Ντολμάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Προσέθεσα μια ονομασία Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
[[Αρχείο:Armeniadoma.jpg|thumb|right|350px|Ένα πιάτο ντολμάδες]] |
[[Αρχείο:Armeniadoma.jpg|thumb|right|350px|Ένα πιάτο ντολμάδες]] |
||
Ο '''ντολμάς''' (απαντάται και ως '''σαρμάς''' ή {{εκκρεμεί παραπομπή|'''γιαρμάς'''}} ή ''' |
Ο '''ντολμάς''' (απαντάται και ως '''σαρμάς''' ή {{εκκρεμεί παραπομπή|'''γιαρμάς'''}} ή '''κουπέπι''' είναι φαγητό που ανήκει σε μια οικογένεια πιάτων με γεμιστά [[λαχανικά]], και τον συναντάμε στην [[Ελληνική κουζίνα]] καθώς και στις κουζίνες της πρώην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] και των γύρω περιοχών, όπως [[Ρωσία]], [[Μέση Ανατολή]], [[Καυκασία]] και Κεντρική και Νότια Ασία. Ίσως ο πιο γνωστός είναι αυτός που παρασκευάζεται με [[Αμπέλι|αμπελόφυλλα]], ενώ στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται επίσης φύλλα [[μαρούλι|μαρουλιού]] και [[λάχανο|λαχάνου]] για να τυλιχτεί η γέμιση. Εκτός Ελλάδας με τη λέξη ντολμάς αναφέρονται και γεμιστά πιάτα όπου γεμίζονται άλλα λαχανικά, όπως κρεμμύδι, [[Κολοκυθιά|κολοκυθάκια]], [[μελιτζάνα|μελιτζάνες]], [[ντομάτα]] και [[πιπεριά]]. Οι ντολμάδες με κρέας γενικά σερβίρονται ζεστοί, συχνά με σάλτσα. Οι [[Νηστεία|νηστίσιμοι]] γενικώς σερβίρονται κρύοι, αν και στο [[Ιράν]] τρώγονται και με τους δύο τρόπους. Νηστίσιμοι και μη συχνά τρώγονται με γιαούρτι. Σε ένα μικρό χωριό,την Νικήσιανη Καβάλας γιορτάζουν οι κάτοικοι του χωριού κάθε χρόνο τον Ιούνιο , κάνοντας την «γιορτή του σαρμά». |
||
==Πλήρωση== |
==Πλήρωση== |
||
| Γραμμή 9: | Γραμμή 9: | ||
Η λέξη «ντολμά» είναι ένα [[ρηματικό ουσιαστικό]] της [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικής γλώσσης]]. Ειδικότερα, προκύπτει από το ρήμα doldurmak (=γεμίζω<ref> [http://www.m-w.com/dictionary/dolma Merriam-Webster Online - Dolma]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.iranica.com/newsite/articles/v7f5/v7f527.html |title=Encyclopedia Iranica. Dolma. |accessdate=2012-05-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071114220549/http://www.iranica.com/newsite/articles/v7f5/v7f527.html |archivedate=2007-11-14 |url-status=dead }}</ref>) |
Η λέξη «ντολμά» είναι ένα [[ρηματικό ουσιαστικό]] της [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικής γλώσσης]]. Ειδικότερα, προκύπτει από το ρήμα doldurmak (=γεμίζω<ref> [http://www.m-w.com/dictionary/dolma Merriam-Webster Online - Dolma]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.iranica.com/newsite/articles/v7f5/v7f527.html |title=Encyclopedia Iranica. Dolma. |accessdate=2012-05-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071114220549/http://www.iranica.com/newsite/articles/v7f5/v7f527.html |archivedate=2007-11-14 |url-status=dead }}</ref>) |
||
Ο ντολμάς είναι συνήθως ένα γεμιστό λαχανικό. Λόγου χάριν, τα γεμιστά [[Κολοκύθι|κολοκυθάκια]], η γεμιστή [[ντομάτα]], [[πιπεριά]] ή [[μελιτζάνα]], όπως και τα γεμιστά από [[σκουμπρί]], [[Καλαμάρι|καλαμάρια]] και [[Μύδι|μύδια]] καλούνται επίσης «ντολμά». Πιάτα που περιλαμβάνουν φύλλα περιτυλίγματος όπως τα αμπελόφυλλα, λαχανοντολμάδες ή γύρω από ένα γέμισμα ονομάζονται ''[[Σάρμα (τρόφιμα)| |
Ο ντολμάς είναι συνήθως ένα γεμιστό λαχανικό. Λόγου χάριν, τα γεμιστά [[Κολοκύθι|κολοκυθάκια]], η γεμιστή [[ντομάτα]], [[πιπεριά]] ή [[μελιτζάνα]], όπως και τα γεμιστά από [[σκουμπρί]], [[Καλαμάρι|καλαμάρια]] και [[Μύδι|μύδια]] καλούνται επίσης «ντολμά». Πιάτα που περιλαμβάνουν φύλλα περιτυλίγματος όπως τα αμπελόφυλλα, λαχανοντολμάδες ή γύρω από ένα γέμισμα ονομάζονται ''[[Σάρμα (τρόφιμα)|σάρμα]]'' αν και σε πολλές γλώσσες η διάκριση αυτή δεν γίνεται συνήθως. Ο όρος «σάρμα» προέρχεται από το [[Τουρκική γλώσσα |τουρκικό]] ρήμα ''sarmak'' που σημαίνει «τυλίγω». Άλλες παραλλαγές προκύπτουν από την τουρκική λέξη για το «φύλλο», yaprak. |
||
Ο ντολμάς μπορεί να μεγειρευτεί με ελαιόλαδο, ή ακόμη χωρίς κιμά, πιάτο που μερικές φορές ονομάζεται ''γιαλατζί'' ([[Τουρκική γλώσσα|τουρκ.]] ''yalancı'') που σημαίνει «ψεύτης» ή «ψεύτικος» στα Τούρκικα .<ref>{{cite web|url=http://www.seslisozluk.com/?word=yalanc%FD&language=english| title=dolma.|accessdate=2008-04-13|work=Online English-Turkish-German Dictionary|publisher=Seslisozluk.com v4.1}}</ref>«Ψεύτικο» πιάτο επειδή ακριβώς δεν περιέχει κρέας.{{Citation needed|date=October 2011}} |
Ο ντολμάς μπορεί να μεγειρευτεί με ελαιόλαδο, ή ακόμη χωρίς κιμά, πιάτο που μερικές φορές ονομάζεται ''γιαλατζί'' ([[Τουρκική γλώσσα|τουρκ.]] ''yalancı'') που σημαίνει «ψεύτης» ή «ψεύτικος» στα Τούρκικα .<ref>{{cite web|url=http://www.seslisozluk.com/?word=yalanc%FD&language=english| title=dolma.|accessdate=2008-04-13|work=Online English-Turkish-German Dictionary|publisher=Seslisozluk.com v4.1}}</ref>«Ψεύτικο» πιάτο επειδή ακριβώς δεν περιέχει κρέας.{{Citation needed|date=October 2011}} |
||
Σε ορισμένες χώρες, η κοινή ονομασία για το πιάτο είναι ένα δάνειο της λέξεως Ντολμά ή |
Σε ορισμένες χώρες, η κοινή ονομασία για το πιάτο είναι ένα δάνειο της λέξεως Ντολμά ή γιαπράκ, σε άλλους είναι μια γηγενής λέξη, και μερικές φορές συνυπάρχουν οι δύο με διαφορετικές σημασίες: [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικά]]:japrak, [[αραβική γλώσσα|Αραβικά]]: محشي (maḥshi, «γεμιστό») ή دولمة (Ντολμά), محشي ورق عنب (maḥshī waraq inab,« γεμιστά φύλλα»), [[κουρδική γλώσσα|κουρδικά]]:Ντολμά (دۆلمە), yaprakh (یاپراخ). Στο συριακό [[Χαλέπι]], η λέξη yabraq (يبرق) αναφέρεται σε ντολμαδάκια, ενώ η λέξη maḥshī (محشي) αναφέρεται σε λαχανοντολμάδες και γεμιστά. |
||
== Παραπομπές == |
== Παραπομπές == |
||
Έκδοση από την 13:56, 6 Δεκεμβρίου 2019
Ο ντολμάς (απαντάται και ως σαρμάς ή γιαρμάς[εκκρεμεί παραπομπή] ή κουπέπι είναι φαγητό που ανήκει σε μια οικογένεια πιάτων με γεμιστά λαχανικά, και τον συναντάμε στην Ελληνική κουζίνα καθώς και στις κουζίνες της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των γύρω περιοχών, όπως Ρωσία, Μέση Ανατολή, Καυκασία και Κεντρική και Νότια Ασία. Ίσως ο πιο γνωστός είναι αυτός που παρασκευάζεται με αμπελόφυλλα, ενώ στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται επίσης φύλλα μαρουλιού και λαχάνου για να τυλιχτεί η γέμιση. Εκτός Ελλάδας με τη λέξη ντολμάς αναφέρονται και γεμιστά πιάτα όπου γεμίζονται άλλα λαχανικά, όπως κρεμμύδι, κολοκυθάκια, μελιτζάνες, ντομάτα και πιπεριά. Οι ντολμάδες με κρέας γενικά σερβίρονται ζεστοί, συχνά με σάλτσα. Οι νηστίσιμοι γενικώς σερβίρονται κρύοι, αν και στο Ιράν τρώγονται και με τους δύο τρόπους. Νηστίσιμοι και μη συχνά τρώγονται με γιαούρτι. Σε ένα μικρό χωριό,την Νικήσιανη Καβάλας γιορτάζουν οι κάτοικοι του χωριού κάθε χρόνο τον Ιούνιο , κάνοντας την «γιορτή του σαρμά».
Πλήρωση
Η γέμιση αποτελείται συνήθως από ρύζι, κιμά ή σιτάρι. Σε κάθε περίπτωση, η γέμιση περιλαμβάνει κρεμμύδι, μαϊντανό, βότανα και μπαχαρικά. Τα νηστίσιμα γεμιστά είναι μαγειρεμένα με ελαιόλαδο και περιλαμβάνουν σταφίδες, κρεμμύδι, ξηρούς καρπούς ή όσπρια.
Όνομα και Ετυμολογία
Η λέξη «ντολμά» είναι ένα ρηματικό ουσιαστικό της τουρκικής γλώσσης. Ειδικότερα, προκύπτει από το ρήμα doldurmak (=γεμίζω[1][2])
Ο ντολμάς είναι συνήθως ένα γεμιστό λαχανικό. Λόγου χάριν, τα γεμιστά κολοκυθάκια, η γεμιστή ντομάτα, πιπεριά ή μελιτζάνα, όπως και τα γεμιστά από σκουμπρί, καλαμάρια και μύδια καλούνται επίσης «ντολμά». Πιάτα που περιλαμβάνουν φύλλα περιτυλίγματος όπως τα αμπελόφυλλα, λαχανοντολμάδες ή γύρω από ένα γέμισμα ονομάζονται σάρμα αν και σε πολλές γλώσσες η διάκριση αυτή δεν γίνεται συνήθως. Ο όρος «σάρμα» προέρχεται από το τουρκικό ρήμα sarmak που σημαίνει «τυλίγω». Άλλες παραλλαγές προκύπτουν από την τουρκική λέξη για το «φύλλο», yaprak.
Ο ντολμάς μπορεί να μεγειρευτεί με ελαιόλαδο, ή ακόμη χωρίς κιμά, πιάτο που μερικές φορές ονομάζεται γιαλατζί (τουρκ. yalancı) που σημαίνει «ψεύτης» ή «ψεύτικος» στα Τούρκικα .[3]«Ψεύτικο» πιάτο επειδή ακριβώς δεν περιέχει κρέας.[εκκρεμεί παραπομπή]
Σε ορισμένες χώρες, η κοινή ονομασία για το πιάτο είναι ένα δάνειο της λέξεως Ντολμά ή γιαπράκ, σε άλλους είναι μια γηγενής λέξη, και μερικές φορές συνυπάρχουν οι δύο με διαφορετικές σημασίες: αλβανικά:japrak, Αραβικά: محشي (maḥshi, «γεμιστό») ή دولمة (Ντολμά), محشي ورق عنب (maḥshī waraq inab,« γεμιστά φύλλα»), κουρδικά:Ντολμά (دۆلمە), yaprakh (یاپراخ). Στο συριακό Χαλέπι, η λέξη yabraq (يبرق) αναφέρεται σε ντολμαδάκια, ενώ η λέξη maḥshī (محشي) αναφέρεται σε λαχανοντολμάδες και γεμιστά.
Παραπομπές
- ↑ Merriam-Webster Online - Dolma
- ↑ «Encyclopedia Iranica. Dolma». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2012.
- ↑ «dolma». Online English-Turkish-German Dictionary. Seslisozluk.com v4.1. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2008.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Γαστρονομία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Dolma της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |