Πλάτων Λέβσιν

Ο Πλάτων Β΄(29 Ιουνίου 1737 - 11 Νοεμβρίου 1812) ήταν Μητροπολίτης Μόσχας από το 1775 έως το 1812 και θεωρείται μέρος της Εποχή του Διαφωτισμού στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία .

Γεννήθηκε στο Τσασνίκοβο κοντά στη Μόσχα με το όνομα Πλάτων Λέβσιν ( ρωσικά: Платон Левшин‎‎), μέλος οικογένειας ενός ψαλμωδού. Εκπαιδεύτηκε στο σεμινάριο και στη Σλαβική Ελληνική Λατινική Ακαδημία της Μόσχας. Το 1757 διορίστηκε εκπαιδευτής ελληνικών και ρητορικής στην Ακαδημία αυτή και διακρίθηκε ως ρήτορας από τον άμβωνα. Εντός του έτους κλήθηκε να γίνει δάσκαλος ρητορικής στη Λαύρα Τρόιτσε-Σεργκίγεβα κοντά στη Μόσχα. Εκεί έγινε μοναχός, με το όνομα Πλάτων και το 1761 έγινε πρύτανης του ιεροσπουδαστηρίου της μονής. Ένα κήρυγμά του τον Οκτώβριο του 1762, προκάλεσε τόσο ευνοϊκή εντύπωση στην αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β που τον κάλεσε στην αυλή για να γίνει ο θρησκευτικός εκπαιδευτής του οκτάχρονου κληρονόμου της, Παύλου Πέτροβιτς του μετέπειτα Παύλου Α΄ της Ρωσίας. Εκεί ήρθε σε στενή επαφή με τον Βολταίρο και τους εγκυκλοπαιδιστές, χωρίς όμως να αλλάξει ούτε η πίστη ούτε ο χαρακτήρας του.

Ο Πλάτων παρέμεινε στη ρωσική αυλή, κερδίζοντας τον θαυμασμό ακόμη και του Βολταίρου, μέχρι τον γάμο του Παύλου με τη Μαρία Φεδορόβνα, κόρη του δούκα Ευγένιου της Βυρτεμβέργης, το 1773. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δημοσίευσε για χρήση από τον πρίγκιπα μαθητή του, το Ορθόδοξο Δόγμα: ήτοι Σύνοψις της χριστιανικής Θεολογίας. Ταυτόχρονα, επιτέθηκε στα ρωμαιοκαθολικά δόγματα, ενώ έκανε κριτική και στο Λουθηρανικό δόγμα της πανταχού παρουσίας και στη Μεταρρυθμιστική θεωρία του προκαθορισμού. Αυτή την κατήχηση ακολούθησε, ένα χρόνο αργότερα, το επόμενο κείμενό του: Προτροπή της Ορθόδοξης Ανατολικής Καθολικής Εκκλησίας του Χριστού στα πρώην παιδιά της, τώρα στο δρόμο προς το Σχίσμα, παρακαλώντας, αν και με μικρή επιτυχία, για επιεική μεταχείριση των διαφωνούντων με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Το 1768 ο Πλάτων έγινε μέλος της Ιεράς Συνόδου και το 1770 έγινε επίσκοπος του Τβερ, αν και παρέμεινε στην Αγία Πετρούπολη, όποτε έγινε ο θρησκευτικός εκπαιδευτής της νέας μεγάλης δούκισσας. Το 1775 ενθρονίστηκε αρχιεπίσκοπος Μόσχας και καθ 'όλη τη διάρκεια της βασιλείας της Αικατερίνης Β΄, του Παύλου και του Αλεξάνδρου Α' προώθησε επιμελώς τη θρησκευτική, ηθική, πνευματική και υλική ευημερία της αρχιεπισκοπής του, διατηρώντας εν τω μεταξύ μια αδιάκοπη λογοτεχνική δραστηριότητα.

Το 1775 εξέδωσε μια κατήχηση για χρήση από τον κλήρου και το 1776 μια σύντομη κατήχηση για παιδιά, καθώς και μια με τη μορφή διαλόγου, ενώ η σύντομη ιστορία του για τη Ρωσική Εκκλησία (1777) είναι η πρώτη συστηματική πραγματεία του στο είδος αυτό στη ρωσική γλώσσα. Το 1787 ο Πλάτων απρόθυμα δέχτηκε να γίνει μητροπολίτης Μόσχας. Επισκέφτηκε την πόλη αλλά σπάνια, ωστόσο, περνούσε το χειμώνα στο μοναστήρι Τρόιτσκυ και το καλοκαίρι στη Μονή Πέρερβα κοντά στη Μόσχα. Εκεί επέβλεψε προσωπικά τις σπουδές των φοιτητών, οι οποίοι περιελάμβαναν τρεις οι οποίοι προορίζονταν να τον διαδεχτούν ως αρχιεπίσκοποι Μόσχας.

Σε σύγκριση με τους προκατόχους του, ο Πλάτων ήταν μάλλον επιεικής προς τους Παλαιούς Πιστούς και τους επέτρεψε να δημιουργήσουν τα πρώτα παρεκκλήσια τους στη Μόσχα, ιδίως στο νεκροταφείο Πρεομπραζένσκογιε . Επισημοποίησε επίσης τη ρύθμιση, γνωστή ως Εντινοβέριε (Единоверие), που είχε εισαχθεί νωρίτερα από τον Αρχιεπίσκοπο Σλοβιάνσκ Νικηφόρο, η οποία επέτρεπε στις κοινότητες των Παλαιών Πιστών να ενταχθούν στην καθιερωμένη εκκλησία, διατηρώντας παράλληλα την παραδοσιακή μορφή λατρείας τους.

Ο Πλάτων έστεψε αυτοκράτορες και τον Παύλο Α΄ (1797) και τον Αλέξανδρο Α΄ (1801). αλλά παρά τις στενές και εγκάρδιες σχέσεις του με την αυλή διατήρησε μέχρι τέλους τη σταθερότητα και την ανεξαρτησία του. Λίγο πριν από το θάνατό του βοήθησε στην προετοιμασία για την ίδρυση της Ρωσικής Βιβλικής Εταιρείας που ιδρύθηκε το έτος κατά το οποίο πέθανε. Λίγο πριν από τον θάνατό του, ο Πλάτων έφυγε από τη Μόσχα, η οποία επρόκειτο να παραδοθεί στον Ναπολέοντα .

Το σύνολο του έργου του Πλάτωνα δημοσιεύθηκε στη Μόσχα σε είκοσι τόμους το 1779-1807. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των γραπτών ήταν κηρύγματα, από τα οποία υπάρχουν περίπου 500. Μια συνοπτική αγγλική μετάφραση της κατήχησης του Πλάτωνα έγινε από μια ελληνική έκδοση του ρωσικού πρωτοτύπου (Λονδίνο, 1867) και το κήρυγμά του εκφωνήθηκε κατόπιν αιτήματος της αυτοκράτειρας για τον εορτασμό της νίκης του Τσέσμα μεταφράστηκε επίσης στα αγγλικά (Λονδίνο, 1770).

Πηγές

• Το παρόν λήμμα περιέχει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Dalton, H. (1911). "Platon (Peter Levchin)". In Jackson, Samuel Macauley (ed.). New Schaff–Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge. 9 (third ed.). London and New York: Funk and Wagnalls. pp. 87–88.
•  Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press