Επιδημιολογία

Η επιδημιολογία είναι η επιστημονική μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν την συχνότητα εμφάνισης της υγείας και των ασθενειών σε έναν πληθυσμό, μέσω της εγαρμογής της στατιστικής στην ιατρική. Είναι η βάση και η λογική των παρεμβάσεων με ενδιαφέρον για τη Δημόσια Υγεία. Θεωρείται ως μεθοδολογία αιχμής στην έρευνα που είναι σχετική με τη Δημόσια Υγεία.

Ο ενεργός επιδημιολόγος που εργάζεται σε τομείς η θεματολογία των οποίων εκτείνεται από πρακτικά ζητήματα, όπως η διερεύνηση μίας επιδημίας, μία περιβαλλοντική έκθεση και η αγωγή υγείας, μέχρι πιο θεωρητικά, όπως η ανάπτυξη στατιστικών, μαθηματικών, φιλοσοφικών, βιολογικών και ψυχοκοινωνικών θεωριών. Έτσι, οι επιδημιολόγοι ασχολούνται σε μία σειρά τύπων επιστημονικής μελέτης –από μελέτες παρατήρησης έως πειραματικές μελέτες- με σκοπό τον προσδιορισμό αμερόληπτων σχέσεων μεταξύ εκθέσεων, όπως η διατροφή, οι βιολογικοί παράγοντες, το άγχος , και του αποτελέσματος, όπως π.χ. μία ασθένεια, η υγεία κ.τ.λ. Στη σύγχρονη επιδημιολογία, χρησιμοποιούνται μέθοδοι και τεχνικές από την Πληροφορική της Υγείας.

Οι επιδημιολογικές μελέτες κατηγοριοποιούνται γενικά σε περιγραφικές, αναλυτικές (που έχουν ως σκοπό τη διερεύνηση συσχετίσεων, συχνά αιτιατών σχέσεων) και σε πειραματικές (για παράδειγμα κλινικές δοκιμές).

Οι επιδημιολόγοι εργάζονται σε ένα εύρος περιβαλλόντων. Μερικοί εργάζονται στο «πεδίο», δηλαδή στην κοινότητα, συχνά σε μία υπηρεσία Δημόσιας υγείας και αποτελούν συχνά τον ακρογωνιαίο λίθο στη διερεύνηση επιδημιών/επιδημικών εξάρσεων. Άλλοι εργάζονται σε εθνικά κέντρα Δημόσιας Υγείας ή σε μη κερδοσκοπικά ινστιτούτα/ιδρύματα. Στην Ελλάδα, δραστηριοποιούνται το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτω ν (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., πρώην Κ.Ε.Ε.Λ.) και η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (Ε.Σ.Δ.Υ.).

Ο όρος «τρίγωνο της επιδημιολογίας» χρησιμοποιείται για την περιγραφή του τριγώνου «παράγοντας», «περιβάλλον» και «υποδόχο».

Ετυμολογία

Η ετυμολογία της λέξης ‘επιδημιολογία’ (ελληνική λέξη επί + δήμος) υποδηλώνει ότι χρησιμοποιείται για ανθρώπινους πληθυσμούς μόνο. Η αντίστοιχη λέξη της «επιδημίας» για ζωικούς πληθυσμούς είναι η επιζωοτία και, της «επιδημιολογίας», επιζωοτιολογία.