντας για την εφημερίδα Chicago Sun-Times και βαθμολογώντας την ταινία με 3,5/4, ο Ρίτσαρντ Ρόπερ ανέφερε: «Κάποια μέρα, μία ταινία Εκδικητών μπορεί να καταρρεύσει υπό το βάρος της ίδιας της καταπληκτικότητάς της. Εννοώ, πόσες φορές μπορούν να σώσουν τον κόσμο; Αλλά αυτή η μέρα δεν έχει φτάσει ακόμα».[244] Ο Πίτερ Τράβερς από το περιοδικό Rolling Stone έγραψε: «Η Εποχή του Ultron είναι ένα ολόκληρο καλοκαίρι πυροτεχνημάτων μαζεμένο σε μία ταινία. Δεν πάει απλά στο 11, αρχίζει από εκεί. [Ο Τζος Γουίντον] παίρνει μερικές λάθος στροφές, δημιουργώντας κάποιο μπέρδεμα όταν η δράση γίνεται πολύ πυκνή. Αλλά αναρρώνει από αυτό σαν επαγγελματίας, επινοώντας ένα υπερθέαμα το οποίο είναι επικό με όλη τη σημασία της λέξης».[245] Ο Ματ Ζόλερ Σέιτζ από τη σελίδα RogerEbert.com βαθμολόγησε την ταινία με 3/4, δηλώνοντας πως παρά το ότι είναι «μεγαλύτερη, πιο στεντόρια και πιο χαώδης» από την προκάτοχό της, «έχει επίσης περισσότερη προσωπικότητα-ειδικά του Γουίντον-από οποιαδήποτε άλλη ταινία στο εφτά ετών πια franchise».[246] Η Έλεν Ο'Χάρα από το κινηματογραφικό περιοδικό Empire επαίνεσε τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χαρακτήρων, τις σκηνές δράσης και την ικανότητα του Γουίντον ως σκηνοθέτη, δηλώνοντας πως η ταινία «επαναπροσδιορίζει την κλίμακα που μπορούμε να αναμένουμε από τους υπερήρωές μας».[247]

Αντιθέτως, ο Κένεθ Τουράν από την εφημερίδα Los Angeles Times ανέφερε: «Αν και αυτή η ταινία είναι αποτελεσματική στιγμή προς στιγμή, ελάχιστα πράγματα από αυτήν παραμένουν μετέπειτα στη μνήμη. Το ιδανικό όχημα για την εποχή της άμεσης αίσθησης και της άμεσης ικανοποίησης, εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει ίχνη σχεδόν αμέσως».[248] Ο Σκοτ Μέντελσον από το Forbes ανέφερε: «Η ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron παίζει σαν μία υποχρέωση, ένα κουτί που πρέπει να τσεκάρεις από τη λίστα πριν όλα τα μέλη της προχωρήσουν σε πράγματα που θέλουν πραγματικά να κάνουν».[249] Η Μανόλα Ντάργκις από την εφημερίδα The New York Times έγραψε: «Αυτοί οι Εκδικητές δεν εμφανίζονται πάντα με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν στην πρώτη ταινία, εν μέρη επειδή ο κακός δεν είναι το ίδιο αξέχαστος, παρά τη μεταξένια απειλή του κυρίου Σπέιντερ».[250] Η Καμίλα Λονγκ από την εφημερίδα The Sunday Times επεσήμανε: «Δύο ώρες πλήξης και βυζιών προσθέτουν μια θλιβερή βάση στους νέους Εκδικητές».[251]

Όπως και με την κυκλοφορία της ταινίας Φύλακες του Γαλαξία, η ταινία έλαβε μικτές κριτικές μετά την κυκλοφορία της στην Κίνα, λόγω κακής μετάφρασης. Η μετάφραση, η οποία ειπώθηκε πως ήταν πολύ κυριολεκτική, δημιούργησε σκέψεις πως «έγινε από την υπηρεσία μετάφρασης της Google».[252]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Δεκέμβριο του 2015, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών πρόσθεσε την ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron στη λίστα των πιθανών υποψηφιοτήτων για την κατηγορία των Όσκαρ Καλύτερων Οπτικών Εφέ, τα οποία θα απονέμονταν στην 88η τελετή των βραβείων,[253] αλλά τελικά δεν επιλέχθηκε στις τελικές υποψηφιότητες.[254]

Έτος Βραβεία Κατηγορία Υποψήφιοι Αποτέλεσμα
2015 Βραβεία Teen Choice[255][256] Επιλογή Ταινία:
Επιστημονική Φαντασία/Φαντασία
Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα
Επιλογή Άντρας Ηθοποιός:
Επιστημονική Φαντασία/Φαντασία
Κρις Χέμσγουορθ Υποψηφιότητα
Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ Υποψηφιότητα
Επιλογή Γυναίκα Ηθοποιός:
Επιστημονική Φαντασία/Φαντασία
Σκάρλετ Τζοχάνσον Υποψηφιότητα
Επιλογή Ταινία:
Ηθοποιός που έκλεψε τη σκηνή
Κρις Έβανς Νίκη
Επιλογή Ταινία: Πρωτοεμφανιζόμενος σταρ Ελίζαμπεθ Όλσεν Υποψηφιότητα
Βραβεία AACTA[257] Καλύτερα Οπτικά Εφέ ή Animation Κρίστοφερ Τάουνσεντ, Ράιαν Στάφορντ, Πολ Μπάτεργουορθ και Ματ Εστέλα Υποψηφιότητα
2016 Βραβεία People's Choice[258] Αγαπημένη ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα
Αγαπημένη Ταινία Δράσης Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ Υποψηφιότητα
Αγαπημένη Γυναίκα Ηθοποιός Σκάρλετ Τζοχάνσον Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ Υποψηφιότητα
Κρις Χέμσγουορθ Νίκη
Αγαπημένη Γυναίκα Ηθοποιός σε Ταινία Δράσης Σκάρλετ Τζοχάνσον Υποψηφιότητα
Βραβεία Annie[259] Εξαιρετικό Επίτευγμα, Κινούμενα Εφέ σε Live Action Παραγωγή Μάικλ Μπάλογκ, Τζιμ Βαν Άλεν, Φλόρεντ Αντόρα, Γκεόργκ Καλτενμπράνερ (για την καταστροφή της Σοκόβια) Νίκη
Εξαιρετικό Επίτευγμα, Κινούμενα Σχέδια Χαρακτήρα σε Live Action Παραγωγή Γιακούμπ Πιστέκι, Γκανγκ Τριν, Κρεγκ Πεν, Μικαέλ Κοντέλ, Γιέρ Γκουτιέρεζ (για τον Hulk) Υποψηφιότητα
Πίτερ Ταν, Μπουνίκι Λιμ, Σάτσιο Νισιγιάμα, Μπιουνχί Τσο, Ρόι Ταν (για τον Utlron) Υποψηφιότητα
Βραβεία Visual Effects Society[260] Εξαιρετική Ερμηνεία Εικονογραφημένου Χαρακτήρα σε Φωτοπραγματική Λειτουργία Γιακούμπ Πιστέκι, Λάνα Λαν, Τζον Γουόκερ, Σον Κάμερ Υποψηφιότητα
Εξαιρετικές Προσομοιώσεις Εφέ σε Φωτοπραγματική Λειτουργία Μάικλ Μπάλογκ, Τζιμ Βαν Άλεν, Φλόρεντ Αντόρα, Γκεόργκ Καλτενμπράνερ Υποψηφιότητα
Εξαιρετικά Μοντέλα σε Φωτοπραγματικό ή Πρότζεκτ Κινουμένων Σχεδίων Χάουι Γουίντ, Ρόμπερτ Μάρινικ, Ντάνιελ Γκονζάλεζ, Μύριαμ Κατρίν (για το Hulkbuster) Υποψηφιότητα
Βραβεία Kids' Choice[261] Αγαπημένη Ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα
Αγαπημένος Άντρας Ηθοποιός Κρις Έβανς Υποψηφιότητα
Κρις Χέμσγουορθ Υποψηφιότητα
Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ Υποψηφιότητα
Αγαπημένη Γυναίκα Ηθοποιός Σκάρλετ Τζοχάνσον Υποψηφιότητα
Βραβεία Saturn[262] Καλύτερη Προσαρμογή Κόμικ-σε-Ταινία Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα
Β' Αντρικός Ρόλος Πολ Μπέτανι Υποψηφιότητα
Καλύτερος Σχεδιασμός Κοστουμιών Αλεξάντρα Μπέρν Νίκη
Καλύτερα Ειδικά / Οπτικά Εφέ Πολ Κόρμπουλντ, Κρις Τάουνσεντ, Μπεν Σνόου, Πολ Μπάτεργουορθ Υποψηφιότητα
Κινηματογραφικά βραβεία MTV[263] Ταινία της Χρονιάς Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα
Καλύτερος Ήρωας Κρις Έβανς Υποψηφιότητα
Καλύτερος Κακός Τζέιμς Σπέιντερ Υποψηφιότητα
Καλύτερη Εικονική Ερμηνεία Τζέιμς Σπέιντερ Υποψηφιότητα
Καλύτερο Καστ Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα
Καλύτερη Μάχη Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ vs. Μαρκ Ράφαλο Υποψηφιότητα
Βραβείο Hugo[264] Καλύτερη Δραματική Παρουσίαση - Μακράς Μορφής Εκδικητές: Η Εποχή του Ultron Υποψηφιότητα

Συνέχειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δύο συνέχειες της σειράς Εκδικητές με τίτλους Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας και Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη σκηνοθετήθηκαν από τους Άντονι και Τζο Ρούσο, ενώ το σενάριο έγραψε το δίδυμο Κρίστοφερ Μάρκους και Στίβεν ΜακΦίλι.[265][266][267] Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας κυκλοφόρησε στις 27 Απριλίου 2018[268] και η συνέχεια, Η Τελευταία Πράξη, στις 26 Απριλίου 2019.[267] Το μεγαλύτερο μέρος του καστ της ταινίας επέστρεψε για τις συνέχειες, ενώ σε αυτό προστέθηκαν και αρκετοί χαρακτήρες από άλλες ταινίες του MCU.[269]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ενώ το όνομα της αντι-Hulk στολής, η οποία στα κόμικ συνήθως αναφέρεται ως Hulkbuster, δεν ακούγεται στην ταινία, το σύστημα ανάπτυξης και το κελί συγκράτησής της φέρει το κωδικό όνομα «Βερόνικα».[6][7] Ο σκηνοθέτης Τζος Γουίντον ανέφερε πως το όνομα παραπέμπει στον χαρακτήρα Veronica Lodge από τα Archie Comics: «Απλά αποφάσισα να την ονομάσω Βερόνικα επειδή [ο Μπρους Μπάνερ] ήταν ερωτευμένος με ένα κορίτσι που το έλεγαν Μπέτι, και η Βερόνικα είναι το αντίθετο αυτού», κάνοντας τη σύνδεση με το ερωτικό ενδιαφέρον του Άρτσι, Μπέτι Κούπερ.[7]
  2. Σύμφωνα με τον Κέβιν Φάιγκι, το Γάντι της Αιωνιότητας που βλέπουμε στο τέλος της ταινίας δεν είναι το ίδιο με αυτό που είδαμε στην κρύπτη του Όντιν στο Άσκγαρντ στην ταινία Thor.[8] Το γάντι στο Άσγκαρντ είναι ψεύτικο, όπως αποκαλύπτεται στην ταινία Thor: Ragnarok.[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Avengers: Age of Ultron (12A)». British Board of Film Classification. 13 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2015 Feature Film Study (Report). FilmL.A. Inc., p. 21. https://www.filmla.com/wp-content/uploads/2018/04/2015_film_study_v5_WEB.pdf. Ανακτήθηκε στις 2020-05-28. 
  3. Sylt, Christian (27 Απριλίου 2018). «Disney Reveals Financial Muscle Of 'Avengers: Infinity War'». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2020. 
  4. 4,0 4,1 «Avengers: Age of Ultron (2015)». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2019. 
  5. «Avengers: Age of Ultron (2015)». cine.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2020. 
  6. Cavanaugh, Patrick (12 Ιανουαρίου 2015). «Ultron Pulls the Strings in New 'Avengers' Trailer». Marvel Comics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2015. Get even more of Iron Man's Hulkbuster armor in action.... 
  7. 7,0 7,1 Burlingame, Russ (11 Απριλίου 2015). «Avengers: Age of Ultron Features an Archie Comics Reference». Comicbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020. 
  8. Eisenberg, Eric (1 Μαΐου 2015). «The Big Secret Behind The Infinity Gauntlet, According To Marvel's Kevin Feige». Cinema Blend. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020. I asked Feige if the presence of the Infinity Gauntlet in the mid-credits sequence was a rewrite in continuity or something else entirely, and he explained that nothing is being overwritten. Or as he put it, There are two different gloves. That was not Odin's vault that you see at the end. When you think about it, this really does make all kinds of sense. After all, the idea of forging just one cosmic artifact glove is kind of silly when most have two hands, right? So there is a degree of sense in Thanos having his own gauntlet while its double continues to rest on Asgard. 
  9. Sciretta, Peter (6 Νοεμβρίου 2017). «Kevin Feige Answers Your Lingering 'Thor: Ragnarok' Spoiler Questions». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020. 
  10. 10,0 10,1 Wigler, Josh (2013-09-06). «'Avengers: Age Of Ultron' And Iron Man: New Movie, Same Tony». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-09-09. https://web.archive.org/web/20130909122357/http://splashpage.mtv.com/2013/09/06/avengers-age-of-ultron-iron-man. Ανακτήθηκε στις 2020-05-31. 
  11. Tilly, Chris (16 Ιουλίου 2014). «Marvel's Kevin Feige Discusses Avengers Tower And Hulkbuster Armour In Age Of Ultron». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Dibdin, Emma (31 Ιανουαρίου 2015). «25 things we learned on the set of Avengers: Age of Ultron». DigitalSpy.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  13. 13,0 13,1 «Robert Downey Jr. To Return As Marvel's Iron Man». Marvel Comics. 20 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2013. 
  14. Keyes, Rob (28 Οκτωβρίου 2014). «'Avengers 2' Set Interview: Robert Downey Jr. Talks Ultron & Vision». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  15. 15,0 15,1 Malec, Brett· Malkin, Marc (9 Σεπτεμβρίου 2013). «Chris Hemsworth Talks "Awkward" Naked Movie Scenes, Snow White Sequel With Kristen Stewart». E!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  16. Cornet, Roth (27 Φεβρουαρίου 2015). «Avengers: Age of Ultron Even Thor Can't Fight Ultron». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  17. 17,0 17,1 17,2 Vary, Adam (27 Οκτωβρίου 2014). «What's At Stake For Thor, Captain America, And The "Avengers" Franchise». BuzzFeed. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  18. 18,0 18,1 Ruffalo, Mark [@MarkRuffalo] (6 Μαρτίου 2013). «A lot of folks have been asking about the Next Hulk. The next time you see my Hulk it will be in the Avengers2. No plans for stand alone» (Tweet). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020 – μέσω Twitter. 
  19. Cohen, David S. (27 Ιουνίου 2014). «Q&A: Andy Serkis Talks 'Apes' and 'Avengers'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  20. Risley, Matt (5 Ιουνίου 2014). «Mark Ruffalo on his 'bigger, more complex' Hulk in Avengers: Age of Ultron». Total Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2014. 
  21. Breznican, Anthony (21 Ιουλίου 2014). «Mark Ruffalo on the foe Hulk needs for a stand-alone movie». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  22. 22,0 22,1 Cornet, Roth (28 Οκτωβρίου 2014). «Avengers: Age of Ultron Mark Ruffalo Says There's A Confrontation Coming Between The Hulk And Banner». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  23. 23,0 23,1 23,2 Weintraub, Steve (17 Δεκεμβρίου 2014). «Joss Whedon Talks Hesitation to Return, New Additions to the Team, Collaborating with Marvel, and More on the Set of 'Avengers: Age of Ultron'». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  24. 24,0 24,1 Flemming, Jr., Mike (1 Αυγούστου 2013). «Chris Evans To Helm '1:30 Train' Before Reprising Captain America In 'Avengers 2'». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  25. Weintraub, Kit (10 Αυγούστου 2013). «Chris Evans Talks Captain America: The Winter Soldier and The Avengers: Age of Ultron, Says Avengers Sequel Starts Filming First Week of March». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  26. Nepales, Reuben P. (4 Απριλίου 2014). «Chris Evans on starting 'Avengers 2,' retiring». Philippine Daily Inquirer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  27. 27,0 27,1 Davis, Erick (3 Μαρτίου 2015). «'Avengers: Age of Ultron': Check Out Our Top-Secret Meetings with Captain America and Hawkeye». Fandango. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  28. 28,0 28,1 Rachel Maresca (29 Σεπτεμβρίου 2013). «Scarlett Johansson flaunts curves in new magazine photo shoot, reveals details on 'The Avengers' sequel». Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2013. 
  29. Couto, Anthony (12 Φεβρουαρίου 2014). «Feige: Black Widow's Past to be Explored in Avengers 2 and Possible Solo Film». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  30. Johannson, Scarlett (19 Μαρτίου 2014). Scarlett Johansson Talks The Avengers: Age of Ultron (video). IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  31. Cornet, Roth (17 Ιουλίου 2014). «Avengers: Age Of Ultron Scarlett Johansson Talks Black Widow's Greatest Power». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  32. Anthony Breznican (18 Ιουλίου 2014). «How 'Avengers: Age of Ultron' will hide Scarlett Johansson's pregnancy». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  33. 33,0 33,1 Weintraub, Steve (18 Δεκεμβρίου 2013). «Jeremy Renner talks American Hustle, collaborating with David O. Russell, the way he likes to work, 2015 projects, and more». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  34. White, Brett (2013-07-25). «'Avengers: Age Of Ultron' To Feature Lots More Black Widow And Hawkeye». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-08-01. https://web.archive.org/web/20130801224647/http://splashpage.mtv.com/2013/07/25/avengers-age-of-ultron-black-widow-hawkeye/. Ανακτήθηκε στις 2020-05-31. 
  35. 35,0 35,1 Thompson, Arienne (12 Δεκεμβρίου 2013). «Don Cheadle mellow, 'barely awake' after Globes news». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  36. 36,0 36,1 36,2 «'The Avengers: Age of Ultron' New Stills, Behind-the-Scenes in High Resolution; Serkis Confirmed as Klaw». Stitch Kingdom. 3 Φεβρουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2015. 
  37. 37,0 37,1 37,2 «Official: Elizabeth Olsen & Aaron Taylor-Johnson Join 'Avengers: Age of Ultron'». Marvel Comics. 25 Νοεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2013. 
  38. «Aaron Taylor-Johnson on wanting to 'push the boundaries' with Quicksilver». Total Film. 1 Αυγούστου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2013. 
  39. Θεοδοσοπούλου, Στελίνα (23 Ιουλίου 2014). «Ποσο διαφορετικος θα ειναι ο Quicksilver των Avengers απο αυτον στο X-Men: Days of Future Past;». IGN Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  40. 40,0 40,1 40,2 40,3 40,4 40,5 40,6 40,7 40,8 Vary, Adam (27 Μαρτίου 2015). «Meet The Newest Members Of The "Avengers" Franchise». BuzzFeed. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  41. 41,0 41,1 41,2 Breznican, Anthony (16 Ιουλίου 2014). «'Avengers: Age of Ultron': Why Quicksilver, Scarlet Witch and The Vision will fight the bad fight». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  42. Nicholson, Max· Cornet, Roth (30 Μαρτίου 2015). «Avengers: Age of Ultron – How Powerful is Scarlet Witch?». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  43. White, Brett (27 Ιανουαρίου 2015). «COMIC REEL: Downey May Keep "Bumping Along" With Marvel; Momoa Talks Aquaman's Look». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  44. Ritman, Alex (16 Δεκεμβρίου 2014). «Dubai Film Fest: Paul Bettany Talks 'Avengers 2' and Watching Jennifer Connelly Inject Herself». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  45. 45,0 45,1 Kroll, Justin (2014-02-06). «Paul Bettany to Play the Vision in Marvel's 'Avengers: Age of Ultron'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-07. https://web.archive.org/web/20140207035430/http://variety.com/2014/film/news/paul-bettany-to-play-the-vision-in-marvels-avengers-age-of-ultron-1201090635/. Ανακτήθηκε στις 2020-05-31. 
  46. 46,0 46,1 «'Avengers 2' Story Details: Ultron & Vision's MCU Origins Clarified». Screen Rant. 9 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  47. 47,0 47,1 47,2 Starnes, Joshua (26 Ιουλίου 2014). «Comic-Con Interview: Paul Bettany on Playing The Vision in Avengers: Age of Ultron». Superhero Hype!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  48. Nazzaro, Joe (6 Αυγούστου 2015). «Creating 'Avengers: Age of Ultron' Vision Make-up». Make-Up Artist Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  49. 49,0 49,1 Goldman, Eric (21 Ιανουαρίου 2014). «Cobie Smulders on Reaching the End of How I Met Your Mother: "I Know the Whole Thing."». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  50. Graser, Marc (29 Οκτωβρίου 2012). «Frank Grillo to play Crossbones in 'Captain America' sequel». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012. 
  51. Strom, Marc (9 Απριλίου 2014). «Cobie Smulders Brings Maria Hill Back to Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.». Marvel Comics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014. 
  52. «Jeremy Renner, Cobie Smulders reveal what they *won't* be doing in 'Avengers: Age of Ultron'». Entertainment Weekly. 26 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  53. Towers, Andrea (15 Δεκεμβρίου 2014). «Cobie Smulders tackles motherhood in Sundance film 'Unexpected'». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  54. 54,0 54,1 Lussier, Germain (24 Φεβρουαρίου 2015). «The Gang's All Here in the Official 'Avengers: Age of Ultron' Poster [UPDATED]». /Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  55. Ching, Albert (29 Μαρτίου 2015). «ECCC: Anthony Mackie: Unleash The Falcon». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  56. Lussier, Germain (20 Ιουλίου 2015). «The 5 Ant-Man Spoilers You Absolutely Need to Know». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  57. Goldman, Eric (8 Μαρτίου 2016). «Anthony Mackie Talks Civil War And Learning He Was An Avenger When He Saw Age Of Ultron». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  58. 58,0 58,1 Orange, Alan (21 Ιουλίου 2014). «Hayley Atwell Says Agent Carter Is Back in 'Avengers 2'». MovieWeb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  59. 59,0 59,1 McLean, Craig (2014-11-02). «Idris Elba interview: Marvel movies are 'torture'». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-11-02. https://web.archive.org/web/20141102163937/http://www.telegraph.co.uk/culture/film/11195704/Idris-Elba-interview-Marvel-movies-are-torture.html. Ανακτήθηκε στις 2020-05-31. 
  60. 60,0 60,1 «Skarsgard fine with Avengers nudity». Irish Independent. 16 Αυγούστου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  61. Lee, Ben (16 Νοεμβρίου 2015). «Is Stellan Skarsgard coming back for Thor: Ragnarok? "They have an option on me"». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  62. 62,0 62,1 «Exclusive: 'Avengers Age of Ultron' Casts James Spader as the Film's Legendary Villain». Marvel Comics. 29 Αυγούστου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2013. 
  63. Breznican, Anthony (29 Αυγούστου 2013). «'Avengers: Age of Ultron': James Spader to play maniacal robot in Marvel sequel». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  64. Breznican, Anthony (16 Ιουλίου 2014). «Who is Marvel's angry, metal 'Avengers: Age of Ultron' madman – and why does he hate you?». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  65. 65,0 65,1 65,2 65,3 65,4 65,5 «Get to Know the 'Avengers' as They Assemble for New Adventure». Philippine Daily Inquirer. 3 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2015. 
  66. Breznican, Anthony (8 Απριλίου 2015). «This Week's Cover: Avengers: Age of Ultron assembles its own worst enemy». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  67. Cink, Lorraine (11 Σεπτεμβρίου 2013). Marvel's The Watcher 2013 – Episode 31. Marvel Comics. Συμβαίνει στα 0:53. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2013. 
  68. Ryan, Mike (2013-10-21). «What To Expect From James Spader's Ultron In 'Avengers' Sequel». The Huffington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-10-21. https://web.archive.org/web/20131021161607/http://www.huffingtonpost.com/2013/10/21/james-spader-ultron_n_4136437.html. Ανακτήθηκε στις 2020-05-31. 
  69. McMillan, Graeme (30 Σεπτεμβρίου 2013). «James Spader Explains Why He Signed on as Ultron». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  70. «'Avengers 2' scoop: How Ultron will differ from the comics – Exclusive». Entertainment Weekly. 21 Αυγούστου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  71. 71,0 71,1 71,2 de Semlyen, Phil (24 Απριλίου 2014). «Joss Whedon Talks Avengers: Age Of Ultron». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2014. 
  72. «In 2015, Artificial Intelligence Will Rule the (Movie) World». Entertainment Weekly. 22 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  73. Rivera, Joshua (26 Ιουλίου 2014). «James Spader reveals why his 'Avengers 2' character hates the Avengers». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  74. McIntyre, Gina (24 Απριλίου 2016). «Joss Whedon and cast face superheroic challenge in 'Avengers: Age of Ultron'». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2016. 
  75. 75,0 75,1 Truitt, Brian (18 Αυγούστου 2013). «Sunday Geekersation: Jackson unleashes the Fury». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  76. Butler, Tom (26 Μαρτίου 2014). «Nick Fury's role in Avengers 2 is just a cameo». Yahoo!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020. 
  77. 77,0 77,1 Kit, Borys (15 Ιανουαρίου 2014). «'Dracula' Actor to Play Villain in 'Avengers: Age of Ultron'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  78. Collinson, Gary (26 Απριλίου 2015). «Two new clips from Marvel's Avengers: Age of Ultron». Flickering Myth. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  79. 79,0 79,1 79,2 Breznican, Anthony (7 Απριλίου 2015). «Avengers: Age of Ultron won't have a post-credit scene, Joss Whedon says». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  80. Rosenberg, Alyssa (6 Μαΐου 2015). «The rise of Linda Cardellini». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  81. 81,0 81,1 Keyes, Rob (3 Απριλίου 2015). «'Avengers 2' Facts & Videos: Details on New Characters, Costumes, Tech & Weapons». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  82. Stern, Marlow (14 Ιουλίου 2014). «Motion Capture Maestro Andy Serkis on 'Dawn of the Planet of the Apes' and Revolutionizing Cinema». The Daily Beast. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  83. 83,0 83,1 Outlaw, Kofi (2 Απριλίου 2015). «'Avengers 2' Premiere Sheet Reveals Additional Cast Member [Updated]». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  84. «That Irish accent in Avengers Age of Ultron is actress Kerry Condon!». Irish Examiner. 2015-04-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-05-03. https://web.archive.org/web/20150503142900/http://www.irishexaminer.com/technow/movies/that-irish-accent-in-avengers-age-of-ultron-is-actress-kerry-condon-325713.html. Ανακτήθηκε στις 2015-04-26. 
  85. Cox, Danny (2015-05-07). «'Avengers: Age of Ultron' – 14 of the Actual Easter Eggs in Marvel's Latest Film». Inquisitr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-07-16. https://web.archive.org/web/20160716135255/http://www.inquisitr.com/2071386/avengers-age-of-ultron-14-of-the-actual-easter-eggs-in-marvels-latest-film/. Ανακτήθηκε στις 2020-06-01. 
  86. Owen, Luke (21 Απριλίου 2015). «Spoilers: And the post-credits scene from Avengers: Age of Ultron is...». Flickering Myth. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  87. Leston, Ryan (13 Ιουλίου 2014). «Stan Lee Confirms Avengers: Age Of Ultron Cameo». Yahoo!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2014. 
  88. 88,0 88,1 Wigler, Josh· Horowitz, Josh (1 Μαΐου 2015). «Joss Whedon Explains Why There's No Loki In 'Avengers: Age Of Ultron'». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 
  89. Raux-Moreau, Raphaëlle (24 Ιανουαρίου 2014). «Joss Whedon nous parle d'"Avengers 2"!» (στα Γαλλικά). AlloCiné. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  90. Szalai, Georg (15 Οκτωβρίου 2011). «'Avengers' Producer Hints at Sequel at New York Comic-Con». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  91. «'The Avengers' director Joss Whedon teases sequel». NME. 8 Μαρτίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  92. Vary, Adam (20 Απριλίου 2015). «Joss Whedon's Astonishing, Spine-Tingling, Soul-Crushing Marvel Adventure!». BuzzFeed. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  93. Weintraub, Steve (12 Απριλίου 2012). «Kevin Feige Talks 'Thor 2', 'Captain America 2', 'Iron Man 3', the 'Avengers' Sequel, 2014 and 2015 Releases, Another 'Hulk' Sequel, and a Lot More!». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  94. Lieberman, David (8 Μαΐου 2012). «Disney Announces 'Avengers 2' In Development». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  95. Dickey, Josh L. (8 Μαΐου 2012). «Disney and Marvel's to-do list: Re-enlist Downey, Whedon». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2013. 
  96. «Comic-Con: Joss Whedon Remains Undecided About 'Avengers 2'». Deadline Hollywood. 13 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  97. Graser, Marc (7 Αυγούστου 2012). «Joss Whedon will return for 'The Avengers 2'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  98. Kit, Borys (16 Αυγούστου 2012). «Disney Sets Release Date for 'Avengers 2'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  99. Topel, Fred (12 Σεπτεμβρίου 2012). «TIFF Interview: Joss Whedon on Much Ado About Nothing and 'S.H.I.E.L.D.'». CraveOnline. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2012. 
  100. Hodgson, Jeffrey (10 Σεπτεμβρίου 2012). «"Avengers" director Whedon swaps superheroes for Shakespeare». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  101. Jensen, Jeff (4 Δεκεμβρίου 2012). «EW's Entertainers of the Year: Joss Whedon on how 'The Avengers' exposed his angry inner Hulk». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  102. Whedon, Joss (23 Φεβρουαρίου 2013). Joss Whedon at JDIFF 2013 (video). Dublin: YouTube. Συμβαίνει στα 7:35. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  103. Karmali, Luke (5 Μαρτίου 2013). «Joss Whedon Denies Planet Hulk Storyline for the Avengers». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  104. Wickman, Kase (12 Απριλίου 2015). «Here's Why You Won't See Captain Marvel In 'Avengers: Age Of Ultron'». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  105. Faraci, Devin (14 Απριλίου 2015). «Joss Whedon Shot FX Plates For Captain Marvel In AGE OF ULTRON». Badass Digest. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2015. 
  106. Gonzalez, Umberto (14 Οκτωβρίου 2017). «Marvel's Kevin Feige: Hulk Almost Wasn't in 'Thor: Ragnarok'». TheWrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  107. Wiseman, Andreas (2013-04-02). «Avengers 2 to assemble in UK». Screen Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-06. https://web.archive.org/web/20130406010551/http://www.screendaily.com/news/avengers-2-to-assemble-in-uk/5053499.article. Ανακτήθηκε στις 2020-06-02. 
  108. Deming, Mark (2013-04-25). «Joss Whedon Reveals Status of 'Avengers 2' ... and Resurrection of Agent Coulson». Yahoo!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-29. https://web.archive.org/web/20130429000939/http://movies.yahoo.com/blogs/movie-talk/joss-whedon-reveals-status-avengers-2-resurrection-agent-035428385.html. Ανακτήθηκε στις 2020-06-02. 
  109. «This Week's Cover: 'Iron Man 3' plays rough with Marvel's top hero». Entertainment Weekly. 1 Μαΐου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  110. Eric Goldman (17 Μαΐου 2013). «Joss Whedon Talks Quicksilver, the Scarlet Witch and Iron Man's Roles in Avengers 2». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  111. «Episode of May 25, 2015». Late Night with Jimmy Fallon. Μάιος 2015. NBC. 
  112. Kit, Borys (2013-05-07). «Marvel Cliffhanger: Robert Downey Jr.'s $50 Million Sequel Showdown». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-08. https://web.archive.org/web/20130508215347/http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-cliffhanger-robert-downey-jrs-518837. Ανακτήθηκε στις 2020-06-02. 
  113. «SDCC 2013: Joss Whedon Reveals Avengers: Age of Ultron». Marvel Comics. 20 Ιουλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2013. 
  114. Plumb, Ali (2013-07-23). «Exclusive: Marvel Chief Kevin Feige Talks Avengers: Age Of Ultron». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-08-23. https://web.archive.org/web/20130823062424/http://www.empireonline.com/news/story.asp?NID=38238. Ανακτήθηκε στις 2013-07-23. 
  115. Chris Hewitt (20 Φεβρουαρίου 2015). «Joss Whedon Talks Avengers: Age Of Ultron». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2015. 
  116. Ditzian, Eric (2013-07-21). «Joss Whedon Spills First 'Avengers: Age Of Ultron' Details». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-07-23. https://web.archive.org/web/20130723214136/http://www.mtv.com/news/articles/1710993/avengers-ultron-details-joss-whedon-comic-con.jhtml. Ανακτήθηκε στις 2020-06-02. 
  117. Marvel Entertainment (21 Ιουλίου 2013). Joss Whedon on Marvel LIVE! at San Diego Comic-Con – Exclusive. YouTube. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  118. Nicholson, Matt (5 Αυγούστου 2013). «Joss Whedon on Thanos in Avengers 2». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  119. Outlaw, Kofi (11 Νοεμβρίου 2013). «Marvel's Kevin Feige Talks 'Avengers 2 & 3', Thor 3, 'Guardians' & More [Video]». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  120. Kroll, Justin (2013-06-07). «'Avengers 2': 'Kick-Ass' Star Aaron Taylor-Johnson in Early Talks to Play Quicksilver». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-06-09. https://web.archive.org/web/20130609183432/http://variety.com/2013/film/news/aaron-taylor-johnson-avengers-2-1200494216/. Ανακτήθηκε στις 2020-06-02. 
  121. Chitwood, Adam (29 Ιουλίου 2013). «Aaron Taylor-Johnson Talks The Avengers 2 and Godzilla; Says He's Met with Joss Whedon and Marvel for Avengers Role». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  122. Sneider, Jeff (30 Οκτωβρίου 2013). «Aaron Taylor-Johnson Closes Deal to Play Quicksilver in Marvel's 'Avengers: Age of Ultron' (Exclusive)». The Wrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  123. Kit, Borys (22 Αυγούστου 2013). «Bradley Cooper in Talks to Voice Rocket Raccoon in Marvel's 'Guardians of the Galaxy'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  124. Cheney, Alexandra (3 Οκτωβρίου 2013). «Samuel L. Jackson on His 'Agents of S.H.I.E.L.D.' Cameo as Nick Fury». The Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  125. 125,0 125,1 Kim, Ji-soo (5 Μαρτίου 2014). «Soo-hyun to star in Avengers sequel». The Korea Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  126. 126,0 126,1 Ritman, Alex (4 Μαρτίου 2015). «Joss Whedon: 'Avengers' Sequel Was a "Nightmare" Due to Expanded Superhero Cast». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  127. Vejvoda, Jim (24 Ιανουαρίου 2014). «Joss Whedon Likens Avengers 2 to The Godfather Part II». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020. 
  128. 128,0 128,1 «Whedon's Avengers heading to Joburg». Channel 24. 1 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2014. 
  129. «Marvel Studios Announces Filming of Marvel's Avengers: Age of Ultron in South Korea». Marvel Comics. 18 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2014. 
  130. Sapa (2014-02-10). «'Avengers' filming postponed, roads not closed». The Sunday Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-10. https://web.archive.org/web/20140210100952/http://www.timeslive.co.za/entertainment/2014/02/10/avengers-filming-postponed-roads-not-closed. Ανακτήθηκε στις 2014-02-10. 
  131. Cox, Anna (2014-02-10). «Road closures as Avengers roll into Joburg». Independent Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-21. https://web.archive.org/web/20140221145018/http://www.iol.co.za/tonight/news/local/road-closures-as-avengers-roll-into-joburg-1.1644341. Ανακτήθηκε στις 2020-06-03. 
  132. Silman, Anna (18 Μαρτίου 2014). «Mark Ruffalo Teases an Avengers Romance». New York. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  133. Larson, Jared (11 Μαρτίου 2014). «Avengers: Age of Ultron Is "Ramped Up"». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  134. Lee, Hyo-won (14 Μαρτίου 2014). «Marvel Finalizes Details for 'Avengers 2' Shoot in Seoul». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  135. Bord, Christine (11 Φεβρουαρίου 2014). «'The Avengers: Age of Ultron' Updates: Working title confirmed, Filming underway in South Africa, & the first Italian Casting Call is revealed». On Location Vacations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  136. 136,0 136,1 136,2 White, Brett (25 Μαρτίου 2015). «"Avengers" Fun Facts Reveal New Scarlet Witch, Hulkbuster Details». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  137. Riccio, Massimiliano (22 Μαρτίου 2014). «The Avengers 2, primi ciak a Bard. In Valle ci sono già Occhio di Falco, Scarlet Witch e Quicksilver» [The Avengers 2, the first shots in Bard. In the Valley there are already Hawkeye, Scarlet Witch and Quicksilver] (στα Ιταλικά). aostasera.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  138. Kim, Da-ye (30 Μαρτίου 2014). «Filming draws pros, cons; no traffic jam». The Korea Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  139. 139,0 139,1 «Seoul Braces for Disruptions for Filming of 'Avengers' Sequel». Chosun Ilbo. 2014-03-19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-03-22. https://web.archive.org/web/20140322014741/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2014/03/19/2014031901797.html. Ανακτήθηκε στις 2020-06-03. 
  140. Lee, Sun-young (30 Μαρτίου 2014). «'Avengers' begins shooting in Seoul». The Korea Herald. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  141. Garland, Natalie (9 Απριλίου 2014). «Avengers stars battle it out in Hawley Woods». Get Hampshire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014. 
  142. Reyes, Mike (15 Ιουνίου 2014). «Watch Thor Call Down Lightning In Avengers 2 Set Video». CinemaBlend.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  143. Hayes, Phil (17 Ιουνίου 2014). «Exclusive: Scarlett Johansson, Robert Downey Jnr, Samuel L Jackson and Chris Hemsworth filming New Avengers movie 'at Dover Castle'». Dover Express. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2014. 
  144. «Avengers: Age of Ultron (2015)». Kent Film Office. 20 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  145. Γεράκου, Γιώτα (30 Οκτωβρίου 2014). «Ο σκηνοθέτης Joss Whedon μιλάει για το Avengers: Age of Ultron και το Civil War». IGN Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  146. Conaway, Cameron (2015-02-06). «WATCH: The State of Our World in a 1-Second Clip». The Huffington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-06. https://web.archive.org/web/20150206210107/http://www.huffingtonpost.com/cameron-conaway/the-state-of-our-world_b_6064576.html. Ανακτήθηκε στις 2015-02-06. 
  147. Keyes, Rob (27 Νοεμβρίου 2013). «'Ant-Man' Not Shooting in Edgar Wright's Homeland But Will Embrace His Style». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  148. 148,0 148,1 Joss Whedon, Kevin Feige, Jeremy Latcham (2014). Exclusive look at Marvel's Avengers: Age of Ultron. Guardians of the Galaxy Blu-ray: Walt Disney Home Entertainment. 
  149. Whedon, Joss (6 Αυγούστου 2014). «Avengers 2 Wrapped What the hell do I do now?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2014. 
  150. Sylt, Christian (13 Νοεμβρίου 2014). «Disney Spends Record $580 Million Making Movies In Britain». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  151. Bonomolo, Cameron (7 Μαΐου 2018). «Disney's Live-Action 'Mulan' Budget Makes It One of the Most Expensive Movies Ever Made». Comicbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  152. Marchant, Beth (18 Μαΐου 2015). «DP Ben Davis on Camera Choices for Avengers: Age of Ultron». Studio Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  153. 153,0 153,1 «Avengers: Age of Ultron An IMAX 3D Experience». IMAX. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2014. 
  154. Plumb, Ali (5 Οκτωβρίου 2015). «Exclusive: Loki controlling Ultron? Tom Hiddleston finally explains why he was cut from Avengers: Age of Ultron». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  155. Chitwood, Adam (29 Δεκεμβρίου 2014). «The Gang's All Here in New 'Avengers: Age of Ultron' Image». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  156. Evry, Max (1 Δεκεμβρίου 2014). «Avengers: Age Of Ultron Reshoots Set for January». ComingSoon.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  157. 157,0 157,1 Gajewski, Ryan (5 Μαΐου 2015). «Joss Whedon on Fighting With Marvel Over 'Avengers: Age of Ultron': "It Got Really, Really Unpleasant"». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  158. «Avengers: Age of Ultron Spoiler Podcast – Joss Whedon and Paul Bettany». Empire. SoundCloud. 1 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2015. 
  159. Chitwood, Adam (5 Μαΐου 2015). «Joss Whedon Reveals Thor's Cut Subplot from 'Avengers Age of Ultron'». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  160. Tach, David (11 Μαΐου 2015). «Avengers: Age of Ultron's most confusing scene and the gun that almost killed it, explained». Polygon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  161. Giardina, Carolyn (18 Οκτωβρίου 2014). «Marvel Exec Talks 'Avengers 2' and Why the Studio "Wants to Make Movies in L.A."». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  162. 162,0 162,1 Failes, Ian (4 Μαΐου 2015). «Casting the vendors on Avengers». Fxguide. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020. 
  163. Cohen, David (2014-02-11). «'Star Wars,' 'Avengers' Spawn Industrial Light & Magic's London Expansion». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-12. https://web.archive.org/web/20140212202716/http://variety.com/2014/biz/news/industrial-light-magic-london-star-wars-avengers-1201099729/. Ανακτήθηκε στις 2020-06-03. 
  164. Ashurst, Sam (16 Οκτωβρίου 2014). «ILM London Launch: Updates on Star Wars Episode VII & Avengers: Age of Ultron». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  165. Keyes, Rob (9 Σεπτεμβρίου 2015). «Avengers: Age Of Ultron's Unused Grey 'Berserker' Hulk Explained». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  166. 166,0 166,1 «Avengers: Age of Ultron». Method Studios. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2015. 
  167. «Avengers: Age of Ultron». Perception. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  168. «Brian Tyler to Score 'Avengers: Age of Ultron'». Film Music Reporter. 19 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  169. Graser, Marc (24 Ιουλίου 2014). «'Star Wars,' 'Superman' Inspire New 'Avengers' Score». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  170. «Danny Elfman to Compose Additional Music for 'Avengers: Age of Ultron'». Film Music Reporter. 24 Φεβρουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020. 
  171. 891 ABC Adelaide (12 Μαρτίου 2015). 891 ABC Adelaide Danny Elfman. SoundCloud. Συμβαίνει στα 0:09:13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2015. 
  172. «Marvel's 'Avengers: Age of Ultron' Original Soundtrack Available Digitally April 28». Marvel.com. 15 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2015. 
  173. Sullivan, Kevin P. (21 Ιουλίου 2013). «'Ultron' Teaser And More: A Deep Dive Into Comic-Con Footage». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  174. Burlingame, Russ (25 Σεπτεμβρίου 2013). «Avengers: Age of Ultron Announcement Trailer Now Available in HD». Comicbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  175. Sampson, Mike (26 Σεπτεμβρίου 2013). «'Avengers 2' Teaser Trailer: Let the Age of Ultron Begin!». ScreenCrush. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  176. Hibberd, James (27 Φεβρουαρίου 2014). «ABC to air Marvel special with 'Avengers: Age of Ultron' sneak peek – Exclusive». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  177. Keyes, Rob (18 Μαρτίου 2014). «First Look At Quicksilver, Scarlet Witch & Hulkbuster Designs in 'The Avengers 2'». Screen Rant. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  178. Γεράκου, Γιώτα (26 Ιουνίου 2014). «Η Black Widow θα καβαλΑει μια Electric Harley για το Avengers: Age of UltroN». IGN Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  179. «Audi Returns with Marvel». Audi USA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  180. Siegel, Lucas (2014-07-26). «SDCC 2014: Marvel Studios Panel Ant-Man Villain Revealed, Thanos Appears, GotG 2 Release Date». Newsarama. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-07. https://web.archive.org/web/20140807192524/http://www.newsarama.com/21725-sdcc-2014-marvel-studios-panel-live.html. Ανακτήθηκε στις 2014-07-26. 
  181. Graser, Marc (27 Ιουλίου 2014). «Comic-Con: 'Batman v. Superman' Beats 'Avengers: Age of Ultron' with Online Chatter». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  182. Couch, Aaron (21 Οκτωβρίου 2014). «'Avengers: Age of Ultron' Trailer to Air During 'Agents of SHIELD'». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  183. Couch, Aaron (22 Οκτωβρίου 2014). «Watch the Official 'Avengers: Age of Ultron' Trailer Right Now». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  184. Murray, Warren (22 Οκτωβρίου 2014). «Avengers: Age of Ultron film trailer released by Marvel after leak». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  185. Rivera, Joshua (22 Οκτωβρίου 2014). «'Avengers: Age of Ultron' trailer is here: What we learned». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  186. McMillan, Graeme (22 Οκτωβρίου 2014). «What's Revealed in the First 'Avengers: Age of Ultron' Trailer?». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  187. Mendelson, Scott (22 Οκτωβρίου 2014). «'Avengers: Age Of Ultron' Gets 'Dark Sequel' Teaser Trailer». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  188. 188,0 188,1 Penagos, Ryan (24 Οκτωβρίου 2014). «The Avengers Shatter Another Record». Marvel Comics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2014. 
  189. Breznican, Anthony (24 Οκτωβρίου 2014). «Despite leak, 'Avengers: Age of Ultron' trailer breaks Marvel record». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  190. Alonso, Axel· Ching, Albert (31 Οκτωβρίου 2014). «AXEL-IN-CHARGE: How Marvel's Big Movie Week Impacts Publishing». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  191. Goldman, Eric (4 Νοεμβρίου 2014). «Looking Back At How The Marvel Age Began». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  192. Trenholm, Rich (13 Νοεμβρίου 2014). «Samsung 'Avengers 2' trailer is Marvel's mightiest product placement». CNET. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  193. «Guardians of the Galaxy' on Blu-Ray 12/9 with Deleted Scenes, Audio Commentary and More; Digital HD in November». Stitch Kingdom. 3 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2014. 
  194. Abrams, Natalie (9 Δεκεμβρίου 2014). «Exclusive: 'Agents of S.H.I.E.L.D.' to feature a tie-in to 'Avengers: Age of Ultron'». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  195. Truitt, Brian (20 Απριλίου 2015). «'S.H.I.E.L.D.' leads into 'Avengers' sequel». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  196. Carle, Chris (7 Ιανουαρίου 2015). «We Saw New Avengers: Age of Ultron Footage At CES». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  197. O'Brien, Lucy (7 Ιανουαρίου 2015). «CES 2015: Samsung Reveals Incredible Avengers Tech». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  198. Silva, Marty (7 Ιανουαρίου 2015). «CES 2015: What It's Like To Explore The Avengers' Stark Tower In VR». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  199. Arrant, Chris (2015-01-02). «Next Avengers: Age of Ultron Trailer Coming Soon». Newsarama. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-01-05. https://web.archive.org/web/20150105024432/http://www.newsarama.com/23120-next-avengers-age-of-ultron-trailer-debut-announced.html. Ανακτήθηκε στις 2015-01-02. 
  200. Mendelson, Scott (12 Ιανουαρίου 2015). «'Avengers: Age Of Ultron' Gets A Third Trailer». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  201. Arrant, Chris (2015-02-03). «Marvel's Surprise, Official 'Age of Ultron' Prequel Has Wanda & Pietro Spoilers». Newsarama. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-03. https://web.archive.org/web/20150203225359/http://www.newsarama.com/23418-marvel-releases-surprise-official-age-of-ultron-prequel.html. Ανακτήθηκε στις 2015-02-04. 
  202. McMillan, Graeme (28 Φεβρουαρίου 2015). «Why the 'Avengers: Age of Ultron' Poster Looks So Familiar». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  203. Mendelson, Scott (24 Φεβρουαρίου 2015). «'Avengers: Age Of Ultron' Poster Gets Comically Claustrophobic». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  204. McMillan, Graeme (4 Μαρτίου 2015). «New 'Avengers: Age of Ultron' Trailer "Unlocked" by Fans». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  205. Mendelson, Scott (4 Μαρτίου 2015). «'Avengers: Age Of Ultron' Final Trailer Is Unlocked». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  206. Sakoui, Anoushi· Palmeri, Christopher (9 Μαρτίου 2015). «Disney's New 'Avengers' Film Could Smash Record, Forecaster Says». Bloomberg Businessweek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  207. Wigler, Josh (2 Απριλίου 2015). «The 'Avengers' Will Assemble To Honor Robert Downey Jr. At Movie Awards – And Are Bringing An Exclusive Clip With Them». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  208. «Watch Robert Downey Jr. & Jeremy Renner Ring the Opening Bell at the New York Stock Exchange Monday». Marvel Comics. 27 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2015. 
  209. McClintock, Pamela (8 Σεπτεμβρίου 2015). «Summer Movie Ad Buys: 'Mission: Impossible,' 'Mad Max' Get Biggest U.S. Spend». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  210. D'Alessandro, Anthony (6 Μαΐου 2016). «'Captain America: Civil War' Looking At 5th Best All-Time Opening With $176.4M-$182M, Unseating 'Iron Man 3' – Box Office». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020. 
  211. Futter, Mike (29 Ιανουαρίου 2015). «Lego Marvel Avengers And Lego Jurassic World Coming In 2015». Game Informer. GameStop. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020. 
  212. Graser, Marc (11 Μαρτίου 2015). «Marvel's Merchandise Plan for 'Avengers: Age of Ultron:' 'Make the Big Bigger'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020. 
  213. Bhushan, Nyay (21 Απριλίου 2015). «Disney India Signs Up Record Number of Brand Partners for 'Avengers' Release». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020. 
  214. Breznican, Anthony (2 Απριλίου 2015). «'Avengers: Age of Ultron': Secret roles for Julie Delpy and Linda Cardellini». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  215. Watch the red carpet of Marvel's "Avengers: Age of Ultron" on April 13!. Marvel Entertainment. 10 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020 – μέσω YouTube. 
  216. «Watch live: Avengers Age of Ultron premiere». The Daily Telegraph. 21 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  217. 217,0 217,1 Kozlov, Vladimir (30 Ιανουαρίου 2015). «Disney Moves Up 'Avengers: Age of Ultron' Russia Release». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  218. Tartaglione, Natalie (27 Απριλίου 2015). «'Avengers: Age Of Ultron' Hammers Out $200.2M Overseas – Update». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  219. Amos, Jim (2014-09-28). «Need An Extra Dimension??? Here's An Updated Imax, 3D and 4D Release Schedule...». Indiewire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-11-06. https://web.archive.org/web/20141106050840/http://www.indiewire.com/boxofficeinsider/need-an-extra-dimension-heres-an-updated-imax-3d-and-4d-release-schedule-20140928. Ανακτήθηκε στις 2014-10-24. 
  220. «Disney to Release Avengers: Age of Ultron, Star Wars: Episode VII in IMAX». ComingSoon.net. 20 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  221. D'Alessandro, Anthony (28 Απριλίου 2015). «'Avengers: Age Of Ultron' Is Set To Tear Up U.S. Box Office Records With $210M-$230M Bow». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  222. Barraclough, Leo (27 Απριλίου 2015). «'Avengers: Age of Ultron' Boycott in Germany: 'Star Wars: The Force Awakens' May Be Hit». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  223. Trumbore, Dave (1 Μαΐου 2018). «MCU Timeline Explained: From Infinity Stones to Infinity War and Beyond». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  224. Graser, Marc (17 Σεπτεμβρίου 2014). «TNT Locks Down Next Five Marvel Movies Starting With 'The Avengers: Age of Ultron'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  225. McNary, Dave (4 Μαρτίου 2015). «Fandango Launching 'Avengers: Age of Ultron' Pre-Sales». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  226. Jay, Jayson (23 Ιουλίου 2015). «Marvel's Avengers: Age Of Ultron Blu-Ray Trailer & Special Features». Comicbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  227. «'Avengers: Age of Ultron' Blu-ray Bonus Features Detailed Including Extended Scene with Bruce and Natasha». Stitch Kingdom. 2 Σεπτεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2015. 
  228. Goldberg, Matt (23 Οκτωβρίου 2015). «'Marvel Cinematic Universe: Phase Two Collection' Unveiled; Contains First Look at Phase 3». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  229. Archer, John (11 Ιουλίου 2018). «Marvel Studios Details 'Avengers: Infinity War' 4K Blu-ray Release». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  230. Radish, Christina (13 Ιουλίου 2015). «Joss Whedon on 'Age of Ultron' Director's Cut, More 'Dr. Horrible', and 'Toy Story'». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
  231. «Worldwide Grosses». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2020. 
  232. «2015 Worldwide Grosses». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2020. 
  233. «Worldwide Openings». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  234. Tartaglione, Nancy· Busch, Anita (4 Μαΐου 2015). «'Ultron' Outpacing 'Avengers' & 'IM3' With $439M; 'F7' Fuels Up – Intl B.O. Update». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  235. McClintock, Pamela (3 Μαΐου 2015). «Box Office: 'Avengers: Age of Ultron' Nabs $191.3M In Domestic Debut». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2020. 
  236. Fleming Jr., Mike (28 Μαρτίου 2016). «No. 4 'Avengers: Age Of Ultron' – 2015 Most Valuable Movie Blockbuster Tournament». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  237. McClintock, Pamela (15 Μαΐου 2015). «Box Office Milestone: 'Avengers: Age of Ultron' Joins the Billion-Dollar Club». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  238. «Avengers: Age of Ultron (2015)». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  239. «Avengers: Age of Ultron Reviews». Metacritic. CBS Interactive. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  240. D'Alessandro, Anthony (4 Μαΐου 2015). «'Avengers: Age Of Ultron' Flies To 2nd Highest Bow Of All-Time With $191.3M- Final Monday Update». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  241. D'Alessandro, Anthony (9 Μαΐου 2016). «Why 'Captain America: Civil War' Is Poised To Be This Summer's Top-Grossing Live-Action Film: B.O. Postmortem». Deadline Hollywood. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  242. McCarthy, Todd (21 Απριλίου 2015). «'Avengers: Age of Ultron': Film Review». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  243. Foundas, Scott (2015-04-21). «Film Review: 'Avengers: Age of Ultron'». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-04-22. https://web.archive.org/web/20150422232824/http://variety.com/2015/film/reviews/avengers-age-of-ultron-review-1201474856/. Ανακτήθηκε στις 2020-06-09. 
  244. Roeper, Richard (28 Απριλίου 2015). «'Avengers: The Age of Ultron': Marvel at the humor, peril of a comic-book triumph». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2015. 
  245. Travers, Peter (21 Απριλίου 2015). «MOVIE REVIEW: Avengers: Age of Ultron». Rolling Stone. Wenner Media LLC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  246. Seitz, Matt Zoller (28 Απριλίου 2015). «Avengers: Age of Ultron Movie Review (2015)». RogerEbert.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  247. O'Hara, Helen (21 Απριλίου 2015). «Avengers: Age of Ultron Review». Empire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  248. Turan, Kenneth (29 Απριλίου 2015). «'Avengers: Age of Ultron' is full of thrills but quickly forgettable». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  249. Mendelson, Scott (2015-04-22). «Review: 'Avengers: Age Of Ultron' Is A Galactus-Sized Disappointment». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-04-23. https://web.archive.org/web/20150423125407/http://www.forbes.com/sites/scottmendelson/2015/04/21/review-avengers-age-of-ultron-is-a-galactus-sized-disappointment/. Ανακτήθηκε στις 2020-06-09. 
  250. Dargis, Manohla (30 Απριλίου 2015). «Review: 'Avengers: Age of Ultron' Gets the Superband Back Together». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  251. Long, Camilla (26 Απριλίου 2015). «Avengers: Age of Ultron and The Falling». The Sunday Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  252. Coonan, Clifford (13 Μαΐου 2015). «'Avengers: Age of Ultron' Subtitles Leave Chinese Baffled». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  253. Dave Trumbore (8 Δεκεμβρίου 2015). «'Star Wars: The Force Awakens' and 'Jurassic World' Among Shortlist for 2016 VFX Oscar». Collider.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  254. «Oscar Nominations: The Complete List». The Hollywood Reporter. 14 Ιανουαρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  255. Longeretta, Emily (9 Ιουνίου 2015). «Teen Choice Awards Pit One Direction Against Zayn Malik». Hollywood Life. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020. 
  256. Johnson, Zach (8 Ιουλίου 2015). «Teen Choice Awards 2015 Nominees: Wave 2 Revealed!». E! Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  257. Maddox, Gary (29 Οκτωβρίου 2015). «5th AACTA Awards: the full list of nominees». The Sydney Morning Herald. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  258. «2016 Nominees & Winners». People's Choice Awards. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2015. 
  259. «43rd Annie Awards». Annie Awards. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2015. 
  260. Lenker, Margaret (12 Ιανουαρίου 2016). «'Star Wars,' 'Game of Thrones,' 'The Peanuts Movie' Lead Visual Effects Society Nominations». Variety. Penske Business Media. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  261. Grant, Stacey (2 Φεβρουαρίου 2016). «Here Are The Nominees For The 2016 Kids' Choice Awards». MTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  262. Mueller, Matthew (24 Φεβρουαρίου 2016). «Saturn Awards 2016 Nominees Announced». Comicbook.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  263. Khatchatourian, Maane (8 Μαρτίου 2016). «MTV Movie Awards 2016: Complete List of Nominees». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  264. Kellogg, Carolyn (26 Απριλίου 2016). «Finalists for 2016 Hugo Awards are named». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  265. Strom, Marc (7 Απριλίου 2015). «Joe & Anthony Russo to Direct 2-Part Marvel's 'Avengers: Infinity War' Event». Marvel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2015. 
  266. Faraci, Devin (9 Απριλίου 2015). «Markus & McFeely Will Write INFINITY WAR». Badass Digest. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2015. 
  267. 267,0 267,1 Truitt, Brian (7 Δεκεμβρίου 2018). «It's finally here! Watch the first trailer for Marvel's newly titled 'Avengers: Endgame'». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  268. Breznican, Anthony (1 Μαρτίου 2018). «Avengers: Infinity War release date moves up a week». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 
  269. Whitbrook, James (16 Μαρτίου 2018). «Everything We Learned About the Avengers' Fight Against Thanos in the Latest Infinity War Trailer». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]