Ιουστινιανός Β´: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτα: Σύνδεσμοι αποσαφήνισης
Γραμμή 30: Γραμμή 30:
|υπογραφή =
|υπογραφή =
}}
}}
Ο '''Ιουστινιανός Β΄''' ή '''Ιουστινιανός ο Ρινότμητος''' ([[668]]/[[669]] - [[4 Νοεμβρίου]] [[711]] ήταν ο τελευταίος [[Κατάλογος Βυζαντινών Αυτοκρατόρων|Βυζαντινός αυτοκράτορας]] στην [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπό τη Δυναστεία του Ηρακλείου]] ([[685]] - [[695]]) και για δεύτερη φορά ([[705]] - [[711]]). Όπως ο ομώνυμος προκάτοχος του [[Ιουστινιανός Α΄]] ήταν πολύ φιλόδοξος και δυναμικός αυτοκράτορας, προσπάθησε να επαναφέρει την [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία]] στις παλιές της δόξες, η βιαιότητα του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, δεν είχε την λεπτότητα που έδειξε ο πατέρας του [[Κωνσταντίνος Δ΄]].<ref>Ostrogorsky, σσ. 116–122</ref> Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει εξέγερση και να ανατραπεί (695), οι [[Σλάβοι]] και οι [[Βούλγαροι]] τον βοήθησαν να επανέλθει στον θρόνο. Η δεύτερη περίοδος που κυβέρνησε στην οποία ήταν ρινότμητος ήταν αρκετά βιαιότερος με αποτέλεσμα την ανατροπή του (711), ο στρατός τον είχε εγκαταλείψει πριν την δολοφονία του.
Ο '''Ιουστινιανός Β´''' ([[668]] - [[11 Δεκεμβρίου]] [[711]]), ο επονομαζόμενος '''Ρινότμητος''', ήταν ο τελευταίος [[Κατάλογος Βυζαντινών αυτοκρατόρων|Βυζαντινός αυτοκράτορας]] από τη [[δυναστεία του Ηρακλείου]], βασιλεύοντας από το [[685]] έως το [[695]] και πάλι από το [[705]] έως το [[711]].


==Βασιλεία==
==Βιογραφία==

===Η στέψη και τα πρώτα χρόνια===
===Πόλεμοι με τους Άραβες===
Σε ηλικία μόλις 17 ετών (γεννημένος όταν ο πατέρας του [[Κωνσταντίνος Δ΄]] ήταν 16), ο Ιουστινιανός Β΄ στέφθηκε αυτοκράτορας. Ο Ιουστινιανός γρήγορα έδειξε τον ισχυρό του χαρακτήρα, την εξυπνάδα, τη διορατικότητα και τις μεγάλες διοικητικές ικανότητές του. Όμως παρουσίασε σημάδια σκληρότητας, που είχαν εκλείψει από τις ημέρες του [[Φωκάς|Φωκά]], καθώς και δείγματα διανοητικής ανισορροπίας, ανάλογα με αυτά που έδειξε ο [[Ηράκλειος]] προς το τέλος της ζωής του.

Ο Ιουστινιανός Β΄ ήταν μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δ΄ και της συζύγου του [[Αναστασία (αυτοκράτειρα)|Αναστασίας]].<ref>Kazhdan, σσ. 1084–1085</ref> Ο πατέρας του έμεινε μόνος αυτοκράτορας όταν καθαιρέθηκαν και ρινοκοπήθηκαν οι θείοι του [[Ηράκλειος (γιος του Κώνστα Β΄)|Ηράκλειος]] και [[Τιβέριος (γιος Κώνσταντα Β΄)|Τιβέριος]] (681).<ref>https://www.genealogieonline.nl/en/stamboom-homs/I6000000002187812119.php</ref> Με τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του όταν ήταν ο ίδιος ο Ιουστινιανός Β΄ μόλις 16 ετών τον διαδέχθηκε στον θρόνο.<ref>Kazhdan, σσ. 1084–1085</ref><ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Justinian II." . Encyclopædia Britannica. Τομ. 15 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 602</ref> Οι μεγάλες νίκες του πατέρα του στην ανατολή επέτρεψαν στον Ιουστινιανό Β΄ να βρει ένα πλούσιο βασίλειο.<ref>Moore, Justinian II</ref> Μετά από μια σύντομη σύγκρουση με τους [[Άραβες]] στην [[Αρμενία]] πέτυχε την αύξηση του φόρου από το [[Χαλιφάτο των Ομεϋαδών]] και την κατοχή τμήματος της [[Κύπρος|Κύπρου]].<ref>Moore, Justinian II</ref><ref>Norwich, σ. 328</ref> Τα έσοδα από τις επαρχίες της Αρμενίας και της [[Ιβηρία]]ς μοιράστηκαν στις δυο αυτοκρατορίες.<ref>Ostrogorsky, σσ. 116–122</ref> Με νέες συμφωνίες που προχώρησε με το Χαλιφάτο ο Ιουστινιανούς Β΄ μετακίνησε 12.000 χριστιανούς [[Μαρωνίτες]] από τον [[Λίβανος|Λίβανο]] που δημιουργούσαν συνεχώς προβλήματα στους Άραβες.<ref>Bury, σ. 321</ref> Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίστηκαν, ο στρατός του που είχε εξαντληθεί άσχημα ενισχύθηκε με Μαρδαίται και Κύπριους από το κατεχόμενο τμήμα.<ref>Ostrogorsky, σσ. 116–122</ref> Έθεσε σε ισχύ τον «[[Νόμος των Αγροτών|Νόμο των Αγροτών]]», μια ρύθμιση που επέτρεψε την ισχυροποίηση της αγροτικής τάξης. Αργότερα (688) υπέγραψε νέα Συνθήκη με τον Χαλίφη [[Αμπντ αλ-Μαλίκ ιμπν Μαρουάν]] σύμφωνα με την οποία η Κύπρος ανακηρύχτηκε ουδέτερη ζώνη και τα έσοδα μοιράστηκαν.<ref>Romilly J.H. Jenkins, Studies on Byzantine History of the 9th and 10th Centuries, σ. 271</ref>

Με πλεονέκτημα την σταθερότητα στην Ανατολή ο Ιουστινιανός Β΄ προσπάθησε να ανακτήσει τα [[Βαλκάνια]] που τα είχαν καταλάβει οι Σλαβικές φυλές, μετέφερε ιππικό από την Ανατολή στην [[Θράκη]] (687).<ref>Bury, σ. 321</ref> Με μεγάλη στρατιωτική εκστρατεία (688-689) έδιωξε τους [[Βούλγαροι|Βούλγαρους]] από την [[Μακεδονία]] και ανέκτησε την [[Θεσσαλονίκη]] την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της [[Ευρώπη]]ς.<ref>Ostrogorsky, σσ. 116–122</ref> Οι υποταχθέντες Σλάβοι μεταφέρθηκαν στην [[Βιθυνία]] και του πρόσφεραν στρατιωτική προστασία 30.000 ανδρών.<ref>Ostrogorsky, σσ. 116–122</ref> Με αυξημένες δυνάμεις στην Ανατολή ο Ιουστινιανός Β΄ ήταν ασφαλής να ξεκινήσει νέους πολέμους με τους Άραβες.<ref>Bury, σ. 322</ref> Ο Ιουστινιανός Β΄ κέρδισε την πρώτη μάχη στην Αρμενία (693) αλλά οι Σλάβοι κατόπιν ηττήθηκαν και επαναστάτησαν με αποτέλεσμα οι Βυζαντινοί να συντριβούν στην [[Μάχη της Σεβαστουπόλεως]], ο ίδιος δραπέτευσε στην [[Θάλασσα του Μαρμαρά]].<ref>Bury, σ. 322</ref><ref>Norwich, σ. 330</ref> Ο [[Θεοφάνης Ομολογητής]] γράφει ότι ο αυτοκράτορας από την οργή του έσφαξε όλους τους Σλάβους στο [[Θέμα Οψίκιον]].<ref>Theophanes: 6183</ref><ref>Norwich, σσ. 330–331</ref> Στο μεταξύ ένας [[Πατρίκιος (τίτλος)|Πατρίκιος]] οδήγησε τους Αρμένιους σε εξέγερση με αποτέλεσμα η επαρχία να κατακτηθεί ολοκληρωτικά από τους Άραβες (694-695).<ref>Ostrogorsky, σσ. 116–122</ref>


Στην αρχή της βασιλείας του πραγματοποίησε επιτυχημένες εκστρατείες κατά των [[Άραβες|Αράβων]] στα ανατολικά. Έθεσε σε ισχύ τον «[[Νόμος των Αγροτών|Νόμο των Αγροτών]]», μια ρύθμιση που επέτρεψε την ισχυροποίηση της αγροτικής τάξης. Διατηρώντας τη διοικητική διαίρεση των θεμάτων, διέταξε τη μεταφορά [[Σλάβοι|Σλάβων]] από τη [[Βαλκάνια|Βαλκανική]] στη [[Βιθυνία]] της [[Μικρά Ασία|Μ. Ασίας]] για να την εποικήσουν, πιστεύοντας ότι έτσι θα τη θωρακίσει απέναντι στον αραβικό κίνδυνο.
===Η σύγκληση της Οικουμενικής συνόδου===
===Η σύγκληση της Οικουμενικής συνόδου===
Το 691, συγκάλεσε την [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος|Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο]], προκειμένου να ρυθμιστούν ορισμένες λεπτομέρειες των [[Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος|Ε΄]] και [[ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδος|ΣΤ΄]] Οικουμενικών Συνόδων. Από τα ψηφίσματά της πολλά είναι εξαιρετικά ασήμαντες λεπτομέρειες, παρά ταύτα όμως ο Ιουστινιανός αξίωσε την άμεση υιοθέτησή τους από τη [[Ρωμαϊκή Εκκλησία|Ρώμη]], χωρίς καν να καλέσει απεσταλμένους του [[Πάπας Σέργιος Α΄|Πάπα Σέργιου]] στη Σύνοδο. Αποτέλεσμα ήταν η ρήξη στις σχέσεις τους. Τον ίδιο καιρό ανάθεσε στον Μέγα Λογοθέτη Θεόδοτο και τον ευνούχο Στέφανο της Περσίας τη συλλογή φόρων. Οι αξιωματούχοι αυτοί εξάντλησαν τη σκληρότητά τους στους φορολογούμενους με αποτέλεσμα τη γενική δυσαρέσκεια.
Το 691, συγκάλεσε την [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος|Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο]], προκειμένου να ρυθμιστούν ορισμένες λεπτομέρειες των [[Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος|Ε΄]] και [[ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδος|ΣΤ΄]] Οικουμενικών Συνόδων. Από τα ψηφίσματά της πολλά είναι εξαιρετικά ασήμαντες λεπτομέρειες, παρά ταύτα όμως ο Ιουστινιανός αξίωσε την άμεση υιοθέτησή τους από τη [[Ρωμαϊκή Εκκλησία|Ρώμη]], χωρίς καν να καλέσει απεσταλμένους του [[Πάπας Σέργιος Α΄|Πάπα Σέργιου]] στη Σύνοδο. Αποτέλεσμα ήταν η ρήξη στις σχέσεις τους. Τον ίδιο καιρό ανάθεσε στον Μέγα Λογοθέτη Θεόδοτο και τον ευνούχο Στέφανο της Περσίας τη συλλογή φόρων. Οι αξιωματούχοι αυτοί εξάντλησαν τη σκληρότητά τους στους φορολογούμενους με αποτέλεσμα τη γενική δυσαρέσκεια.

Έκδοση από την 07:56, 10 Απριλίου 2022

Ιουστινιανός Β΄ ο Ρινότμητος
Σόλιδος της πρώτης βασιλείας του Ιουστινιανού Β΄ (685-695) με την επιγραφή: IHS. CHRISTOS REX REGNANTIUM / D. IUSTINIANUS SERV[US] CHRISTI CON. OB΄.
Περίοδος685695
ΠροκάτοχοςΚωνσταντίνος Δ΄
ΔιάδοχοςΛεόντιος
Περίοδος705711
ΠροκάτοχοςΤιβέριος Γ΄
ΔιάδοχοςΦιλιππικός Βαρδάνης
Γέννηση669
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος11 Δεκεμβρίου 711 (42 ετών)
ΣύζυγοςΕυδοκία
Θεοδώρα των Χαζάρων
ΕπίγονοιΤιβέριος
ΟίκοςΔυναστεία του Ηρακλείου
ΠατέραςΚωνσταντίνος Δ΄ ο Πωγωνάτος
ΜητέραΑναστασία
ΘρησκείαΧριστιανός Ορθόδοξος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Ιουστινιανός Β΄ ή Ιουστινιανός ο Ρινότμητος (668/669 - 4 Νοεμβρίου 711 ήταν ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπό τη Δυναστεία του Ηρακλείου (685 - 695) και για δεύτερη φορά (705 - 711). Όπως ο ομώνυμος προκάτοχος του Ιουστινιανός Α΄ ήταν πολύ φιλόδοξος και δυναμικός αυτοκράτορας, προσπάθησε να επαναφέρει την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία στις παλιές της δόξες, η βιαιότητα του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, δεν είχε την λεπτότητα που έδειξε ο πατέρας του Κωνσταντίνος Δ΄.[1] Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει εξέγερση και να ανατραπεί (695), οι Σλάβοι και οι Βούλγαροι τον βοήθησαν να επανέλθει στον θρόνο. Η δεύτερη περίοδος που κυβέρνησε στην οποία ήταν ρινότμητος ήταν αρκετά βιαιότερος με αποτέλεσμα την ανατροπή του (711), ο στρατός τον είχε εγκαταλείψει πριν την δολοφονία του.

Βασιλεία

Πόλεμοι με τους Άραβες

Ο Ιουστινιανός Β΄ ήταν μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δ΄ και της συζύγου του Αναστασίας.[2] Ο πατέρας του έμεινε μόνος αυτοκράτορας όταν καθαιρέθηκαν και ρινοκοπήθηκαν οι θείοι του Ηράκλειος και Τιβέριος (681).[3] Με τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του όταν ήταν ο ίδιος ο Ιουστινιανός Β΄ μόλις 16 ετών τον διαδέχθηκε στον θρόνο.[4][5] Οι μεγάλες νίκες του πατέρα του στην ανατολή επέτρεψαν στον Ιουστινιανό Β΄ να βρει ένα πλούσιο βασίλειο.[6] Μετά από μια σύντομη σύγκρουση με τους Άραβες στην Αρμενία πέτυχε την αύξηση του φόρου από το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών και την κατοχή τμήματος της Κύπρου.[7][8] Τα έσοδα από τις επαρχίες της Αρμενίας και της Ιβηρίας μοιράστηκαν στις δυο αυτοκρατορίες.[9] Με νέες συμφωνίες που προχώρησε με το Χαλιφάτο ο Ιουστινιανούς Β΄ μετακίνησε 12.000 χριστιανούς Μαρωνίτες από τον Λίβανο που δημιουργούσαν συνεχώς προβλήματα στους Άραβες.[10] Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίστηκαν, ο στρατός του που είχε εξαντληθεί άσχημα ενισχύθηκε με Μαρδαίται και Κύπριους από το κατεχόμενο τμήμα.[11] Έθεσε σε ισχύ τον «Νόμο των Αγροτών», μια ρύθμιση που επέτρεψε την ισχυροποίηση της αγροτικής τάξης. Αργότερα (688) υπέγραψε νέα Συνθήκη με τον Χαλίφη Αμπντ αλ-Μαλίκ ιμπν Μαρουάν σύμφωνα με την οποία η Κύπρος ανακηρύχτηκε ουδέτερη ζώνη και τα έσοδα μοιράστηκαν.[12]

Με πλεονέκτημα την σταθερότητα στην Ανατολή ο Ιουστινιανός Β΄ προσπάθησε να ανακτήσει τα Βαλκάνια που τα είχαν καταλάβει οι Σλαβικές φυλές, μετέφερε ιππικό από την Ανατολή στην Θράκη (687).[13] Με μεγάλη στρατιωτική εκστρατεία (688-689) έδιωξε τους Βούλγαρους από την Μακεδονία και ανέκτησε την Θεσσαλονίκη την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης.[14] Οι υποταχθέντες Σλάβοι μεταφέρθηκαν στην Βιθυνία και του πρόσφεραν στρατιωτική προστασία 30.000 ανδρών.[15] Με αυξημένες δυνάμεις στην Ανατολή ο Ιουστινιανός Β΄ ήταν ασφαλής να ξεκινήσει νέους πολέμους με τους Άραβες.[16] Ο Ιουστινιανός Β΄ κέρδισε την πρώτη μάχη στην Αρμενία (693) αλλά οι Σλάβοι κατόπιν ηττήθηκαν και επαναστάτησαν με αποτέλεσμα οι Βυζαντινοί να συντριβούν στην Μάχη της Σεβαστουπόλεως, ο ίδιος δραπέτευσε στην Θάλασσα του Μαρμαρά.[17][18] Ο Θεοφάνης Ομολογητής γράφει ότι ο αυτοκράτορας από την οργή του έσφαξε όλους τους Σλάβους στο Θέμα Οψίκιον.[19][20] Στο μεταξύ ένας Πατρίκιος οδήγησε τους Αρμένιους σε εξέγερση με αποτέλεσμα η επαρχία να κατακτηθεί ολοκληρωτικά από τους Άραβες (694-695).[21]

Η σύγκληση της Οικουμενικής συνόδου

Το 691, συγκάλεσε την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο, προκειμένου να ρυθμιστούν ορισμένες λεπτομέρειες των Ε΄ και ΣΤ΄ Οικουμενικών Συνόδων. Από τα ψηφίσματά της πολλά είναι εξαιρετικά ασήμαντες λεπτομέρειες, παρά ταύτα όμως ο Ιουστινιανός αξίωσε την άμεση υιοθέτησή τους από τη Ρώμη, χωρίς καν να καλέσει απεσταλμένους του Πάπα Σέργιου στη Σύνοδο. Αποτέλεσμα ήταν η ρήξη στις σχέσεις τους. Τον ίδιο καιρό ανάθεσε στον Μέγα Λογοθέτη Θεόδοτο και τον ευνούχο Στέφανο της Περσίας τη συλλογή φόρων. Οι αξιωματούχοι αυτοί εξάντλησαν τη σκληρότητά τους στους φορολογούμενους με αποτέλεσμα τη γενική δυσαρέσκεια.

Το τέλος της πρώτης βασιλείας

Το 695 ο στρατός εξεγέρθηκε και ανακήρυξε Αυτοκράτορα έναν αξιωματικό με το όνομα Λεόντιος. Ο Λεόντιος, όντας παλαιός φίλος του πατέρα του, χάρισε τη ζωή στον Ιουστινιανό αλλά τον τιμώρησε με ρινοκοπία (δηλαδή ακρωτηριασμό της μύτης) και τον εξόρισε στη Χερσώνα της Κριμαίας. Εκεί ο Ιουστινιανός παρέμεινε για δέκα χρόνια, δηλαδή μέχρι το 705.[22]

Ανάρρηση στο θρόνο για δεύτερη φορά

Ο Ιουστινιανός Β΄ εμφάνισε τη μορφή του Χριστού για πρώτη φορά στα νομίσματα. Σόλιδος της δεύτερης βασιλείας του (705-711): D[OMINUS] N[OSTRI] IHS[US] CH[RI]S[TOS] REX REGNANTIUM / D. N. IUSTINIANUS MULTUS A[ΝΝΟS]. Κρατά ένσταυρη σφαίρα με την επιγραφή PAX.

Τη χρονιά αυτή απόδρασε από τη Χερσώνα και, συνάπτοντας στρατηγικές συμμαχίες με τους Βούλγαρους και τους Χαζάρους, διέσπασε την άμυνα της πόλης και ανακατέλαβε την εξουσία από τον Αυτοκράτορα Τιβέριο Γ΄, που είχε στο μεταξύ εκθρονίσει τον Λεόντιο το 698. Τιμώρησε με θάνατο και ακρωτηριασμό εκατοντάδες συνεργάτες και αξιωματούχους των προηγούμενων δύο Αυτοκρατόρων, ενώ για ανταμοιβή έχρισε Καίσαρα τον Χάζαρο χάνο Ιβουζίρ, έναν βάρβαρο κατά τα βυζαντινά πρότυπα, δίνοντάς του ένα αξίωμα για το οποίο συνήθως προορίζονταν μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας, προκαλώντας την έκπληξη και τον τρόμο στους Βυζαντινούς.

Πραγματοποίησε το 709 και το 711 δύο εκστρατείες καταστολής εξεγέρσεων στη Ραβέννα και τη Χερσώνα. Η δεύτερη αυτή και αποτυχημένη εκστρατεία, προκάλεσε πραξικόπημα και την ανάληψη της εξουσίας από τον αρμενικής καταγωγής Βαρδάνη ή Φιλιππικό. Η καταστροφή του συνόλου του βυζαντινού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα το 711 κατά το ταξίδι επιστροφής από τη Χερσώνα, και ο χαμός περίπου 70.000 ανδρών στα μανιασμένα κύματα, λέγεται ότι προκάλεσε το γέλιο του αυτοκράτορα. Η θανάτωση, από τον ίδιο το Βαρδάνη, του Ρινότμητου και του εξάχρονου γιου του Τιβέριου από τους άνδρες του Βαρδάνη, σηματοδοτεί το τέλος της δυναστείας του Ηρακλείου.

Επίλογος

Ο Ιουστινιανός Β´, παρά τη σκληρότητα και την πνευματική του αστάθεια, ήταν ικανός αυτοκράτορας, και εργάστηκε σκληρά για το καλό της αυτοκρατορίας, διατηρώντας και ενισχύοντας τη διοικητική και κοινωνική συνοχή που ήταν απαραίτητη για τη σωτηρία της. Οι εκρήξεις εκδίκησής του όμως ήταν τόσο βίαιες που τον κατέστησαν εξαιρετικά αντιδημοφιλή. Το πάθος του και το άσβεστο κουράγιο του, απέδειξαν ότι δεν αρκεί ο ακρωτηριασμός για να εξουδετερώσει τη φιλοδοξία ενός αποφασισμένου για την εξουσία ανθρώπου. Έτσι, το σκληρό έθιμο της τιμωρίας με ρινοκοπία δεν εφαρμόστηκε ξανά στη Βυζαντινή ιστορία.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε πρώτα την Ευδοκία κατά την 1η βασιλεία του (685-695). Δεν απέκτησαν απογόνους.

Έπειτα ο Ιουστινιανός Β΄ έκανε δεύτερο γάμο με τη Θεοδώρα, αδελφή του Μπουσίρ χάνου των Χαζάρων και είχε τέκνα:

  • Τιβέριος 705-711, συναυτοκράτορας (706-711). Εκτελέστηκε με διαταγή του Φιλιππικού.
  • Αναστασία.

Παραπομπές

  1. Ostrogorsky, σσ. 116–122
  2. Kazhdan, σσ. 1084–1085
  3. https://www.genealogieonline.nl/en/stamboom-homs/I6000000002187812119.php
  4. Kazhdan, σσ. 1084–1085
  5. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Justinian II." . Encyclopædia Britannica. Τομ. 15 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 602
  6. Moore, Justinian II
  7. Moore, Justinian II
  8. Norwich, σ. 328
  9. Ostrogorsky, σσ. 116–122
  10. Bury, σ. 321
  11. Ostrogorsky, σσ. 116–122
  12. Romilly J.H. Jenkins, Studies on Byzantine History of the 9th and 10th Centuries, σ. 271
  13. Bury, σ. 321
  14. Ostrogorsky, σσ. 116–122
  15. Ostrogorsky, σσ. 116–122
  16. Bury, σ. 322
  17. Bury, σ. 322
  18. Norwich, σ. 330
  19. Theophanes: 6183
  20. Norwich, σσ. 330–331
  21. Ostrogorsky, σσ. 116–122
  22. Αντίθετη προς τα βυζαντινά ήθη δεύτερη ανάρρησή του στο θρόνο αν και ήταν ακρωτηριασμένος και δεν πληρούσε τον όρο του «αρίστου». Πάντως άλλη μια περίπτωση ανόδου στον Βυζαντινό θρόνο ακρωτηριασμένου είναι γνωστή, εκείνη του Ισαάκιου Β΄ Άγγελου. Ιωάννης Λασκαράτος, «Ιουστινιανός Β΄ο Ρινότμητος. (685-695 και 705-711) Επανεκτίμηση πιθανής ρινοπλαστικής του», Βυζαντινός Δόμος, τομ. 8-9 (1998), σελ.194

Βιβλιογραφία

  • Norwich, J.J. "Byzantium", Vol. I-The Early Years'
  • Vasiliev, A. "History of the Byzantine Empire, 324–1453"
  • Ostrogorsky, G. "History of the Byzantine State"

Δείτε επίσης


Προηγούμενος
Κωνσταντίνος Δ'
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Πρώτη βασιλεία 685 – 695
Επόμενος
Λεόντιος
Προηγούμενος
Τιβέριος Γ'
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Δεύτερη βασιλεία 705 – 711
Επόμενος
Φιλιππικός Βαρδάνης