Εικοστή δυναστεία Φαραώ

Medinet Habu, o νεκρικός ναός του Ραμσή Γ΄.

Η Εικοστή Δυναστεία Φαραώ (20^η, αγγλικά: 20^th Dynasty) ήταν η τελευταία του Νέου Βασιλείου. Η διάρκειά της τοποθετείται μεταξύ 1186 – 1069 π.Χ. Με την 19^η Δυναστεία, η οποία προηγήθηκε, διαμόρφωσαν την λεγόμενη περίοδο των "Ραμσίδων" από το όνομα Ραμσής που έφεραν οι περισσότεροι βασιλείς τους και κυρίως από τον Ραμσή Β΄ που υπήρξε ο σημαντικότερος φαραώ μεταξύ τους.

Ο Ραμσής Β΄ της 19ης Δυναστείας, άφησε στους διαδόχους του ένα ισχυρό βασίλειο που είχε για πρωτεύουσα την Πι-Ραμεσέ που ίδρυσε ο ίδιος, όμως μετά το θάνατό του, το βασίλειο αυτό άρχισε σταδιακά να αποδομείται.

Ο Ραμσής Γ΄ σε διακοσμητικό ανάγλυφο από το Μedinet Habu, όπου απεικονίζεται να νικά του Λαούς της Θάλασσας.

Ήδη από την εποχή του γιού του, Μερενπτά, που τον διαδέχτηκε στον θρόνο, η Αίγυπτος αντιμετώπιζε προβλήματα από τις εξωτερικές εισβολές των Λιβύων και των λεγόμενων Λαών της Θάλασσας, τους οποίους απώθησε επιτυχώς. Στην γνωστή ως Στήλη του Μερενπτά ή Στήλη του Ισραήλ η οποία ανακαλύφθηκε από τον Φλίντερς Πέτρι και σήμερα φιλοξενείται στο Μουσείο Καΐρου, ο Μερενπτά περιγράφει τα κατορθώματα και τις νίκες του εναντίον των λαών αυτών. Οι ίδιες επιθέσεις όμως συνεχίστηκαν και την περίοδο βασιλείας των πρώτων φαραώ της 20ης Δυναστείας, του Sethnakht και του Ραμσή Γ΄. Στις αιγυπτιακές γραπτές πηγές ως Λαοί της Θάλασσας αναφέρονται διάφορες εθνότητες που ήλθαν στην Αίγυπτο από την πλευρά της θάλασσας στα βόρειά τους. Εκτός από τους Λίβυους, αναφέρονται οι Ekwesh, Teresh, Lukka, Sherden, Shekelesh, Peleset, Tjeker, Denen και Weshesh. Οι Denen και οι Ekwesh ταυτίζονται με τους Δαναούς και τους Αχαιούς αντίστοιχα. Οι Peleset με τους Φιλισταίους, οι Lukka με τους Λυκίους και οι Teresh με τους Τυρηννούς. Η Αίγυπτος δεν ήταν το μοναδικό βασίλειο στο οποίο κατέφθασαν τα φύλα αυτά. Το βασίλειο της Αλασίας στην Κύπρο, των Χετταίων, της Arzawa στην Μ. Ασία και του Αmurru στη βόρεια Συρία είναι μερικές ακόμη από τις περιοχές οι οποίες επλήγησαν από τις επιθέσεις των Λαών της Θάλασσας, οι οποίες εντάσσονται στο γενικότερο κλίμα αναταραχών και ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Αυτό δεν ήταν το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε το βασίλειο την εποχή αυτή. Εσωτερικές έριδες μεταξύ των διαδόχων του θρόνου οι οποίοι τοποθετούσαν το προσωπικό συμφέρον πάνω από την ευημερία του τόπου και η διαφθορά που επικρατούσε στις τάξεις των αξιωματούχων της αυλής ροκάνιζαν τα θεμέλια της εξουσίας των φαραώ.

Ο Ραμσής Δ΄, γονατιστός, κάνει προσφορές στους θεούς.

Ο Ραμσής Γ΄, γιός του Sethnakht, δεν είχε βασιλική καταγωγή και για να ισχυροποιήσει την εξουσία του χρειαζόταν την υποστήριξη του ιερατείου, η οποία ήλθε μεν, αλλά με τεράστια ανταλλάγματα αχανείς εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης, τις οποίες παραχώρησε στο ιερό του Άμωνα. Αυτό λειτούργησε εις βάρος του φαραωνικού ανακτόρου, καθώς απώλεσε ένα πολύ μεγάλο τμήμα των αγροτικών γαιών όπου βασιζόταν η οικονομία του βασιλείου. Η οικονομική κρίση ήταν αναπόφευκτη και ο λαός της Αιγύπτου άρχισε να υποφέρει, ενώ η εμπιστοσύνη τους προς το πρόσωπο του βασιλιά τους κλονίσθηκε ανεπανόρθωτα. Οι πληρωμές των εργατών καθυστερούσαν και ξέσπασαν οι πρωτοφανείς για την εποχή απεργίες των εργατών του Ντέιρ ελ-Μεντίνα, οι οποίοι δούλευαν στην κατασκευή των βασιλικών τάφων. Η τυμβωρυχία των πλούσιων βασιλικών τάφων ήταν έναν σύνηθες φαινόμενο της περιόδου. Η εικόνα του πανίσχυρου φαραώ αλλοιώθηκε και ο ίδιος τοποθετήθηκε στην σκιά του ιερατείου.

Η Αίγυπτος δεν ήταν δυνατή την εποχή αυτή ώστε να προστατεύει τις εξωτερικές εδαφικές κτήσεις του βασιλείου. Αυτό οδήγησε στην απώλειά τους, γεγονός που είχε αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, καθώς αυτές αποτελούσαν μία βασική πηγή εσόδων για το βασίλειο.

Κατάλογος φαραώ της 20ης δυναστείας

Χρονολογικός Πίνακας Βασιλέων της 2Οης Δυναστείας της Αιγύπτου
Φαραώ	Εικόνα	Όνομα Θρόνου	Περίοδος βασιλείας	Τόπος ενταφιασμού	Σύζυγος (-οι)	Σχόλια
Σετνακτέ	Ο ιδρυτής της 2Οης Δυναστείας, φαραώ Sethnakht		1186 - 1184 π.Χ.		Tiy	ιδρυτής της 20ης Δυναστείας, χωρίς βασιλική καταγωγή. Προσπάθησε να επαναφέρει την τάξη στο βασίλειο.
Ραμσής Γ΄	Ο Ραμσής Γ΄ σε διακοσμητική παράσταση στο ναό του θεού του φεγγαριού, Κονσού, στο Καρνάκ		1184 - 1153 π.Χ.		Isis	γιος του Σετνακτέ και της Τιύ.
Ραμσής Δ΄, Ραμσής Ε΄, Ραμσής ΣΤ΄, Ραμσής Z΄, Ραμσής Η΄, Ραμσής Θ΄, Ραμσής Ι΄	Λεπτομέρεια από άγαλμα του Ραμσή Δ΄ που κάνει προσφορές στους θεούς		βασίλεψαν για λίγα χρόνια ο καθένας, μεταξύ 1153 - 1099 π.Χ., με εξαίρεση τον Ραμσή Θ΄ που η βασιλεία του διήρκεσε περισσότερο (20 χρόνια περίπου)			οι Ραμσής Δ΄, Ραμσής Ε΄, Ραμσής ΣΤ΄ και Ραμσής H΄ ήταν γιοί του Ραμσή Γ΄ και της Ίσιδας. Ως αδελφός τους αναφέρεται επίσης ο Montuherkhopshef. Ο Ραμσής ΣΤ΄ είχε γιο τον Ραμσή Ζ΄. Ο Ραμσής Θ΄ ήταν γιος του Montuherkhopshef και ο Ραμσής Ι΄ γιος του Ραμσή Θ΄.
Ραμσής ΙΑ΄			1099 - 1069 π.Χ.			γιος του Ραμσή Ι΄

Δείτε επίσης

• Wikipedia, Twentieth Dynasty of Egypt.
• Wikipedia, Sea Peoples
• Wikipedia, Η στήλη του Μερενπτά