Γιώργος Τσαρουχάς

Γιώργος Τσαρουχάς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1912 Αδριανούπολη
Θάνατος	9  Μαΐου 1968
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Καβάλας) Νομάρχης Καβάλας

Ο Γιώργος Τσαρουχάς (1912 - 9 Μαΐου 1968) ήταν Έλληνας αντιστασιακός, βουλευτής της ΕΔΑ και ένας από τους πρωτεργάτες του αντιδικτατορικού αγώνα ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών. Πέθανε κατά τη διάρκεια βασανιστηρίων, μετά τη σύλληψή του από τη χούντα.

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1912 στην περιοχή της Αδριανούπολης και το 1924, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στο χωριό Δρυινοχώρι, κοντά στην Καρπερή Σερρών. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης, από όπου όμως αποβλήθηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, για ένα χρόνο, εξαιτίας της συνδικαλιστικής του δράσης και για τη συμμετοχή του στο ΚΚΕ. Μετά τη λήξη της αποβολής του, πήρε μεταγραφή στη Νομική Αθηνών, από όπου αποφοίτησε.

Πήρε μέρος στον πόλεμο του '40 ως εθελοντής, κατά τη διάρκεια της κατοχής έγινε γραμματέας του ΕΑΜ Ανατολικής Μακεδονίας και μετά την απελευθέρωση διορίστηκε νομάρχης Καβάλας. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου συνελήφθη, καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκιση από τα Έκτακτα Στρατοδικεία της εποχής και εξορίστηκε στη Γυάρο. Αφέθηκε ελεύθερος το 1951, συνελήφθη όμως ξανά δύο χρόνια αργότερα και εξορίστηκε εκ νέου, αυτή τη φορά στον Αη Στράτη. Τελικά αφέθηκε ελεύθερος το 1961 και αφού μετέβη στη Μόσχα για να υποβληθεί σε θεραπεία στο μάτι (όπου είχε μόνιμο πρόβλημα), επέστρεψε στην Ελλάδα και στις εκλογές του 1961 εκλέχτηκε βουλευτής με την ΕΔΑ.

Στις 27 Μαΐου του 1963, το βράδυ της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, ο Γιώργος Τσαρουχάς δέχτηκε και αυτός επίθεση, ενώ κατευθυνόταν στην αίθουσα που θα μιλούσε ο Λαμπράκης, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί στο κεφάλι και να μεταφερθεί αιμόφυρτος στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύτηκε 29 ημέρες. Ήταν δε βασικός μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη των δολοφόνων του Λαμπράκη. Μετά την επιβολή της δικτατορίας το 1967, ανέλαβε επικεφαλής της αντιδικτατορικής οργάνωσης Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ) Θεσσαλονίκης και της παράνομης κομματικής οργάνωσης του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη. Τάχθηκε δε με το μέρος του γραφείου εσωτερικού του κόμματος και εναντίον της 12ης Ολομέλειας του ΚΚΕ που έγινε το 1968 και όπου οι διαφωνούντες θεώρησαν ότι εγκαταλείφθηκε ο επαναστατικός χαρακτήρας του κόμματος.

Η δολοφονία του

Στις 10 Μαΐου του 1968 δημοσιεύτηκε στον τύπο η είδηση ότι ο κομμουνιστής Γιώργος Τσαρουχάς συνελήφθη ενώ πήγαινε από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα και ότι πέθανε από καρδιακή προσβολή.

Όμως κατά την ανάκριση που διεξήχθη μετά την πτώση της δικτατορίας, ο ανακριτής Ηλιάδης βρήκε στη θυρίδα της Σήμανσης ένα φιλμ από το οποίο προέκυψε ότι ο Τσαρουχάς είχε υποστεί βασανιστήρια μετά από τη σύλληψή του. Επρόκειτο για φωτογραφίες του κακοποιημένου σώματος του νεκρού πια βουλευτή,στις οποίες φαίνονταν τα μαστιγώματα στην πλάτη, τα πρησμένα κάτω άκρα και κυρίως τα χτυπήματα στο εσωτερικό των μηρών που, σύμφωνα με γιατρούς που είδαν τις φωτογραφίες, πρέπει να ήταν τα μοιραία.

Ο Τσαρουχάς κατά τη σύλληψή του,είχε πάνω του ένα σημείωμα με την τελευταία απόφαση της κομματικής οργάνωσης Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ,το οποίο πρόλαβε να καταπιεί. Το σημείωμα αυτό βρέθηκε κατά την νεκροψία-νεκροτομή και φωτοτυπία του συμπεριελήφθη στη δικογραφία για την υπόθεση Τσαρουχά και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Θεσσαλονίκη στις 10 Μαΐου 1979. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους έγινε η δίκη για τη δολοφονία του Τσαρουχά, όπου κατηγορούμενοι ήταν οι Στέφανος Καραμπέρης, Φωκίων Καραπάνος, Δημήτριος Σταματόπουλος και Δημήτριος Τασόπουλος, αξιωματικοί της αστυνομίας που η χούντα είχε παρασημοφορήσει για τη σύλληψη του Τσαρουχά. Καταδικάστηκαν σε μικρές ποινές φυλάκισης.

Μνήμη

• Το όνομα του αγωνιστή φέρει οδός στην προσφυγική γειτονιά Ροδοχώρι των Συκεών Θεσσαλονίκης.
• Ο Χώρος Μνήμης της Αντιδικτατορικής Αντίστασης εγκαινιάστηκε το 2017 και στεγάζεται μόνιμα σε αίθουσα του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Ο χώρος επιλέχθηκε διότι το κτίριο του σημερινού Μουσείου αποτελούσε κατά την περίοδο της χούντας τον χώρο ανακρίσεων και βασανιστηρίων της δικτατορικής ΚΥΠ. Στο κτήριο αυτό μαρτύρησαν πολλοί αντιστασιακοί πολίτες και στρατιωτικοί και στον χώρο αυτό βασανίστηκε και δολοφονήθηκε στις 9 Μαΐου 1968 το κορυφαίο στέλεχος του αντιδικτατορικού αγώνα και βουλευτής της ΕΔΑ Γιώργης Τσαρουχάς.
• Το 2010 βρέθηκαν στα υπόγεια του δικαστικού μεγάρου Θεσσαλονίκης δύο χαρτόκουτα με τα ματωμένα ρούχα των βουλευτών της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη και Γιώργη Τσαρουχά, που είχαν αποθηκευθεί εκεί ως πειστήρια για τις δίκες των δύο εγκλημάτων. Άγνωστοι παρέδωσαν τα κουτιά στα γραφεία της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων στη Θεσσαλονίκη και το 2019 τα ρούχα παραδόθηκαν στο εργαστήριο συντήρησης υφασμάτων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου για να συντηρηθούν και να διασωθούν από τη φθορά.

Πηγές

• Ε-Ιστορικά (ένθετο εφημερίδας Ελευθεροτυπία), Πολιτικές δολοφονίες-μέρος τρίτο 22 Ιανουαρίου 2004
• Καθημερινός Παρατηρητής, εφημερίδα Σερρών, 5/5/2009
• Σπύρος Κουζινόπουλος, Οι μεγάλες πολιτικές δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα, εκδόσεις ΙΑΝΟΣ, Θεσσαλονίκη 2013