Μετρό Θεσσαλονίκης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
δεν υπήρξε καθυστέρηση μόνο λογω των ανασκαφών
Γραμμή 25: Γραμμή 25:
}}
}}


Ο '''Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης''' (ή '''Μετρό Θεσσαλονίκης''') είναι ένα υπό κατασκευή υπόγειο [[Μετρό|αστικό σύστημα μεταφοράς σταθερής τροχιάς]] στη [[Θεσσαλονίκη]]. Θα είναι το πρώτο αυτόματο σύστημα μετρό, δηλαδή χωρίς οδηγούς, στην [[Ελλάδα]]. Η γραμμή ''Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός - Νέα Ελβετία'' (βασική γραμμή), καθώς και η προέκταση ''25ης Μαρτίου - Μίκρα'', βρίσκονται υπό κατασκευή. Αναμένεται να λειτουργήσει τον Απρίλιο του 2023, μετά από πολυετείς καθυστερήσεις λόγω διακοπής των εργασιών κατά περιόδους, αλλαγών στο σχεδιασμό και εκτεταμένων αρχαιολογικών ανασκαφών.
Ο '''Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης''' (ή '''Μετρό Θεσσαλονίκης''') είναι ένα υπό κατασκευή υπόγειο [[Μετρό|αστικό σύστημα μεταφοράς σταθερής τροχιάς]] στη [[Θεσσαλονίκη]]. Θα είναι το πρώτο αυτόματο σύστημα μετρό, δηλαδή χωρίς οδηγούς, στην [[Ελλάδα]]. Η γραμμή ''Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός - Νέα Ελβετία'' (βασική γραμμή), καθώς και η προέκταση ''25ης Μαρτίου - Μίκρα'', βρίσκονται υπό κατασκευή. Αναμένεται να λειτουργήσει τον Απρίλιο του 2023, μετά από πολυετείς καθυστερήσεις λόγω διακοπής των εργασιών κατά περιόδους, αλλαγών στον σχεδιασμό του έργου και εκτεταμένων αρχαιολογικών ανασκαφών.


== Ιστορικό ==
== Ιστορικό ==

Έκδοση από την 13:05, 22 Οκτωβρίου 2021

Μετρό Θεσσαλονίκης
Αρχείο:Metrothessalonikis.jpg
Πληροφορίες
ΙδιοκτησίαΑττικό Μετρό ΑΕ
ΠεριοχήΠολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης
ΕίδοςΜετρό/ελαφρύ μετρό
Γραμμές2 υπό κατασκευή
Σταθμοί18 υπό κατασκευή
Ιστότοποςametro.gr
Λειτουργία
Αναμενόμενη έναρξη λειτουργίαςΑπρίλιος 2023
Τύπος οχημάτων18 (βασική γραμμή)[1]
Μήκος συρμών51 μ.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος συστήματος9,6 χλμ. (βασική γραμμή)
35,1 χλμ. (στο σύνολο)
Εύρος γραμμής1.435 χιλιοστά (κανονικό εύρος)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Χάρτης Μετρό Θεσσαλονίκης

Ο Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος ΘεσσαλονίκηςΜετρό Θεσσαλονίκης) είναι ένα υπό κατασκευή υπόγειο αστικό σύστημα μεταφοράς σταθερής τροχιάς στη Θεσσαλονίκη. Θα είναι το πρώτο αυτόματο σύστημα μετρό, δηλαδή χωρίς οδηγούς, στην Ελλάδα. Η γραμμή Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός - Νέα Ελβετία (βασική γραμμή), καθώς και η προέκταση 25ης Μαρτίου - Μίκρα, βρίσκονται υπό κατασκευή. Αναμένεται να λειτουργήσει τον Απρίλιο του 2023, μετά από πολυετείς καθυστερήσεις λόγω διακοπής των εργασιών κατά περιόδους, αλλαγών στον σχεδιασμό του έργου και εκτεταμένων αρχαιολογικών ανασκαφών.

Ιστορικό

Προγενέστερες μελέτες

Οι πρώτες επιστημονικές προτάσεις για ένα υπόγειο σύστημα σιδηροδρόμων για την Θεσσαλονίκη, έγιναν από τον Τομ Μόουσον το 1918,[2] και τον Ερνέστ Εμπράρ,[3] κατά τη διάρκεια του επανασχεδιασμού της πόλης μετά την Πυρκαγιά του 1917, για να είναι εφικτή η εύκολη πρόσβαση από το κέντρο της πόλης (Βαρδάρι) προς τα τότε περίχωρα (Λεωφόρος των Εξοχών και Ντεπώ). Το 1968 προτάθηκε δακτυλιοειδής γραμμή μετρό από τον Τριανταφυλλίδη ως εξής: Εκβολές Αξιού - Χαλάστρα - Άγιος Αθανάσιος - Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης - Καλαμαριά - Αεροδρόμιο Μακεδονία - Μεγάλο Έμβολο - Εκβολές Αξιού (μέσω υποθαλάσσιας σήραγγας).[2][4] Το 1973 ο ΟΑΣΘ πρότεινε την ανάπτυξη δικτύου υπογείου σιδηρόδρομου.[5]

Η πρωτοβουλία για την κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης ανήκει στον Κωνσταντίνο Πυλαρινό, που ως νομάρχης είχε καταφέρει να περιληφθεί στον προϋπολογισμό του 1976 κωδικός που ανέφερε: Μετρό Θεσσαλονίκης.[6][2]

Ο συγκοινωνιολόγος Β.Προφυλλίδης πρότεινε σε άρθρο του 2 γραμμές ελαφρού μετρό, η πρώτη από το συγκρότημα ΕΚΟ επί της υπάρχουσας γραμμής του ΟΣΕ ως τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, από κει ως το Συντριβάνι επί της σημερινής κατασκευαζόμενης βασικής γραμμής του μετρό, από κει ως την Μαρτίου επί της οδού Νέα Εγνατία ως τραμ και από τη Μαρτίου δύο διακλαδώσεις προς Νέα Ελβετία και προς την οδό Δελφών[7] και η δεύτερη και αυτή στον άξονα ΕΚΟ-ΔΕΘ και από κει μέσω Αγγελάκη, ΧΑΝΘ, Ανδρόνικου, 3ης Σεπτεμβρίου, 30ής Οκτωβρίου, Μεγάλου Αλεξάνδρου ως Γεωργίου Παπανδρέου, με διακλάδωση προς Βυζάντιο και προς Καλαμαριά αντίστοιχα.

Διάγραμμα πορείας μελέτης Προφυλλίδη του 1988 για ένα δίκτυο 7,8 χλμ. κόκκινη γραμμή, με μελλοντικές επεκτάσεις σε μπλε χρώμα.[8][9]

Η πρώτη απόπειρα κατασκευής μετρό στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε την τριετία 1986-1989, επί δημαρχίας Σωτήρη Κούβελα. Το σχέδιο προέβλεπε το μετρό κάτω από το οδόστρωμα της οδού Εγνατία, αρχικά στο τμήμα μεταξύ της οδού Καυταντζόγλου και της Πλατείας Δημοκρατίας. Το 1989 το πρώτο τμήμα της κατασκευής μήκους 650 μέτρων, ξεκίνησε στο τμήμα μεταξύ Πλατείας Συντριβανίου και της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων. Έτσι, η κυκλοφορία στην οδό Εγνατία περιορίστηκε σε δυο λωρίδες ανά κατεύθυνση, ενώ ξηλώθηκε η νησίδα στο συγκεκριμένο τμήμα[10]. Η κατασκευή έγινε με τη μέθοδο της εκσκαφής του εδάφους και της κατασκευής σήραγγας με τοποθέτηση μεταλλικών δοκών και οπλισμένου σκυροδέματος (μέθοδος επικάλυψης και εκσκαφής). Προχώρησε με αργούς ρυθμούς για 1 χρόνο, λόγω της δυσκολίας χρηματοδότησής της, ενώ λίγο πριν παραιτηθεί από Δήμαρχος, ο Σωτήρης Κούβελας όρισε ως φορέα χρηματοδότησης τη νεοϊδρυθείσα Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης, TV 100, η οποία ωστόσο δεν κατάφερε να διαθέσει πόρους για το έργο.[11]

Τελικά, η κατασκευή αυτή, που ονομάστηκε από τους Θεσσαλονικείς «τρύπα του Κούβελα»[12], κρίθηκε άσκοπη από τον νέο σχεδιασμό του μετρό, ενώ ο ίδιος ο τότε φορέας υλοποίησης του έργου, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη περίοδο απλώς «σχεδιασμό του μετρό». Παράλληλα, λόγω της ύπαρξης της σήραγγας αυξήθηκε η στάθμη των υδάτων στα θεμέλια της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στα οποία εντοπίστηκε σκουριά. Από τότε λειτουργούν καθημερινά αντλίες που απομακρύνουν τα νερά.

Μελέτες και προτάσεις από το 1992

Το έργο ξεκίνησε να δημοπρατείται εκ νέου το 1992, με τη μέθοδο συγχρηματοδότησης με σύμβαση παραχώρησης. Η επιλογή των δύο προσωρινών αναδόχων έγινε το 1994.[13] Το 1996 οι συνομιλίες με τον αρχικό μειοδότη, την κοινοπραξία «Μακεδονικό Μετρό» διεκόπησαν, όμως αυτή έκανε προσφυγές, οι οποίες καθυστέρησαν την κατακύρωση του έργου. Τελικά το 1998 υπογράφτηκε σύμβαση με την κοινοπραξία «Θεσσαλονίκη Μετρό».[14] Όμως μέχρι το 2002 η κοινοπραξία δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνιόταν για σχεδόν 1 δεκαετία κάθε συγχρηματοδότηση στο έργο αυτό, καθώς το θεωρούσε τεχνικά ανέφικτο, λόγω του τεράστιου αρχαιολογικού έργου που θα χρειαζόταν να γίνει.[εκκρεμεί παραπομπή]

Το 2002 πέραν της βασικής γραμμής Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού - Νέας Ελβετίας, προβλέπονταν και επεκτάσεις από τον Ν.Σ.Σταθμό μέχρι την Περιφερειακή, μέσω της οδού Μοναστηρίου και από το Λιμάνι μέχρι την Περιφερειακή μέσω της οδού Λαγκαδά. Τον Σεπτέμβριο του 2003 αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο, με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία τελικώς δέχτηκε τότε να το συγχρηματοδοτήσει.[εκκρεμεί παραπομπή]

Δημοπράτηση και έναρξη κατασκευής

Η δημοπράτηση,[15] με φορέα κατασκευής την Αττικό Μετρό, για την κατασκευή της βασική γραμμής του μετρό 9,6 χλμ. με 13 σταθμούς και αμαξοστάσιο στην Πυλαία έγινε το 2006 με οριστικό ανάδοχο την κοινοπραξία ΑΕΓΕΚ IMPREGILO-ANSALDO T.S.F.-SELI-ANSALDOBREDA και προϋπολογισμό €1,052 δισ. Η υπογραφή της σύμβασης έγινε στις 7 Απριλίου 2006. Οι εργασίες κατασκευής ξεκίνησαν στα τέλη Ιουνίου του 2006, με την τοποθέτηση του εργοταξίου στο Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης. Η περίοδος κατασκευής υπολογιζόταν αρχικά στα 6,5 χρόνια, με ολοκλήρωση του έργου τον Οκτώβριο του 2012, συμβολική ημερομηνία που θα συνέπιπτε με τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλεως στις 26/10/1912.

Η επέκταση της βασικής γραμμής από το σταθμό 25ης Μαρτίου (πρώην "Πατρικίου") προς την Καλαμαριά δημοπρατήθηκε το 2012,[16] ενώ η υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο μειοδότη κατασκευαστική εταιρεία ΑΚΤΩΡ, έγινε στις 26 Ιουνίου 2013.[17][18]

Δύο μήνες αφότου ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, ανακοίνωσε την περαιτέρω καθυστέρηση του έργου κατά 28 μήνες (από τον Δεκέμβριο του 2020 έως τον Απρίλιο του 2023).[19] Η συγκεκριμένη απόφαση προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων τόσο από τους πολίτες,[20] όσο και από την προηγούμενη, επί κυβέρνησης Τσίπρα, διοίκηση της Αττικό Μετρό Α.Ε.[21] Με την έκδοση της απόφασης από το ΣτΕ για την απόρριψη της προσφυγής κατά της μεθόδου απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων του σταθμού Βενιζέλου μετά από 6 μήνες, ο χρόνος παράδοσης της βασικής γραμμής μετακυλίεται για τα τέλη του 2023.[22] και συνακόλουθα για την επέκταση Καλαμαριάς τα μέσα του 2024.

Γραμμές και σταθμοί

π  σ  ε

Μετρό Θεσσαλονίκης

Ν. Σ. Σταθμός 2024
Δημοκρατίας 2024
Βενιζέλου 2024
Αγία Σοφία 2024
Σιντριβάνι/Έκθεση 2024
Πανεπιστήμιο 2024
Παπάφη 2024
Ευκλείδης 2024
Φλέμινγκ 2024
Ανάληψη 2024
25ης Μαρτίου 2024
Νομαρχία 2025
Βούλγαρη 2024
Καλαμαριά 2025
Νέα Ελβετία 2024
Αρετσού 2025
Νέα Κρήνη 2025
Μίκρα 2025

Σε βάθος χρόνου, αναμένεται να αναπτυχθεί στη Θεσσαλονίκη δίκτυο μέτρο 35,1 χλμ, με 35 σταθμούς και συνολικό κόστος κατασκευής τα 3,4 δισ. ευρώ.[23]

Προβλέπεται μία βασική γραμμή με κλάδους προς διάφορες περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος και αμαξοστάσιο στην περιοχή της Πυλαίας. Τον Απρίλιο του 2023 που θα λειτουργήσουν και οι 2 γραμμές, θα μετακινούνται καθημερινά με το μετρό, 320.000 Θεσσαλονικείς και επισκέπτες.[24]

Το Μετρό Θεσσαλονίκης ακολουθεί το πρότυπο ανάπτυξης γραμμών με διακλαδώσεις (χιαστί), όπως στις πόλεις Άμστερνταμ, Βρυξέλλες, Κόλπος Αγίου Φραγκίσκου και Στοκχόλμη, εν αντιθέσει με το Μετρό Αθήνας που ακολουθεί το πρότυπο τεμνόμενων γραμμών, όπως στις πόλεις Βουδαπέστη, Λισαβόνα, Μόναχο, Πράγα, Άγιος Παύλος, Αγία Πετρούπολη και Τασκένδη. ^

Γραμμή 1 (υπό κατασκευή, 31/12/2023)

Η Γραμμή 1 θα ξεκινάει από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και, ακολουθώντας τις οδούς Μοναστηρίου, Εγνατία και Δελφών, θα καταλήγει στην περιοχή της Νέας Ελβετίας, όπου και θα συνδέεται με το αμαξοστάσιο Πυλαίας.[25] Καθημερινά θα κινούνται 18 αυτόματοι συρμοί με 30 χλμ/ώρα και θα διανύουν την απόσταση σε 20 λεπτά, εξυπηρετώντας 18.000 επιβάτες την ώρα ανά κατεύθυνση.[26] Η αναμονή συρμού θα είναι στο 1,5 λεπτό.[27] Η παράδοση της βασικής γραμμής αναμένεται να γίνει τον Απρίλιο του 2023.

  • Λογότυπο ΟΣΕ Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός (Μοναστηρίου και Αναγεννήσεως)[28] Σύμβολο Σιδηροδρομικού Σταθμού Πάρκιν
  • Δημοκρατίας (Μοναστηρίου και 26ης Οκτωβρίου/Λαγκαδά, Πλατεία Δημοκρατίας, Βαρδάρι)
  • Βενιζέλου (Εγνατία και Βενιζέλου)[29][30]
  • Αγία Σοφία (Εγνατία και Αγίας Σοφίας)[31]
  • Σιντριβάνι/Έκθεση (Εγνατία, Αγγελάκη και Εθνικής Αμύνης, Κέντρο Θεσσαλονίκης)[32]
  • Πανεπιστήμιο (Εγνατία και 3ης Σεπτεμβρίου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας) Πάρκιν
  • Παπάφη (Αλ.Συμεωνίδη, Νέα Εγνατία και Παπάφη)[33]
  • Ευκλείδης (Ασκληπιού/Πλατεία Μιλήτου, Κωνσταντινουπόλεως και Κατσιμήδου, Αγία Τριάδα-Φάληρο)
  • Φλέμινγκ (Δελφών και Φλέμινγκ)
  • Ανάληψη (Δελφών και Αναλήψεως, Ανάληψη)
  • (25ης) Μαρτίου[34] (Σόλωνος, 25ης Μαρτίου και Δελφών)[35][36][37]
  • Βούλγαρη (Βούλγαρη και Καθηγητή Παπαδάκη)[38][39]
  • Νέα Ελβετία (τέως ονομασία Μ.Αλεξάνδρου, οδός Μιχαήλ Ψελλού, Παπαναστασίου/Αλλατίνη, Υψηλάντου, Καθηγητού Ευρυγένη και Ελένης Σκούρα), πάρκο Νέας Ελβετίας, Τέρμα Βούλγαρη[40] λεωφορειακών γραμμών του ΟΑΣΘ 4, 10 και 66) Πάρκιν

Παρατηρήσεις:

  • Στη μελέτη Προφυλλίδη το 1987 για το μετρό Θεσσαλονίκης[41] είχε γίνει λόγος για δυτική επιφανειακή επέκταση της βασικής γραμμής μέσω της υπάρχουσας σιδηροδρομικής γραμμής ως το Συγκρότημα ΕΚΟ (Νέα Μοναστηρίου, μεταξύ Εσωτερικής Περιφερειακής και ΕΟ Θεσσαλονίκης - Κιλκίς)[42]
  • Οι σταθμοί Αγία Σοφία και Βενιζέλου αναμένεται να παραδοθούν στην κυκλοφορία τον Απρίλιο του 2023 και αναμένεται να λυθεί το θέμα της συνύπαρξης των σταθμών με τις αρχαιότητες που βρέθηκαν υπογείως και θα αξιοποιηθούν.[43] Οι δύο βασικές γραμμές 1 και 2 από Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό προς Νέα Ελβετία και προς Μίκρα αντίστοιχα, θα διαθέτουν σε επιβατική χρήση και τους σταθμούς Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και Δημοκρατίας, αρχικά όμως όχι τους σταθμούς Βενιζέλου και Αγία Σοφία, από τον οποίους θα διέρχονται χωρίς στάση τα τρένα, μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής των σταθμών.[44]
    • Φρεάτια εξαερισμού (έξοδοι κινδύνου) προβλέπονται και στις εξής θέσεις επί του άξονα της Εγνατίας: Αντιγονιδών, Ίωνος Δραγούμη, Παναγία Χαλκέων, Πλατεία Μακεδονομάχων[45], Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, Καμάρα - Δημητρίου Γούναρη και ΕΥΑΘ-Μελενίκου[46]

Σταθμοί που καταργήθηκαν κατά τη διάρκεια σχεδιασμού και κατασκευής της γραμμής:

  • Κολόμβου: Εγνατία και Τανταλίδου, στάση Κολόμβου ΟΑΣΘ,[47] καταργήθηκε πριν το φθινόπωρο του 2006 που άρχισε να κατασκευάζεται η βασική γραμμή
  • Αριστοτέλους: Εγνατία και Αριστοτέλους, μελλοντικό φρεάτιο εξαερισμού Μπέη Χαμάμ ή Λουτρά Παράδεισος, προβλεπόταν ενδιαμέσως των σταθμών Βενιζέλου και Αγία Σοφία, σύμφωνα με την μελέτη Προφυλλίδη το 1987
  • Μηνά Πατρικίου: Πάρκο Μηνά Πατρίκιου, προβλεπόταν από την μελέτη Προφυλλίδη
  • Α.Παπαναστασίου ή Αλλατίνη: Καθηγητού Ευρυγένη, Ιερός Ναός Αγίου Βασιλείου, Κεραμοποιείο Αλλατίνη, ενδιάμεσος σταθμός μεταξύ Νέας Ελβετίας και Αμαξοστασίου Πυλαίας, προβλέπονταν στον σχεδιασμό του 1999, αλλά καταργήθηκε το 2005.[48][49]

Γραμμή 2 (υπό κατασκευή,2024)

Θα αποτελεί διακλάδωση της βασικής γραμμής από το σταθμό 25ης Μαρτίου προς τα νοτιοανατολικά της πόλης, ακολουθώντας την οδό Πόντου. Θα ξεκινάει από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και μέχρι την 25ης Μαρτίου, θα διανύει κοινό τμήμα με την βασική γραμμή 1, ενώ από εκεί και πέρα θα ακολουθεί πορεία έως την Μίκρα. Θα αποτελείται από 5 σταθμούς (συν 11 κοινούς με την βασική γραμμή, σύνολο 16 σταθμούς), ενώ στον τελευταίο σταθμό της επέκτασης, θα κατασκευαστεί επίσταθμος και οι κατάλληλες υποδομές για την μελλοντική υπέργεια επέκταση προς το Αεροδρόμιο Μακεδονία. Ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου είναι 518 εκατομμύρια ευρώ. Η περίοδος κατασκευής του έργου, έπειτα από την ανακήρυξη του αναδόχου, υπολογίζεται σε 5 χρόνια και θα παραδοθεί σε λειτουργία τον Οκτώβριο του 2023.[50] Επίσης, αναφέρεται ότι η συχνότητα εξυπηρέτησης των επιβατών κατά την περίοδο αιχμής υπολογίζεται σε 90 δευτερόλεπτα, με ημερήσια εξυπηρέτηση 65.000 επιβατών. Μέρος του προϋπολογισμού του έργου θα διατεθεί για τις απαλλοτριώσεις στις οποίες θα προβεί ο Δήμος Καλαμαριάς για τη διάνοιξη της οδού Πόντου.[51] Φρεάτια εξαερισμού (έξοδοι κινδύνου) προβλέπονται στις εξής θέσεις της επέκτασης: Κρήτης (μεταξύ Μαρτίου και Νομαρχίας) και Πόντου (μεταξύ Αρετσούς και Νέας Κρήνης)[52] Στην Μίκρα μελλοντικά θα αναπτυχθεί το δεύτερο αμαξοστάσιο του μετρό Θεσσαλονίκης.[53]

  • Νομαρχία (Βασ. Όλγας και Μητροπολίτου Κυδωνίων Γρηγορίου, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Ντεπώ)
  • Καλαμαριά (Αιγαίου, Πόντου και Μεταμορφώσεως)
  • Αρετσού (Αγίου Ζαχαρίου και Αγίου Νικολάου, Γήπεδο Αριστοτέλη, Δέρκων)
  • Νέα Κρήνη (Βρυούλων και Πόντου)[54]
  • Μίκρα (Πόντου και Ανδρέα Παπανδρέου - Γυμναστήριο Μίκρας)

Βορειοδυτική Γραμμή

Η επέκταση προς τις βορειοδυτικές συνοικίες με την Κυκλική γραμμή της βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε φάση υπογραφής πρόδρομων εργασιών[55][56], ξεκίνησε με την δημοπράτηση των εργασιών στις 10/10/2019,[57], ανάδοχος των πρόδρομων εργασιών αναδείχτηκε η Ίντρακατ. Ακολουθούν έλεγχος αναδόχου, έγκριση από Ελεγκτικό Συνέδριο, υπογραφές της ΑΜ με τον ανάδοχο, με τις πρόδρομες εργασίες να αρχίζουν τον θέρος του 2021 και να ολοκληρώνονται μέσα του 2023[58], ώστε μέχρι το 2022 αφού εξασφαλιστεί χρηματοδότηση και κατατεθούν ώριμες μελέτες, να ακολουθήσει η δημοπράτηση του έργου και οι εργασίες κατασκευής να ξεκινήσουν το 2023[59][60] Θα αποτελεί συνέχεια της γραμμής Καλαμαριάς από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό προς τα βοειοδυτικά με τους εξής σταθμούς:

  • Επτάλοφος (Πλατεία Επταλόφου, Ελ.Βενιζέλου και Χαλκίδη, Αμπελόκηποι[61])
  • Μενεμένη (Δενδροποτάμου και Αριστοτέλους/Ελευθερίου Βενιζέλου, Μενεμένη)
  • Κορδελιό (28ης Οκτωβρίου και Καραολή-Δημητρίου, Γήπεδο Αγροτικού Αστέρα Ευόσμου)
  • Εύοσμος (Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής, Πεύκων, Πρωτομαγιάς, Αποστόλου και Γληνού)
  • Ηλιούπολη (πρότερη ονομασία Ομόνοια) (Θεμιστοκλέους και Αυγέρη και Α'Πάροδος Γληνού και 9ης Μαίου, Εσωτερική Περιφερειακή, Ηλιούπολη)[62]
  • Σταυρούπολη (Λαγκαδά και Λυκούργου, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης)
  • Πολίχνη (πρότερη ονομασία Αγία Βαρβάρα, οδός Δαβάκη, Σ.Ο.Α.,Στρατόπεδο Παύλου Μελά[63] ή με εναλλακτική χωροθέτηση Λαγκαδά και Δαβάκη[64]
  • Νεάπολη (Πάρκο Ρουμανικών, Νεάπολη)

Παρατηρήσεις:

  • Οι δύο γραμμές, Κορδελιού (νοτιοδυτική) και Πολίχνης (βορειοδυτική) θα ενωθούν σε μία κυκλική γραμμή. Η πρώτη γραμμή θα ξεκινάει από το Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και θα καταλήγει στον Εύοσμο και η δεύτερη γραμμή θα ξεκινάει από τον Βαρδάρη και θα καταλήγει στην Ομόνοια όπου θα συναντώνται οι δύο γραμμές
  • Η γραμμή από Νεάπολη θα συνεχίζει προς Δημοκρατίας και προς τα τέρματα των δύο γραμμών Νέα Ελβετία και Μίκρα (αργότερα Αεροδρόμιο)
  • Ο σταθμός Ξηροκρήνη μεταξύ ΝΣΣΘ και Επταλόφου, προβλεπόταν επί υφυπουργίας Γιάννη Μαγκριώτη.[65]
  • Η αρχική ονομασία του Σταθμού Επτάλοφος ήταν Αμπελόκηποι και αρχική χωροθέτηση ήταν Φιλιππουπόλεως και Μεγάλου Αλεξάνδρου
  • Η πρότερη χωροθέτηση του σταθμού Ευόσμου στο γήπεδο ΓΣ Εθνικού Ευόσμου (Ηρώων Πολυτεχνείου και Εθνικής Αντιστάσεως τον Σεπτέμβριο του 2018 απερρίφθη[66]
  • Η προτεινόμενη χωροθέτηση του σταθμού Ομόνοια στην συμβολή Μακρυγιάννη, Αντιγόνου, Βότση και Σίνα στην Ηλιούπολη, απερρίφθη
  • Η πρότερη χωροθέτηση του Σταθμού Σταυρούπολη τον Σεπτέμβριο του 2018: Λαγκαδά και Βενιζέλου, Άγιος Ελευθέριος Σταυρούπολης, απερρίφθη
  • Ο αρχικά προτεινόμενος σταθμός Πολίχνη (συμβολή Λαγκαδά και Στρατού, μεταξύ σταθμών Ομόνοιας και Σταυρούπολης) δεν περιλαμβάνεται κατά την επικαιροποίηση της δυτικής επέκτασης στην 83η ΔΕΘ του 2018[67]
  • Η αρχική ονομασία του Σταθμού Αγία Βαρβάρα ήταν Παύλου Μελά.
  • Η πρότερη χωροθέτηση του Σταθμού Νεάπολη ήταν στη συμβολή των οδών Λαγκαδά και Βενιζέλου.
  • Σε χάρτη της Αττικό Μετρό όπου απεικονίζεται η βασική γραμμή και οι επεκτάσεις απλώς εικάζονται προς διάφορες κατευθύνσεις, η επέκταση της οδού Λαγκαδά συμπληρώνεται μετά το Βαρδάρι με την επέκταση μέσω της οδού 26ης Οκτωβρίου, η οποία απαλείφθηκε στους επόμενους χάρτες.[68][69]
  • Τον Φεβρουάριο του 2018 υπήρξε πρόταση του δήμου Νεάπολης-Συκεών για διακλαδώσεις της επέκτασης και συγκεκριμένα: α. από Ευκαρπία προς Δερβένι, β. από Νεάπολη προς Ρολόι Νεάπολης, Πεύκα, Ασβεστοχώρι, Νοσοκομείο Παπανικολάου, Διασταύρωση Χορτιάτη-Πανοράματος και γ. από Παπαγεωργίου προς Πεύκα και Διασταύρωση Πανοράματος[70]

Μελλοντικές επεκτάσεις

  • Επέκταση Γραμμής 2 προς Αεροδρόμιο Μακεδονία

Η επέκταση είναι υπό δημοπράτηση τοπογραφικών εργασιών, γεωλογικών και γεωτεχνικών μελετών.[71] Θα αποτελεί συνέχεια της γραμμής από το σταθμό Μίκρα προς τα νότια, με υπόγεια γραμμή από την Μίκρα έως την ΑΣΠ (Ανωτέρα Σχολή Πολέμου), επίγεια γραμμή στη λεωφόρο Γεωργικής Σχολής και υπέργεια από το ΙΚΕΑ έως το αεροδρόμιο.[72] Ο σχεδιασμός για τη σύνδεση με το Αεροδρόμιο, προβλέπει υπέργεια γραμμή σε ύψος 5 μέτρων, που θα εδράζεται πάνω σε γέφυρα. Τον Μάρτιο 2019 έγινε δημοπράτηση των τοπογραφικών εργασιών και το 2022 θα γίνει δημοπράτηση του κυρίως έργου.[73] Οι σταθμοί της επέκτασης θα είναι:

    • Ανωτέρα Σχολή Πολέμου (παλαιά ονομασία Μαρίνου Αντύπα[74], επί της οδού Γεωργικής Σχολής), πλησίον Βροχίδη και PAOK Sports Arena[75][76]
    • Διαβαλκανικό (πρότερες ονομασίες ΙΚΕΑ, Πράσινα Φανάρια και Εμπορικά Κέντρα, στη συμβολή Γεωργικής Σχολής και Ασκληπιού, σταθμός λεωφορείων ΟΑΣΘ)[77]
    • Γεωργική Σχολή (παλαιές ονομασίες σταθμού Γεωπονική Σχολή, Λεωφ. Γεωργ. Σχολής και Κόμβος Θέρμης, Πράσινα Φανάρια, συμβολή Γ.Σχολής και ΕΟ Θεσ/κης-Πολυγύρου)[78][79]
    • Αεροδρόμιο Μακεδονία.
  • Νοτιοδυτική επέκταση Γραμμής 1 (Επέκταση Άνω Ευόσμου)
    • Άνω Εύοσμος (Νυμφαίου και Αντώνη Τρίτση, πλησίον Εσωτερικής Περιφερειακής, παλαιά ονομασία Σχολές)[80]
  • Βόρεια επέκταση Γραμμής 2 (Επέκταση Παπαγεωργίου)
    • Ευκαρπία (Περιφερειακή Οδός και 25ης Μαρτίου και Στρατού)
    • Νοσοκομείο Παπαγεωργίου (Νοσοκομεία Παπαγεωργίου (parking, επί της οδού Εγνατία(Α25)) και 424ΓΣΝΕ)

Περιγραφή - Τροχαίο υλικό

Εσωτερικό συρμού του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Το δίκτυο του μετρό της Θεσσαλονίκης θα είναι παρόμοιο με το Μετρό της Κοπεγχάγης (που εγκαινιάστηκε το 2002) και τη γραμμή Ντόκλαντς του μετρό του Λονδίνου. Θα αποτελείται από δυο ανεξάρτητες σήραγγες μονής τροχιάς και θα διαθέτει σταθμούς με κεντρική αποβάθρα, με συστήματα αυτόματων θυρών στις αποβάθρες.

Το Μετρό Θεσσαλονίκης, όπως και το μετρό της Κοπεγχάγης, θα χρησιμοποιεί αυτόματες τετράδυμες αυτοκινητάμαξες τεσσάρων βαγονιών μήκους 51 μέτρων, χωρίς οδηγό, τύπου AnsaldoBreda -Ansaldo STS Driverless Metro.[81] Θα τροφοδοτούνται από επίγεια γραμμή με συνεχές ρεύμα 750 βολτ. Ο κάθε συρμός θα έχει χωρητικότητα 450 επιβατών.[26]

Τον Σεπτέμβριο του 2018, παρουσιάστηκε στη ΔΕΘ ο πρώτος συρμός του μετρό Θεσσαλονίκης. Στις 15 Μαΐου 2019, ο πρώτος από τους 18 συνολικά συρμούς έφτασε στο αμαξοστάσιο της Πυλαίας.[82] Κάθε συρμός θα αποτελείται από τέσσερα βαγόνια και θα υπάρχουν διπλές θύρες, μία στο βαγόνι και μία στην αποβάθρα, η οποία θα είναι κλειστή όταν δεν υπάρχει συρμός, ώστε να μη μπορεί να συμβεί κάποιο ατύχημα.

Παρατηρήσεις - Προβλήματα

Σταθμός Βενιζέλου

Μετά την εύρεση αρχαιοτήτων κατά τις ανασκαφές στο χώρο όπου θα έχει σχεδιαστεί η κατασκευή του σταθμού "Βενιζέλου", ο τότε Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τζαβάρας εξέδωσε υπουργική απόφαση για την απόσπαση των αρχαιοτήτων για τη συνέχιση των εργασιών κατασκευής του Μετρό. Η εφαρμογή της, ωστόσο, αποτράπηκε από την αντίδραση αρχαιολόγων και κατοίκων, ενώ ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την αναστολή και, ακολούθως, την ακύρωση της απόφασης. Το ΣτΕ με την 528/2013 απόφασή του έκανε δεκτή την προσφυγή και επέβαλε την παύση των εργασιών απομάκρυνσης.[83][84] Η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου ξεκίνησε στις 31 Οκτωβρίου 2017 και αναμένεται να παραδοθεί στα τελη του 2023 μαζί με το σύνολο της βασικής γραμμής μετά και την νεώτερη απόφαση του ΣτΕ για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαίων της Βενιζέλου που έγινε γνωστή στις 29 Απριλίου 2021.[85] Η απόφαση του ΣτΕ που αποτελεί και κυβερνητική πρόθεση το 2021 συναντά την αρνητική στάση των Θεσσαλονικέων που επιθυμούν την διατήρηση των αρχαίων σύμφωνα με δημοσκόπηση της εφημερίδας Μακεδονία.[86]

Σταθμός Ανάληψεως

Η κατασκευή του σταθμού αποδείχθηκε προβληματική, λόγω της στενότητας της οδού Δελφών όπου και κατασκευάζεται ο σταθμός. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε να κατασκευαστεί με τη μέθοδο ανοιχτού ορύγματος και μετέπειτα επικάλυψης "cut and cover" (αντί για cover and cut, όπως αρχικά προβλεπόταν) και η οδός Δελφών έκλεισε σε μήκος 250 μέτρων, από την οδό Μάρκου Μπότσαρη έως την οδό Πέτρου Συνδίκα, στις 4 Σεπτεμβρίου 2011.[87]

Σταθμός Παπάφη

Αντιδράσεις υπήρξαν από τη Διοίκηση και τους αποφοίτους του ιδρύματος σχετικά με τη θέση κατασκευής του σταθμού εντός του Παπάφειου Ορφανοτροφείου, οι οποίοι προσέφυγαν κατά της Αττικό Μετρό, με αποτέλεσμα την προσωρινή αναστολή της κατασκευής του σταθμού. Ωστόσο στις 14 Απριλίου 2011, ανακοινώθηκε ότι η Διοίκηση του ιδρύματος με την Αττικό Μετρό κατέληξαν σε συμβιβασμό, μέχρι την εκδίκαση της απόφασης.[88] Το ποσό της αποζημίωσης που θα επιδικαστεί θα κατατεθεί στους δύο διεκδικητές της έκτασης, το Υπουργείο Υγείας και το Παπάφειο Ορφανοτροφείο. Οι μετροπόντικες έχουν ήδη περάσει από την χωρική θέση του μελλοντικού σταθμού, οπότε οι μελέτες του σταθμού θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν.[88]

Πρόταση για αλλαγές στη χάραξη

Το 2011, στα πλαίσια εξορθολογισμού της χάραξης των γραμμών μετρό, προτάθηκε από το Υπουργείο να μην κατασκευαστεί το τμήμα από το σταθμό 25ης Μαρτίου προς τη Νέα Ελβετία και το αμαξοστάσιο Πυλαίας[89] και να κατασκευαστεί ένα αμαξοστάσιο στη περιοχή Μίκρα της Καλαμαριάς. Ωστόσο η ιδέα αυτή προβλέπεται σε μελλοντική φάση, ώστε να εξυπηρετούνται άμεσα οι συρμοί που θα κατευθύνονται προς Μίκρα και Αεροδρόμιο.

Υπερκοστολόγηση έργου

Η διέλευση των μηχανημάτων αυτόματης διάνοιξης από σταθμούς ενώ δεν είχε κατασκευαστεί το επίπεδο των αποβαθρών, η καθυστέρηση της λήψης αποφάσεων και της αναπροσαρμογής των μελετών, ιδιαίτερα στον σταθμό της Ανάληψης, και το επιπρόσθετο αρχαιολογικό έργο που δεν είχε προβλεφθεί, οδήγησαν σε αύξηση του κόστους κατασκευής του έργου και σημαντική χρονική καθυστέρηση, σύμφωνα με το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής Διενέργειας Διοικητικής Εξέτασης.

Ασφάλεια και ατυχήματα

Το πρώτο θανατηφόρο εργατικό ατύχημα σημειώθηκε στο εργοτάξιο του σταθμού Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός στις 5 Φεβρουαρίου 2009, όταν τεχνίτης οικοδόμος που ανήκε σε εργοληπτική εταιρία της κοινοπραξίας κατασκευής, έχασε την ζωή του λόγω της μη τήρησης των οδηγιών του κατασκευαστή κατά την διαδικασία αποσυναρμολόγησης ενός μηχανήματος.[90] Προβληματισμό προκάλεσε η διακοπή των εργασιών στις 13 Μαρτίου 2012, έπειτα από την ενημέρωση που είχε η επιβλέπουσα εταιρία Αττικό Μετρό και η Επιθεώρηση Εργασίας, πως εντοπίστηκε υδράργυρος στο εργοτάξιο του σταθμού Βενιζέλου, στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας, κατά τη φάση της αρχαιολογικής έρευνας. Συνολικά 220 αρχαιολόγοι και τεχνίτες που εργάζονταν επί μεγάλο χρονικό διάστημα στο εργοτάξιο, υποβλήθηκαν σε αιματολογικές εξετάσεις.[91] Η απορρύπανση του σταθμού διήρκεσε τεσσεράμισι μήνες και ολοκληρώθηκε στις αρχές του Ιουλίου του ιδίου χρόνου.[92]

Αμαξοστάσιο

Ο σταθμός Αμαξοστάσιο στην Πυλαία βρίσκεται σε απόσταση 1.225 μέτρων από τον κατασκευαζόμενο σταθμό Νέα Ελβετία[93][94] προβλεπόταν στο αμαξοστάσιο της Πυλαίας ως τερματικός σταθμός της γραμμής, στη σύμβαση για την κατασκευή του Μετρό που υπεγράφη στις 5-2-1999.[95] Μέχρι το 2006[96] αναφερόταν ως σταθμός του μετρό Θεσσαλονίκης.[97]

Πρόοδος κατασκευής

Η εκσκαφή των δυο παράλληλων σηράγγων έγινε με την χρήση δυο μηχανημάτων ολομέτωπης διάνοιξης (ΤΒΜ) (οι οποίοι φέρουν αντίστοιχα τα ονόματα των μυθολογικών προσώπων Ηρακλής και Άκτωρ)[98] από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι τον σταθμό της Νέας Ελβετίας. Στη διάνοιξη προς Μίκρα οι μετροπόντικες φέρουν τα ονόματα των μυθολογικών προσώπων Φρίξος και Έλλη[99]. Το τμήμα μεταξύ της Νέας Ελβετίας και του αμαξοστασίου της Πυλαίας έχει διανοιχτεί με την μέθοδο ανοιχτού ορύγματος. Αναλυτικά η πρόοδος της κατασκευής του μετρό είναι η εξής:[100]

Χρονολόγιο

  • Ιούνιος 2006: Έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών του μετρό Θεσσαλονίκης.
  • Ιανουάριος 2009: Έναρξη εκσκαφής νότιας σήραγγας από τον Νέο Σιδηροδρομικό σταθμό (ΤΒΜ1).
  • Μάρτιος 2009: Το ΤΒΜ1 φτάνει στο σταθμό Δημοκρατίας.
  • Απρίλιος 2009: Έναρξη εκσκαφής βόρειας σήραγγας από τον Νέο Σιδηροδρομικό σταθμό (ΤΒΜ2).
  • Ιούνιος 2009: Το ΤΒΜ2 φτάνει στο σταθμό Δημοκρατίας.
  • Σεπτέμβριος 2009: Το ΤΒΜ1 φτάνει στο σταθμό Συντριβάνι.
  • Ιανουάριος 2010: Το ΤΒΜ2 φτάνει στο σταθμό Συντριβάνι.
  • Τα ΤΒΜ παραμένουν στο εργοτάξιο της Βιβλιοθήκης για συντήρηση, εν αναμονή της απόφασης για το σταθμό Παπάφη.
  • Αύγουστος/Σεπτέμβριος 2010: Τα ΤΒΜ φτάνουν στο σταθμό Πανεπιστήμιο, τον πρώτο σταθμό στον οποίο έχει σκαφτεί μέχρι το επίπεδο των αποβαθρών. Αργότερα, διασχίζουν τον σταθμό Παπάφη χωρίς να είναι ο έτοιμος ο σταθμός.
  • Μάρτιος/Απρίλιος 2011: Τα ΤΒΜ φτάνουν στο σταθμό Ευκλείδη.
  • Τα ΤΒΜ παραμένουν στο σταθμό Ευκλείδη για συντήρηση, εν αναμονή της απόφασης για την μέθοδο κατασκευής που θα εφαρμοστεί για το σταθμό της Ανάληψης.
  • Ιούλιος 2011: Το ΤΒΜ1 φτάνει στο σταθμό Φλέμινγκ.
  • Μάρτιος 2012: Τα ΤΒΜ βρίσκονται ακινητοποιημένα πριν το σταθμό της Ανάληψης (έχουν κατασκευάσει το 70% των σηράγγων).
  • Δεκέμβριος 2012: Οι δύο μετροπόντικες ολοκλήρωσαν την κατασκευή της διπλής σήραγγας (5,6 χλμ η κάθε μια) από το Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι το Σταθμό Ανάληψη.
  • Ιούνιος 2014: Άρχισαν οι διαδικασίες για την αποσυναρμολόγηση των TBM, ώστε να μεταφερθούν στη Νέα Ελβετία.[101]
  • Σεπτέμβριος 2014: Έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες μεταφοράς των ΤΒΜ.
  • 28 Μαρτίου 2016: Εκκίνηση του ΤΒΜ1 από τη Νέα Ελβετία προς το σταθμό Αναλήψεως. Επανεκκίνηση των εργασιών του μετρό Θεσσαλονίκης.
  • 23 Μαΐου 2016: Εκκίνηση του ΤΒΜ2 από τη Νέα Ελβετία προς το σταθμό Αναλήψεως.[102]
  • 2 Φεβρουαρίου 2017: Ολοκλήρωση της εκσκαφής του ΤΒΜ1.
  • 5 Απριλίου 2017: Ολοκλήρωση της εκσκαφής του ΤΒΜ2. Ολοκλήρωση της διάνοιξης των σηράγγων της βασικής γραμμής.
  • 31 Ιουλίου 2018: Ολοκλήρωση διάνοιξης των σηράγγων της επέκτασης για Καλαμάρια.[103]
  • 29 Δεκεμβρίου 2018: Κατασκευαστική ολοκλήρωση του σταθμού Συντριβάνι/Έκθεση.[104]
  • 15 Μαΐου 2019: Άφιξη του πρώτου συρμού στο Αμαξοστάσιο της Πυλαίας, από τους συνολικα 18. Ολοκλήρωση Αμαξοστασίου και επιδομής (τοποθέτησης σιδηροτροχιών).
  • 8 Ιουνίου 2019: Κατασκευαστική ολοκλήρωση του σταθμού Ευκλείδη.[105]
  • 1 Αυγούστου 2019: Άφιξη του δεύτερου συρμού στο αμαξοστάσιο της Πυλαίας, από τους συνολικά 18.
  • 6 Φεβρουαρίου 2020: Πέντε από τους 18 συρμούς στο ντεπώ Πυλαίας, με χωρητικότητα έκαστος 450 επιβατών. Εντός Φεβρουαρίου και ο 6ος συρμός.[106]
  • 2 Σεπτεμβρίου 2020: δοκιμαστικά δρομολόγια αμαξοστασίου με διαθέσιμους 9 από τους 18 συρμούς που συνολικά θα είναι η παραλαβή[107]
  • 16 Σεπτεμβρίου 2020: Άφιξη 10ου συρμού από τους 18 συνολικά.
  • 6 Νοεμβρίου 2020: εκδίκαση στο ΣτΕ για ακύρωση της απόσπασης των αρχαίων στον σταθμό Βενιζέλου[108]
  • Ιανουάριος 2021: 14 από τους 18 συρμούς Ηitachi Rail στο αμαξοστάσιο Πυλαίας
  • Φεβρουάριος 2021: Ολοκλήρωση στρώσης γραμμών
  • 29 Απριλίου 2021: Έκδοση απόφασης ΣτΕ για σταθμό Ελευθερίου Βενιζέλου
  • 19 Ιουλίου 2021: 18μηνα δοκιμαστικά δρομολόγια από Σιντριβάνι έως Αμαξοστάσιο[109]
  • Ιούλιος 2021: Άφιξη 15ου συρμού μετρό
  • Τέλη Οκτωβρίου 2021: Ολοκλήρωση παραλαβής 18 συρμών μετρό
  • Τέλη 2021: Ολοκλήρωση εργασιών πριν τα δοκιμαστικά δρομολόγια Βασικής γραμμής
  • Αρχές 2022: Δοκιμαστικά δρομολόγια τμήματος Βασικής γραμμής[110]
  • Τέλη 2022: Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης (ΜΑΜΘ) με ορίζοντα 20ετίας[111]
  • Ιανουάριος 2023: Περαίωση δοκιμαστικών δρομολογίων Σιντριβανίου-Αμαξοστασίου
  • Τέλη 2023: Τελική παράδοση Γραμμής 1
  • Μέσα 2024: Τελική παράδοση Γραμμής 2
  • Μάρτιος 2025: Οριακή προθεσμία από Κομισιόν για να μην ανακαλέσει σύνολο χρηματοδότησης ανεκτέλεστου έργου[εκκρεμεί παραπομπή]

Πίνακας προόδου εργασιών

Στον παρακάτω πίνακα περιγράφεται η εξέλιξη των εργασιών κατασκευής των σταθμών της βασικής γραμμής:

Εργασίες
Σταθμοί
Απόσταση
από προηγούμ.[112][113]
Εργοτάξιο Περίβλημα Αρχαιολ.[114] Έργα Πολιτικού Μηχ. Διαμόρφωση
Βασική γραμμή :
Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός 0 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Δημοκρατίας 700 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Βενιζέλου 600 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Σε εξέλιξη
Σε εξέλιξη
Αγία Σοφία 550 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Σιντριβάνι/Έκθεση 750 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Πανεπιστήμιο 780 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Παπάφη 625 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ευκλείδης 540 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Φλέμιγκ 560 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ανάληψη 675 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
25ης Μαρτίου 740 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Βούλγαρη 525 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Νέα Ελβετία 945 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Επέκταση Καλαμαριάς :
Νομαρχία 1.000 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Καλαμαριά 950 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Αρετσού 750 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Νέα Κρήνη 800 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη
Μίκρα 600 μ.
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Ολοκληρώθηκε
Σε εξέλιξη

Μέθοδος κατασκευής σταθμών

Οι σταθμοί πρόκειται να κατασκευαστούν με τη μέθοδο «επικάλυψης και εκσκαφής» (cover and cut), με εξαίρεση τον σταθμό Ανάληψη και αυτών της Καλαμαριάς. Η διαδικασία αυτή είναι η εξής:[115]

  • Αρχικά εγκαθίσταται το εργοτάξιο, γίνονται οι προπαρασκευαστικές εργασίες στην περιοχή και εκτελούνται εργασίες παράκαμψης των δικτύων οργανισμών κοινής ωφέλειας (Ο.Κ.Ω.) ώστε να απελευθερωθεί το έδαφος.
  • Κατασκευάζεται το περίβλημα του σταθμού (κατακόρυφα πετάσματα αντιστήριξης: πάσσαλοι, διαφραγματικοί τοίχοι, κλπ).
  • Πραγματοποιείται αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα μέχρι το επίπεδο της πλάκας οροφής του σταθμού.
  • Κατασκευάζεται η πλάκα οροφής του ανώτερου επιπέδου του σταθμού. Γίνεται εκσκαφή κάτω από την πλάκα οροφής προς τα 4 κατώτερα επίπεδα. Για κάθε επίπεδο κατασκευάζεται η πλάκα οροφής του και ακολουθείται η ίδια διαδικασία μέχρι να κατασκευαστεί και η τελευταία πλάκα, η πλάκα δαπέδου στο επίπεδο των αποβαθρών.
  • Διαμορφώνεται το εσωτερικό του σταθμού: προσβάσεις εισόδου-εξόδου, πλευρικά τοιχία, κλίμακες, ανελκυστήρες, ηλεκτρομηχανολογικά, αρχιτεκτονικά.

Χάρτες

Δείτε επίσης

Σημειώσεις

i. ^ Το αμαξοστάσιο Πυλαίας είναι προσβάσιμο μόνο για Γραμμή 1

Υποσημειώσεις και παραπομπές

  1. και 18 οι συρμοί επέκτασης Καλαμαριάς
  2. 2,0 2,1 2,2 «Συστήµατα σταθερής τροχιάς στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Ιστορική αναδροµή (1889-1968) Αριστοτέλης Νανιόπουλος, Ναλµπάντης ∆ηµήτριος Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Ελλάδα» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. 
  3. Γερολύμπου, Αλεξάνδρα, Η Ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης Μετά την Πυρκαγιά του 1917, Β Έκδοση, University Studio Press, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1995.
  4. 40 χρόνια πριν. Τόσο επίκαιρο…
  5. Είδηση-διαμαντάκι για το Μετρό της Θεσσαλονίκης απ’ το 1973 (επί Χούντας!)
  6. «E Online - ΕΛΛΑΔΑ». 3 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016. 
  7. περιοδικό Σιδηροτροχιά έκτακτο τεύχος Οκτωβρίου 1987 σελ. 17
  8. Β. Προφυλλίδης, Χάραξη Μετρό Θεσσαλονίκης, Τεύχος Ι Μέρος ΙΙ Προμελέτης Μετρό Θεσσαλονίκης Δήμος Θεσσαλονίκης, 1990
  9. Μεθοδολογία Κατασκευής Μετρό Θεσσαλονίκης, (Γ. Πενέλης, Β. Προφυλλίδης), Τεύχος ΙΙΙ Προμελέτης Μετρό Θεσσαλονίκης (Μέρος ΙΙ) Δήμος Θεσσαλονίκης, 1990
  10. η νησίδα αποκαταστάθηκε μετά από πολλά χρόνια, το 2019
  11. Μετρό Θεσσαλονίκης Εκατό χρόνια εξαγγελίες, 5 Σεπτεμβρίου 2010, ΤΟ ΒΗΜΑ
  12. Μετρό Θεσσαλονίκης Εκατό χρόνια εξαγγελίες, 5 Σεπτεμβρίου 2010, ΤΟ ΒΗΜΑ
  13. «Σύγκρουση στο Μετρό». Το Βήμα. 4 Οκτωβρίου 1998. 
  14. «Κορυφώνονται οι αντιδράσεις για την καθυστέρηση κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2016. 
  15. «AttikoMetro». www.ametro.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016. 
  16. «Θεσσαλονίκη:Το μετρό πάει και... Καλαμαριά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
  17. iefimerida.gr Το Μετρό της Θεσσαλονίκης δεν είναι έτοιμο, επεκτείνεται όμως στην Καλαμαριά! 28/12/2012
  18. «Μετρό Θεσσαλονίκης: Υπεγράφη η σύμβαση για την επέκταση προς Καλαμαριά». naftemporiki.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016. 
  19. «Καραμανλής: Αρχές του 2023 θα είναι έτοιμο το μετρό Θεσσαλονίκης». www.euro2day.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  20. Newsroom (10 Σεπτεμβρίου 2019). «Μετρό Θεσσαλονίκης: Πλήθος αντιδράσεων για την εξαγγελία Μητσοτάκη για τα αρχαία στην 84η ΔΕΘ». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  21. Newsroom. «Μυλόπουλος: Ο Μητσοτάκης ξανακάνει το μετρό Θεσσαλονίκης ανέκδοτο». Documento. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  22. Ταχιάος για Μετρό Θεσσαλονίκης: Παράδοση μετά τον Απρίλη του 2023
  23. «Έντυπο ΑΜ» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2012. 
  24. http://www.ypodomes.com/index.php/alles-ypodomes/sunenteukseis/item/45960-giannis-mylopoulos-me-to-metro-tha-kineitai-enas-stou-treis-thessalonikeis.  Missing or empty |title= (βοήθεια)[νεκρός σύνδεσμος]
  25. Στις 30 Νοεμβρίου 2020 η επίσημη έναρξη λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης[νεκρός σύνδεσμος]
  26. 26,0 26,1 «Thessaloniki Driverless Metro - Ansaldo STS (Αγγλικά)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2014. 
  27. Ποιες οι προτάσεις των φορέων για την δυτική επέκταση του μετρό
  28. Μετρό σε ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη από το 2020!
  29. Παλαιότερα η ονομασία του σταθμού ήταν "Αλκαζάρ", όπου και αρχικά θα κατασκευαζόταν ο σταθμός και το 2005 "Ελευθέριος Βενιζέλος"
  30. Ο σταθμός πήρε το όνομα του από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο οποίος πρωτοστάτησε στην Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912 όταν διέταξε τον αρχιστράτηγο διάδοχο Κωνσταντίνο να δώσει άμεση προτεραιότητα στην απελευθέρωση της πόλης, καθώς οι Βούλγαροι κατέρχονταν προς την ίδια πόλη με τον ίδιο σκοπό
  31. Πρόταση να πάρει το όνομα του Μανόλη Αναγνωστάκη ο σταθμός του μετρό στην Αγίας Σοφίας
  32. Το Μετρό σε αντίστροφη μέτρηση - Τι θα γίνει με τις επεκτάσεις
  33. «Μετρό Θεσσαλονίκης: Σταθμοί Πολιτισμού» 15-17 Ιουνίου 2018
  34. Μετρό:Νέα καθυστέρηση στον σταθμό Βενιζέλου-Χειμώνα θα κλείσει η οδός
  35. Μετονομασία από την Αττικό Μετρό τον Νοέμβριο του 2017, σύμφωνα με την τότε πρόοδο έργου, του Σταθμού Πατρικίου, ο οποίος χωροθετούνταν αρχικά στο πάρκο Μηνά Πατρικίου.
  36. Ο μετροπόντικας "Έλλη" έφτασε στο σταθμό "Καλαμαριά" του μετρό Θεσσαλονίκης (ΦΩΤΟ & VIDEO)
  37. Έφτασε στον σταθμό "Καλαμαριά" Εφημερίδα Metrosport 21/11/2017 σελ.43
  38. To 2001 ο σταθμός Βούλγαρη προβλεπόταν ως ο σταθμός που θα διακλαδώνοταν η γραμμή προς Καλαμαριά για να αντικατασταθεί αργότερα από τον σταθμό διακλάδωσης Μαρτίου
  39. Το Μετρό πάει βόρεια
  40. Κεσόπουλος Νέος Οδηγός Θεσσαλονίκης 1998, σελ.228
  41. Περιοδική (Έκτακτη) Έκδοση Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου "Σιδηροτροχιά" Οκτώβρης 1987 σελ.13-16
  42. Πρώην Διυλιστήρια ΕΚΟ, νυν ΕΛΠΕ
  43. Σταθμός Βενιζέλου: Παρουσιάστηκε η τεχνική μελέτη με το 93% των αρχαιοτήτων
  44. «Ξεκινούν τα δοκιμαστικά δρομολόγια του Μετρό στα μέσα του 2019». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2018. 
  45. «Ακόμα ένα δείγμα «fake news» για τα αγάλματα Μακεδονομάχων στη Θεσσαλονίκη: Δεν ξηλώνεται κανένα - Όλη η αλήθεια (ΦΩΤΟ)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2018. 
  46. ΤΟ ΒΗΜΑ αποκαλύπτει μελέτη που έγινε για την Αττικό Μετρό με σκοπό τη χαρτογράφηση των αρχαιοτήτων που βρίσκονται στο υπέδαφος της πόλης και σχετίζονται με την πορεία του μετρό. Ο κύβος ερρίφθη για το μετρό Θεσσαλονίκης αλλά ο τελικός σχεδιασμός δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη του και τα αρχαία
  47. Μετρό-ντας την Ιστορία της Θεσσαλονίκης σελ. 53
  48. Συνεχίζονται οι εργασίες του μετρό Θεσσαλονίκης μετά από τέσσερα χρόνια. Έτοιμο το 2020.
  49. Χάρτης βασικής γραμμής μετρό Θεσσαλονίκης με 14 σταθμούς
  50. Λεωνίδας Λιάμης, Στην τελική ευθεία η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης Αρχειοθετήθηκε 2012-02-12 στο Wayback Machine., Ιστοσ. e-Go, 06/03/2012
  51. Φώτης Κουτσαμπάρης, Το μετρό οδεύει προς Καλαμαριά Αρχειοθετήθηκε 2013-05-20 στο Wayback Machine., Εφημ. Μακεδονία, 06/03/2012
  52. Εγχειρίδιο Σχεδιασμού Επέκτασης Καλαμαριάς σελ. 61 Φρεάτια
  53. [https://www.ametro.gr/?p=16862 ΜΕΛΕΤΗ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΑΣΘΕΝΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ & ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ]
  54. Mετρό Θεσσαλονίκης Πρόγραµµα Επεκτάσεων 2005
  55. Ταχιάος: Θα έχουμε έργα για το μετρό Θεσσαλονίκης έως και το 2035
  56. ΦΑΣΗ 1Η ΕΠΕΚΤΑΣΕΩΝ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΕΠΕΚΤΑΣΗ προς ΕΥΟΣΜΟ & ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ, ametro.gr
  57. «Έργα δισεκατομμυρίων προωθούνται στο μετρό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  58. Μετρό Θεσσαλονίκης: Επεκτείνεται προς τα βορειο-δυτικά, σε τροχιά υλοποίησης οι πρόδρομες
  59. Θεσσαλονίκη: Έως 1,3 δισ. ευρώ για την επέκταση του μετρό
  60. «Γ. Μυλόπουλος (πρ. Αττικό Μετρό): «Μέχρι τέλος Ιουλίου θα έχουμε διανοίξει και τη δεύτερη σήραγγα στην Καλαμαριά»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2018. 
  61. Θεσσαλονίκη: Συμφωνία για δύο + τρεις στάσεις στην επέκταση του Μετρό προς Δυτικά
  62. Νέα κυκλική γραμμή στο Μετρό Θεσσαλονίκης ενώνει όλη την πόλη[νεκρός σύνδεσμος]
  63. Αυτοί είναι οι προτεινόμενοι νέοι σταθμοί μετρό της δυτικής Θεσσαλονίκης
  64. Στη θέση αυτή θα ανταποκρίνεται με την στάση Λαγκαδά του προαστιακού
  65. ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – Επίσκεψη Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων
  66. Χάρτης Μετρό Θεσσαλονίκης Σεπτέμβριος 2018
  67. Μετρό 15 - ΣΑΓΜΘ(Α3)(i).pdf
  68. Εφημερίδα Εξπρές: Αφιέρωμα στη ΔΕΘ: Μετρό Θεσσαλονίκης: Αντίδοτο στη συγκοινωνιακή συμφόρηση
  69. Εφημερίδα Ελευθεροτυπία Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2004 σελ.23 Και ευρω-προσφυγή
  70. ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΜΕΧΡΙ ΣΙΝΔΟ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΧΟΡΤΙΑΤΗ
  71. Ταχιάος: Θα έχουμε έργα για το μετρό Θεσσαλονίκης έως και το 2035
  72. Ενιαία κυκλική γραμμή προτείνει η Αττικό Μετρό για τη Θεσσαλονίκη
  73. "Ντεμπούτο" για την επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης στο Αεροδρόμιο Μακεδονία[νεκρός σύνδεσμος]
  74. «ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – Δείτε το πλήρες δίκτυο (διαδρομή και στάσεις)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2018. 
  75. RFP-354/19 – «ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»»
  76. Από την ΑΣΠ διερχόταν η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Μίκρας (Νίκης-Λ. Στρατού-Παπαναστασίου-Κανάρη-Αναξιμάνδρου) πληροφορία Μιχάλης Τρεμόπουλος τέως ευρωβουλευτής και ιστορικός των συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης.
  77. Τερματικός σταθμός της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Μίκρας που λειτούργησε από τις 2-2-1917 από τους Γάλλους κατά τον Α'Παγκόσμιο Πόλεμο για στρατιωτικές ανάγκες (Οι σιδηρόδρομοι στον Βορειοελλαδικό χώρο σελ.78-81)
  78. Σάββατο, 9 Σεπτεμβρίου 2017 Δείτε φωτογραφίες από το βαγόνι του μετρό Θεσσαλονίκης στην έκθεση Θεσσαλονίκης
  79. Δεν περιλαμβάνεται ο σχεδιασθείς σταθμός Καζίνο Regency μεταξύ Γεωπονικής και Αεροδρομίου
  80. ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ: «Το Μέτρο στη πόλη μας» με το πρώτο του βαγόνι. Συμμετοχή της Αττικό Μετρό Α.Ε. στην 83η Δ.Ε.Θ. 07 Σεπ 2018
  81. «Hitachi Rail» (PDF). www.ansaldobreda.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016. 
  82. https://www.voria.gr/article/eftase-sti-thessaloniki-o-protos-sirmos-tou-metro-foto.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  83. Βασιλική Τζεβελέκου (18-12-2013). «Και το ΣτΕ υπέρ βυζαντινών Θεσσαλονίκης». Εφημερίδα των Συντακτών. http://www.efsyn.gr/?p=159978. Ανακτήθηκε στις 18-12-2013. 
  84. Δημήτρης Κουγιουμτζόπουλος (11-12-2013). «ΣτΕ: Δε μετακινούνται τα αρχαία από το σταθμό «Βενιζέλου»!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-11. https://web.archive.org/web/20140411024310/http://www.egnatiapost.gr/index.php/thessaloniki/item/22421-%CF%83%CF%84%CE%B5-%CE%B4%CE%B5-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CF%8C-%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%B6%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%85. Ανακτήθηκε στις 18-12-2013. 
  85. Μετρό Θεσσαλονίκης: Πράσινο φως από το ΣτΕ για το σταθμό Βενιζέλου
  86. Βαρόμετρο Β. Ελλάδας "NGI"- Τα σημαντικότερα προβλήματα της περιοχής- Οι γνώμες για Ζέρβα- Τζιτζικώστα και βουλευτές
  87. "Μετρό Θεσσαλονίκης: Σταθμός Ανάληψη: Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις" Αρχειοθετήθηκε 2011-09-27 στο Wayback Machine., Δελτίο Τύπου Αττικό Μετρό Α.Ε. (12 Αυγούστου 2011).
  88. 88,0 88,1 Εφημ. Ελευθεροτυπία, Θα πάει το μετρό στο «Παπάφειο», 15/04/2011
  89. «Αλλαγή χάραξης της γραμμής του μετρό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2011. 
  90. Ιστοσ. Ελευθεριακής Συνδικαλιστικής Ένωσης Θεσσαλονίκης, Την Πέμπτη 5 Φλεβάρη σκοτώθηκε ο εργάτης του Μετρό Θεσσαλονίκης Βλαδίμηρος Μπαμπεντζίδης, 50 ετών, όταν ένα κομμάτι του γερανού ανύψωσης αποκολλήθηκε και τον καταπλάκωσε Αρχειοθετήθηκε 2012-03-05 στο Wayback Machine., 06 Φεβρουαρίου 2009
  91. Βασίλης Ιγνατιάδης, «Τους έβαζαν να μαζεύουν τον τοξικό υδράργυρο με τα χέρια» Αρχειοθετήθηκε 2012-03-18 στο Wayback Machine., Εφημερίδα Έθνος, 20/03/2012
  92. "Μετρό Θεσσαλονίκης: Ξεμπλόκαρε ο σταθμός της Βενιζέλου" Αρχειοθετήθηκε 2013-05-21 στο Wayback Machine., Εφημ. Αγγελιοφόρος, (Ηλ. έκδ.) (6 Ιουλίου 2012).
  93. Μυλόπουλος: Ο Θεσσαλονικιός που θέλει τραμ και να τελειώσει το Μετρό
  94. Θεσσαλονίκη: Περιοδεία Ζέρβα αύριο Πέμπτη στα έργα του Μετρό
  95. Το ΤΡΑΜ Χθες και σήμερα, Κοντοσόπουλος Ν., Ορφανουδάκης Δ., Πειραιάς 2001, σελ.52
  96. Bάζουν... ράγες για Πειραιά
  97. Στη στάση... μπλόκο ξανά το Mετρό της Θεσσαλονίκης
  98. Πιάνει δουλειά ο Ηρακλής στο Μετρό Θεσσαλονίκης
  99. «Εφημερίδα Μακεδονία-27/06/2017: Έφτασε η «Έλλη», έρχεται ο «Φρίξος»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2017. 
  100. "Κατασκευή Μετρό Θεσσαλονίκης: Πρόοδος έργου" Αρχειοθετήθηκε 2012-01-27 στο Wayback Machine., Ιστοσ. Αττικό Μετρό.
  101. «ΜΕΤΡΟ Ξαναπιάνουν δουλειά οι μετροπόντικες». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2014. 
  102. Σε μεγαλύτερο βάθος ο σταθμός «Βενιζέλου» στο Μετρό Θεσσαλονίκης
  103. «Γιάννης Α. Μυλόπουλος». www.facebook.com. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2018. 
  104. Newsroom (29 Δεκεμβρίου 2018). ««Εγκαίνια» με προεκλογικό… άρωμα στο μετρό Θεσσαλονίκης». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  105. Μέσα Μαΐου ο πρώτος συρμός του Μετρό - Παραδίδεται ο σταθμός Ευκλείδη
  106. Αυτοψία Καραγιάννη - Ταχιάου στα έργα του μετρό Θεσσαλονίκης
  107. Το μετρό Θεσσαλονίκης σε κίνηση για 1η φορά (VIDEO)
  108. Kαι τρίτη αίτηση κατά της απόσπασης των αρχαίων της Βενιζέλου στο ΣτΕ
  109. Μετρό Θεσσαλονίκης: Την άνοιξη τα δοκιμαστικά δρομολόγια
  110. Μετρό Θεσσαλονίκης: Μέσα Σεπτεμβρίου, στρωμένες οι ράγες
  111. Μπήκαν οι υπογραφές με τον ανάδοχο για την εκπόνηση της Μελέτης Ανάπτυξης του Μετρό Θεσσαλονίκης (ΜΑΜΘ). Τα σχέδια επέκτασης
  112. Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Αφιέρωμα στο Μετρό Θεσσαλονίκης[νεκρός σύνδεσμος], Περιοδ. Πολυμήχανο, Τεύχος 19, Ιούλιος 2007, σ. 18
  113. Oι σταθμοί
  114. "Θεσσαλονίκη: Στο φως οι θησαυροί της πόλης" Αρχειοθετήθηκε 2012-02-01 στο Wayback Machine., Αγγελιοφόρος (30 Ιανουαρίου 2012).
  115. "Μέθοδος επικάλυψης-εκσκαφής (Cover & Cut)" Αρχειοθετήθηκε 2010-12-03 στο Wayback Machine., Αττικό Μετρό Α.Ε.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι