Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 8172897 από τον 2A02:587:7862:1C00:E589:AF2A:6C81:7AC2 (Συζήτηση)
Ετικέτα: Αναίρεση
Γραμμή 180: Γραμμή 180:


===Διαμαντένιο Ιωβηλαίο===
===Διαμαντένιο Ιωβηλαίο===
Το 2012 εορτάστηκε το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας, καθώς ήταν η χρονιά της 60ης επετείου από την άνοδό της στο θρόνο. Σε διάγγελμά της, στις 6 Φεβρουαρίου 2012, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Σε αυτή την ξεχωριστή χρονιά, όπως εγώ αφιερώνω τον εαυτό μου εκ νέου στην υπηρεσία σας, {{ασαφές|ελπίζω ότι όλοι μας θα θυμόμαστε}} τη δύναμη της ομαδικότητας και της συλλογικής ισχύος της οικογένειας, της φιλίας και της καλής γειτονίας ... Ελπίζω, επίσης, ότι αυτή η χρονιά του Ιωβηλαίου θα είναι μία ευκαιρία να δώσουμε ευχαριστίες για τις μεγάλες προόδους που έχουν γίνει από το 1952 και για να κοιτάξουμε προς το μέλλον με καθαρό μυαλό και ζεστή καρδιά». Η Βασίλισσα και ο σύζυγός της πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη περιοδεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τα παιδιά και τα εγγόνια της πραγματοποίησαν περιοδείες σε χώρες της Κοινοπολιτείας εκ μέρους της.<ref>[http://www.iefimerida.gr/news/53736/πανζουρλισμός-για-το-αδαμάντινο-ιωβηλαίο-της-βασίλισσας-ελισάβετ-εικόνες Πανζουρλισμός για το Αδαμάντινο Ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ [εικόνες&#93; | iefimerida.gr<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=143451&catid=7 |title=60 χρόνια στον θρόνο η βασίλισσα Ελισάβετ – Βίντεο από το πως ήταν και πως είναι σήμερα! {{!}} Κόσμος - NewsIt.gr<!-- Bot generated title --> |accessdate=2014-11-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304114301/http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=143451&catid=7 |archivedate=2016-03-04 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.thecultureconcept.com/circle/elizabeth-11-and-monarchy-a-diamond-jubilee-celebration Elizabeth 11 and Monarchy - A Diamond Jubilee Celebration | The Culture Concept Circle<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Pressreleases/2012/TheQueensDiamondJubileemessage.aspx</ref><ref>[http://www.gg.ca/document.aspx?id=14382 Royal Tour Announcement<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-17281585 Prince Harry pays tribute to the Queen in Jamaica - BBC News<!-- Bot generated title -->]</ref>
Το 2012 εορτάστηκε το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας, καθώς ήταν η χρονιά της 60ης επετείου από την άνοδό της στο θρόνο. Σε διάγγελμά της, στις 6 Φεβρουαρίου 2012, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Σε αυτή την ξεχωριστή χρονιά, όπως εγώ αφιερώνω τον εαυτό μου εκ νέου στην υπηρεσία σας, ελπίζω ότι θα θυμόμαστε τη δύναμη της ομαδικότητας και της συλλογικής ισχύος της οικογένειας, της φιλίας και της καλής γειτονίας... Ελπίζω, επίσης, ότι αυτή η χρονιά του Ιωβηλαίου θα είναι μία ευκαιρία να δώσουμε ευχαριστίες για τις μεγάλες προόδους που έχουν γίνει από το 1952 και για να κοιτάξουμε προς το μέλλον με καθαρό μυαλό και ζεστή καρδιά». Η Βασίλισσα και ο σύζυγός της πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη περιοδεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τα παιδιά και τα εγγόνια της πραγματοποίησαν περιοδείες σε χώρες της Κοινοπολιτείας εκ μέρους της.<ref>[http://www.iefimerida.gr/news/53736/πανζουρλισμός-για-το-αδαμάντινο-ιωβηλαίο-της-βασίλισσας-ελισάβετ-εικόνες Πανζουρλισμός για το Αδαμάντινο Ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ [εικόνες&#93; | iefimerida.gr<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=143451&catid=7 |title=60 χρόνια στον θρόνο η βασίλισσα Ελισάβετ – Βίντεο από το πως ήταν και πως είναι σήμερα! {{!}} Κόσμος - NewsIt.gr<!-- Bot generated title --> |accessdate=2014-11-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304114301/http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=143451&catid=7 |archivedate=2016-03-04 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.thecultureconcept.com/circle/elizabeth-11-and-monarchy-a-diamond-jubilee-celebration Elizabeth 11 and Monarchy - A Diamond Jubilee Celebration | The Culture Concept Circle<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Pressreleases/2012/TheQueensDiamondJubileemessage.aspx</ref><ref>[http://www.gg.ca/document.aspx?id=14382 Royal Tour Announcement<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-17281585 Prince Harry pays tribute to the Queen in Jamaica - BBC News<!-- Bot generated title -->]</ref>
[[File:Queen Elizabeth II June 2013.JPG|thumb|left|alt=Elizabeth, in formal dress, holds a pair of spectacles to her mouth in a thoughtful pose|Η Ελισάβετ τον Ιούνιο του 2013.]]
[[File:Queen Elizabeth II June 2013.JPG|thumb|left|alt=Elizabeth, in formal dress, holds a pair of spectacles to her mouth in a thoughtful pose|Η Ελισάβετ τον Ιούνιο του 2013.]]
Η βασίλισσα στις 27 Ιουλίου 2012 κήρυξε την έναρξη των [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2012|Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου]], καθώς και των Παραολυμπιακών στις 29 Αυγούστου του 2012. Στην τελετή έναρξης των Αγώνων συμμετείχε η ίδια σε μια ταινία μικρού μήκους, μαζί με τον [[Ντάνιελ Κρεγκ]]. Στις 4 Απριλίου του 2013 η βασίλισσα έλαβε τιμητικό βραβείο από την [[Βρετανική Ακαδημία Τεχνών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης]] για τη συμμετοχή της στην ταινία της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου.<ref>[http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-22035942 Queen honoured with Bafta award for film and TV support - BBC News<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63690964 |title=«Μετά χαράς» πρωταγωνίστρια στο πλευρό του Τζέιμς Μποντ η Ελισάβετ {{!}} διεθνή {{!}} ethnos.gr<!-- Bot generated title --> |accessdate=2014-11-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150608170049/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63690964 |archivedate=2015-06-08 |url-status=dead }}</ref>
Η βασίλισσα στις 27 Ιουλίου 2012 κήρυξε την έναρξη των [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2012|Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου]], καθώς και των Παραολυμπιακών στις 29 Αυγούστου του 2012. Στην τελετή έναρξης των Αγώνων συμμετείχε η ίδια σε μια ταινία μικρού μήκους, μαζί με τον [[Ντάνιελ Κρεγκ]]. Στις 4 Απριλίου του 2013 η βασίλισσα έλαβε τιμητικό βραβείο από την [[Βρετανική Ακαδημία Τεχνών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης]] για τη συμμετοχή της στην ταινία της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου.<ref>[http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-22035942 Queen honoured with Bafta award for film and TV support - BBC News<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63690964 |title=«Μετά χαράς» πρωταγωνίστρια στο πλευρό του Τζέιμς Μποντ η Ελισάβετ {{!}} διεθνή {{!}} ethnos.gr<!-- Bot generated title --> |accessdate=2014-11-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150608170049/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63690964 |archivedate=2015-06-08 |url-status=dead }}</ref>

Έκδοση από την 12:14, 10 Ιουνίου 2020

Ελισάβετ Β΄
Η Ελισάβετ Β΄ το 2015.
Περίοδος6 Φεβρουαρίου 1952 - σήμερα
Στέψη2 Ιουνίου 1953
Αββαείο του Ουέστμινστερ
ΠροκάτοχοςΓεώργιος ΣΤ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
Γέννηση21 Απριλίου 1926 (1926-04-21) (97 ετών)
Μέιφερ, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
ΣύζυγοςΠρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου
ΕπίγονοιΚάρολος, Πρίγκιπας της Ουαλίας
Πριγκίπισσα Άννα
Ανδρέας, Δούκας της Υόρκης
Εδουάρδος, Κόμης του Ουέσσεξ
Πλήρες όνομα
   Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαρία
ΟίκοςΟίκος του Ουίνδσορ
ΠατέραςΓεώργιος ΣΤ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
ΜητέραΒασιλομήτωρ Ελισάβετ του Ηνωμένου Βασιλείου
ΘρησκείαΑγγλικανισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Η Ελισάβετ Β΄ (αγγλικά: Elizabeth II («Ελίζαμπεθ»)), Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαρία (αγγλικά: Elizabeth Alexandra Mary, 21 Απριλίου 1926), είναι η Βασίλισσα Ηνωμένου Βασιλείου και επικεφαλής της Κοινοπολιτείας. Ανέβηκε στο θρόνο το 1952 και αποτελεί τη μακροβιότερη μονάρχη στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και τη μακροβιότερη βασίλισσα στην παγκόσμια ιστορία.

Πρώιμα χρόνια

Elizabeth as a thoughtful-looking toddler with curly, fair hair
Η Πριγκίπισσα Ελισάβετ σε ηλικία 3 ετών, το 1929.

Η Ελισάβετ είναι το πρώτο παιδί του Πρίγκιπα Αλβέρτου, Δούκα της Υόρκης (μετέπειτα Βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ΄), και της συζύγου του Ελισάβετ, Δούκισσας της Υόρκης (μετέπειτα Βασίλισσα Ελισάβετ). Ο πατέρας της ήταν ο δεύτερος γιος του Βασιλιά Γεωργίου Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Βασίλισσας Μαίρης. Η μητέρα της ήταν η νεότερη κόρη του Σκωτσέζου αριστοκράτη Κλοντ Μπόους-Λάιον, 14ος Κόμης του Στράθμορ και Κίνγκχορν και της Σεσίλια Κάβεντις-Μπέντινκ. Η Ελισάβετ γεννήθηκε, με καισαρική τομή, την Τετάρτη 21 Απριλίου 1926 στις 2.40 π.μ., στο σπίτι των παππούδων της στο Λονδίνο. Bαπτίστηκε στις 29 Μαΐου από τον Αγγλικανό Αρχιεπίσκοπο της Υόρκης, Κόσμο Γκόρντον Λανγκ, στο παρεκκλήσι Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ. Τα γενέθλιά της τα γιορτάζει και δεύτερη φορά, τον Μάιο ή τον Ιούνιο, χωρίς καθορισμένη ημερομηνία.[1]

Πήρε τα ονόματα Ελισάβετ, προς τιμήν της μητέρας της, Αλεξάνδρα προς τιμήν της μητέρας του παππού της Γεωργίου Ε΄ και Μαίρη προς τιμήν της μητέρας του πατέρα της. Κατά τη διάρκεια της παιδικής της ηλικίας, η στενή της οικογένεια συνήθιζε να την φωνάζει Λίλιμπετ.[2][3][4]

Η Πριγκίπισσα Μαργαρίτα, η μοναδική αδερφή της Ελισάβετ, γεννήθηκε τέσσερα χρόνια μετά από εκείνη. Οι δύο πριγκίπισσες έλαβαν εκπαίδευση κατ' οίκον, υπό την επίβλεψη της μητέρας τους και της γκουβερνάντας τους, Μέριον Κρόουφορντ, η οποία ήταν γνωστή ως Κρόουφι. Τα μαθήματα εστιάζονταν στην ιστορία, τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και τη μουσική. Το 1950 η Κρόουφορντ δημοσίευσε μια βιογραφία της παιδικής ηλικίας της Ελισάβετ και της Μαργαρίτας, με τίτλο Οι Μικρές Πριγκίπισσες. Το βιβλίο περιγράφει την αγάπη της Ελισάβετ για τα άλογα και τα σκυλιά, την μεθοδικότητα και νοοτροπία υπευθυνότητας του χαρακτήρα της. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ σημείωσε ότι η Ελισάβετ στην ηλικία των δύο ετών είχε ένα αέρα κύρους και αντανακλαστικότητας που προκαλούν έκπληξη σε ένα βρέφος. Η ξαδέρφη της Μάργκαρετ Ρόουντς την περιέγραψε ως ένα κεφάτο μικρό κορίτσι, αλλά ιδιαίτερα λογικό και καλότροπο.[5][6][7][8][9][10]

Έλαβε το πρώτο της πόνι σε ηλικία 4 ετών. Το όνομά της ήταν Πέτζι.[11]

Το πρώτο επίσημο πορτραίτο της ολοκληρώθηκε σε ηλικία 7 ετών.[12]

Διάδοχος του θρόνου

Elizabeth as a rosy-cheeked young girl with blue eyes and fair hair
Η Πριγκίπισσα Ελισάβετ σε ηλικία 7 ετών, το 1933.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του παππού της η Ελισάβετ ήταν η τρίτη στη σειρά της διαδοχής στο θρόνο, πίσω από τον θείο της Εδουάρδο, Πρίγκιπα της Ουαλίας, και τον πατέρα της Αλβέρτο, Δούκα της Υόρκης. Μολονότι η γέννησή της δημιούργησε δημόσιο ενδιαφέρον, δεν αναμενόταν να γίνει βασίλισσα, καθώς ο θείος της ήταν νέος και πολλοί υπέθεταν ότι θα παντρευόταν και θα αποκτούσε παιδιά. Το 1936, όταν ο παππούς της Γεώργιος Ε΄ πέθανε και ο θείος της τον διαδέχτηκε στο θρόνο ως Εδουάρδος Η΄, η Ελισάβετ πέρασε στη δεύτερη θέση στη γραμμή της διαδοχής, καθώς ο πατέρας της βρισκόταν στην πρώτη θέση. Αργότερα τον ίδιο χρόνο ο Εδουάρδος θα αναγκαστεί να παραιτηθεί, μετά την κρίση που θα ξεσπάσει ύστερα από πρόταση γάμου που έκανε στην διαζευγμένη Γουάλις Σίμπσον. Κατά συνέπεια, ο πατέρας της Ελισάβετ έγινε βασιλιάς, και εκείνη έγινε διάδοχος του θρόνου. Αν οι γονείς της αποκτούσαν ένα γιο, κάτι που δεν έγινε, η Ελισάβετ θα έχανε την πρώτη θέση της διαδοχής.[13][14][15]

Η Ελισάβετ έλαβε ιδιαίτερα μαθήματα στη συνταγματική ιστορία από τον Ερρίκο Μάρτεν, αντιπρύτανη του Κολεγίου Ήτον, ενώ διδάχτηκε γαλλικά από γαλλόφωνες γκουβερνάντες που την είχαν αναλάβει.[16][17]

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος

Η Ελισάβετ με στρατιωτική στολή τον Απρίλιο του 1945.

Τον Σεπτέμβριο του 1939 η Βρετανία εισήλθε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος διήρκεσε μέχρι το 1945. Κατά την διάρκεια του πολέμου, το Λονδίνο δέχτηκε ένα μεγάλο κύμα αεροπορικών βομβαρδισμών, και πολλά παιδιά απομακρύνθηκαν σε ασφαλέστερες τοποθεσίες. Η πρόταση του υψηλόβαθμου πολιτικού Ντάγκλας Χογκ για μεταφορά των δύο πριγκιπισσών στον Καναδά, απορρίφθηκε από τη μητέρα της Ελισάβετ, η οποία δήλωσε ότι η οικογένεια δεν θα φύγει ποτέ από τη Βρετανία. Ωστόσο οι πριγκίπισσες Ελισάβετ και Μαργαρίτα εγκαταστάθηκαν στο Κάστρο Μπαλμόραλ της Σκωτίας μέχρι τα Χριστούγεννα του 1939, όταν και μετακινήθηκαν στην Οικία Σάντριγχαμ στο Νόρφολκ. Από το Φεβρουάριο μέχρι το Μάιο του 1940 έζησαν στο Βασιλικό Οίκημα των Ουίνδσορ, ώσπου εγκαταστάθηκαν στο Κάστρο Ουίνδσορ, όπου και πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος των επόμενων πέντε ετών του πολέμου. Στο Κάστρο Ουίνδσορ οι πριγκίπισσες ανέβαζαν έργα παντομίμας τα Χριστούγεννα προκειμένου να βοηθήσουν οικονομικά το έργο της μητέρας τους, η οποία είχε ιδρύσει ένα οργανισμό για τη δημιουργία στρατιωτικών ενδυμασιών. Το 1940 η 14χρονη Ελισάβετ έκανε την πρώτη της ραδιοφωνική εκφώνηση στο BBC, μέσω του οποίου απευθύνθηκε σε άλλα παιδιά που είχαν απομακρυνθεί από τις πόλεις. Σε ένα μέρος από αυτή την εκφώνηση είπε:[18][19][20][21][22]

Προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε τους γενναίους μας ναύτες, στρατιώτες και αεροπόρους, και προσπαθούμε, επίσης, να αποδείξουμε ότι συμμεριζόμαστε τον κίνδυνο και την λύπη του πολέμου. Ξέρουμε, όπως καθένας από εμάς, ότι στο τέλος όλοι θα είμαστε καλά.[23]

Η Πριγκίπισσα Ελισάβετ (αριστερά, με στολή) στο μπαλκόνι των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ με (αριστερά προς δεξιά) τη μητέρα της Βασίλισσα Ελισάβετ, το Βρετανό Πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ, το Βασιλιά Γεώργιο ΣΤ΄ και την Πριγκίπισσα Μαργαρίτα στις 8 Μαΐου 1945.

Το 1943, σε ηλικία 16 ετών, η Ελισάβετ πραγματοποίησε την πρώτη της δημόσια εμφάνισή, σε μια επίσκεψη στους φρουρούς Γρεναδιέρους, στους οποίους είχε διοριστεί συνταγματάρχης το προηγούμενο έτος. Καθώς πλησίαζαν τα 18α γενέθλιά της, η Ελισάβετ έγινε μέλος του Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με το οποίο σε περίπτωση ανικανότητας ή απουσίας του πατέρα της στο εξωτερικό μπορούσε να αναλάβει επίσημα καθήκοντα. Τον Φεβρουάριο του 1945 εντάχθηκε στη βοηθητική υπηρεσία γυναικών, ως επίτιμη ανθυπολοχαγός (Second Subaltern). Εκπαιδεύτηκε ως οδηγός και μηχανικός και προήχθη πέντε μήνες αργότερα σε σε επίτιμη λοχαγός (Junior Commander).[24][25][26][27][28][29]

Στο τέλος του πολέμου στην Ευρώπη, στις 8 Μαΐου 1945, οι πριγκίπισσες Ελισάβετ και Μαργαρίτα ανακατεύτηκαν ανώνυμα με τα πλήθη που πανηγύριζαν στους δρόμους του Λονδίνου. Η Ελισάβετ αργότερα δήλωσε σε μια συνέντευξη ότι η ίδια με την αδερφή της ήταν φοβισμένες μήπως αναγνωρίζονταν από τον κόσμο, ενώ όπως θυμάται όλοι γύρω της ήταν ευτυχισμένοι και ανακουφισμένοι για το τέλος του πολέμου.[30]

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, καταρτίστηκαν σχέδια για την καταστολή του Ουαλικού εθνικισμού συσχετίζοντας την Ελισάβετ στενότερα με την Ουαλία. Ουαλοί πολιτικοί πρότειναν να ονομαστεί η Ελισάβετ πριγκίπισσα της Ουαλίας στο 18ο έτος της ηλικίας της. Η ιδέα αυτή υποστηρίχθηκε από τον υπουργό εσωτερικών Χέρμπερτ Μόρισον, όμως απορρίφθηκε από τον Βασιλιά, επειδή θεωρούσε ότι ένας τέτοιος τίτλος μπορούσε να δοθεί αποκλειστικά σε αρσενικό διάδοχο του θρόνου και στη σύζυγό του. Το 1946 η Ελισάβετ επισκέφτηκε και συμμετείχε στο Ουαλικό φεστιβάλ Άιστεντφοντ στο οποίο ανακηρύχτηκε επίτιμη βάρδος.[31][32][33]

Το 1947 η Πριγκίπισσα Ελισάβετ πραγματοποίησε το πρώτο της υπερπόντιο ταξίδι, συνοδεύοντας τους γονείς της στη Νότια Αφρική. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, σε μια ραδιοφωνική εκπομπή προς την Βρετανική Κοινοπολιτεία για τα 21α γενέθλιά της, έκανε την ακόλουθη δέσμευση:[34][35]

Δηλώνω ενώπιον όλων σας ότι ολόκληρη τη ζωή μου, είτε είναι μεγάλη ή σύντομη , θα είναι αφιερωμένη στην φροντίδα σας και την φροντίδα της μεγάλης αυτοκρατορικής οικογένειάς μας στην οποία όλοι ανήκουμε.[36]

Γάμος και οικογένεια

Η Ελισάβετ συνάντησε το μελλοντικό σύζυγό της, Πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδας και της Δανίας, το 1934 και το 1937. Οι δυο τους μάλιστα είναι δεύτερα ξαδέρφια μέσω της συγγένειάς τους με τον Βασιλιά Χριστιανό Θ΄ της Δανίας, αλλά και τρίτα ξαδέρφια μέσω της συγγένειάς τους με τη Βασίλισσα Βικτωρία του Ηνωμένου Βασιλείου. Μετά από μία άλλη συνάντηση στο Βασιλικό Ναυτικό Κολλέγιο στο Ντάρτμουθ τον Ιούλιο του 1939, η Ελισάβετ, αν και μόλις 13 ετών, δήλωσε ότι είχε ερωτευτεί τον Φίλιππο, ενώ έπειτα ξεκίνησαν να ανταλλάσσουν επιστολές, κάτι που συνεχίστηκε για τα επόμενα επτά έτη. Ο αρραβώνας τους ανακοινώθηκε επίσημα στις 9 Ιουλίου 1947.[37][38][39]

Ο αρραβώνας τους τότε δημιούργησε διαμάχη, καθώς ο Φίλιππος δεν είχε οικονομική ισχύ, ήταν γεννημένος σε άλλη χώρα και είχε αδερφές που είχαν παντρευτεί Γερμανούς ευγενείς με ναζιστικές διασυνδέσεις. Σημαντικό ήταν επίσης το γεγονός ότι ο πατέρας του Φιλίππου, Πρίγκιπας Ανδρέας, είχε κριθεί συνένοχος από στρατοδικείο στην Ελλάδα για πράξεις που προκάλεσαν τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η γκουβερνάντα της Ελισάβετ, Μέριον Κρόουφορντ, έγραψε: «Μερικοί από τους συμβούλους του Βασιλιά δεν τον θεωρούν αρκετά καλό για εκείνη. Ήταν ένας πρίγκιπας χωρίς σπίτι ή βασίλειο... Πέρα από χαρούμενες, εκείνες οι φθινοπωρινές ημέρες πρέπει να ήταν για τη Λίλιμπετ γεμάτες από αμφιβολίες, γεμάτες από αμηχανίες, αβεβαιότητες και λύπες». Η μητέρα της Ελισάβετ είχε αναφέρει, σε μετέπειτα βιογραφίες της, ότι είχε αντιταχθεί σε αυτό το γάμο αρχικά, ενώ είχε δώσει στον Φίλιππο τον τίτλο «ο Ούνος». Μετέπειτα όμως είπε στον βιογράφο Τιμ Χελντ ότι ο Φίλιππος ήταν «ένας Άγγλος τζέντλεμαν».[40][41][42][43][44][45]

Πριν από το γάμο ο Φίλιππος αποποιήθηκε τους ελληνικούς και δανικούς τίτλους ευγενείας που κατείχε, προσηλυτίστηκε στον αγγλικανισμό από την ορθοδοξία και υιοθέτησε τον τίτλο Υπολοχαγός Φίλιπ Μαουντμπάτεν, λαμβάνοντας έτσι το επώνυμο της βρετανικής οικογένειας της μητέρας του. Λίγο πριν από το γάμο, πήρε τον τίτλο Δούκας του Εδιμβούργου και την προσφώνηση Αυτού Βασιλική Υψηλότητα.[46][47][48]

Η Ελισάβετ και ο Φίλιππος παντρεύτηκαν στις 20 Νοεμβρίου 1947 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Έλαβαν 2.500 γαμήλια δώρα και 10.000 τηλεγραφήματα από όλο τον κόσμο. Επειδή η Βρετανία δεν είχε ακόμη ανακάμψει πλήρως από την καταστροφή του πολέμου, η Ελισάβετ ζήτησε να χρησιμοποιηθούν κουπόνια για να αγοραστούν τα υλικά για το νυφικό της, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Νόρμαν Χάρτνελ. Στη μεταπολεμική Βρετανία, δεν ήταν αποδεκτό για τον Δούκα Φίλιππο να έχει γερμανικές σχέσεις, ακόμα και με τις τρεις αδερφές του, οι οποίες δεν προσκλήθηκαν στο γάμο. Στο γάμο δεν προσκλήθηκε ούτε ο θείος της Ελισάβετ και πρώην βασιλιάς της χώρας ο Εδουάρδος Η΄.[49][50][51][52][53]

Η Ελισάβετ και ο Φίλιππος απέκτησαν τέσσερα παιδιά:

Βασιλεία

Άνοδος στο θρόνο και στέψη

Elizabeth in crown and robes next to her husband in military uniform
Πορτρέτο από την ενθρόνιση της Βασίλισσας Ελισάβετ Β' τον Ιούνιο του 1953.
Η ενθρόνιση της Ελισάβετ Β'.

Κατά τη διάρκεια του 1951, η υγεία του Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ΄ είχε επιδεινωθεί και η Ελισάβετ συχνά τον αντικαθιστούσε σε δημόσιες εκδηλώσεις. Όταν εκείνη περιόδευσε τον Καναδά και έπειτα επισκέφθηκε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν στην Ουάσινγκτον, τον Οκτώβριο του 1951, ο ιδιωτικός γραμματέας της, Μάρτιν Τσάρτερις, έφερε μαζί του μια πρόχειρη διακήρυξη ανόδου στο θρόνο της Ελισάβετ, σε περίπτωση που ο βασιλιάς πέθαινε ενώ εκείνη βρισκόταν στην περιοδεία. Στις αρχές του 1952 η Ελισάβετ και ο Φίλιππος σχεδίαζαν περιοδεία στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, ενώ βρίσκονταν στην Κένυα. Στις 6 Φεβρουαρίου του 1952 και ήταν ακόμα στην Κένυα, διαδόθηκε η είδηση για το θάνατο του Βασιλιά. Ο Φίλιππος ήταν αυτός που μετέφερε τα νέα στη νέα Βασίλισσα. Ο Μάρτιν Τσάρτερις της ζήτησε να επιλέξει όνομα για τη βασιλεία της, όμως εκείνη επέλεξε να κρατήσει το όνομα Ελισάβετ. Λίγο αργότερα ανακηρύχτηκε βασίλισσα, ενώ πλέον η επίσημη κατοικία της θα ήταν τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.[54][55][56]

Με την άνοδο της Ελισάβετ φαινόταν πιθανό ο βασιλικός οίκος να φέρει το όνομα του συζύγου της Μαουντμπάτεν, όπως είναι το έθιμο να λαμβάνει η σύζυγος το επώνυμο του άντρα της μετά το γάμο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και η γιαγιά της Ελισάβετ, η Βασίλισσα Μαίρη, ήταν υπέρ της διατήρησης του ονόματος Ουίνδσορ ως προσδιοριστικό του βασιλικού οίκου, πείθοντας έτσι την Ελισάβετ να εκδώσει μια διακήρυξη την 9η Απριλίου 1952 με την οποία υπογραμμιζόταν ότι το Ουίνδσορ θα συνέχιζε να υφίσταται ως όνομα του βασιλικού οίκου. Ο Δούκας Φίλιππος έπειτα διαμαρτυρήθηκε καθώς δεν μπορούσε να δώσει το επώνυμό του στα δικά του παιδιά. Το 1960, μετά το θάνατο της Βασίλισσας Μαίρης το 1953 και την παραίτηση του Τσώρτσιλ το 1955, αποφασίστηκε το επώνυμο Μαουντμπάτεν-Ουίνδσορ να δίνεται στους αρσενικούς απογόνους του Φίλιππου και της Ελισάβετ που δεν φέρουν βασιλικούς τίτλους.[57][58][59][60]

Παρά το θάνατο της Βασίλισσας Μαίρης στις 24 Μαρτίου, οι διαδικασίες για την ενθρόνιση της Ελισάβετ συνεχίζονταν, όπως είχε ζητήσει και η Μαίρη πριν το θάνατό της. Έτσι, στις 2 Ιουνίου 1953, σε τελετή που έγινε στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ, έγινε η ενθρόνιση, η οποία ήταν η πρώτη στέψη που μεταδόθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον κόσμο, και η πρώτη απευθείας μετάδοση της EBU.[61][62][63][64]

Οι πρώτες δεκαετίες

A formal group of Elizabeth in tiara and evening dress with eleven prime ministers in evening dress or national costume.
Η Ελισάβετ Β΄ με πρωθυπουργούς της Κοινοπολιτείας το 1960.

Η Βασίλισσα έγινε μάρτυρας, κατά τα πρώτα χρόνια που ήταν στο θρόνο, του μετασχηματισμού της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στην Κοινοπολιτεία των Εθνών. Όμως, τη στιγμή της ανόδου της στο θρόνο η μετάβαση είχε ήδη ξεκινήσει και η Ελισάβετ ήταν ανώτατος άρχοντας πολλαπλών ανεξάρτητων κρατών. Τα έτη 1953 -54, η Βασίλισσα και ο σύζυγός της, ξεκίνησαν μια εξάμηνη παγκόσμια περιοδεία. Κατά τη διάρκεια της περιοδείας, τα πλήθη που συνάντησε η Ελισάβετ ήταν τεράστια. Υπολογίζεται ότι τα τρία τέταρτα του πληθυσμού της Αυστραλίας την είχαν δει σε αυτήν την περιοδεία. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της, η Βασίλισσα έχει πραγματοποιήσει επίσημα ταξίδια σε ξένες χώρες και χώρες της Κοινοπολιτείας, κάνοντάς την έτσι ως την πιο πολυταξιδεμένη αρχηγό κράτους στην ιστορία.[65][66][67]

Τον Νοέμβριο του 1956, η Βρετανία και η Γαλλία εισέβαλαν στην Αίγυπτο σε μια εν τέλει αποτυχημένη προσπάθεια να καταλάβουν Διώρυγα του Σουέζ. Ο ναύαρχος Λούις Μαουντμπάττεν ισχυρίστηκε ότι η Βασίλισσα ήταν αντίθετη στην εισβολή αυτή, κάτι που ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Άντονι Ήντεν αρνήθηκε. Δύο μήνες αργότερα όμως ο Ήντεν παραιτήθηκε εξαιτίας του αδιεξόδου στο μέτωπο της Αιγύπτου.[68][69][70][71]

Η απουσία ενός επίσημου μηχανισμού εντός του Συντηρητικού Κόμματος για την επιλογή ενός νέου αρχηγού σήμαινε ότι, μετά την παραίτηση του Ήντεν, έπρεπε η Βασίλισσα να αποφασίσει σε ποιον να αναθέσει το σχηματισμό κυβέρνησης. Ο Ήντεν συνέστησε ότι εκείνη θα έπρεπε να συμβουλευτεί το Λόρδο Ρόμπερτ Σόλσμπερι. Ο Λόρδος Σόλσμπερι και ο Λόρδος Ντέιβιντ Μάξγουελ συμβουλεύτηκαν το Βρετανικό Υπουργικό Συμβούλιο, τον Ουίνστον Τσώρτσιλ και τον πρόεδρο της «Επιτροπής 1922» του Συντηρητικού Κόμματος, με αποτέλεσμα η βασίλισσα να διορίσει τον υποψήφιο που εκείνοι συνέστησαν, τον Χάρολντ Μακμίλαν.[72][73]

Η κρίση στο Σουέζ και η επιλογή του διαδόχου του Ήντεν οδήγησε το 1957 στην πρώτη μεγάλη προσωπική επίκριση της βασίλισσας. Σε ένα περιοδικό, το οποίο κατείχε και επιμελούνταν ο Τζον Γκριγκ, κατηγορήθηκε έντονα για τις ικανότητές της που οδήγησαν στην επιλογή του Μακμίλαν. Ο Γκριγκ ωστόσο αποδοκιμάστηκε από δημόσια πρόσωπα για τις παρατηρήσεις του. Έξι χρόνια αργότερα, το 1963, ο Μακμίλαν παραιτήθηκε και συμβούλευσε τη βασίλισσα να διορίσει τον κόμη Άλεκ Ντάγκλας-Χομ ως πρωθυπουργό, συμβουλή που ακολούθησε. Όμως η βασίλισσα και πάλι βρέθηκε στο στόχαστρο κριτικής για το διορισμό του νέου πρωθυπουργού. Το 1965, ωστόσο, οι Συντηρητικοί υιοθέτησαν ένα επίσημο μηχανισμό για την εκλογή του νέου αρχηγού, μηδενίζοντας έτσι την ανάμιξη των ανακτόρων.[74][75][76]

Το 1957 πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου απευθύνθηκε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών εξ ονόματος της Κοινοπολιτείας. Στην ίδια περιοδεία κήρυξε την έναρξη της 23ης περιόδου του Καναδικού Κοινοβουλίου, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί στην ιστορία του Καναδά. Δύο χρόνια αργότερα, υπό την ιδιότητά της ως Βασίλισσα του Καναδά, επισκέφτηκε ξανά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1961 περιόδευσε στην Κύπρο, την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Ιράν, την Γκάνα και άλλες χώρες.[77][78]

Η Βασίλισσα με τον Πρωθυπουργό Έντουαρντ Χιθ (αριστερά), τον Αμερικανό Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον και την πρώτη κυρία των ΗΠΑ Πατ Νίξον το 1970.

Οι εγκυμοσύνες της Ελισάβετ με τους πρίγκιπες Ανδρέα και Εδουάρδο, το 1959 και το 1963 αντίστοιχα, καταγράφηκαν ως οι μόνες φορές που η βασίλισσα δεν πραγματοποίησε την έναρξη εργασιών του Βρετανικού Κοινοβουλίου κατά τη διάρκεια της βασιλείας της. Πέρα από την εκτέλεση των παραδοσιακών τελετών, εκείνη δημιούργησε νέες πρακτικές για τη μοναρχία της χώρας. Η σημαντικότερη ήταν η καθιέρωση περιπάτων, όπου σε αυτούς συναντούσε τυχαίους πολίτες, κάτι που ξεκίνησε στην περιοδεία της στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία το 1970.[79][80]

Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 σημειώθηκε επιτάχυνση στην αποαποικιοποίηση της Αφρικής και της Καραϊβικής. Τότε, πάνω από 20 χώρες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανία ως μέρος της προγραμματισμένης μετάβασής τους σε καθεστώς αυτοδιοίκησης. Το 1965, ωστόσο, υπό την ηγεσία του Ίαν Σμιθ, η Ροδεσία, ανακήρυξε μονομερώς την πλήρη ανεξαρτησία της από τη Βρετανία, ενώ παράλληλα εξέφρασε την πίστη και αφοσίωση στην Ελισάβετ. Τότε, παρά το γεγονός ότι η Βασίλισσα τον απέπεμψε με επίσημο ανακοινωθέν και η διεθνής κοινότητα υπέβαλε κυρώσεις ενάντια στη Ροδεσία, το καθεστώς του επέζησε για πάνω από μια δεκαετία.[81][82][83][84][85]

Τον Φεβρουάριο του 1974, και ενώ η βασίλισσα βρισκόταν σε περιοδεία, ο Βρετανός πρωθυπουργός Έντουαρντ Χιθ την συμβούλευσε να επιστρέψει στη Βρετανία και να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές. Οι εκλογές δεν έδωσαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία σε κάποιο κόμμα. Οι Συντηρητικοί του Χιθ μπορούσαν να παραμείνουν στην εξουσία μόνο με συνεργασία με το Φιλελεύθερο Κόμμα. Ο Χιθ παραιτήθηκε όταν οι συζητήσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού κατέρρευσαν. Η Βασίλισσα, έπειτα, ζήτησε από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον Χάρολντ Ουίλσον να σχηματίσει κυβέρνηση.[86][87][88][89]

Ένα χρόνο αργότερα, το 1975, προκλήθηκε συνταγματική κρίση στην Αυστραλία, καθώς ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Γκοφ Γουίτλαμ αποπέμφθηκε από τον Γενικό Κυβερνήτη Τζον Κερ, όταν η ελεγχόμενη από την αντιπολίτευση Γερουσία απέρριψε τις προτάσεις του προϋπολογισμού του Γουίτλαμ. Καθώς, όμως, ο Γουίτλαμ είχε την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο πρόεδρός της Γκόρντον Σκολς έκανε έκκληση προς την Βασίλισσα να ανακαλέσει την απόφασή του Κερ. Εκείνη αρνήθηκε, δηλώνοντας ότι δεν παρεμβαίνει σε αποφάσεις που προβλέπονται στο Σύνταγμα της Αυστραλίας. Η κρίση αυτή τροφοδότησε έντονα αντιμοναρχικά αισθήματα στην Αυστραλία.[90][91]

Ασημένιο Ιωβηλαίο

Το 1977 η Ελισάβετ γιόρτασε το Ασημένιο Ιωβηλαίο, δηλαδή τα 25 χρόνια από την άνοδό της στο θρόνο. Εορτασμοί και άλλες εκδηλώσεις έλαβαν μέρος σε όλη την Κοινοπολιτεία, ενώ πολλές τέτοιες εκδηλώσεις συνέπεσαν με περιοδείες της στη Βρετανία και τις χώρες της Κοινοπολιτείας. Οι εορτασμοί επιβεβαίωσαν τη δημοτικότητα της Βασίλισσας, παρόλο που συνέπεσαν με την αρνητική κάλυψη από τον τύπο του χωρισμού της Πριγκίπισσας Μαργαρίτας από το σύζυγό της.[92][93][94]

Το 1978 η Βασίλισσα έκανε δεκτό τον Ρουμάνο δικτάτορα Νικολάου Τσαουσέσκου με τη σύζυγό του Έλενα. Η επίσκεψη προκάλεσε πολλά αρνητικά σχόλια. Λέγεται μάλιστα ότι ο δικτάτορας είχε φέρει μαζί του ένα δοκιμαστή τροφίμων, αλλά ακόμα και δικά του σεντόνια.[95][96]

Την επόμενη χρονιά συνέβησαν δύο ιδιαίτερα αρνητικά γεγονότα. Το πρώτο ήταν η αποκάλυψη πως ο Άντονι Μπλαντ, πρώην επιθεωρητής των φωτογραφιών της Βασίλισσας, ήταν κομμουνιστής κατάσκοπος. Η δεύτερη ήταν η δολοφονία του συγγενή της Λούις Μαουντμπάττεν από ιρλανδική παραστρατιωτική οργάνωση.[97][98][99]

Η Δεκαετία του 1980

Elizabeth in red uniform on a black horse
Η Ελισάβετ ιππεύει το άλογό της. Φωτογραφία του 1986.

Στις 13 Ιουνίου 1981, κατά τη διάρκεια εθιμοτυπικής τελετής, έξι πυροβολισμοί εκτοξεύθηκαν από κοντινή απόσταση προς την Βασίλισσα, καθώς εκείνη βρισκόταν καθ' οδόν με το άλογό της. Η αστυνομία ανακάλυψε αργότερα ότι οι σφαίρες ήταν κενές. Ο 17χρονος τότε δράστης Μάρκους Σάρτζεντ καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκιση, αν και απελευθερώθηκε μετά από τρία. Από τον Απρίλιο ως το Σεπτέμβριο του 1982 η Βασίλισσα ήταν ιδιαίτερα ανήσυχη, εξαιτίας του Πολέμου των Φώκλαντ, στον οποίο μάλιστα συμμετείχε ο γιος της Πρίγκιπας Ανδρέας. Στις 9 Ιουλίου του ίδιου έτους η Βασίλισσα ξύπνησε στην κρεβατοκάμαρά της στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ διαπιστώνοντας ότι είχε εισέλθει εκεί ένας εισβολέας, ο Μάικλ Φέιγκαν, ο οποίος ήταν άνεργος πατέρας. Η Βασίλισσα παρέμεινε μαζί του για περίπου δέκα λεπτά μέχρι να καταφέρει να καλέσει την αστυνομία των ανακτόρων. Απ' ότι διαπιστώθηκε αργότερα, ο Φέιγκαν βρισκόταν αρκετή ώρα στο κτίριο των ανακτόρων, ενώ έκατσε και στο θρόνο της Βασίλισσας.[100][101][102][103][104]

Στα τέλη του 1983 ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν εξαπέλυσε επίθεση στη Γρενάδα για να ανατρέψει τον κομμουνιστή ηγέτη της. Αυτό όμως ενόχλησε ιδιαίτερα την Βασίλισσα Ελισάβετ, η οποία ήταν μονάρχης της Γρενάδας που αποτελούσε μέρος της Κοινοπολιτείας. Αργότερα η γενική συνέλευση του ΟΗΕ έκρινε την πράξη των ΗΠΑ ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου.[105][106]

Το έντονο ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης για την ιδιωτική ζωή της βασιλικής οικογένειας, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, οδήγησε σε μια σειρά από πολύκροτες ιστορίες στον τύπο, εκ των οποίων αρκετές δεν ήταν απολύτως αληθινές. Ο συντάκτης της εφημερίδας The Observer, Ντόναλντ Τρέλφορντ, έγραψε στις 21 Σεπτεμβρίου 1986: «Η βασιλική σαπουνόπερα έχει φτάσει πλέον σε τέτοιο βάθος του δημόσιου ενδιαφέροντος που το όριο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας έχει χάσει την όψη του ... δεν είναι μόνο ότι μερικά έντυπα δεν ελέγχουν τα γεγονότα ή δέχονται διαψεύσεις' δεν τους νοιάζει αν οι ιστορίες είναι αληθινές ή όχι».[107][108]

Το 1987, στον Καναδά, η Ελισάβετ δήλωσε δημόσια την υποστήριξή της σε διατάξεις που αφορούσαν την αναθεώρηση του Συντάγματος του Καναδά, προκειμένου να αμβλυνθούν οι αποσχιστικές τάσεις στο Κεμπέκ. Η δήλωσή της όμως προκάλεσε έντονες επικρίσεις από τους αντιτιθέμενους στις συνταγματικές τροποποιήσεις, συμπεριλαμβανομένου του γαλλόφωνου πρώην πρωθυπουργού του Καναδά Πιερ Τρυντώ. Το ίδιο έτος, η εκλεγμένη κυβέρνηση των νησιών Φίτζι καθαιρέθηκε από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα. Η Ελισάβετ, ως μονάρχης των νησιών, υποστήριξε τις προσπάθειες του Γενικού Κυβερνήτη, Ρατού Γκανιλάου, να διεκδικήσει την εκτελεστική εξουσία και να διαπραγματευθεί μια λύση. Ο πραξικοπηματίας, όμως, Σιτιβένι Ραμπούκα καθαίρεσε τον Γκανιλάου και κήρυξε τα Φίτζι δημοκρατία. Αυτήν την περίοδο, τα αντιμοναρχικά αισθήματα είχαν αυξηθεί στη Βρετανία, εξαιτίας των σχολίων του τύπου για τον πλούτο της Βασίλισσας, κάτι που προσπάθησε να διαψεύσει το παλάτι. Ωστόσο τα δημοσιεύματα για τις πολυτελείς εκδηλώσεις και τους υπερβολικούς γάμους της οικογένειας δεν σταματούσαν. Η συμμετοχή μελών της βασιλικής οικογένειας σε τηλεπαιχνίδι, τον Ιούνιο του 1987, για φιλανθρωπικό σκοπό γελοιοποιήθηκε με αποτέλεσμα η Βασίλισσα να γίνει στόχος σάτιρας.[109][110][111][112][113]

Η Δεκαετία του 1990

Το 1991, μετά το τέλος του Πολέμου του Κόλπου, η Ελισάβετ επισκέφτηκε και αγόρευσε στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά από Βρετανό μονάρχη. Στην ομιλία της χαρακτήρισε τη βία στείρα, καθώς όπως είπε οι κοινωνίες βασίζονται σε αμοιβαίες συμφωνίες, σε συμβάσεις και στην ομοφωνία.[114][115]

Elizabeth, in formal dress, holds a pair of spectacles to her mouth in a thoughtful pose
Ο Φίλιππος και η Ελισάβετ τον Οκτώβριο του 1992.

Σε ομιλία της στις 24 Νοεμβρίου 1992, με την ευκαιρία της 40ης επετείου της ανόδου της στο θρόνο, η Ελισάβετ ονόμασε το 1992 για εκείνη ως απαίσιο έτος (annus horribilis). Τον Μάρτιο του 1992 ο δεύτερος γιος της Πρίγκιπας Ανδρέας και η σύζυγός του Σάρα Φέργκιουσον πήραν διαζύγιο. Τον Απρίλιο η κόρη της Πριγκίπισσα Άννα χώρισε με το σύζυγό της Μαρκ Φίλιπς. Κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στη Γερμανία, τον Οκτώβριο, εξαγριωμένοι διαδηλωτές στη Δρέσδη της πέταξαν αυγά. Τελευταίο γεγονός ήταν το Νοέμβριο του ίδιου έτους η πυρκαγιά που ξέσπασε στο Κάστρο Ουίνδσορ, που προκάλεσε σοβαρές ζημιές. Εξαιτίας του γεγονότος ότι η μοναρχία λάμβανε αυξημένη κριτική και δημόσιο έλεγχο, στην ομιλία της στις 24 Νοεμβρίου είπε ότι κάθε θεσμός θα πρέπει να αναμένει κριτική, αλλά πρότεινε αυτή να γίνεται με μία δόση «χιούμορ, ευγένειας και κατανόησης». Δύο μέρες αργότερα ο Πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ ανακοίνωσε μεταρρυθμίσεις των οικονομικών της βασιλικής οικογένειας, όπως την πληρωμή φόρου εισοδήματος. Τον Δεκέμβριο, ο Κάρολος, Πρίγκιπας της Ουαλίας και η σύζυγός του, Νταϊάνα, Πριγκίπισσα της Ουαλίας, χωρίζουν, χωρίς να πάρουν διαζύγιο επί του παρόντος. Η επεισοδιακή χρονιά έκλεισε με μια αγωγή που απέστειλε η βασίλισσα στην εφημερίδα The Sun, λόγω παραβίασης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, όταν η εφημερίδα δημοσίευσε το κείμενο του χριστουγεννιάτικου μηνύματος της βασίλισσας δύο μέρες πριν από την προγραμματισμένη εκπομπή του. Η εφημερίδα αναγκάστηκε να πληρώσει τα νομικά έξοδα, ενώ δώρισε £200.000 για φιλανθρωπικούς σκοπούς.[116][117][118][119][120][121][122][123]

Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι δημόσιες αποκαλύψεις σχετικά με την κατάσταση του γάμου του Καρόλου και της Νταϊάνας συνεχίστηκαν. Αυτήν την περίοδο τα αντιμοναρχικά αισθήματα στη Βρετανία φαίνονταν να έχουν φτάσει σε υψηλότερα από κάθε άλλη φορά επίπεδα. Η κριτική στο θεσμό της μοναρχίας βασιζόταν κυρίως στις συμπεριφορές και πράξεις της μελών της βασιλικής οικογένειας, παρά στο πρόσωπο της βασίλισσας. Στα τέλη του Δεκεμβρίου του 1995, σε συνεννόηση με τον σύζυγό της, τον πρωθυπουργό, τον αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι και τον προσωπικό της γραμματέα, έδωσε στον Κάρολο και την Νταϊάνα την άδειά της για την έκδοση διαζυγίου. Ένα χρόνο μετά την έκδοση του διαζυγίου, το οποίο εκδόθηκε το 1996, η Νταϊάνα σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι στις 31 Αυγούστου 1997. Η βασίλισσα τότε βρισκόταν σε διακοπές με τον γιο και τα εγγόνια της στο Κάστρο Μπαλμόραλ της Σκωτίας. Εξαιτίας του εχθρικού κλίματος των μέσων ενημέρωσης, η βασίλισσα εξέδωσε διάγγελμα στις 5 Σεπτεμβρίου, μια ημέρα πριν από την κηδεία της Νταϊάνας. Στο διάγγελμα εξέφρασε τον θαυμασμό της για την Νταϊάνα και τα συναισθήματά της ως γιαγιά για τους πρίγκιπες Ουίλιαμ και Χάρι. Μετά το διάγγελμα ένα μεγάλο μέρος της δημόσιας εχθρότητας εξατμίστηκε.[124][125][126][127]

Χρυσό Ιωβηλαίο

Elizabeth, in formal dress, holds a pair of spectacles to her mouth in a thoughtful pose
Η Ελισάβετ με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν το 2003.
Street scene of Elizabeth and spectators
Η Ελισάβετ στο Τορόντο τον Ιούλιο του 2010.

Το 2002 εορτάστηκε Χρυσό Ιωβηλαίο της Ελισάβετ ως Βασίλισσα, τα 50 χρόνια δηλαδή από την άνοδό της στο θρόνο. Η αδελφή και η μητέρα της πέθαναν το Φεβρουάριο και το Μάρτιο αντίστοιχα, κάτι που έκανε τα μέσα ενημέρωσης να εικάζουν ότι το Ιωβηλαίο θα είναι μια αποτυχία. Πραγματοποίησε όμως περιοδείες σε όλα τα βασίλεια της Κοινοπολιτείας, όπως είχε κάνει και το 1977, ενώ πολλές εκδηλώσεις και εορτασμοί συνέβησαν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Στο Λονδίνο ένα εκατομμύριο άνθρωποι παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις κάθε μέρα του τριήμερου εορτασμού του Ιωβηλαίου, ενώ ο δημόσιος ενθουσιασμός διάψευσε τις προβλέψεις των δημοσιογράφων.[128][129][130]

Παρότι γενικά είναι υγιής σε όλη τη ζωή της, το 2003 πραγματοποίησε εγχείρηση και στα δύο της γόνατα. Τον Οκτώβριο του 2006 έχασε τα εγκαίνια του σταδίου Emirates Stadium, εξαιτίας μυικού πόνου στην πλάτη που την ταλαιπωρούσε από το καλοκαίρι.[131][132]

Τον Μάιο του 2007 η εφημερίδα The Daily Telegraph ανέφερε σε άρθρο της από ανώνυμες πηγές ότι η βασίλισσα ήταν «εξοργισμένη και απογοητευμένη» από τις πολιτικές του Βρετανού Πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ, σχετικά με την παρουσία των Βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, αλλά και με άλλα εσωτερικά θέματα. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο, εκείνη αναγνώρισε τις προσπάθειες του Μπλερ για επίτευξη ειρήνης στη Βόρεια Ιρλανδία. Την Μεγάλη Πέμπτη 20 Μαρτίου 2008, η Βασίλισσα παρακολούθησε τη λειτουργία σε καθεδρικό ναό της Βόρειας Ιρλανδίας, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί ποτέ εκτός Αγγλίας και Ουαλίας. Μετά από πρόσκληση της Προέδρου της Ιρλανδίας Μαίρη Μακ Αλίς, τον Μάιο του 2011, πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη επίσκεψη Βρετανού μονάρχη στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.[133][134][135][136]

Για δεύτερη φορά κατά τη βασιλεία της, η Ελισάβετ, απευθύνθηκε προς τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2010. Ιδιαίτερη σημασία έθεσε κατά την ομιλία της στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Κατά τη διάρκεια της ίδιας επίσκεψης στη Νέα Υόρκη, κατέθεσε ένα στεφάνι στο σημείο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.[137][138][139]

Διαμαντένιο Ιωβηλαίο

Το 2012 εορτάστηκε το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας, καθώς ήταν η χρονιά της 60ης επετείου από την άνοδό της στο θρόνο. Σε διάγγελμά της, στις 6 Φεβρουαρίου 2012, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Σε αυτή την ξεχωριστή χρονιά, όπως εγώ αφιερώνω τον εαυτό μου εκ νέου στην υπηρεσία σας, ελπίζω ότι θα θυμόμαστε τη δύναμη της ομαδικότητας και της συλλογικής ισχύος της οικογένειας, της φιλίας και της καλής γειτονίας... Ελπίζω, επίσης, ότι αυτή η χρονιά του Ιωβηλαίου θα είναι μία ευκαιρία να δώσουμε ευχαριστίες για τις μεγάλες προόδους που έχουν γίνει από το 1952 και για να κοιτάξουμε προς το μέλλον με καθαρό μυαλό και ζεστή καρδιά». Η Βασίλισσα και ο σύζυγός της πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη περιοδεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τα παιδιά και τα εγγόνια της πραγματοποίησαν περιοδείες σε χώρες της Κοινοπολιτείας εκ μέρους της.[140][141][142][143][144][145]

Elizabeth, in formal dress, holds a pair of spectacles to her mouth in a thoughtful pose
Η Ελισάβετ τον Ιούνιο του 2013.

Η βασίλισσα στις 27 Ιουλίου 2012 κήρυξε την έναρξη των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, καθώς και των Παραολυμπιακών στις 29 Αυγούστου του 2012. Στην τελετή έναρξης των Αγώνων συμμετείχε η ίδια σε μια ταινία μικρού μήκους, μαζί με τον Ντάνιελ Κρεγκ. Στις 4 Απριλίου του 2013 η βασίλισσα έλαβε τιμητικό βραβείο από την Βρετανική Ακαδημία Τεχνών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης για τη συμμετοχή της στην ταινία της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου.[146][147]

Στις 18 Δεκεμβρίου 2012, για πρώτη φορά από την άνοδό της στο θρόνο, ήταν παρούσα στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου της χώρας. Ήταν η πρώτη φορά από το 1781 που Βρετανός μονάρχης παρευρισκόταν στις εργασίες του υπουργικού συμβουλίου εν καιρώ ειρήνης.[148][149]

Η Ελισάβετ εισήχθη στις 3 Μαρτίου 2013 στο νοσοκομείο Βασιλιάς Εδουάρδος Ζ΄ του Λονδίνου, ως προφύλαξη μετά από την εκδήλωση συμπτωμάτων γαστρεντερίτιδας. Την επόμενη ημέρα όμως επέστρεψε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Εξαιτίας της ανάγκης της να περιορίσει τα ταξίδια, τον Νοέμβριο του 2013 δεν παρέστη στη συνάντηση των αρχηγών των κυβερνήσεων της Κοινοπολιτείας που πραγματοποιήθηκε στη Σρι Λάνκα. Ήταν η πρώτη φορά από το 1973 που δεν παρευρέθηκε στη συνεδρίαση. Στη συνάντηση την εκπροσώπησε ο γιος της Κάρολος.[150][151][152]

Έγινε η μεγαλύτερη σε ηλικία μονάρχης του κόσμου μετά τον θάνατο του Αμπντουλάχ της Σαουδικής Αραβίας στις 23 Ιανουαρίου του 2015[153] και λίγους μήνες αργότερα η μακροβιότερη μονάρχης στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς, στις 9 Σεπτεμβρίου 2015, ξεπέρασε την πρωτιά που κατείχε η Βασίλισσα Βικτώρια.[154]

Το Σαββατοκύριακο 10-12 Ιουνίου του 2016 εορτάστηκαν τα 90α γενέθλια της Βασίλισσας. [155][156]

Η Ελισάβετ κατέστη η μακροβιότερη μονάρχης στον κόσμο, καθώς και μακροβιότερη αρχηγός κράτους, μετά τον θάνατο του 88χρονου βασιλιά της Ταϊλάνδης, Πουμιπόν Αντουνιαντέτ, ο οποίος βασίλευσε για περισσότερο από 70 χρόνια. [157]

Ζαφειρένιο Ιωβηλαίο

Στις 6 Φεβρουαρίου του 2017 η Ελισάβετ έγινε η πρώτη Βρετανή μονάρχης που εόρτασε ζαφειρένιο ιωβηλαίο, δηλαδή την παραμονή της στον θρόνο για 65 χρόνια.[158] Αντίθετα με το ασημένιο, το χρυσό και το αδαμάντινο ιωβηλαίο δεν υπήρξαν εκτεταμένοι δημόσιοι εορτασμοί για το γεγονός. Αντίθετα, όπως συνέβη και με το Ρουμπινένιο Ιωβηλαίο του 1992 η Βασίλισσα δεν ανέλαβε κάποια ιδιαίτερη επίσημη υποχρέωση. Προτίμησε να περάσει την ημέρα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας λόγω και της επετείου θανάτου του πατέρα της την ίδια ημέρα.[159]

Η Ελισάβετ στο πάρτι γενεθλίων της, το 2018. [2]

Η Βασίλισσα Ελισάβετ στις 20 Νοεμβρίου του 2017 έγινε η πρώτη Βρετανή μονάρχης που εόρτασε την πλατινένια, δηλαδή 70η επέτειο γάμου της με τον σύζυγό της Πρίγκιπα Φίλιππο, ο οποίος είχε παραιτηθεί των επίσημων υποχρεώσεων του τον Αύγουστο του ίδιου έτους λόγω της εξαιρετικά προχωρημένης του ηλικίας. [160]

Μετά την παραίτηση του προέδρου της Ζιμπάμπουε, Ρόμπερτ Μουγκάμπε, έγινε η πιο ηλικιωμένη αρχηγός κράτους στις 21 Νοεμβρίου του 2017[161]. Τον τίτλο αυτό τον έχασε στις 10 Μαΐου 2018, μετά από την εκλογή του 92χρονου Μαχαθίρ Μοχάμαντ, ως νέου πρωθυπουργού της Μαλαισίας.[162]

Τον Μάιο του 2018 η Ελισάβετ έκανε μία εγχείριση αφαίρεσης καταρράκτη στο μάτι.[163] Τον Μάρτιο του 2019 αποφάσισε να σταματήσει να οδηγεί σε δημόσιους δρόμους, ως συνέπεια ενός τροχαίου ατυχήματος στο οποίο ενεπλάκη ο 97χρονος σύζυγός της, ενώ οδηγούσε ένα μαύρο Land Rover δύο μήνες νωρίτερα.[164][165]

Στις 23 Απριλίου του 2019 έγινε η πιο ηλικιωμένη εν ζωή μονάρχης μετά τον θάνατο του Ιωάννη του Λουξεμβούργου, σχεδόν 19 χρόνια μετά την παραίτησή του από τον θρόνο.[166]

Στις 28 Αυγούστου του 2019 η Βασίλισσα έκανε δεκτό το αίτημα του πρωθυπουργού της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον να κλείσει η Βουλή των Κοινοτήτων μέχρι τις 14 Οκτωβρίου 2019, κίνηση που προκάλεσε γενική κατακραυγή από την αντιπολίτευση.[167][168] Η βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, Κέιτ Οσάμορ, προειδοποίησε τη βασίλισσα ότι θα μπορούσε να έχει την τύχη του ξαδέρφου της Κωνσταντίνου στην Ελλάδα, ο οποίος εξέπεσε του αξιώματός του μετά την κατάργηση της μοναρχίας.[169] Πολλοί ωστόσο σχολίασαν ότι η Ελισάβετ δεν είχε άλλη επιλογή, μιας και οι εξουσίες της είναι ντε φάκτο περιορισμένες και ο ρόλος της περισσότερο συμβολικός.[170] Τελικά η Βουλή άνοιξε μετά από απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου την Τετάρτη, 25 Σεπτεμβρίου 2019, γεγονός που θεωρήθηκε πολιτική ήττα του Μπόρις Τζόνσον.[171][172] Ορισμένοι βουλευτές τον κατηγόρησαν ότι παραπλάνησε τη βασίλισσα.[173]

Στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά της, η Ελισάβετ αναφέρθηκε στο 2019 ως «ταραχώδη χρονιά» και κάλεσε σε ενότητα ζητώντας από όλους τους Βρετανούς να ξεπεράσουν τις διαφορές τους.[174]

Η ανακοίνωση στις 8 Ιανουαρίου 2020 μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του Πρίγκιπα Χάρι και της συζύγου του, Μέγκαν, ότι σκοπεύουν να αποποιηθούν τον ρόλο των ανώτερων μελών της βασιλικής οικογένειας, απασχόλησε ιδιαίτερα τη βασίλισσα[175][176]. Ο 98χρονος Φίλιππος αντιμετωπίζοντας ο ίδιος προβλήματα υγείας, κατηγόρησε το ζευγάρι ότι με τη στάση του δείχνει ασέβεια απέναντι στη βασίλισσα.[177] Τελικά η Ελισάβετ δήλωσε ότι σέβεται την απόφαση του ζευγαριού: «Σήμερα η οικογένειά μου είχε πολύ εποικοδομητικές συζητήσεις για το μέλλον του εγγονού μου και της οικογένειάς του. Η οικογένειά μου και εγώ στηρίζουμε απόλυτα την επιθυμία του Χάρι και της Μέγκαν να ξεκινήσουν μια καινούρια ζωή ως νέα οικογένεια», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην επίσημη ανακοίνωση της βασίλισσας. «Παρότι θα προτιμούσαμε να παραμείνουν πλήρως ενεργά μέλη της βασιλικής οικογένειας, σεβόμαστε και κατανοούμε την επιθυμία τους να ζήσουν μια πιο ανεξάρτητη ζωή ως οικογένεια, ενώ παραμένουν πολύτιμο κομμάτι της οικογένειάς μου. Ο Χάρι και η Μέγκαν έκαναν σαφές ότι δεν θέλουν να βασίζονται στα κρατικά έσοδα στη νέα τους ζωή».[178]

Δημόσια εικόνα και χαρακτήρας

Δεδομένου ότι η Ελισάβετ δίνει σπάνια συνεντεύξεις, λίγα είναι γνωστά για τα προσωπικά της αισθήματα. Ως συνταγματική μονάρχης, δεν έχει εκφράσει προσωπικές πολιτικές απόψεις σε κάποιο δημόσιο χώρο. Θεωρείται ότι φέρει μια βαθιά αίσθηση των θρησκευτικών και των πολιτικών της καθηκόντων, ενώ λαμβάνει υπόψη της με σοβαρότητα τον όρκο που έδωσε κατά τη στέψη της.[179] Εκτός από τον επίσημο θρησκευτικό της ρόλο ως Υπέρτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας, είναι μέλος αυτής της Εκκλησίας, καθώς επίσης και της εθνικής Εκκλησίας της Σκωτίας.[180] Έχει υποστηρίξει τις διαθρησκευτικές σχέσεις και έχει συναντηθεί με ηγέτες άλλων εκκλησιών και θρησκειών, μεταξύ των οποίων με πέντε Πάπες: Πίος ΙΒ΄, Ιωάννης ΚΓ΄, Ιωάννης Παύλος Β΄, Βενέδικτος ΙΣΤ΄ και Φραγκίσκος.[181] Η προσωπική της πίστη μαρτυρείται στο ετήσιο Χριστουγεννιάτικο Μήνυμά της προς τα βασίλεια της Κοινοπολιτείας. Το 2000, για παράδειγμα, ανέφερε:

Για πολλούς από εμάς, τα πιστεύω μας έχουν θεμελιώδη σημασία. Για μένα η διδασκαλία του Χριστού και η προσωπική μου ευθύνη ενώπιον του Θεού παρέχουν ένα πλαίσιο πάνω στο οποίο προσπαθώ να οδηγώ τη ζωή μου. Εγώ, όπως και πολλοί από εσάς, έχω βρει μεγάλη ανακούφιση σε δύσκολες στιγμές από τα λόγια και το παράδειγμα του Χριστού.[182]

Είναι προστάτης περισσότερων από 600 οργανώσεων και φιλανθρωπικών φορέων.[183] Στα προσωπικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η ιππασία και η φροντίδα των σκυλιών, ειδικότερα των Πέμπροκ Κόργκι Ουαλίας που κατέχει.[184] Η διαχρονική αγάπη της για τα Κόργκι ξεκίνησε το 1933 με την «Ντούκι», το πρώτο Κόργκι σκυλί που απέκτησε η οικογένειά της.[185][186] Σκηνές μιας χαλαρής, ανεπίσημης προσωπικής ζωής περιστασιακά γίνονται γνωστές.[187]

Τη δεκαετία του 1950, στην αρχή της βασιλείας της, η Ελισάβετ αποτυπώνεται ως μια λαμπερή «παραμυθένια βασίλισσα».[188] Μετά την καταστροφή του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, υπήρξε μια εποχή ελπίδας, μια περίοδος προόδου και επιτευγμάτων, σηματοδοτώντας μια «νέα Ελισαβετιανή Εποχή».[189] Οι κατηγορίες του Τζον Γκριγκ το 1957 ότι οι ομιλίες της ακούγονταν σαν μιας «στενοκέφαλης μαθήτριας» αποτελούν ένα δείγμα εξαιρετικά σπάνιας αρνητικής κριτικής.[190] Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι προσπάθειες απεικόνισης μιας πιο σύγχρονης εικόνας της μοναρχίας εμφανίζονται στο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ «Βασιλική Οικογένεια» και στην τηλεοπτική μετάδοση της αναγόρευσης του Πρίγκιπα Καρόλου ως Πρίγκιπα της Ουαλίας.[191] Σε δημόσιες εμφανίσεις της, η Ελισάβετ προτιμά να φοράει κυρίως μονοχρώματα παλτά και διακοσμημένα καπέλα, τα οποία της επιτρέπουν να γίνεται εύκολα ορατή από το πλήθος.[192]

Κατά το Ασημένιο Ιωβηλαίο, το 1977, διεξήχθησαν πολυπληθείς και πραγματικά ενθουσιώδεις εορτασμοί, όμως κατά τη δεκαετία του 1980 η δημόσια κριτική κατά της βασιλικής οικογένειας αυξήθηκε, δεδομένου ότι η προσωπική και εργασιακή ζωή των παιδιών της Ελισάβετ βρέθηκε στο στόχαστρο των μέσων ενημέρωσης.[193][194] Η δημοτικότητά της βυθίστηκε στο χαμηλότερό της σημείο κατά τη δεκαετία του 1990. Υπό την πίεση της κοινής γνώμης, άρχισε να καταβάλλει φόρο εισοδήματος για πρώτη φορά, ενώ τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ άνοιξαν για το κοινό.[195] Η δυσαρέσκεια με τη μοναρχία έφτασε στο αποκορύφωμά της με το θάνατο της πριγκίπισσας Νταϊάνα, αν και η προσωπική δημοτικότητα και υποστήριξη προς την μοναρχία ανέκαμψε μετά το τηλεοπτικό διάγγελμα της Ελισάβετ προς το λαό πέντε ημέρες μετά το θάνατο της Νταϊάνα.[196]

Το Νοέμβριο του 1999, ένα δημοψήφισμα για το μέλλον της μοναρχίας στην Αυστραλία κατέληξε σε μεγάλη νίκη για την Ελισάβετ.[197] Δημοσκοπήσεις στη Βρετανία το 2006 και το 2007 αποκάλυψαν ισχυρή λαϊκή υποστήριξη για την μοναρχία, ενώ το 2012, το έτος του Διαμαντένιου Ιωβηλαίου, η αποδοχή του θεσμού έφθασε μέχρι το 90%.[198][199] Τα δημοψηφίσματα στο Τουβαλού το 2008 και στον Άγιο Βικέντιο και τις Γρεναδίνες το 2009 απέρριψαν αμφότερα την επιλογή να γίνουν αβασίλευτες δημοκρατίες.[200]

Η Ελισάβετ έχει απεικονιστεί σε διάφορα μέσα από πολλούς καλλιτέχνες, όπως οι ζωγράφοι Πιέτρο Ανιγκόνι, Πίτερ Μπλέικ, Τσίνουι Τσουκγούγκο-Ρόι, Τέρενς Κουένο, Λούσιαν Φρόιντ, Ρολφ Χάρις, Ντάμιεν Χιρστ, Τζούλιετ Πάνετ και Τάι-Σαν Σίρενμπεργκ.[201][202] Αξιοσημείωτοι φωτογράφοι της Ελισάβετ περιλαμβάνουν τους Σέσιλ Μπίτον, Γιουσούφ Καρς, Άνι Λίμποβιτς, Πάτρικ Άνσον, Τέρι Ο'Νιλ, Τζον Σουόνελ και Ντόροθι Γουάλντινγκ. Η πρώτη επίσημη φωτογραφία-πορτρέτο της Ελισάβετ τραβήχθηκε από τον Μάρκους Άνταμς το 1926.[203]

Οικονομικά στοιχεία

Η προσωπική περιουσία της Ελισάβετ αποτελεί αντικείμενο εικασιών για πολλά χρόνια. Το 1971, ο Τζοκ Κόλβιλ, πρώην ιδιωτικός γραμματέας της και διευθυντής της τράπεζάς της, Coutts, εκτίμησε την περιουσία σε 2 εκατομμύρια στερλίνες (περίπου 28 εκατομμύρια στερλίνες του 2019).[204][205] Το 1993, το Παλάτι του Μπάκιγχαμ διέψευσε δημοσιεύματα που ήθελαν τη Βασίλισσα να διαθέτει περιουσία ύψους 100 εκατομμυρίων στερλίνων.[206] Το 2002 η Ελισάβετ κληρονόμησε ένα κτήμα αξίας 70 εκατομμυρίων στερλινών από τη μητέρα της.[207] Η εφημερίδα The Sunday Times υπολόγισε το 2017 την περιουσία σε 360 εκατομμύρια στερλίνες, καθιστώντας την Ελισάβετ ως το 329ο πλουσιότερο πρόσωπο στο Ηνωμένο Βασίλειο.[208]

Η Βασιλική Συλλογή, η οποία περιλαμβάνει χιλιάδες ιστορικά έργα τέχνης και τα Βρετανικά Βασιλικά Κοσμήματα, δεν ανήκει προσωπικά στην Βασίλισσα, αλλά βρίσκεται στην ιδιοκτησία ειδικού εμπιστεύματος («τραστ»), όπως συμβαίνει και με τις επίσημες κατοικίες της (Παλάτι του Μπάκιγχαμ, Κάστρο Ουίνδσορ, Δουκάτο του Λάνκαστερ).[209][210][211] Το Σάντρινγκχαμ Χάουζ και το Κάστρο Μπαλμόραν ανήκουν προσωπικά στη Βασίλισσα.[210] Οι Κτήσεις του Στέμματος - με περιουσία 12 δισεκατομμυρίων στερλινών το 2016 - βρίσκεται υπό τη διαχείριση εμπιστεύματος και δεν μπορεί να πωλήσει ή να βρεθεί υπό την άμεση διαχείριση της Βασίλισσας.[212][208]

Τίτλοι, προσφωνήσεις, διακρίσεις και θυρεοί

Προσφωνήσεις της
Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄
Προσφώνηση αναφοράςΜεγαλειοτάτη
Προφορική προσφώνησηΜεγαλειοτάτη
Εναλλακτική προσφώνησηΔ/Δ
  • 21 Απριλίου 1926 – 11 Δεκεμβρίου 1936: Αυτή Βασιλική Υψηλότητα Πριγκίπισσα Ελισάβετ της Υόρκης
  • 11 Δεκεμβρίου 1936 – 20 Νοεμβρίου 1947: Αυτή Βασιλική Υψηλότητα Η Πριγκίπισσα Ελισάβετ
  • 20 Νοεμβρίου 1947 – 6 Φεβρουαρίου 1952: Αυτή Βασιλική Υψηλότητα Η Πριγκίπισσα Ελισάβετ, Δούκισσα του Εδιμβούργου
  • Από τις 6 Φεβρουαρίου 1952: Αυτή Μεγαλειότητα Η Βασίλισσα

Η Ελισάβετ φέρει διάφορους τίτλους και επίτιμες στρατιωτικές θέσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα υπόλοιπα βασίλεια της Κοινοπολιτείας. Είναι επικεφαλής σε πολλά βασιλικά τάγματα, ενώ και η ίδια έχει λάβει διακρίσεις και βραβεία από όλο τον κόσμο. Σε κάθε βασίλειο φέρει ένα ξεχωριστό τίτλο που ακολουθεί μια κοινή φόρμουλα: «Βασίλισσα της Τζαμάικας και των άλλων βασιλείων και εδαφών της» στη Τζαμάικα, «Βασίλισσα της Αυστραλίας και των άλλων βασιλείων και εδαφών της» στην Αυστραλία κλπ. Στα Νησιά της Μάγχης και στη Νήσο Μαν, που αποτελούν Κτήσεις του Στέμματος και όχι ξεχωριστά βασίλεια, είναι γνωστή ως Δούκας της Νορμανδίας και Λόρδος του Μαν αντίστοιχα. Πρόσθετοι τίτλοι περιλαμβάνουν το Προστάτης της Πίστης και Δούκας του Λάνκαστερ. Όταν κάποιος συνομιλεί με τη Βασίλισσα, η πρακτική είναι να απευθύνεται προς εκείνη με τον τίτλο «Μεγαλειοτάτη» και στη συνέχεια με το «Κυρία».[213]

Θυρεοί

Από τις 21 Απριλίου 1944 μέχρι την ενθρόνισή της, ο θυρεός της Ελισάβετ αποτελούνταν από ένα ρόμβο που έφερε το βασιλικό θυρεό του Ηνωμένου Βασιλείου, διαφοροποιούμενο ως προς μια ζώνη αργύρου, η οποία στο κεντρικό σημείο έφερε ένα ρόδο των Τυδώρ και στα δύο ακριανά σημεία το σταυρό του Αγίου Γεωργίου. Μετά την ενθρόνισή της, κληρονόμησε τους διάφορους θυρεούς που κατείχε ο πατέρας της ως μονάρχης. Η Βασίλισσα διαθέτει επίσης βασιλικά οικόσημα και προσωπικές σημαίες για χρήση στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Τζαμάικα, τα Μπαρμπάντος και αλλού.[214]

Θυρεός 1944–1947
Θυρεός 1947–1952
Θυρεός από το 1952 στην Αγγλία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία
Θυρεός από το 1952 στη Σκωτία
}}

Εικόνες

Βιβλιογραφία

  • Crawford, Marion (2003). «Hachette The Little Princesses: The Story of the Queen's Childhood by her Nanny, Marion Crawford». ISBN 978-0312312152
  • Bond, Jennie (2006). Elizabeth: Eighty Glorious Years. London: Carlton Publishing Group. ISBN 10-1-8442-360-7; 13-978-1-8442-360-9
  • Brandreth, Gyles (2004). Philip and Elizabeth: Portrait of a Marriage. London: Century. ISBN 0-7126-6103-4
  • Roberts, Andrew (2000). The House of Windsor. (Edited by Antonia Fraser) London: Cassell & Co. ISBN 0-304-35406-6
  • Shawcross, William (2002). Queen and Country. Toronto: McClelland & Stewart. ISBN 0-7710-8056-5

Παραπομπές

  1. Newsroom (3 Ιουνίου 2018). «Βασίλισσα Ελισάβετ: 90 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε, 65 χρόνια μετά τη στέψη της». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2019. 
  2. «Royal Family - Queen Elizabeth II». www.britroyals.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2018. 
  3. «Queen Elizabeth II – Latest news, photos and videos». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2014. 
  4. http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Pressreleases/2004/AnnouncementofthechristeningofLadyLouiseWindsor.aspx
  5. http://www.royal.gov.uk/hmthequeen/education/overview.aspx
  6. Queen Elizabeth II biography
  7. The forgotten royal nanny | Express Yourself | Comment | Daily Express
  8. Queen Mother was 'ruthless' to royal nanny | UK news | The Guardian
  9. Through The Years – Her Royal Majesty, Queen Elizabeth II | Two Chums
  10. 60 amazing Queen facts you never knew about our monarch - Mirror Online
  11. Newsroom (3 Ιουνίου 2018). «Βασίλισσα Ελισάβετ: 90 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε, 65 χρόνια μετά τη στέψη της». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2019. 
  12. Newsroom (3 Ιουνίου 2018). «Βασίλισσα Ελισάβετ: 90 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε, 65 χρόνια μετά τη στέψη της». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2019. 
  13. http://www.royal.gov.uk/historyofthemonarchy/kingsandqueensoftheunitedkingdom/thehouseofwindsor/edwardviii.aspx
  14. King Edward VIII Abdicated to Marry Mrs. Wallis Simpson
  15. Edward VIII candid letter reveals Royal Family divisions following abdication | Royal | News | Daily Express
  16. 10 moments from the life of Queen Elizabeth II - She and her tutor were shy with one another at first - CSMonitor.com
  17. Queen Elizabeth: The day the Queen threw a tantrum and tipped a pot of ink over her own head | Daily Mail Online
  18. http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/The%20House%20of%20Windsor%20from%201952/QueenElizabethTheQueenMother/ActivitiesasQueen.aspx
  19. http://www.biography.com/people/queen-elizabeth-ii-9286165#threats-and-scandals
  20. Princess Elizabeth
  21. «"The Queen's War" – Queen Elizabeth II During WW2». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2014. 
  22. Young Queen Elizabeth pictured starring in Royal pantomimes during World War Two | Daily Mail Online
  23. http://www.royal.gov.uk/ImagesandBroadcasts/Historic%20speeches%20and%20broadcasts/Wartimebroadcast1940.aspx
  24. Cecil Beaton, Princess Elizabeth as Colonel of the Grenadier Guards | V&A
  25. Royal Deputy Heads of State
  26. http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandGovernment/CounsellorsofState.aspx
  27. Women's Auxiliary Services during the Second World War | Imperial War Museums
  28. 8 Things You May Not Know About Queen Elizabeth II — History in the Headlines
  29. Queen Elizabeth II, Royalty And Renown Mechanic
  30. Sixty years later, Queen Elizabeth II still reigns | Daily Maverick
  31. Diamond Jubilee: The Queen's bond with 'remarkable' Welsh - BBC News
  32. BBC NEWS | UK | Wales | Royal plans to beat nationalism
  33. Wartime plan to use Princess to woo Welsh - Telegraph
  34. BBC - Archive - Princess Elizabeth - The 21st Birthday of Princess Elizabeth
  35. BBC - Archive - Princess Elizabeth - Royal Tour of South Africa, 1947
  36. http://www.royal.gov.uk/imagesandbroadcasts/historic%20speeches%20and%20broadcasts/21stbirthdayspeech21april1947.aspx
  37. Inside the Dynastic Struggle That Rocked Queen Elizabeth II’s Marriage | Vanity Fair
  38. «History Rewind: Marriage of Princess Elizabeth and Philip Mountbatten». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  39. http://www.biography.com/people/prince-philip-9284324
  40. Crawford, Marion (2003). "Hachette The Little Princesses: The Story of the Queen's Childhood by her Nanny, Marion Crawford". ISBN 978-0312312152
  41. Palmografos.com - Η Δίκη των Έξι και ο πρίγκιπας Ανδρέας
  42. Biography of Queen Elizabeth II
  43. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  44. She's called 'Sausage' ..he's called 'The Hun' - Mirror Online
  45. Prince Philip the secret softie: The cuddly side of the Queen's consort | Daily Mail Online
  46. http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/TheDukeofEdinburgh/Stylesandtitles.aspx
  47. Prince Philip, Duke of Edinburgh | Unofficial Royalty
  48. Prince Philip Fast Facts - CNN.com
  49. «65 χρόνια κοινής ζωής για την βασίλισσα Ελισάβετ και τον Δούκα του Εδιμβούργου | διεθνή | ethnos.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  50. «Βασίλισσα Ελισάβετ - Η πρώτη που έραψε πανάκριβο νυφικό | News - zappit.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  51. BBC - History - Elizabeth II's wedding (pictures, video, facts & news)
  52. Queen Elizabeth and Prince Philip: Photos From the Royal Wedding, 1947
  53. The Queen: news, photos, pictures, videos, style – hello! Online
  54. [1][νεκρός σύνδεσμος]
  55. Queen Elizabeth Coronation 1953... - RareNewspapers.com
  56. Diamond Jubilee: the moment that Princess Elizabeth became Queen - Telegraph
  57. Queen left 'in tears' over Duke of Edinburgh's 'brutal' demand she take his name | Daily Mail Online
  58. Queen's 'tears' over Duke of Edinburgh's 'brutal' behaviour - Telegraph
  59. Queen Elizabeth II and Prince Philip Celebrate 65 Years of Marriage | BridalGuide
  60. Royal Styles and Titles of Great Britain: Documents
  61. BBC ON THIS DAY | 24 | 1953: Queen Mary dies peacefully after illness
  62. BBC ON THIS DAY | 2 | 1953: Queen Elizabeth takes coronation oath
  63. http://www.royal.gov.uk/ImagesandBroadcasts/Historic%20speeches%20and%20broadcasts/CoronationOath2June1953.aspx
  64. The Museum of Broadcast Communications - Encyclopedia of Television - European Broadcasting Union
  65. «Facts about the Queen UK». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  66. «The Royal Tour 1953-54 - Archives New Zealand. Te Rua Mahara o te Kāwanatanga». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  67. National Museum of Australia - Royal Romance
  68. Israel invades Egypt; Suez Crisis begins - Oct 29, 1956 - HISTORY.com
  69. BBC - History - British History in depth: The Suez Crisis
  70. The Suez Crisis
  71. 1956: Suez and the end of empire | Politics | The Guardian
  72. BBC ON THIS DAY | 10 | 1957: Macmillan becomes Prime Minister
  73. Harold Macmillan, Prime Minister, 1957-1963
  74. Elizabeth II
  75. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2014. 
  76. Could Sir Alec Douglas-Home be the Queen's friend in a plaster cast? - Telegraph
  77. http://www.royal.gov.uk/MonarchAndCommonwealth/Canada/Royalvisits.aspx
  78. http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/RoyalVisits/Commonwealthvisitssince1952.aspx
  79. http://www.parliament.uk/documents/documents/upload/lln2010-007.pdf
  80. http://www.royal.gov.uk/HMTheQueen/Publiclife/PublicLife1962-1971/1962-1971.aspx
  81. The Challenge of Decolonization in Africa
  82. Decolonisation in British Africa | History Today
  83. BBC ON THIS DAY | 11 | 1965: Rhodesia breaks from UK
  84. Rhodesian Prime Minister, Ian Smith, issues a Unilateral Declaration of Independence | South African History Online
  85. The Great Betrayal - Ian Smith
  86. http://www.labour-party.org.uk/manifestos/1974/feb/1974-feb-labour-manifesto.shtml
  87. Lewis Baston: Forty years ago today – 1974′s second general election | Conservative Home
  88. BBC ON THIS DAY | 11 | 1974: Labour scrapes working majority
  89. 1974 hung parliament: Document reveals how Edward Heath tried, and failed, to cling to power | Politics | The Guardian
  90. «Constitutional crisis | Learning | Parliamentary Education Office (constitut,crisi,1975,australian,chang)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2014. 
  91. The Dismissal, Australia's constitutional crisis - 80 Days That Changed Our Lives - ABC Archives
  92. http://www.royal.gov.uk/HMTheQueen/TheQueenandspecialanniversaries/TheQueensSilverJubilee1977.aspx
  93. BBC ON THIS DAY | 7 | 1977: Queen celebrates Silver Jubilee
  94. «Queen Elizabeth's First Jubilee - For Dummies». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2014. 
  95. The Queen's birthday - 85 years in pictures - Telegraph
  96. Ο Πούτιν προσέλαβε δοκιμαστή τροφίμων |thetoc.gr
  97. BBC ON THIS DAY | 16 | 1979: Blunt revealed as 'fourth man'
  98. The fourth man speaks: Last testimony of Anthony Blunt - News - People - The Independent
  99. BBC ON THIS DAY | 27 | 1979: IRA bomb kills Lord Mountbatten
  100. Νέος πονοκέφαλος για τους υπεύθυνους ασφαλείας των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ - Ειδήσεις - Κόσμος - in.gr
  101. Εισβολές σε Λευκό Οίκο, Μπάκιγχαμ | Ελλάδα | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
  102. Michael Fagan: 'Her nightie was one of those Liberty prints, down to her knees' - Profiles - People - The Independent
  103. The Boy Who Shot the Queen of England » CounterPunch: Tells the Facts, Names the Names
  104. BBC ON THIS DAY | 14 | 1981: Queen's 'fantasy assassin' jailed
  105. Ronald Reagan apologizes to Margaret Thatcher for 1983 Grenada invasion in secret recording | National Post
  106. «The Invasion of Grenada». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2014. 
  107. Elizabeth Ii - Unabridged Guide Book by Carol Robert | Trade Paperback | chapters.indigo.ca[νεκρός σύνδεσμος]
  108. Queen and Country: The Fifty-year Reign of Elizabeth II, William Shawcross, 2002. ISBN 978-0743226769
  109. The Patriation of the Constitution
  110. Saga of Canada’s Constitution
  111. Fiji, 1987-2007: The Story of Four Coups - Worldpress.org
  112. Fiji's history of coups | World news | The Guardian
  113. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2014. 
  114. Queen's Address to Congress Celebrates Mutual Respect - NYTimes.com
  115. Queen Addresses Joint Congress Session - latimes
  116. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2014. 
  117. Princess Anne and Mark Phillips - Royal divorces - Pictures - CBS News
  118. Eggs and chilly silence greet the Queen in Dresden - News - The Independent
  119. Windsor Castle fire 20th anniversary: Looking back in pictures at the night the castle went up in smoke - Mirror Online
  120. In Switch From Tradition, Queen Will Pay Taxes - NYTimes.com
  121. «Princess Diana - Biography on Bio». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2014. 
  122. BBC ON THIS DAY | 23 | 1992: Queen's Christmas speech leaked
  123. 86 Surprising Facts About Queen Elizabeth II - Diamond Jubilee: Queen Elizabeth II of England - TIME
  124. Watch out, the Roundheads are back - UK - News - The Independent
  125. Queen Orders Charles, Diana to Divorce - latimes
  126. «Πώς αντέδρασε το Παλάτι στην είδηση του θανάτου της Νταϊάνας!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2014. 
  127. CNN - Queen: Princess Diana was 'exceptional' - Sept. 5, 1997
  128. http://www.royal.gov.uk/HMTheQueen/TheQueenandspecialanniversaries/TheQueensGoldenJubilee/50factsaboutTheQueensGoldenJubilee.aspx
  129. CNN.com - A million watch jubilee fly-past - June 5, 2002
  130. British Royal Family remembers Queen Mother and Princess Margaret at Windsor - National British Royal Family | Examiner.com
  131. Queen Elizabeth Has Knee Surgery - CBS News
  132. BBC NEWS | UK | Queen cancels visit after injury
  133. BBC NEWS | UK | Northern Ireland | Historic first for Maundy service
  134. Revealed: Queen's dismay at Blair legacy - Telegraph
  135. Tony and Her Majesty: an uneasy relationship - Telegraph
  136. Στην Ιρλανδία η βασίλισσα Ελισάβετ — ΣΚΑΪ (www.skai.gr)
  137. Η βασίλισσα Ελισάβετ στον ΟΗΕ μετά από 53 χρόνια | Madata.GR
  138. Στο βήμα του ΟΗΕ η βασίλισσα Ελισάβετ, μετά από 53 χρόνια | TVXS - TV Χωρίς Σύνορα
  139. Queen addresses UN General Assembly in New York - BBC News
  140. Πανζουρλισμός για το Αδαμάντινο Ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ [εικόνες] | iefimerida.gr
  141. «60 χρόνια στον θρόνο η βασίλισσα Ελισάβετ – Βίντεο από το πως ήταν και πως είναι σήμερα! | Κόσμος - NewsIt.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2014. 
  142. Elizabeth 11 and Monarchy - A Diamond Jubilee Celebration | The Culture Concept Circle
  143. http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Pressreleases/2012/TheQueensDiamondJubileemessage.aspx
  144. Royal Tour Announcement
  145. Prince Harry pays tribute to the Queen in Jamaica - BBC News
  146. Queen honoured with Bafta award for film and TV support - BBC News
  147. ««Μετά χαράς» πρωταγωνίστρια στο πλευρό του Τζέιμς Μποντ η Ελισάβετ | διεθνή | ethnos.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2014. 
  148. «H βασίλισσα Ελισάβετ συμμετείχε για πρώτη φορά στο υπουργικό συμβούλιο — KoolNews». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2014. 
  149. Παρθενική εμφάνιση στο υπουργικό συμβούλιο για τη βασίλισσα Ελισάβετ (upd) — ΣΚΑΪ (www.skai.gr)
  150. Εξιτήριο πήρε η Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ | Η ΡΟΔΙΑΚΗ
  151. Εξήλθε από το νοσοκομείο η Ελισάβετ Β' | Αθήνα 9.84[νεκρός σύνδεσμος]
  152. «Απούσα η Ελισάβετ από την Σύνοδο της Κοινοπολιτείας για 1η φορά από το 1973». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2014. 
  153. PTI (2015-01-24). «Queen Elizabeth II is now world’s oldest monarch» (στα en-IN). The Hindu. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/news/international/world/queen-elizabeth-ii-becomes-worlds-oldest-monarch/article6818895.ece. Ανακτήθηκε στις 2020-01-02. 
  154. Elizabeth Set To Beat Victoria's Record As Longest Reigning Monarch In British History
  155. Benet.Coulber (15 Ιουνίου 2016). «Celebrating The Queen's Official 90th Birthday». The Royal Family (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  156. «Queen's 90th birthday celebrations in pictures». Harper's BAZAAR (στα Αγγλικά). 10 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  157. «Queen takes over longest reign mantle after Thailand's King Bhumibol dies - AOL». www.aol.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  158. «Ζαφειρένιο Ιωβηλαίο για την βασίλισσα Ελισάβετ: Η πρώτη μονάρχης που βρίσκεται 65 χρόνια στο θρόνο!». ProtoThema. 6 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  159. Rayner, Gordon (2017-01-28). «The Blue Sapphire Jubilee: Queen will not celebrate 65th anniversary but instead sit in “quiet contemplation” remembering father’s death» (στα αγγλικά). The Telegraph. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/news/2017/01/28/blue-sapphire-jubilee-queen-will-not-celebrate-65th-anniversary/. Ανακτήθηκε στις 2020-01-02. 
  160. Bilefsky, Dan (2017-08-02). «Prince Philip Makes His Last Solo Appearance, After 65 Years in the Public Eye» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2017/08/02/world/europe/uk-prince-philip-retired-queen-elizabeth.html. Ανακτήθηκε στις 2020-01-02. 
  161. «BREAKING: The Queen becomes the world's oldest living Head of State following Mugabe resignation». Royal Central (στα Αγγλικά). 21 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  162. «At 92, Malaysia's New Prime Minister Becomes the World's Oldest Head of State». www.everythingzoomer.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  163. «The Queen undergoes eye surgery to remove cataract». uk.news.yahoo.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  164. Correspondent, Roya Nikkhah, Royal (2019-03-31). «Queen slams brakes on driving in public» (στα αγγλικά). The Sunday Times. ISSN 0956-1382. https://www.thetimes.co.uk/article/queen-slams-brakes-on-driving-in-public-5q5k8dchn. Ανακτήθηκε στις 2020-01-02. 
  165. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (17 Ιανουαρίου 2019). «Βρετανία: Θύμα τροχαίου ο πρίγκιπας Φίλιππος -Η ανακοίνωση του παλατιού | ΚΟΣΜΟΣ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  166. «Πέθανε σε ηλικία 98 ετών ο Μέγας Δούκας του Λουξεμβούργου Ιωάννης». ProtoThema. 23 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  167. «Βρετανία: Η Ελισάβετ ενέκρινε το κλείσιμο της Βουλής». ΤΑ ΝΕΑ. 28 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  168. «Queen approves Parliament suspension» (στα αγγλικά). 2019-08-28. https://www.bbc.com/news/uk-politics-49493632. Ανακτήθηκε στις 2020-01-02. 
  169. PoliticsHome.com (29 Αυγούστου 2019). «Labour MP says 'monarchy could be abolished' after Queen approves PM's plan to prorogue Parliament». PoliticsHome.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2020. 
  170. «Brexit: Μπορούσε η βασίλισσα Ελισάβετ να αρνηθεί το κλείσιμο της Βουλής;». ProtoThema. 30 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  171. «Βρετανία: Ανοίγει με δικαστική απόφαση η Βουλή - Ήττα για τον Μπόρις Τζόνσον». Έθνος. 24 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  172. www.newsit.gr https://www.newsit.gr/kosmos/mporis-tzonson-sevomai-tin-apofasi-gia-anoigma-tis-voulis/2879687/. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  173. «Brexit: Παράνομο έκρινε το κλείσιμο του κοινοβουλίου το Ανώτατο Δικαστήριο - Τζόνσον: Πρέπει να σεβαστούμε την απόφαση | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  174. Iliadi, Theodora (25 Δεκεμβρίου 2019). «Το χριστουγεννιάτικο μήνυμα της Βασίλισσας Ελισάβετ». euronews. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2020. 
  175. «Χάρι - Μέγκαν: Η οργή της Ελισάβετ και ο κίνδυνος για το ζευγάρι». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2020. 
  176. Wynne, Amelia (11 Ιανουαρίου 2020). «Prince Harry will take his time securing best financial deal». Mail Online. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2020. 
  177. Newsroom (12 Ιανουαρίου 2020). «Πρίγκιπας Φίλιππος για… Megxit: Δείχνουν ασέβεια προς τη βασίλισσα Ελισάβετ». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2020. 
  178. Newsroom (13 Ιανουαρίου 2020). «Βασίλισσα Ελισάβετ: Σέβομαι την απόφαση Χάρι και Μέγκαν». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2020. 
  179. Queen 'will do her job for life', BBC News, 19 Απριλίου 2006, http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/4921120.stm, ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2007 
    Shawcross, σελ. 194–195
  180. How we are organised, Church of Scotland, http://www.churchofscotland.org.uk/about_us/how_we_are_organised, ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2011 
  181. Queen meets Pope Francis at the Vatican, BBC News, 3 Απριλίου 2014, https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-26867032, ανακτήθηκε στις 28 March 2017 
  182. Christmas Broadcast 2000, Royal Household, 25 Δεκεμβρίου 2000, https://www.royal.uk/christmas-broadcast-2000, ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2016 
    Shawcross, σελ. 236–237
  183. About The Patron's Lunch, The Patron's Lunch, 5 Σεπτεμβρίου 2014, http://www.thepatronslunch.com/about-2, ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2016 
  184. 80 facts about The Queen, Royal Household, http://www.royal.gov.uk/LatestNewsandDiary/Factfiles/80factsaboutTheQueen.aspx, ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2010 
  185. Bush, Karen (26 Οκτωβρίου 2007). Everything Dogs Expect You To Know. London: New Holland Publishers. σελ. 115. ISBN 978-1-84537-954-4. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. 
  186. Pierce, Andrew (1 Οκτωβρίου 2007), Hug for Queen Elizabeth's first corgi, https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1564705/Hug-for-Queen-Elizabeths-first-corgi.html, ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2012 
  187. Delacourt, Susan (25 Μαΐου 2012), «When the Queen is your boss», Toronto Star, https://www.thestar.com/news/world/royals/2012/05/25/when_the_queen_is_your_boss.html, ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2012 
  188. Bond, σελ. 22
  189. Bond, σελ. 35; Pimlott, σελ. 180; Roberts, σελ. 82; Shawcross, σελ. 50
  190. Bond, σελ. 35; Pimlott, σελ. 280; Shawcross, σελ. 76
  191. Bond, σελ. 66–67, 84, 87–89; Bradford, σελ. 160–163; Hardman, σελ. 22, 210–213; Lacey, σελ. 222–226; Marr, σελ. 237; Pimlott, σελ. 378–392; Roberts, σελ. 84–86
  192. Cartner-Morley, Jess (10 Μαΐου 2007), «Elizabeth II, belated follower of fashion», The Guardian (London), https://www.theguardian.com/uk/2007/may/10/monarchy.jesscartnermorleyonfashion, ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2011 
  193. Bond, σελ. 97; Bradford, σελ. 189; Pimlott, σελ. 449–450; Roberts, σελ. 87; Shawcross, σελ. 114–117
  194. Bond, σελ. 117; Roberts, σελ. 91
  195. Bond, σελ. 134; Pimlott, σελ. 556–561, 570
  196. Bond, σελ. 134; Pimlott, σελ. 624–625
  197. Hardman, σελ. 310; Lacey, σελ. 387; Roberts, σελ. 101; Shawcross, σελ. 218
  198. Monarchy poll, Ipsos MORI, Απρίλιος 2006, https://www.ipsos-mori.com/researchpublications/researcharchive/378/Monarchy-Poll-April-2006.aspx, ανακτήθηκε στις 22 March 2015 
    Monarchy Survey, Populus Ltd, 14–16 December 2007, σελ. 9, http://populuslimited.com/uploads/download_pdf-160108-The-Discovery-Channel-Monarchy-Survey.pdf, ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2010 
    Poll respondents back UK monarchy, BBC News, 28 December 2007, http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7162649.stm, ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2010 
  199. Monarchy/Royal Family Trends – Satisfaction with the Queen, Ipsos MORI, 19 Μαΐου 2016, https://www.ipsos.com/ipsos-mori/en-uk/monarchyroyal-family-trends-satisfaction-queen, ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2017 
  200. Vincies vote "No", BBC News, 26 Νοεμβρίου 2009, https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2009/11/091126_nib.shtml, ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009 
  201. Riley, Ben (12 Φεβρουαρίου 2016), Revealed: Damien Hirst's only portrait of the Queen found in government archives, https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/queen-elizabeth-II/12155026/Revealed-Damien-Hirsts-only-portrait-of-the-Queen-found-in-government-archives.html, ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016 
  202. Elizabeth II, National Portrait Gallery, http://www.npg.org.uk/collections/search/person.php?sort=dateAsc&LinkID=mp01454&displayNo=60&displayStyle=thumb&wPage=0, ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2013 
  203. Marcus Adams, National Portrait Gallery, http://www.npg.org.uk/collections/search/person/mp04999/marcus-adams?role=art, ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2013 
  204. «£2m estimate of the Queen's wealth 'more likely to be accurate'». The Times: 1. 11 June 1971. 
  205. Pimlott, p. 401
  206. Lord Chamberlain Lord Airlie quoted in Hoey, p. 225 and Pimlott, p. 561
  207. Queen inherits Queen Mother's estate, BBC News, 17 May 2002, http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/1993665.stm, ανακτήθηκε στις 25 December 2015 
  208. 208,0 208,1 Rich List 2017, 7 May 2017, http://features.thesundaytimes.co.uk/richlist/2017/live/richlist/view/group6/1/rank/-/The%20Queen#profile-0, ανακτήθηκε στις 19 August 2017 
  209. FAQs, Royal Collection, http://www.royalcollection.org.uk/about/frequently-asked-questions, ανακτήθηκε στις 29 March 2012 
    The Royal Collection, Royal Household, 20 November 2015, https://www.royal.uk/royal-collection, ανακτήθηκε στις 18 April 2016 
  210. 210,0 210,1 The Royal Residences: Overview, Royal Household, http://www.royal.gov.uk/TheRoyalResidences/Overview.aspx, ανακτήθηκε στις 9 December 2009 
  211. Accounts, Annual Reports and Investments, Duchy of Lancaster, 2015, http://www.duchyoflancaster.co.uk/financial/accounts-annual-reports-and-investments/, ανακτήθηκε στις 19 August 2017 
  212. FAQs, Crown Estate, https://www.thecrownestate.co.uk/our-business/faqs/, ανακτήθηκε στις 22 March 2015 
  213. Greeting a member of The Royal Family, Royal Household, 15 Ιανουαρίου 2016, https://www.royal.uk/greeting-member-royal-family, ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2016 
  214. Personal flags, Royal Household, 15 Ιανουαρίου 2016, https://www.royal.uk/personal-flags, ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2016 
  215. Coat of Arms of Canada, Βασιλική Εραλδική Κοινωνία του Καναδά, 5 Φεβρουαρίου 2009, http://www.heraldry.ca/misc/coatArmsCanada.htm, ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2011 
Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου
Γέννηση: 21 Απριλίου 1926
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Γεώργιος ΣΤ'
Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου
1952-σήμερα
Εν ενεργεία
Επίδοξος διάδοχος:
Κάρολος, Πρίγκιπας της Ουαλίας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι