Γρηγόριος Νύσσης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 2A02:587:1820:3F00:D968:B7EC:1144:9ADF (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Nemomagister
Ετικέτα: Επαναφορά
Γραμμή 53: Γραμμή 53:
[[Κατηγορία:Μικρασιατικός Ελληνισμός]]
[[Κατηγορία:Μικρασιατικός Ελληνισμός]]
[[Κατηγορία:Βυζαντινοί Μικρασιάτες]]
[[Κατηγορία:Βυζαντινοί Μικρασιάτες]]
Ο Γρηγόριος Νύσσης νεώτερος και τρίτος κατά σειρά αδερφός του Μ. Βασιλειόυ γεννήθηκε πιθανόν το 335 στα Άννησα ή στην Νεοκαισάρεια του Πόντου . Τα πρώτα μαθήματα έλαβε πιθανόν από τον Βασίλειο τον οποίο αποκαλεί πατέρα και διδάσκαλο . Έλαβε καλή μόρφωση , κλασική και θεολογική όπως φαίνεται από την λογοτεχνική μορφή που έχουν τα έργα του .
Για μικρό διάστημα δίδαξε ρητορική και τότε παντρέυτηκε μια σεμνή γυναίκα την Θεοσεβία , η οποία πέθανε το 386 . Ο Γρηγόριος γρήγορα άφησε το διδακτικό του έργο και χειροτονήθηκε (371/2 ) από τον αδερφό του ,επίσκοπος Νύσσης , παρά τη θέλησή του .
Ο Γρηγόριος όμως σύντομα απέδειξε στον αδερφό του ότι ήταν λάθος επιλογή διότι δεν διέθετε τις ικανότητες για την θέση . Έτσι απογοήτευσε τον Βασίλειο καθώς και αποδείχθηκε << παντελῶς ἀπειρος τῶν κατά τάς εκκλησίας>> .
Οι ικανότητες του συνίστατο στη ρητορική δεινότητά του , στη βαθεία θεολογική του κατάρτιση και στον υψηλό φιλοσοφικό στοχασμό . Οι αντίπαλοι του αρειανόφρονες αιρετικοί αφού τον κατηγόρησαν για δήθεν κατάχρηση εκκλησιαστικών χρημάτων και άλλες αντικανονικές πράξεις , τον συνέλαβαν και καθώς τον οδηγούσαν στον έπαρχο του Πόντου Δημοσθένη , ο Γρηγόριος αρρώστησε από πλευρίτιδα και κατάφερε με τη βοήθεια φίλων του να διαφύγει σε ασφαλές μέρος και να παραμείνει για δύο χρόνια σε κάποιο χωρίο << ὐπερόριος >>.
Το 376 στη Νύσσα συνήλθε Σύνοδος από αρειανούς επίσκοπους του Πόντου και της Γαλατίας και καταδίκασε τον Γρηγόριο ερήμην . Αλλά μετά το θάνατο του αρειανού Ουάλεντος ,ο Γρηγόριος επανήλθε το 378 στην έδρα του . Το φθινόπωρο του 379 έλαβε μέρος στη σύνοδο της Αντιόχειας εναντίον του Απολιναρίου , όπου έγινε αποδεκτή η θεολογική γραμμή του Μ. Βασιλείου . Φαίνεται ότι τότε ο Γρηγόριος έδειξε τις ικανοτητές του γιατί η σύνοδος του ανέθεσε αποστολές δύσκολες στην Αραβία και στον Πόντο .
Στον Πόντο οι ορθόδοξοι τον έπεισαν να αναλάβει την επισκοπική έδρα της Σεβαστείας , που ήταν κενή και να αντιμετωπίσει τα εκεί προβλήματα . Ο Γρηγόριος για λίγους μόνο μήνες και με τον χαρακτήρα της προσωρινότητας και μόνο εδέχθηκε παρά τη θέληση του , μέχρι να διευθετηθούν οι εκκλησιαστικές υποθέσεις και να βρεθεί διάδοχός του . Η παραμονή του στην Σεβάστεια του προσέφερε πολλές πίκρες και την απομάκρυνση του από αυτή την θεώρησε απαλλαγή <<βαβυλωνίων κακῶν >> . Μετά την επίλυση των εκεί εκκλησιαστικών πραγμάτων επέστρεψε στη Νύσσα .
Έλαβε μέρος στην Β Οικουμενική Σύνοδο , που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη και είχε σπουδαίο ρόλο στη διατύπωση του Τριαδολογικού δόγματος και αναγνωρίσθηκε ως μεγάλη εκκλησιαστική και θεολογική προσωπικότητα τόσο για τη μόρφωση του όσο και για την πνευματική προσφορά του . Η Σύνοδος του ανέθεσε να εκφωνήσει επικήδειο του αποθανόντος προέδρου της συνόδου, Μελετίου όπως και σπουδαίες αποστολές στα Ιεροσόλυμα και στην Αραβία (382) .
Για όλα αυτά ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος με διάταγμα του τον όρισε ως τον τύπο της Ορθοδοξίας στον Πόντο . Το 382 έλαβε μέρος στη σύνοδο της Κωνσταντινούπολης όπου και εκφώνησε λόγο για τη θεότητα τιυ Υιού και του Αγίου Πνεύματος . Η θεολογική και ρητορική του δεινότητα τον έκαναν τον πρώτο ρήτορα . Μάλιστα το 385 όταν πέθανε η κόρη του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α , Πουλχερία και η σύζυγος του Πλακίλλα , ο Γρηγόριος προσκλήθηκε να εκφωνήσει τους επικήδειους λόγους .
Στη σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 382 ήταν η τελευταία φορά που εμφανίστηκε ο Γρηγόριος . Η σύνοδος αυτή έγινε για τη διευθέτηση δύο επισκοπών , Βαγαδίου και Αγαπίου σχετικά με την επισκοπή Βοστρών της Αραβίας . Φαίνεται ότι έπειτα από λίγο πέθανε ο Γρηγόριος γιατί δεν υπάρχουν αργότερα μαρτυρίες για τη ζωή και τη δράση του . Η μνήμη του γιορτάζεται στις 10 Ιανουαρίου .
Τα έργα του διακρίνονται σε Ερμηνευτικά , δογματικά , πρακτικά , λόγοι , ομιλίες και επιστολές .

Έκδοση από την 21:43, 2 Απριλίου 2020

Γρηγόριος Νύσσης
Καππαδόκης Πατέρας
Γέννηση335
Νεοκαισάρεια, Καππαδοκία
Κοίμηση395
Νύσσα, Καππαδοκία
Τιμάται απόΟρθόδοξη Εκκλησία
Ανατολίτικη Ορθοδοξία
Καθολική Εκκλησία
Αγγλικανική Κοινωνία
Λουθηρανισμό
Εορτασμός10 Ιανουαρίου (Ανατολικός Χριστιανισμός
10 Ιανουαρίου (Καθολική Εκκλησία και Λουθηρανική Εκκλησία-Σύνοδος του Μιζούρι)[1]
14 Ιουνίου (Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία στην Αμερική)
19 Ιουλίου (Αγγλικανική Κοινωνία)
ΣύμβολαΆμφιο επισκόπου

Ο Γρηγόριος Νύσσης (335 - 395) ήταν χριστιανός επίσκοπος Νύσσης από το 372 έως το 376 και από το 378 έως τον θάνατό του. Τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία, την Καθολική Εκκλησία, την Ανατολίτικη Ορθοδοξία, τον Λουθηρανισμό και την Αγγλικανική Εκκλησία. Είναι ένας από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας.

Γεννήθηκε γύρω στο 335. Ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου και αδελφικός φίλος του Γρηγορίου του Θεολόγου. Το 372 έγινε επίσκοπος της πόλης Νύσσα της Καππαδοκίας.

Είχε ενεργό ανάμειξη σε ζητήματα θεολογικά και πολιτικά. Συμμετείχε στις Συνόδους της Αντιοχείας το 379 και της Β' Οικουμενικής στην Κωνσταντινούπολη. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει ομιλίες με εξηγητικό και δογματικό περιεχόμενο, καθώς και επιτάφιους λόγους με λογοτεχνικές αξιώσεις. Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης από ορισμένους ερευνητές θεωρείται περισσότερο φιλόσοφος παρά θεολόγος, καθώς καταφέρνει να επεξηγήσει και φιλοσοφικά πολλές θεολογικές έννοιες. Έχει ειπωθεί ότι «μπόρεσε καλύτερα απ' όλους να μεταφυτεύσει στο εσωτερικό του χριστιανικού κόσμου την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας» , ενώ επηρεάστηκε σημαντικά από το έργο του Ωριγένη. Η αφομοιωτική αυτή ικανότητά του και η εκλεκτική χρήση φιλοσοφικών ιδεών και όρων, λειτούργησε επικουρικά στην θεολογία του Γρηγορίου με τη χρήση τους ως δομικό υλικό.[2]

Ο Γρηγόριος συνέχισε την τριαδολογία και την πνευματολογία του αδελφού του Βασιλείου, όπως και την χριστολογία του Γρηγορίου Θεολόγου αλλά προχωρώντας αυτές σε εύρος και βάθος. Με τη θεολογία του περί εκπόρευσης του αγίου Πνεύματος, απέκλεισε την δυτική χρήση του filioque από την διδασκαλία της ανατολικής χριστιανικής Εκκλησίας. Προετοίμασε επίσης, την θεολογία της "υποστατικής ενώσεως" των δύο φύσεων του Χριστού με την χρήση των όρων "ἀσυγχύτως", "ἀτρέπτως", "ἀδιαιρέτως"[3] οι οποίοι επικυρώθηκαν στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο το 451 στη Χαλκηδόνα.

Έχει ανακηρυχθεί άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 10 Ιανουαρίου από την Ορθόδοξη, στις 9 Μαρτίου από την Καθολική, στις 14 Ιουνίου από την Λουθηρανική, και στις 19 Ιουλίου από την Αγγλικανική εκκλησία.

Παραπομπές

  1. Lutheranism 101, σελ. 277, CPH, St. Louis (2010)
  2. Παπαδόπουλος, Στυλιανός (2012). Πατρολογία Τόμος Β΄. Αθήνα: Γρηγόρη. σελ. 594-595. 
  3. Ό.π., σελ. 603

Βιβλιογραφία

De virginitate
  • Μαρτζέλος Γεώργιος, «Η έννοια της δημιουργίας κατά το Γρηγόριο Νύσσης», στο: Πρακτικά ΙΗ΄ Θεολογικού Συνεδρίου (Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης) με θέμα «Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης», Προνοία και προεδρία του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Παντελεήμονος Β΄, Θεσσαλονίκη 1998, σ. 161-171.
  • Μουτσούλας, Ηλίας: Γρηγόριος Νύσσης: Βίος-συγγράμματα-διδασκαλία, Αθήναι 1997 (ISBN 960-90600-0-5)
  • Μπαλτάς Δημήτρης, «Λογική και οντολογία. Μελέτη στον Κατά Μανιχαίων λόγο του Γρηγορίου Νύσσης», Εώα και Εσπερία, τόμ. 6 (2004-2006),σελ.205-209
  • Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης, Ἡ Ἐκκλησιολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης (Διατριβή ἐπί διδακτορίᾳ), Ἀθῆναι 1969, pp. 195 [The Ecclesiology of Saint Gregory of Nyssa; (in Greek), Athens 1969, pp. 195].
  • Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης, "Μετεωροπορεῑν" καί "Συμμετεωροπορεῑν" παρά τῷ ἁγίῳ Γρηγορίῳ Νύσσης, Θεολογία, 39 (1968), pp. 425-439.
  • Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης, Ἡ ἑνότης τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ὡς πραγματική προϋπόθεσις τῆς σωτηρίας (Ἐκ τῆς ἀνθρωπολογίας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης), Θεολογία, 40 (1969), pp. 416-429.
  • Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης, "Malum privatio est": Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης καί ὁ Ψευδο-Διονύσιος διά τήν ὕπαρξιν τοῦ κακοῦ (περαιτέρω σχόλια), Ἐπιστημονική Ἐπετηρίς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Τόμος ΚΣΤ΄, Πανεπιστήμιον Ἀθηνῶν, Ἀθῆναι 1984, pp. 311-3.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι