Χαρτογραφική προβολή

Στη Χαρτογραφία με τον όρο Χαρτογραφική προβολή ή Προβολή χάρτου (chart projection) ονομάζεται η μέθοδος αναπαράστασης που ακολουθείται στην απεικόνιση της επιφάνειας της Γης, ή μέρους αυτής.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που παρουσιάζει η σύνταξη (κατασκευή) των χαρτών είναι η αναπαράσταση της σφαιροειδούς επιφάνειας της Γης σε επίπεδο φύλλο χάρτου. Μια τέτοια όμως επιχείρηση κρίνεται αδύνατος εκ του γεγονότος ότι θα παρουσιάσει στρέβλωση. ¨ετσι προκειμένου να ξεπεραστεί αυτό το μεγάλο εμπόδιο κατά τη κατασκευή των χαρτών προβάλλονται τα διάφορα σημεία της επιφάνειας της Γης σε επίπεδο ή σε επιφάνεια που μπορεί ν΄ αναπτυχθεί σε επίπεδο όπως είναι π.χ. η επιφάνεια κώνου ή η επιφάνεια κυλίνδρου κ.λπ.

Το κάθε είδος αυτών των προβολών (μεθόδων) έχει δικά του χαρακτηριστικά που το καθιστούν αυτό προτιμητέο για ορισμένη χρήση. Κανένα όμως είδος αυτών δεν μπορεί να συγκεντρώσει όλα τα πλεονεκτήματα των επιμέρους ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί γενικά αποδεκτό για κάθε χρήση, ειδικότερα μάλιστα σε χάρτες που καλύπτουν μεγάλες γεωγραφικές περιοχές, σε αντίθεση εκείνων που καλύπτουν πολύ μικρές π.χ. λιμένων όπου και οι διαφορές είναι αμελητέες.

Απαιτήσεις - προϋποθέσεις

Κύριες απαιτήσεις που λαμβάνονται υπόψη και που χαρακτηρίζονται συνθήκες που θα πρέπει να πληρούνται σε χαρτογράφηση είναι:

1. Απεικόνιση πραγματικού σχήματος των φυσικών χαρακτηριστικών
2. Ομοιότητα σχημάτων των φυσικών χαρακτηριστικών.
3. Ομοιότητα παρεχομένων συμβόλων
4. Ομοιότητα παρεχομένων ενδείξεων και προσανατολισμού.
5. Αναλογική αναπαράσταση των φυσικών χαρακτηριστικών, δηλαδή υπό κλίμακα.
6. Σταθερή κλίμακα μέτρησης αποστάσεων,
7. Απεικόνιση της ορθοδρομίας ως ευθεία γραμμή
8. Απεικόνιση της λοξοδρομίας ως ευθεία γραμμή
9. Υπόδειγμα μέτρησης αποστάσεων σε πολλαπλά μέτρα μέτρησης
10. Αναφορά του εκδότη, του έτους κατασκευής, της απόκλισης, καθώς και άλλων σχετικών στοιχείων.

Οι διάφορες προβολές μπορεί να καλύπτουν κάποιες από τις παραπάνω απαιτήσεις όχι όμως όλες, για παράδειγμα μια χαρτογραφική προβολή δεν μπορεί να προβάλει την ορθοδρομία και λοξοδρομία ως ευθείες γραμμές.

Είδη προβολών χάρτου

Οι χαρτογραφικές προβολές ταξινομούνται ανάλογα της επιφάνειας στην οποία και απεικονίζεται (προβάλλεται) η επιφάνεια της Γης, οι οποίες και είναι οι:

• Κωνική προβολή, στην οποία περιλαμβάνονται η απλή κωνική, η τύπου "Λάμπερτ", και η πολυκωνική προβολή.
• Αζιμουθιακή προβολή, στην οποία περιλαμβάνεται η γνωμονική, η στερεογραφική, η ορθογραφική προβολή και η ισοαζιμουθιακή προβολή
• Κυλινδρική προβολή, η οποία χαρατηρίζεται και Μερκατορική προβολή και διακρίνεται σε ορθή και πλάγια μερκατορική προβολή.

Η Μερκατορική προβολή που ονομάζεται και ισοκυλινδρική προβολή είναι αυτή που χρησιμοποιείται στην εκπόνηση και κατασκευή του ναυτικού χάρτη.