Βενετική Δημοκρατία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ - συνδ σε αρχείο που διαγράφηκε |
fix |
||
| Γραμμή 6: | Γραμμή 6: | ||
| έτος_έναρξη = 697 |
| έτος_έναρξη = 697 |
||
| έτος_λήξη = 1797 |
| έτος_λήξη = 1797 |
||
| εικόνα_σημαία = Flag of |
| εικόνα_σημαία = Flag of Republic of Venice (1659-1675).svg |
||
| σημαία = Σημαία |
| σημαία = Σημαία |
||
| εικόνα_θυρεός = Coat of Arms of the Republic of Venice.svg |
| εικόνα_θυρεός = Coat of Arms of the Republic of Venice.svg |
||
Έκδοση από την 13:16, 27 Σεπτεμβρίου 2020
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Γαληνοτάτη Βενετική Δημοκρατία Serenìsima Repùblica Vèneta (Σερενίσιμα Ρεπούμπλικα Βένετα) | ||||||
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 Η Βενετική Δημοκρατία το 1789
| ||||||
| Πρωτεύουσα | Ηράκλεια (697–742) Μαλαμόκκο (742–810) Βενετία (810–1797) | |||||
| Γλώσσες | Ιταλική Βενετική Λατινική | |||||
| Θρησκεία | Καθολικός Χριστιανισμός Ορθόδοξος Χριστιανισμός | |||||
| Πολίτευμα | Κοινοβουλευτική ολιγαρχική εμπορική δημοκρατία | |||||
| Δόγης | ||||||
| - | 697-717 (πρώτος) | Πάολο Λούτσιο Αναφέστο | ||||
| - | 1789-1797 (τελευταίος) | Λουντοβίκο Μανίν | ||||
| Ιστορία | ||||||
| - | Ίδρυση | 2 Απριλίου 697 | ||||
| - | Άλωση της Κωνσταντινούπολης | 1204 | ||||
| - | Ναυμαχία της Ναυπάκτου | 1571 | ||||
| - | Συνθήκη του Πασάροβιτς | 1718 | ||||
| - | Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο | 12 Μαΐου 1797 | ||||
| Νόμισμα | Βενετικό δουκάτο Βενετική λίρα | |||||
| Σήμερα |  Ιταλία  Ελλάδα  Κύπρος  Κροατία  Ουκρανία  Μαυροβούνιο  Τουρκία  Σλοβενία  Αλβανία
| |||||
.svg)
Η Γαληνοτάτη Βενετική Δημοκρατία (Βενετικά: (Serenìsima) Repùblica Vèneta ή Repùblica de Venesia, Ιταλικά: Serenissima Repubblica di Venezia) υπήρξε ανεξάρτητο κράτος με πρωτεύουσα την πόλη της Βενετίας στην βορειοανατολική Ιταλία. Επιβίωσε για πάνω από χίλια χρόνια, από τα τέλη του 7ου αιώνα ως το 1797 και αποτέλεσε σημαντικό οικονομικό και εμπορικό κέντρο κατά τον ύστερο Μεσαίωνα και την Αναγέννηση.
Ιστορία
Η περιοχή όπου βρίσκεται η πόλη της Βενετίας ήταν ένα σύνολο από μικρές λιμνοθάλασσες, που αποτέλεσαν φυσικό οχυρό κατά των βαρβαρικών επιδρομών των Ούννων και των Λομβαρδών, καθώς η επιρροή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά τον 6ο και 7ο αιώνα σταδιακά έφθινε. Κάποια στιγμή τον 8ο αιώνα, λέγεται ότι οι κάτοικοί της, οι Ενετοί (αρχικά δασυνόμενη - "Ἑνετοί" - η λέξη προφερόταν "Βενετοί"), εξέλεξαν τον πρώτο τους ηγέτη, τον Ούρσους, ο οποίος εγκρίθηκε από το Βυζάντιο με την απονομή των τίτλων του Υπάτου και του Δούκα και διετέλεσε πρώτος Δόγης της Βενετίας (αν και άλλες πηγές αναφέρουν ως πρώτο Δόγη τον Ανάφηστο Παυλίκιο (Anafestus Paulicius) το 697).
Η Βενετία άρχισε να αποκτά μεγάλη οικονομική επιρροή στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο από τον 12ο αιώνα. Τα πρώτα προνόμια από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία τα απέκτησε επί Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτάνου, όμως από την εποχή των Κομνηνών η επικράτηση υπήρξε αναμφισβήτητη.
Κατά τον 13ο αιώνα η Δημοκρατία της Βενετίας ήταν η κατεξοχήν ηγεμονική εμπορική δύναμη της Μεσογείου, ιδίως μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης κατά την Δ' Σταυροφορία (1204), επιχείρηση στην οποία έπαιξε ουσιαστικό ρόλο. Ιθύνοντες ήταν μεγαλέμποροι και άλλοι ισχυροί του χρήματος, οι οποίοι επιδείκνυαν μεγάλο ενδιαφέρον για την επικράτηση των οικονομικών συμφερόντων και εκτός Ιταλίας. Στη βάση της πολιτικής αυτής, η Βενετία, ήδη κυρίαρχη επί πρώην βυζαντινών εδαφών (Κρήτη, Κυκλάδες) διεξήγαγε συνεχείς πολέμους εναντίον της ανταγωνίστριας Δημοκρατίας της Γένοβας (1256-1381), οι οποίοι κατέληξαν σε βενετική νίκη και στη συγκρότηση ενός είδους «οικονομικής αυτοκρατορίας».[1]
Κατά τον 15ο αιώνα ήταν συχνός ο αναπροσανατολισμός της εξωτερικής της πολιτικής έναντι άλλων ιταλικών (Φλωρεντία, Μιλάνο, Νάπολη) και ευρωπαϊκών κρατών. Μεταξύ 1463 και 1470 διεξήγαγε πολέμους κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που κατέληξαν σε ήττα και απώλεια εδαφών από τον ελληνικό χώρο, όπως η Εύβοια.
Ο 16ος αιώνας σήμανε την σταδιακή εμπορική και στρατιωτική παρακμή της Βενετίας, κυρίως λόγω του διαρκούς ανταγωνισμού με τις λοιπές ευρωπαϊκές δυνάμεις και της σταδιακής επικράτησης των Τούρκων στην ελληνική χερσόνησο και το Αιγαίο. Σταθμοί της βενετοτουρκικής αναμέτρησης υπήρξαν η απώλεια της Κύπρου (1570), η συμμετοχή των Βενετών στη νικηφόρα κατά των Τούρκων ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571), η ολική υποταγή της Κρήτης στους Τούρκους (1669), η επικράτηση των Βενετών στην Πελοπόννησο (1683-1684) και η τελική επιστροφή της στους Τούρκους (1715). Ένας ακόμη σημαντικός λόγος της παρακμής της Βενετίας ήταν η γενικότερη υποβάθμιση του βενετικού ναυτικού εμπορίου στη Μεσόγειο, συνεπεία των ανακαλύψεων της Πορτογαλίας και της Ισπανίας και το άνοιγμα των εμπορικών οδών του Ατλαντικού και του Ινδικού.
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες ζωής της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας, μοναδικές κτήσεις εκτός Ιταλίας υπήρξαν οι Δαλματικές ακτές και τα Επτάνησα. Στις 12 Μαΐου του 1797 με την είσοδο του Μεγάλου Ναπολέοντα στη βόρεια Ιταλία και τη συνθήκη του Καμποφόρμιο η υπερχιλιετής Δημοκρατία καταλύθηκε.
Έπειτα βρέθηκε υπό την κυριαρχία της Αυστρίας μέχρι το 1861, όποτε και πέρασε στην κατοχή της Ιταλίας.
Εσωτερική οργάνωση
Το πολίτευμα της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου υπήρξε μια ιδιότυπη μορφή περιορισμένης δημοκρατίας, με την αμεσότητα της γενικής της συνέλευσης να ενσωματώνεται σε ένα σύστημα διακυβέρνησης επί της ουσίας ολιγαρχικό. Το σύστημα αυτό λειτουργούσε ιεραρχικά βάσει της πυραμίδας Δόγης, των δουκικών συμβούλων, των Σαράντα και της Γερουσίας, Μέγα Συμβούλιο (Maggior Consiglio) και Γενική ή Λαϊκή Συνέλευση[2].
Κατά την περίοδο από τον 11o έως τον 13ο αιώνα η ευημερία των ευρωπαϊκών πόλεων εμφανίζεται αυξημένη. Στη Β. Ιταλία ωστόσο παρατηρείται μια πολιτική αστάθεια εξαιτίας των πολλαπλών πιέσεων που ασκούν οι επιδιώξεις της αυτοκρατορικής Γερμανίας από τη μία και οι βλέψεις των παπικών κρατών από την άλλη. Πόλεις που ευημερούσαν μεν αλλά απειλούνταν, προσπάθησαν να αποκτήσουν μέσω της ενεργητικής συμμετοχής των πολιτών έλεγχο της ζωής τους διαμορφώνοντας ένας είδος διακυβέρνησης με αρκετά αμεσοδημοκρατικά χαρακτηριστικά που έμεινε στην ιστορική γλώσσα ως μεσαιωνική κομμούνα ή κοινότητα. Στα πρώτα χρόνια σε αυτές τις κοινότητες συμμετείχαν ή μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι άρρενες ελεύθεροι πολίτες σε μια συνάθροιση γνωστή ως αρένγκο (arengo). Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ενετικής Δημοκρατίας η αρένγκο φαίνεται πως είχε πολύ μεγάλη δύναμη. Όριζε στη συνέλευσή της έναν ισόβιο δόγη και δύο τριβούνους (δημάρχους) για να τον βοηθούν. Ο δόγης είχε απόλυτη εκτελεστική εξουσία, μόνον εάν εξασφάλιζε την αποδοχή της πολυπληθούς και δυναμικής συνέλευσης. Όπως ήταν φυσικό οι δόγηδες επιχείρησαν να διαμορφώσουν δυναστείες, οι οποίες εξέπεσαν κατόπιν λαϊκών εξεγέρσεων, με αποτέλεσμα μεταξύ του 804 και του 1032 να έχουν εξοριστεί ή δολοφονηθεί 6 δόγηδες[3].
Το 1297 συντελέστηκαν σημαντικές πολιτειακές αλλαγές με τις οποίες ενισχύθηκε η εξουσία της οικονομικής αριστοκρατίας και περιορίστηκαν οι ελευθερίες των πολιτών. Η αλλαγή αυτή προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις και τελικά οδήγησε στη σύσταση του τρομερού «Συμβουλίου των Δέκα» (οργάνου ασφαλείας), το οποίο χρησιμοποιούσε και τρομοκρατία για την επίτευξη των στόχων του. Κατά τον 15ο αιώνα διατηρήθηκαν οι δημοκρατικοί θεσμοί αλλά και ο έλεγχος της εξουσίας από ισχυρές εμπορικές οικογένειες. Αξιοσημείωτη είναι και η πολιτιστική άνθηση που εκδηλώθηκε στην Βενετία (μουσική, τέχνες), συνέπεια της γενικότερης πνευματικής ανόδου της Ιταλίας σε αυτή την περίοδο.
Πηγές και σημειώσεις
- ↑ Τσουρής, Ι. (2018, Σεπτέμβριος). Α' Γενοβενετικός Πόλεμος 1261-1270. Στρατιωτική Ιστορία, τ. 258, 45-51.
- ↑ The Most Serene Republic of Venice
- ↑ Finer S. E. 1999, 987.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Γαληνοτάτη Δημοκρατία και Ελληνισμός (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
| |||||||
|