Πάνορμος Τήνου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
Διάσωση 3 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
| Γραμμή 14: | Γραμμή 14: | ||
==Ιστορικά στοιχεία== |
==Ιστορικά στοιχεία== |
||
Η περίοδος ίδρυσης του οικισμού δεν είναι γνωστή σήμερα. Η ονομασία Πύργος οφείλεται σε πύργο που χτίστηκε πριν τον 16ο αιώνα για την οχύρωση της περιοχής. Το κτίσμα αυτό αναφέρεται σε χάρτη του 1571.<ref> |
Η περίοδος ίδρυσης του οικισμού δεν είναι γνωστή σήμερα. Η ονομασία Πύργος οφείλεται σε πύργο που χτίστηκε πριν τον 16ο αιώνα για την οχύρωση της περιοχής. Το κτίσμα αυτό αναφέρεται σε χάρτη του 1571.<ref>{{Cite web |url=http://www.ilovegr.gr/article/1818/purgos-tes-tenou |title=ΣΚΑΙ, Πύργος Τήνου |accessdate=2011-05-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100901153015/http://www.ilovegr.gr/article/1818/purgos-tes-tenou |archivedate=2010-09-01 |url-status=dead }}</ref> |
||
Το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά τον 18ο και 19ο αιώνα που οφείλονταν κυρίως σε δύο τομείς, στη ναυτιλία και με στη μαρμαροτεχνία. Από την ενασχόληση των κατοίκων με την μαρμαροτεχνία ο Πάνορμος δημιούργησε σπουδαία καλλιτεχνική παράδοση και ανέδειξε ορισμένους από τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες. Για την διατήρηση αυτής της παράδοσης σήμερα λειτουργεί στον Πάνορμο προπαρασκευαστικό σχολείο καλών τεχνών. Οι πρώτοι απόφοιτοι της σχολής συνεχίζουν απευθείας στην [[Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών]] χωρίς εξετάσεις.<ref>[http://www.tinosartschool.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού, Προπαρασκευαστικό και επαγγελματικό σχολείο καλών τεχνών, Πανόρμου Τήνου]</ref> |
Το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά τον 18ο και 19ο αιώνα που οφείλονταν κυρίως σε δύο τομείς, στη ναυτιλία και με στη μαρμαροτεχνία. Από την ενασχόληση των κατοίκων με την μαρμαροτεχνία ο Πάνορμος δημιούργησε σπουδαία καλλιτεχνική παράδοση και ανέδειξε ορισμένους από τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες. Για την διατήρηση αυτής της παράδοσης σήμερα λειτουργεί στον Πάνορμο προπαρασκευαστικό σχολείο καλών τεχνών. Οι πρώτοι απόφοιτοι της σχολής συνεχίζουν απευθείας στην [[Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών]] χωρίς εξετάσεις.<ref>[http://www.tinosartschool.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού, Προπαρασκευαστικό και επαγγελματικό σχολείο καλών τεχνών, Πανόρμου Τήνου]</ref> |
||
Ο Πάνορμος υπήρξε διοικητικό κέντρο της δυτικής Τήνου. Στο διάστημα 1835-1912 υπήρξε έδρα του δήμου Πανόρμου που περιλάμβανε μεγάλο μέρος της δυτικής Τήνου, ενώ στο διάστημα 1912-2010 υπήρξε έδρα της [[κοινότητα Πανόρμου|κοινότητας Πανόρμου]] που περιλάμβανε τα γύρω χωριά.<ref>[http://www.eetaa.gr/metaboles/show_metaboles.jsp?ota_code=717&Submit=go Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, Κοινότητα Πανόρμου]</ref> Στο παρελθόν ήταν το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου και εξακολουθεί και σήμερα να είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού παρά την ελάττωση του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια. |
Ο Πάνορμος υπήρξε διοικητικό κέντρο της δυτικής Τήνου. Στο διάστημα 1835-1912 υπήρξε έδρα του δήμου Πανόρμου που περιλάμβανε μεγάλο μέρος της δυτικής Τήνου, ενώ στο διάστημα 1912-2010 υπήρξε έδρα της [[κοινότητα Πανόρμου|κοινότητας Πανόρμου]] που περιλάμβανε τα γύρω χωριά.<ref>[http://www.eetaa.gr/metaboles/show_metaboles.jsp?ota_code=717&Submit=go Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, Κοινότητα Πανόρμου]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}</ref> Στο παρελθόν ήταν το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου και εξακολουθεί και σήμερα να είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού παρά την ελάττωση του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια. |
||
Πορεία του πληθυσμού:<ref>Επίτομο γεωγραφικό Λεξικό, Σταματελάτου, Εκδ. Ερμής [[ISBN|ISBN:960-320-133-2]]</ref> |
Πορεία του πληθυσμού:<ref>Επίτομο γεωγραφικό Λεξικό, Σταματελάτου, Εκδ. Ερμής [[ISBN|ISBN:960-320-133-2]]</ref> |
||
| Γραμμή 45: | Γραμμή 45: | ||
==Ο οικισμός== |
==Ο οικισμός== |
||
Ο Πάνορμος είναι σήμερα ανακηρυγμένος [[κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός]] οικισμός. Είναι χτισμένος στη δυτική πλευρά του νησιού σε απόσταση 27 περίπου χιλιομέτρων από την [[Τήνος (πόλη)|πόλη της Τήνου]]. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις ακτές και σε υψόμετρο 130 μέτρων. Επίνειό του αποτελεί ο οικισμός Όρμος Πανόρμου που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βορειότερα. Σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού αποτελούν το μουσείο Μαρμαροτεχνίας,<ref>[http://www.piop.gr/%2898FA9060D7E166B31ED15BF143D65812C136FD7FAD0AAA75%29/PiopMuseum.asp?ID=493&NT=18&Lang=1&MuseumID=491 Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Πύργου Τήνου]</ref><ref> |
Ο Πάνορμος είναι σήμερα ανακηρυγμένος [[κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός]] οικισμός. Είναι χτισμένος στη δυτική πλευρά του νησιού σε απόσταση 27 περίπου χιλιομέτρων από την [[Τήνος (πόλη)|πόλη της Τήνου]]. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις ακτές και σε υψόμετρο 130 μέτρων. Επίνειό του αποτελεί ο οικισμός Όρμος Πανόρμου που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βορειότερα. Σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού αποτελούν το μουσείο Μαρμαροτεχνίας,<ref>[http://www.piop.gr/%2898FA9060D7E166B31ED15BF143D65812C136FD7FAD0AAA75%29/PiopMuseum.asp?ID=493&NT=18&Lang=1&MuseumID=491 Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Πύργου Τήνου]</ref><ref>{{Cite web |url=http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_25/06/2009_285746 |title=Καθημερινή Πύργος Τήνου, Επίσκεψη στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας |accessdate=2011-05-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120130154319/http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_25/06/2009_285746 |archivedate=2012-01-30 |url-status=dead }}</ref> οι δύο κυριότεροι ναοί του χωριού (Άγιος Νικόλαος και Άγιος Δημήτριος) καθώς και το νεκροταφείο με σημαντικά μαρμάρινα έργα και λιθόγλυπτα των τοπικών καλλιτεχνών και οι μαρμάρινες βρύσες στην πλατεία του χωριού. Το χωριό έχει έντονο κυκλαδίτικό χρώμα και χαρακτηρίζεται υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης.<ref>{{Cite web |url=http://www.panormos.gr/aksiotheata.php |title=Πάνορμος αξιοθέατα |accessdate=2011-05-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091002125317/http://www.panormos.gr/aksiotheata.php |archivedate=2009-10-02 |url-status=dead }}</ref> |
||
==Πρόσωπα== |
==Πρόσωπα== |
||
Έκδοση από την 11:27, 14 Οκτωβρίου 2019
Συντεταγμένες: 37°38′22″N 25°02′25″E / 37.63944°N 25.04028°E
| Πάνορμος | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Τήνου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Κυκλάδων |
| Υψόμετρο | 130 |
| Έκταση | 33,378 km² |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Πύργος |
| Ταχ. κώδικας | 84201 |
Ο Πάνορμος ή Πύργος είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Τήνου και βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νησιού, που είναι γνωστό στην Τήνο ως Έξω Μέρη ή Έξω Μεριά. Υπήρξε κεφαλοχώρι της περιοχής αυτής, που στο παρελθόν κατοικούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Χριστιανούς Ορθόδοξους, διοικητικό κέντρο ως έδρα του τοπικού δήμου ή κοινότητας και καλλιτεχνικό κέντρο καθώς ανέδειξε ορισμένους από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες. Ονομάστηκε επίσημα Πάνορμος το 1915 ενώ μέχρι τότε ονομαζόταν Πύργος.[1] Η ονομασία Πύργος όμως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για τον οικισμό ενώ η ονομασία Πάνορμος αναφέρεται συχνά σε ολόκληρη την περιοχή που καταλαμβάνει η τοπική Κοινότητα Πανόρμου. Ο πληθυσμός του Πανόρμου σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 383 κάτοικοι.
Ιστορικά στοιχεία
Η περίοδος ίδρυσης του οικισμού δεν είναι γνωστή σήμερα. Η ονομασία Πύργος οφείλεται σε πύργο που χτίστηκε πριν τον 16ο αιώνα για την οχύρωση της περιοχής. Το κτίσμα αυτό αναφέρεται σε χάρτη του 1571.[2] Το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά τον 18ο και 19ο αιώνα που οφείλονταν κυρίως σε δύο τομείς, στη ναυτιλία και με στη μαρμαροτεχνία. Από την ενασχόληση των κατοίκων με την μαρμαροτεχνία ο Πάνορμος δημιούργησε σπουδαία καλλιτεχνική παράδοση και ανέδειξε ορισμένους από τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες. Για την διατήρηση αυτής της παράδοσης σήμερα λειτουργεί στον Πάνορμο προπαρασκευαστικό σχολείο καλών τεχνών. Οι πρώτοι απόφοιτοι της σχολής συνεχίζουν απευθείας στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών χωρίς εξετάσεις.[3]
Ο Πάνορμος υπήρξε διοικητικό κέντρο της δυτικής Τήνου. Στο διάστημα 1835-1912 υπήρξε έδρα του δήμου Πανόρμου που περιλάμβανε μεγάλο μέρος της δυτικής Τήνου, ενώ στο διάστημα 1912-2010 υπήρξε έδρα της κοινότητας Πανόρμου που περιλάμβανε τα γύρω χωριά.[4] Στο παρελθόν ήταν το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου και εξακολουθεί και σήμερα να είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός του νησιού παρά την ελάττωση του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια.
Πορεία του πληθυσμού:[5]
| Έτος | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
| Πληθ. | 993 | 962 | 632 | 566 | 512 | 352 | 342 | 383 | 518 |
Ο οικισμός
Ο Πάνορμος είναι σήμερα ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός. Είναι χτισμένος στη δυτική πλευρά του νησιού σε απόσταση 27 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Τήνου. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις ακτές και σε υψόμετρο 130 μέτρων. Επίνειό του αποτελεί ο οικισμός Όρμος Πανόρμου που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βορειότερα. Σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού αποτελούν το μουσείο Μαρμαροτεχνίας,[6][7] οι δύο κυριότεροι ναοί του χωριού (Άγιος Νικόλαος και Άγιος Δημήτριος) καθώς και το νεκροταφείο με σημαντικά μαρμάρινα έργα και λιθόγλυπτα των τοπικών καλλιτεχνών και οι μαρμάρινες βρύσες στην πλατεία του χωριού. Το χωριό έχει έντονο κυκλαδίτικό χρώμα και χαρακτηρίζεται υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης.[8]
Πρόσωπα
Από τον Πάνορμο κατάγονταν οι:
- Νικηφόρος Λύτρας, ζωγράφος από τους σημαντικότερους της νεότερης Ελλάδας
- Γιαννούλης Χαλεπάς, γλύπτης που θεωρείται ο σημαντικότερος της νεότερης Ελλάδας
- Δημήτριος Φιλιππότης, από τους σημαντικότερους γλύπτες της νεότερης Ελλάδας
- Στρατής Φιλιππότης, συγγραφέας και εκδότης
- Γεώργιος Δεσπίνης, αρχαιολόγος και ένας από τους κορυφαίους ερευνητές διεθνώς στην μελέτη της αρχαιοελληνικής γλυπτικής και αρχιτεκτονικής
Παραπομπές
- ↑ Πανδέκτης, μετονομασίες των οικισμών της Ελλάδας
- ↑ «ΣΚΑΙ, Πύργος Τήνου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2011.
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού, Προπαρασκευαστικό και επαγγελματικό σχολείο καλών τεχνών, Πανόρμου Τήνου
- ↑ Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, Κοινότητα Πανόρμου[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Επίτομο γεωγραφικό Λεξικό, Σταματελάτου, Εκδ. Ερμής ISBN:960-320-133-2
- ↑ Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Πύργου Τήνου
- ↑ «Καθημερινή Πύργος Τήνου, Επίσκεψη στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2011.
- ↑ «Πάνορμος αξιοθέατα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2011.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||