Τρόντχαϊμ

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1769	11.315	—
1951	56.582	+400.1%
1960	59.286	+4.8%
1970	126.190	+112.8%
1980	134.726	+6.8%
1990	137.346	+1.9%
2000	148.859	+8.4%
2010	171.540	+15.2%
2014	183.960	+7.2%

Πανοραμική θέα του Τρόντχαϊμ το χειμώνα.

Το Τρόντχαϊμ (νορβηγικά: Trondheim, ενώ Trondhjem, Τροντχέμ στην διάλεκτο της πόλης που έχει κρατήσει την παλιότερη δανέζικη ονομασία), παλαιότερα Κάουπανγκεν και Νίνταρος είναι πόλη και δήμος στην περιφέρεια Τρέντελαγκ της Νορβηγίας. Έχει πληθυσμό 198.219 (09/30/2019) και είναι ο τρίτος σε πληθυσμό δήμος της Νορβηγίας, αν και η τέταρτη μεγαλύτερη αστική περιοχή. Το Τρόντχαϊμ βρίσκεται στη νότια όχθη του ομώνυμου φιόρδ στην εκβολή του ποταμού Nίντελβα. Στην πόλη δεσπόζουν το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας (NTNU), το Ίδρυμα Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας (SINTEF), το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Σ. Ολαφ και άλλα ιδρύματα με τεχνολογικό προσανατολισμό.

Ο οικισμός ιδρύθηκε το 997 ως εμπορικός σταθμός και ήταν πρωτεύουσα της Νορβηγίας κατά την εποχή των Βίκινγκ μέχρι το 1217. Από το 1152 ως το 1537 η πόλη ήταν έδρα της Καθολικής Αρχιεπισκοπής του Νίνταρος και από τότε παρέμεινε η έδρα της Λουθηρανικής Επισκοπής και του Καθεδρικού Ναού του Νίνταρος. Εγινε δήμος το 1838. Ο σημερινός δήμος χρονολογείται από το 1964, όταν το Τρόντχαϊμ συγχωνεύτηκε με τα Μπύνεσετ, Λέινστραντ, Στρίντα και Tίλερ.

Η πόλη είναι έδρα του Περιφερειάρχη της περιφέρειας Τρέντελαγκ, αλλά όχι διοικητικό κέντρο, που είναι το Στέινκγερ. Αυτό έγινε για να καταστήσει την περιφέρεια πιο αποτελεσματική και όχι πολύ συγκεντρωτική, καθώς το Τρέντελαγκ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη περιφέρεια της Νορβηγίας.

Ονόματα και ετυμολογία

Η σημαία του Τρόντχαϊμ είναι μία από τις λίγες σημαίες δήμων της Νορβηγίας που δεν ταυτίζονται με το θυρεό του δήμου.

Η πόλη πήρε αρχικά το όνομά της από τον Όλαφ Τρίγκβασον. Επί μακρόν ονομαζόταν Nidaros ( Στόμιο του ποταμού Nιντ) ή Niðaróss στην Αρχαία Νορδική γραφή, αλλά ονομαζόταν επίσης kaupangr ("πόλη") ή, πιο συγκεκριμένα, kaupangr í Þrndheimi ("η πόλη στην περιοχή "Þrδndheimr", δηλαδή το Τρέντελαγκ). Στον ύστερο Μεσαίωνα οι άνθρωποι άρχισαν να ονομάζουν την πόλη ακριβώς Þróndheimr. Κατά τη Δανονορβηγική περίοδο, τα χρόνια που ήταν επαρχιακή πόλη στα ενωμένα βασίλεια της Δανίας-Νορβηγίας, το όνομα της πόλης γραφόταν Trondhjem.

Ακολουθώντας το παράδειγμα της μετονομασίας της πρωτεύουσας Κριστιανίας σε Όσλο, το Νίνταρος επανεισήχθη ως επίσημη ονομασία της πόλης για μια σύντομη περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 1930 έως τις 6 Μαρτίου 1931. Το όνομα αποκαταστάθηκε για να επιβεβαιώσει τη σύνδεση της πόλης με την το λαμπρό παρελθόν της, παρά το γεγονός ότι το δημοψήφισμα του 1928 σχετικά με το όνομα της πόλης είχε ως αποτέλεσμα 17.163 ψήφους υπέρ του Τρόντχαιμ και μόλις 1.508 ψήφους υπέρ του Νίνταρος . Η δημόσια αγανάκτηση αργότερα το ίδιο έτος, ακόμη και με τη μορφή ταραχών, ανάγκασε το Storting να επαναφέρει το μεσαιωνικό όνομα Τρόντχαιμ. Το όνομα όμως της επισκοπής άλλαξε από Trondhjem stift σε Nidaros bispedømme το 1918.

Το Τρόντχαϊμ ονομαζόταν για λίγα χρόνια Drontheim κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ως γερμανικό εξώνυμο.

Από παλιά το Trondheimen υποδηλώνει την περιοχή γύρω από το Φιορδ του Τρόντχαϊμ. Η γράφει Trondhjem απορρίφθηκε επίσημα, αλλά πολλοί ακόμα την προτιμούν.

Ιστορία

Η Γέφυρα της Παλιάς Πόλης του Τρόντχαϊμ

Το Τρόντχαϊμ ονομάστηκε Κάουπανγκεν (Αγγλικά: αγορά ή τόπος συναλλαγών) από το Βασιλιά των Βίκινγκ Όλαφ Τρίγκβασον το 997 . Λίγο αργότερα ονομάστηκε Νίνταρος. Στην αρχή χρησιμοποιείτο συχνά ως στρατιωτικό ανάχωμα του Βασιλιά Ολαφ Α΄ και στη συνέχεια ως έδρα του βασιλιά και ήταν η πρωτεύουσα της Νορβηγίας μέχρι το 1217.

Ανθρωποι έχουν ζήσει στην περιοχή εδώ και χιλιάδες χρόνια, όπως μαρτυρούν τα σκαλίσματα στα βράχια στην κεντρική Νορβηγία, οι πολιτισμοί Nέστβετ και Λίχουλτ και ο πολιτισμός των Αγγείων με τα Κορδόνια. Στην αρχαιότητα οι βασιλιάδες της Νορβηγίας ανακηρύσσονταν στο Ερετινγκετ (συνέλευση του Ερα) στο Τρόντχαϊμ, όπου συνέρχονταν όλοι οι ελεύθεροι άνδρες από την εκβολή του Ποταμού Nίντελβα. Εδώ ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο Χάραλντ Χορφάγκρε (865-933), όπως και ο γιος του Χάακον Α΄, ο επονομαζόμενος «ο Αγαθός». Η μάχη του Κάλβσκινετ έλαβε χώρα στο Τρόντχαϊμ το 1179: ο Βασιλιάς Σβερ Σίγκουρντσον και οι πολεμιστές του Μπίρκεμπεινερ νίκησαν τον Ερλιγκ Σκάκε (ανταγωνιστή του θρόνου). Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι οι περίφημοι σκακιστές του Λέβις, κομμάτια σκακιού του 12ου αιώνα, λαξευμένα από ελεφαντόδοντο θαλάσσιου ίππου που βρέθηκαν στις Εβρίδες και είναι σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο, μπορεί να έχουν κατασκευαστεί στο Τρόντχαϊμ .

Το Τρόντχαϊμ ήταν η έδρα του Αρχιεπισκόπου του Νίνταρος και όλης της Νορβηγίας από το 1152, που έδρευε στο Αρχιεπισκοπικό Ανάκτορο. Λόγω της εισαγωγής του Λουθηρανικού Προτεσταντισμού το 1537 ο τελευταίος Αρχιεπίσκοπος, Ολαφ Ενγκελμπρεκτσον, αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη για τις Κάτω Χώρες, όπου πέθανε στο Λιρ του σημερινού Βελγίου.

Η πόλη έχει βιώσει αρκετές μεγάλες πυρκαγιές. Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της πόλης ήταν κατασκευασμένο από ξύλινα κτίρια, πολλές από τις πυρκαγιές προκαλούσαν σοβαρές ζημιές. Μεγάλες πυρκαγιές κατέστρεψαν την πόλη το 1598, το 1651, το 1681, το 1708, δύο φορές το 1717, το 1742, το 1788, το 1841 και το 1842. Ωστόσο αυτές ήταν μόνο οι χειρότερες και υπήρξαν αρκετές μικρότερες πυρκαγιές στην πόλη. Η πυρκαγιά του 1651 κατέστρεψε το 90% όλων των κτιρίων εντός των ορίων της πόλης. Η πυρκαγιά του 1681 οδήγησε σε σχεδόν πλήρη ανοικοδόμηση της πόλης, υπό την εποπτεία του στρατηγού Γιόχαν Κάσπαρ φον Σίσινιον, καταγόμενου από το [[Λουξεμβούργο]. Δημιουργήθηκαν φαρδιές λεωφόροι όπως η Munkegata, δημιουργήθηκαν χωρίς να ληφθούν υπόψη δικαιώματα ιδιοκτησίας, προκειμένου να αναχαιτισθεί η επόμενη φωτιά. Εκείνη την εποχή η πόλη είχε πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων, με τους περισσότερους να ζουν στην περιοχή του κέντρου.

Μετά τη Συνθήκη του Ρόσκιλντε στις 26 Φεβρουαρίου 1658, το Τρόντχαϊμ και το υπόλοιπο Τρέντελαγκ, έγινε για λίγο σουηδικό έδαφος, αλλά η περιοχή ανακτήθηκε 10 μήνες αργότερα. Η σύγκρουση επιλύθηκε τελικά με τη Συνθήκη της Κοπεγχάγης στις 27 Μαΐου 1660.

Χάρτης του Τρόντχαϊμ του 1898, Noβηγική έκδοση

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Τρόντχαϊμ κατεχόταν από τη Ναζιστική Γερμανία από τις 9 Απριλίου 1940, την πρώτη ημέρα της εισβολής στη Νορβηγία, μέχρι το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη, στις 8 Μαΐου 1945. Η Γερμανική δύναμη εισβολής αποτελείτο από το καταδρομικό Admiral Hipper, 4 αντιτορπιλικά και 1700 άνδρες των Αυστριακών Ορεινών δυνάμεων. Εκτός από μια παράκτια πυροβολαρχία που άνοιξε πυρ, δεν υπήρξε αντίσταση στην εισβολή στις 9 Απριλίου στις 5 π.μ. Στις 14 και 17 Απριλίου Βρετανικές και Γαλλικές δυνάμεις αποβιβάσθηκαν κοντά στο Τρόντχαϊμ σε μια αποτυχημένη προσπάθεια απελευθέρωσης του Τρόντχαϊμ στο πλαίσιο της επιχείρησης Νάμσος. [12] Κατά τη διάρκεια της κατοχής στο Τρόντχαϊμ ζούσε ο διαβόητος Νορβηγός πράκτορας της Γκεστάπο Χένρι Ρίναν, που ενεργούσε από μια κοντινή βίλα και διείσδυε σε ομάδες της Νορβηγικής Αντίστασης. Η πόλη και οι πολίτες της υπέστησαν επίσης άγρια καταστολή από τις κατοχικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής στρατιωτικού νόμου τον Οκτώβριο του 1942. Την περίοδο αυτή οι Γερμανοί μετέτρεψαν την πόλη και τα περίχωρά της σε μεγάλη βάση υποβρυχίων (που περιελάμβανε την κατασκευή ενός καταφυγίου) και μελετούσαν ένα σχέδιο για την κατασκευή μιας νέας πόλης 300.000 κατοίκων, του Nordstern ("Βόρειο Αστρο"), 15 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τρόντχαϊμ, κοντά στους υγροβιότοπους του Εισαντ στα περίχωρα του δήμου Μέλχους. Αυτή η νέα μητρόπολη επρόκειτο να συνοδευτεί από μαζική επέκταση της ήδη υπάρχουσας ναυτικής βάσης, που έμελλε να γίνει το πρωταρχικό μελλοντικό οχυρό του Γερμανικού Kriegsmarine. Σήμερα υπάρχουν λίγα απομεινάρια αυτού του τεράστιου κατασκευαστικού σχεδίου.

Ιστορία του Δήμου

Η πόλη Τρόντχαϊμ έγινε δήμος την 1η Ιανουαρίου 1838. Την 1η Ιανουαρίου 1864, μέρος της Στρίντα (πληθυσμός: 1.229) συγχωνεύθηκε με το Τρόντχαϊμ. Στη συνέχεια, την 1η Ιανουαρίου 1893, ένα άλλο τμήμα της Στρίντα (πληθυσμός: 4.097) προσαρτήθηκε στο Τρόντχαϊμ. Την 1η Ιανουαρίου 1952 προσαρτήθηκε στο Τρόντχαϊμ η περιοχή Λάντε της Στρίντα (πληθυσμός 2.230). Την 1η Ιανουαρίου 1964 πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη δημοτική συγχώνευση: οι γειτονικοί δήμοι Λέινστραντ (πληθυσμός 4.193), Μπύνεσετ (πληθυσμός 2.049), Στρίντα (πληθυσμός 44.600) και Tίλερ (πληθυσμός: 3.595) συγχωνεύθηκαν όλοι με το δήμο του Τρόντχαϊμ (πληθυσμός: 56.982), που σχεδόν διπλασίασε τον πληθυσμό του .. Η προσάρτηση του Kλέμπου (πληθυσμός: 6.050) στο Τρόντχαϊμ έχει προγραμματιστεί για την 1η Ιανουαρίου 2020.

Γεωγραφία και κλίμα

Η πόλη βρίσκεται εκεί που ο ποταμός Νίντελβα χύνεται στο μεγάλο Φιόρδ του Τρόντχαϊμ. Η πόλη είναι αρκετά βόρεια ώστε να παρατηρείται ο λεγόμενος «ήλιος του μεσονυχτίου»: το καλοκαίρι ο ήλιος στην περιοχή ανατέλλει στις 03:00 και δύει στις 23:40 - δεν σκοτεινιάζει εντελώς καθόλου, κατά την περίοδο από τις 20 Μαΐου μέχρι τις 20 Ιουλίου. Το χειμώνα ο ήλιος ανατέλλει στις 10:00 και δύει στις 14:30. Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί είναι 35 °C στις 22 Ιουλίου 1901, ενώ η χαμηλότερη είναι -26,1 °C το Φεβρουάριο του 1899.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Τρόντχαϊμ στο Curlie