|
[[File:Locator map Byzantion.PNG|thumb|Η τοποθεσία του Βυζαντίου]]
[[Αρχείο:Map_greek_sanctuaries-el.svg|link=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Map_greek_sanctuaries-el.svg|thumb|300x300px|Χάρτης{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }} με τις κύριες εορτές και ιερά στην [[αρχαία Ελλάδα]]. Στην κορυφή διακρίνεται η τοποθεσία της πόλης του Βυζαντίου.]]
Το '''Βυζάντιο''', ή '''Βυζαντίς''', ήταν [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαία ελληνική]] αποικία που ιδρύθηκε στο μυχό του [[Κεράτιος κόλπος|ΚεράτουΚεράτιου κόλπου]] και των στενών του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]], στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η [[Κωνσταντινούπολη]]. Η ονομασία της πόλης παραπέμπει σε θρακική ονοματολογία<ref name="oxford">Alexander P. Kazhdan (ed.), ''The Oxford Dictionary of Byzantium'', Vol. I, Oxford University Press, USA, 1991, λήμμα "Byzantion", σ. 344</ref>, ενώ σύμφωνα με τον [[Πλίνιος ο πρεσβύτερος|Πλίνιο τον Πρεσβύτερο]], η τοποθεσία ονομαζόταν παλαιότερα Λύγος<ref>Πλίνιος, Φυσική Ιστορία, 4.46</ref>. O επικρατέστερος ιδρυτικός μύθος του Βυζαντίου παραδίδεται από τον [[Στράβων|Στράβωνα]] στα ''Γεωγραφικά'', σύμφωνα με τον οποίο η πόλη ιδρύθηκε το 658/7 π.Χ. από [[Μεγαρείς]] αποίκους, με επικεφαλής τον [[Βύζας|Βύζαντα]], από τον οποίο και πήρε το όνομά της. Ο μυθικός ήρωας [[Βύζας]] θεωρείται γιος του βασιλιά Νίσου από τα [[Μέγαρα]] ή γιος του Ποσειδώνα και της Κερόεσσας<ref>Προκόπιος, ''Περί Κτισμάτων'', Α. 5</ref>, κόρης της Ιούς και του Δία, την οποία η μητέρα της γέννησε στον Κεράτιο κόλπο. Άλλη εκδοχή εμφανίζει τον Βύζαντα ως γιο της νύμφης Σεμέστρας<ref name="oxford"/>. Ο Βύζας αναφέρεται μαζί με τους Άντες στο χρονογράφημα ''[[Παραστάσεις σύντομοι χρονικαί]]'' (8ος-9ος αι.) και εικάζεται ότι πιθανός συνδυασμός των δύο ονομάτων οδήγησε στο τοπωνύμιο ''Βυζάντιον''<ref name="oxford"/>. Για τη χρονολογία ίδρυσης της πόλης υπάρχουν αρκετές εκδοχές, με επικρατέστερη εκείνη του 660 ή 659 π.Χ.<ref name="EME">Καμάρα Αφροδίτη, «Βυζάντιον (Αρχαιότητα)», 2008, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=10949></ref>. Λαμβάνοντας υπόψη τη μακραίωνη ιστορία της πόλης, στη διάρκεια της οποίας καταστράφηκε και χτίστηκε εκ νέου αρκετές φορές, οι αρχαιολογικές μαρτυρίες διακρίνονται με δυσκολία στο χώρο της σύγχρονης [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολης]]. Στα κατάλοιπα της αρχαίας πόλης ανήκει ο «κίονας των Γότθων», μνημείο που πιθανώς αντικατέστησε προηγούμενο άγαλμα του Βύζαντα και βρίσκεται μεταξύ του [[Τοπ Καπί]] και των θαλάσσιων τειχών, όπως και [[κεραμική|κεραμικά]] αντικείμενα, τα πρωιμότερα από τα οποία χρονολογούνται στον 7ο αιώνα π.Χ.<ref name="EME"/>.
== Ιστορία ==
|
