Ελεύθερος Τύπος (εφημερίδα)

Ελεύθερος Τύπος

Τύπος	εφημερίδα
Ιδιοκτήτης	Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη Θεόδωρος Αγγελόπουλος Άρης Βουδούρης
Ίδρυση	1983
Γλώσσα	Ελληνικά
Έδρα	Αθήνα
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Το τελευταίο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας υπό τη διοίκηση Αγγελόπουλου, στις 22 Ιουνίου 2009.

Η αρχική σελίδα του ιστότοπου της εφημερίδας, μετά τις 29 Ιουνίου 2009.

Ο Ελεύθερος Τύπος είναι καθημερινή απογευματινή πολιτική εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας. Το 2009 η εφημερίδα σταμάτησε την κυκλοφορία της μετά από απόφαση του ζεύγους Αγγελοπούλου, για να πωληθεί μερικούς μήνες αργότερα στους Δ. Μπενέκο και Αλ. Σκαναβή.

1η περίοδος (1916-1927)

Αρχικά η έκδοσή της ξεκίνησε στις 14 Αυγούστου του 1916 από τον Ανδρέα Καβαφάκη με μια προσωρινή τετράμηνη διακοπή από 18 Νοεμβρίου μέχρι 15 Μαρτίου του 1917 κατά τα λεγόμενα τότε Νοεμβριανά. Συνέχισε την έκδοσή της και μετά τη δολοφονία του Α. Καβαφάκη το 1922, μέχρι που έπαψε να εκδίδεται τον Μάιο του 1927.

2η περίοδος (1963-1964)

Επανεκδόθηκε ως ημερήσια απογευματινή εφημερίδα στη δεκαετία του 1960, συγκεκριμένα το 1963-1964 και για ένα μόλις τρίμηνο, από τις 7 Οκτωβρίου 1963 μέχρι τις 13 Ιανουαρίου του 1964 από τους Χρ. Καβαφάκη και Χρ. Τεγόπουλο.

3η και 4η περίοδος (1983-σήμερα)

Το πρώτο φύλλο, η άνοδος, η πτώση και η γέννηση από τις στάχτες (1983-1989)

Από δε τον Απρίλιο 1983 άρχισε για τρίτη φορά η επανέκδοσή της ως απογευματινή ημερήσια εφημερίδα με εκδότη τον Άρη Βουδούρη και διευθυντή τον Ν. Κυριαζίδη. Από τότε η εφημερίδα κυκλοφορούσε αδιάλειπτα μέχρι τον Ιούνιο του 2009. Ήταν η δεύτερη ελληνική εφημερίδα που τυπώθηκε σε μικρό (ταμπλόιντ) σχήμα, μετά το Έθνος στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο Άρης Βουδούρης, ένας δραστήριος επιχειρηματίας και πρώην συνεταίρος του Σωκράτη Κόκκαλη, αποφάσισε να συνεχίσει την έκδοση μια παλιάς αριστερής εφημερίδας. Έτσι μαζί με την σύζυγό του, Λίλιαν αποφάσισαν να μπουν στο χώρο των εκδοτών. Οργάνωσαν την εφημερίδα από την αρχή, με τα δικά της κτίρια, πιεστήρια και όλες τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις. Είναι γνωστό, ότι μεγάλο μέρος των στελεχών της νέας εφημερίδας προερχόταν από την εφημερίδα «Απογευματινή».

Ο Άρης Βουδούρης, λέγεται πως ήταν ένας διορατικός άνθρωπος, αρκετά επιτυχημένος επιχειρηματίας, με υψηλές χρηματικές απολαβές. Όσον αφορά τις πολιτικές του πεποιθήσεις, οι καταβολές του προέρχονταν από την πλευρά της αριστεράς. Η σύζυγός του Λίλιαν Βουδούρη, αδελφή του γνωστού σκηνοθέτη Λεωνίδα Τριβιζά, ήταν μια ιδιαίτερα έξυπνη και δοτική γυναίκα.

Στο παρελθόν είχαν κάνει απόπειρα να ανοίξουν μια άλλη εφημερίδα στην Θεσσαλονίκη, της οποίας, όμως, η πορεία, έληξε άδοξα. Αυτή τη φορά, έχοντας και την σχετική εμπειρία, προσπάθησαν να αποφύγουν τα λάθη του παρελθόντος. Οι δυο τους φιλοδοξούσαν να στήσουν μια εφημερίδα με γερά θεμέλια. Ένα έντυπο που να αγγίζει το τέλειο, τόσο δημοσιογραφικά όσο και σε τεχνική υποδομή.Στην αρχή έγινε εξαγορά μιας επιτροπής από τον Βουδούρη, που είχε συσταθεί για την κατασκευή σχολείου στην περιοχή του Αλίμου. Αγόρασε, σχετικά φθηνά ένα τεράστιο οικόπεδο στο Άνω Καλαμάκι. Εκεί, στη θέση του σχολικού συγκροτήματος, χτίστηκε το κτίριο της εφημερίδας. Και ήταν διαμορφωμένο κάπως έτσι:

Στα υπόγεια βρίσκονταν οι αποθήκες χαρτιού, στο ισόγειο το πιεστήριο, στον πρώτο όροφο τα γραφεία των δημοσιογράφων και η τότε καινούργια «φωτοσύνθεση».  Υπήρχε, ακόμη, κλιματισμός και ένα τεράστιο πάρκινγκ. Με λίγα λόγια, ο χώρος πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις για μια εργασία με ποιότητα και ιδανικές συνθήκες. Τοποθετήθηκε ένα υπερσύγχρονο για την εποχή πιεστήριο ΜΑΝ, με δυνατότητα εκτύπωσης 80 σελίδων ταμπλόιντ, οι 24 τετράχρωμες. Αργότερα τα πιεστήρια ενισχύθηκαν και αυξηθήκαν οι δυνατότητες της έγχρωμης εκτύπωσης.

Την ημέρα της έκδοσης του πρώτου φύλλου της εφημερίδας, εκτυλίχθηκε μια σκηνή μπροστά στα πιεστήρια, που όσοι ήταν τότε παρόντες, δεν πρόκειται να ξεχάσουν ποτέ. Η Λίλιαν Βουδούρη, φιλούσε με λαχτάρα και γεμίζοντας δάκρυα το πρώτο φύλλο. Αυτό μαρτυρούσε την αγάπη και το δέσιμο που είχαν, και η ίδια αλλά και ο σύζυγός της, στην εφημερίδα, το πόσο πολύ ήθελαν την ύπαρξή της και με πόσο μεράκι τα είχαν όλα διαμορφώσει.

Το δημοσιογραφικό δυναμικό, αξεπέραστο. Το διαμάντι της δημοσιογραφίας, ο Χρήστος Πασαλάρης και ακολουθούν ο Γιάννης Βούλτεψης, ο Γιώργος Γαβαλάς και ο Ανδρέας Μπόμης. Μαζί τους ήρθαν και κάποιοι νέοι τότε δημοσιογράφοι. Η Αγγελική Νικολούλη και ο Πέτρος Καρσιώτης, ανέλαβαν το αστυνομικό ρεπορτάζ, ενώ η Σοφία η Βούλτεψη το εξωτερικό δελτίο. Ο Γιάννης Ντάσκας έκανε το επαρχιακό ρεπορτάζ.

Η εφημερίδα πήρε φόρα και προχωρούσε δυναμικά και πρωτοποριακά. Μέχρι και τη δική της σχολή δημοσιογραφίας έφτιαξε με τον παλαίμαχο δημοσιογράφο Κάρολο Μπρούσαλη. Προσέλαβε νέους δημοσιογράφους, «μικρούς», από σχολές δημοσιογραφίας, τους εκπαίδευσε και τους έριχνε αμέσως στην αναζήτηση της είδησης. Ο Ελεύθερος Τύπος είχε, από το ξεκίνημά του, ένα μοναδικό, πολυάριθμο τμήμα ελεύθερου ρεπορτάζ.

Φυσικά, δεν ήταν όλα αγγελικά πλασμένα. Οπουδήποτε μπαίνουν στη μέση συμφέροντα, δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτη αρμονία. Η γραμμή της εφημερίδας ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τα συμφέροντα των εκδοτών. Στο ξεκίνημα θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει την εφημερίδα, ουδέτερη, κάπως πιο αντικειμενική. Μετά από δύο μήνες, άρχισαν να γίνονται εμφανείς οι πρώτες κατευθυντήριες γραμμές.

Η εφημερίδα μέσα από τους τίτλους και το περιεχόμενο ορισμένων θεμάτων της, πριμοδοτεί το ΠΑΣΟΚ. Ήταν η περίοδος που ο Ανδρέας Παπανδρέου μεσουρανούσε. Τότε ο Άρης Βουδούρης είχε παραγγείλει τη μηχανή εξαγωγής λιγνίτη της Μεγαλόπολης. Τελικά η συμφωνία ναυάγησε και αυτό στάθηκε αρκετό για να αλλάξει η πολιτική κατεύθυνση της εφημερίδας και να στραφεί προς τα δεξιά.

Στο σημείο αυτό είναι που ο Βουδούρης, για πρώτη φορά, χωρίς να έχει δημοσιογραφικές ή τεχνικές γνώσεις, αρχίζει να επεμβαίνει έντονα, στο περιεχόμενο και στην κυκλοφορία της εφημερίδας,. Περνάει στον έλεγχο των σελίδων, στις αλλαγές τίτλων ή θεμάτων και γι? αυτό δεν αργεί να έρθει σε σύγκρουση με Πασαλάρη και Βούλτεψη, οι οποίοι δύσκολα δέχονταν παρεμβάσεις. Αυτό το κλίμα ασυνεννοησίας, θα οδηγήσει σε λίγο, στην αποχώρηση ολόκληρου του δημοσιογραφικού δυναμικού. Ο Ελεύθερος Τύπος αδειάζει. Ήταν καλοκαίρι, μόλις λίγους μήνες μετά από την πρώτη έκδοση.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Βουδούρης συγκρούεται και με τους τεχνικούς που στρατοπέδευσαν έξω από την πύλη της εφημερίδας, στον Άλιμο. Όσο για την κυκλοφορία της εφημερίδας, από είκοσι μέχρι και τριάντα χιλιάδες φύλλα που είχε κάνει επί Πασαλάρη, κάνει ελεύθερη πτώση στα τρεις χιλιάδες φύλλα. Καταστροφή με όλη της σημασία της λέξης.

Ίσως να ήταν ακόμα μια αποτυχημένη προσπάθεια για να γίνει εκδότης. Ίσως να έπρεπε να τα παρατήσει αυτή τη φορά. Για πολλούς, αν βρίσκονταν στην θέση του Βουδούρη, αυτή θα ήταν η καλύτερη και πιο λογική απόφαση. Εκείνος, όμως, παρά την κακή κατάσταση στην οποία είχε φέρει την εφημερίδα, δεν σκέφτηκε να τα παρατήσει. Αυτό που σχεδίαζε τώρα ήταν να αναστηλώσει την εφημερίδα.

Αποφάσισε, όμως, αυτή τη φορά να μην στηριχτεί σε γνωστά, ηχηρά ονόματα, αλλά σε αφανείς «ήρωες» δημοσιογράφους. Στους νέους, που μπορεί να μην έχουν την εμπειρία, όμως είναι δραστήριοι, εύστροφοι και βγάζουν όλη τη δουλειά. Αυτή του η κίνηση για πολλούς, ήταν και η αιτία που ο Ελεύθερος Τύπος έγινε μεγάλη εφημερίδα. Το ότι επέλεξε εκείνους που πραγματικά άξιζαν, τον δικαίωσε.

Η εφημερίδα ξεκινάει από την αρχή και με διαφορετικό σύστημα δουλειάς. Ο Βουδούρης δίνει την πολιτική γραμμή και οι δημοσιογράφοι βγάζουν τα θέματα, προτείνουν τίτλους και διαμορφώνουν την εφημερίδα. Βέβαια, στη νέα του προσπάθεια, βοήθησε και η ανασύνταξη της δεξιάς από τη μια και από την άλλη το αντί ?πασοκικό κλίμα που υπήρχε τότε. Η εφημερίδα έχει φτάσει τα 120.000 φύλλα σε πανελλαδική βάση.

Εκείνη την εποχή προσλαμβάνεται στην εφημερίδα, ο Δημήτρης Ρίζος, ο οποίος δεν άργησε να αποδειχθεί ως ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Το πρόσωπό του ταυτίστηκε με την εφημερίδα και εξέφραζε ιδανικά τους δεξιούς. Η στήλη του είχε τον τίτλο «Ανάδελφος Τύπος». Τα σχόλιά του ήταν πάντα αιχμηρά και στόχευαν το ΠΑΣΟΚ και την κεντροαριστερά γενικά. Ο λόγος του απλός αλλά εύστοχος, εξέφραζε ιδανικά τους αναγνώστες της δεξιάς παράταξης. Η επιτυχία του Ελεύθερου Τύπου ήταν πλέον πραγματικότητα, φτάνοντας τα διακόσιες πενήντα χιλιάδες φύλλα και παραπάνω.

Ο Βουδούρης ήταν στις δόξες του. Στο γραφείο του, δεχόταν πολιτικούς από τη Νέα Δημοκρατία με μεγάλη σχολαστικότητα, κάνοντας επιλογές. Άλλους τους δεχόταν υπό όρους, σε άλλους δεν εμφανιζόταν καθόλου, ενώ υπήρχαν κάποιοι με τους οποίους δεν ήθελε καμιά επαφή.

Στο σκάνδαλο Κοσκωτά, ο Ελεύθερος Τύπος ήταν η εφημερίδα που πρωταγωνιστούσε με την αποκλειστική συνέντευξη του ίδιου του Κοσκωτά στον Δημήτρη Ρίζο, μέσα στην αμερικανική φυλακή όπου τον κρατούσαν.

Άλλο ένα μεγάλο θέμα που κάλυψε ο Ελεύθερος Τύπος ήταν εκείνο με τα «πάμπερς» και παρουσίασε στο ειδικό δικαστήριο τα δύο επώνυμα κουτιά με τον δικαστικό του συντάκτη, Χρήστο Κυρίτση. Δεν έλειψαν βέβαια και οι σκληροί χαρακτηρισμοί. Το καλοκαίρι του 1989, ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν δίστασε να αποκαλέσει την εφημερίδα του Βουδούρη, «πατσαβούρα»! Όμως, αδιαμφισβήτητα, εκείνη η περίοδος θα ήταν η καλύτερη του Ελεύθερου Τύπου σε ολόκληρο τον βίο του.

Τέλος εποχής (1989-1990)

Μεγάλο χτύπημα για τον Άρη Βουδούρη αποτέλεσε χωρίς αμφιβολία, ο ξαφνικός θάνατος της γυναίκας του Λίλιαν, που εκτός από σύντροφος της ζωής του, ήταν και η ψυχή της εφημερίδας. Η απώλεια έφερε εμφανή προβλήματα στην συμπεριφορά του Βουδούρη. Άλλαξε αρκετά, αργούσε να πάει στην εφημερίδα, έγινε οξύθυμος και τσακωνόταν πολλές φορές με τα στελέχη, που κάποτε του είχαν στήσει από την αρχή την εφημερίδα.

Αυτό θύμιζε την εποχή των συγκρούσεων με τον Πασαλάρη. Τώρα, όμως, δεν υπήρχε μέλλον για αποκατάσταση σχέσεων ή για λήψη νέων αποφάσεων. Ένα μεσημέρι, ο Άρης Βουδούρης, ενώ οδηγούσε προς την εφημερίδα, σκοτώθηκε και ο Ελεύθερος Τύπος, έμεινε ολοκληρωτικά ορφανός. Αυτό ήταν το τέλος μιας πολυτάραχης εποχής, με έντονα συναισθήματα, συγκινήσεις, δόξα, μεγάλες επιτυχίες, αποτυχίες και συγκρούσεις.

Τα καινούργια πρόσωπα, τα νέα δεδομένα και η πτώση της κυκλοφορίας (1990-2006)

Το δημοσιογραφικό κομμάτι της διοίκησης του Ελεύθερου Τύπου, ανέλαβαν μέσα από συνοπτικές διαδικασίες, ο Δημήτρης Ρίζος, ο Γιώργος Κύρτσος, ο Γιάννης Ταμπάκης, ο Ευάγγελος Μυγδάλης, και ο Χρήστος Μουλίνος, ενώ το υπόλοιπο «σώμα» της εφημερίδας πέρασε στο ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη. Ο πρόεδρος του ιδρύματος ήταν πολιτικό πρόσωπο, το οποίο είχε ορίσει η Ρηγίλλης. Ήταν, πλέον, προφανές, πως ο Ελεύθερος Τύπος είχε χάσει την παλιά «αρχοντιά» του.

Η εφημερίδα άρχισε να κατρακυλάει, ιδιαίτερα μετά την άνοδο της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία. Με πρόσωπα, κυρίως ενδοκυβερνητικά, να παίρνουν θέση στο περιεχόμενο του εντύπου, χωρίς δημοσιογραφική οπτική και κυρίως, χωρίς μεράκι, χωρίς αγάπη γι? αυτό. Οι αναγνώστες ήταν, φυσικά, εκείνοι που μπορούσαν να αντιληφθούν άμεσα την έλλειψη της παλιά ποιότητας και απαντούσαν σε αυτή με την απουσία τους.

Η πτώση της κυκλοφορίας έφερε, εκτός από δυσαρέσκεια και γκρίνιες, πολλές αλλαγές. Ο Δημήτρης Ρίζος, παύει να βρίσκεται στο δυναμικό της εφημερίδας, αν και ήταν μέλος του Ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη. Την ίδια τύχη είχαν και άλλοι συντάκτες. Έτσι, ο Ρίζος, μαζί με τον Μήτση έφτιαξαν τη δική τους εφημερίδα, τον Αδέσμευτο Τύπο.

Το 1996, τον έλεγχο του Ελεύθερου Τύπου αναλαμβάνουν, οι Γιώργος Κύρτσος, Γιάννης Ταμπάκης και Χρήστος Μουλίνος. Παρ' όλα αυτά δεν κερδίζει αναγνώστες. Η εφημερίδα έχει χάσει έδαφος και δεν ανακάμπτει με τίποτα. Έρχεται σύντομα ο καιρός που ο Κύρτσος παίρνει τον απόλυτο έλεγχο του εντύπου. Γίνεται, δηλαδή, ο Γενικός Διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου. Ενός Ελεύθερου Τύπου, αποκαμωμένου από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα, χρεωμένου από τα  δάνεια που παίρνει για να επιβιώσει.

Το Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη, η ύπαρξη του οποίου οφείλεται χρηματικά, καθαρά από την άλλοτε «χρυσή» εφημερίδα, το μόνο που θέλει είναι να ξεφορτωθεί το βάρος του αποτυχημένου εντύπου. Ο Κύρτσος, προσπαθεί μα ούτε εκείνος τα καταφέρνει. Δεν βγαίνει αλώβητος. Συγκρούεται με τον Καραμανλή, ενώ κάποιοι τον θεωρούν κύριο υπεύθυνο για την αποτυχία της εφημερίδας. Αποχωρεί, η μάλλον τον απομακρύνουν.

Από το καλοκαίρι του 2002 και έπειτα δεν υπάρχουν αξιόλογες λεπτομέρειες, ενέργειες, ή αποτελέσματα. Η μετά-Κύρτσου εποχή σηματοδοτείται με την ολική κατάρρευση του Ελεύθερου Τύπου και την πλήρη αποδιοργάνωση.

Το ζεύγος Αγγελοπούλου, οι ριζικές αλλαγές και το τέλος του Ελεύθερου Τύπου (2006-2009)

Η τελευταία πράξη σε αυτή την πολυτάραχη πορεία, έρχεται να γραφτεί από την Γιάννα Αγγελοπούλου, το 2006. Η εφημερίδα που έμοιαζε πια να αργοπεθαίνει, πήρε μια μικρή παράταση ζωής. Μια παράταση που τελικά, αν και ελπιδοφόρα στην αρχή, θα κρατούσε μόλις τρία χρόνια. Η εφημερίδα ενισχύθηκε χρηματικά, άλλαξε ξανά και ξανά διευθυντές, συντάκτες, χαρτί. Η συνεχής εναλλαγή προσώπων αποδείχτηκε αυτοκαταστροφική.

Η νέα ιδιοκτησία προσπάθησε να φέρει πίσω την εικόνα του παλιού Ελεύθερου Τύπου. Για άλλη μια φορά δεν τα κατάφερε. Η παραδοσιακά δεξιά εφημερίδα, μετέβαλε συνεχώς πολιτική γραμμή και ύφος, κάτι που δυσαρεστούσε τους δεξιούς της αναγνώστες.

Εκείνο το διάστημα τα στελέχη της εφημερίδας κλήθηκαν να συνεργαστούν με τους Ισπανούς και την εταιρεία Innovation. Αυτή η συνεργασία θα άλλαζε τον Ελεύθερο Τύπο εντελώς, με την ελπίδα ότι η αλλαγή αυτή θα φέρει επιτέλους την ανάκαμψη. Τα σχέδια ναυάγησαν. Τα χειρότερα ήρθαν με την οικονομική κρίση. Οι υπόλοιπες επιχειρηματικές δραστηριότητες του Θεόδωρου Αγγελόπουλου δέχθηκαν σημαντικό πλήγμα από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση. Οι παροχές σταμάτησαν και η ζημία στην εφημερίδα, ανήλθε κάπου στα 60 εκατομμύρια ευρώ μέσα σε δύο χρόνια (2007-2009). Αυτό ήταν.

Η επιστροφή του Ελεύθερου Τύπου στα περίπτερα (Νοέμβριος 2009-σήμερα)

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2009, έγινε γνωστό πως άλλαξε επίσημα ιδιοκτήτες ο Ελεύθερος Τύπος. Οι τίτλοι της καθημερινής εφημερίδας, της κυριακάτικης έκδοσης (Ελεύθερος Τύπος, Τύπος της Κυριακής) και της διαδικτυακής πύλης της εφημερίδας περιήλθαν στην κυριότητα των Δ. Μπενέκου - Αλ. Σκαναβή. Τα έσοδα από την πώληση των τίτλων διανεμήθηκαν από την οικογένεια Αγγελόπουλου στους πρώην εργαζόμενους του εκδοτικού συγκροτήματος, ενώ το πρώτο φύλλο της εφημερίδας υπό τη νέα διεύθυνση κυκλοφόρησε στις 9 Νοεμβρίου 2009.

Πηγή

• Α. Ζαούσης, Κ. Στράτος «Οι εφημερίδες», εκδόσεις Γνώση, σελίδες 69 - 71.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ελεύθερος Τύπος: Η επίσημη ιστοσελίδα της εφημερίδας.
• Ο "ΕΤ" μέσα από τα πρωτοσέλιδα του, News 24/7
• Από τον Βουδούρη στην Αγγελοπούλου, zougla.gr