Χαβάη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Mixpal01 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
δυστυχώς...
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{αυτόματη μετάφραση}}
{{coord|21.3114|-157.7964|type:isle_region:US|format=dms|display=title}}
{{coord|21.3114|-157.7964|type:isle_region:US|format=dms|display=title}}
{{Πολιτεία ΗΠΑ
{{Πολιτεία ΗΠΑ

Έκδοση από την 15:48, 27 Αυγούστου 2019

Συντεταγμένες: 21°18′41″N 157°47′47″W / 21.3114°N 157.7964°W / 21.3114; -157.7964

Πολιτεία της Χαβάης
Mokuʻāina o Hawaiʻi (χαβανέζικα)
Σημαία Σφραγίδα
Άλλα ονόματα: {{{Άλλα ονόματα}}}
Χάρτης των Ηνωμένων Πολιτειών με την πολιτεία Χαβάη χρωματισμένη
Επίσημες γλώσσες Αγγλικά και χαβανέζικα
Πρωτεύουσα Χονολουλού
Μεγαλύτερη πόλη Χονολουλού
Έκταση  Κατατάσσεται 43η στις ΗΠΑ
 - Σύνολο 28.311 km2
 - Πλάτος - km
 - Μήκος 2.450 km
 - % νερό 41,2
 - Γεωγραφικό Πλάτος 18°55'N με 29°N
 - Γεωγραφικό Μήκος 154°40'W με 162°W
Πληθυσμός  Κατατάσσεται 40η στις Ηνωμένες Πολιτείες
 - Σύνολο 1.428.557
Πυκνότητα 82,6/km2
Κατατάσσεται 13η στις ΗΠΑ
Υψόμετρο  
 - Υψηλότερο σημείο Μάουνα Κέα[1]
4.205 m
 - Μέσο 920 m
 - Χαμηλότερο σημείο Ειρηνικός Ωκεανός[2]
επίπεδο θάλασσας
Είσοδος στην Ένωση  21 Αυγούστου 1959 (50)
Κυβερνήτης Ντέιβιντ Ίγκε (Δημοκρατικό Κόμμα)
Αντικυβερνήτης {{{Αντικυβερνήτης}}}
Νομοθετικό Σώμα Πολιτειακό Νομοθετικό Σώμα της Χαβάης
 - Βουλή των Αντιπροσώπων (ΗΠΑ) Γερουσία της Χαβάης
 - Γερουσία (ΗΠΑ) Βουλή των Αντιπροσώπων της Χαβάης
Γερουσιαστές των ΗΠΑ Μπράιαν Σατς (Δημοκρατικό Κόμμα)
Μέιζι Χιρόνο (Δημοκρατικό Κόμμα)
Αντιπροσωπεία στη Βουλή των ΗΠΑ 1: Κολίν Χανάμπουσα (Δημοκρατικό Κόμμα)
2: Τάλσι Γκάμπαρντ (Δημοκρατικό Κόμμα) (κατάλογος)
Ζώνη ώρας Hawaii: UTC-10
Συντομεύσεις US-HI

Η Χαβάη, (αγγλικά: Hawaii, χαβανέζικα: Hawaiʻi), είναι νησιωτικό σύμπλεγμα στον Ειρηνικό ωκεανό και αποτελεί πολιτεία των ΗΠΑ. Προσαρτήθηκε σε αυτές το 1898 και πήρε το καθεστώς της 50ής κατά σειρά πολιτείας στις 21 Αυγούστου 1959. Πρωτεύουσά της πολιτείας είναι η Χονολουλού και βρίσκεται 3.700 χλμ. δυτικά των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών. Από το 1778 έως περί το 1898, η Χαβάη ήταν επίσης γνωστή με το όνομα Νήσοι Σάντουιτς. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε γνωστή εξαιτίας του Περλ Χάρμπορ, του λιμανιού στο οποίο σημειώθηκε η ιαπωνική επίθεση εναντίον των ΗΠΑ. Σταδιακά έγινε γνωστή για το χορό χούλα χουπ και γενικά ως τουριστικό θέρετρο. Η Χαβάη είναι τόπος καταγωγής του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου που εξελέγη στις ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.


Ετυμολογία

Το κράτος της Χαβάης αποκτά το όνομά του από το όνομα του μεγαλύτερου νησιού του, Hawai'i. Μια κοινή εξήγηση της Χαβάης για το όνομα Hawai'i είναι ότι ονομάστηκε για Hawai'iloa, μια θρυλική φιγούρα από το μύθο της Χαβάης. Αναφέρεται ότι ανακάλυψε τα νησιά όταν εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά.

Η λέξη της Χαβάης Hawai'i είναι πολύ παρόμοια με την πρωτο-πολυνησιακή * Sawaiki, με την ανακατασκευασμένη έννοια "πατρίδα". Οι συγγενείς των Hawai'i βρίσκονται σε άλλες πολυνησιακές γλώσσες, όπως οι Māori (Hawaiki), Rarotongan («Avaiki») και Samoan (Savai'i). Σύμφωνα με τους γλωσσολόγους Pukui και Elbert, "αλλού στην Πολυνησία, ο Hawai'i ή ένας συγγενής είναι το όνομα του υποκόσμου ή του προγόνου, αλλά στη Χαβάη το όνομα δεν έχει κανένα νόημα".

Ορθογραφία ονόματος κράτους

Το 1978, όταν το Σύνταγμα της Πολιτείας της Χαβάης πρόσθεσε τη Χαβάη ως δεύτερη επίσημη κρατική γλώσσα, δημιουργήθηκε ένα κάπως διχαστικό πολιτικό ζήτημα. Ο τίτλος του κρατικού συντάγματος είναι το Σύνταγμα της Πολιτείας της Χαβάης. Το άρθρο XV, τμήμα 1 του Συντάγματος χρησιμοποιεί το κράτος της Χαβάης . Τα διακριτικά δεν χρησιμοποιήθηκαν επειδή το έγγραφο, που συντάχθηκε το 1949, προηγήθηκε της χρήσης του'okina ⟨'⟩ και του kahakō στη σύγχρονη ορθογραφία της Χαβάης. Η ακριβής ορθογραφία του ονόματος της πολιτείας στη Χαβάη είναι Hawai'i. [B] Στο νόμο περί εισδοχής στη Χαβάη που χορήγησε την κυριαρχία της Χαβάης, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αναγνώρισε τη Χαβάη ως το επίσημο όνομα του κράτους. Οι επίσημες κυβερνητικές εκδόσεις, οι τίτλοι των τμημάτων και των γραφείων και η σφραγίδα της Χαβάης χρησιμοποιούν την παραδοσιακή ορθογραφία χωρίς σύμβολα για στάσεις γλωττίδας ή φωνήεν. Αντίθετα, τα Εθνικά και Κρατικά Πάρκα, το Πανεπιστήμιο Hawai'i και ορισμένες ιδιωτικές επιχειρήσεις εφαρμόζουν αυτά τα σύμβολα. Δεν υπάρχει προηγούμενο για αλλαγές στα αμερικανικά κρατικά ονόματα από την υιοθέτηση του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών το 1789. Ωστόσο, το Σύνταγμα της Μασαχουσέτης άλλαξε επισήμως την επαρχία Μασαχουσέτη Μπέι στην Κοινοπολιτεία της Μασαχουσέτης το 1780 και το 1819 το έδαφος του Αρκάνσαου δημιουργήθηκε αλλά αργότερα εισήχθη στο κράτος ως κράτος του Αρκάνσας.

Γεωγραφία

Τοποθεσία, τοπογραφία, γεωλογία


Η Χαβάη αποτελεί ηφαιστειογενές νησιωτικό σύμπλεγμα, το οποίο συνεχίζει να αυξάνει σε έκταση λόγω της συνεχιζόμενης ροής λάβας, ειδικότερα από το ηφαίστειο Κιλαουέα. Καθώς βρίσκεται καταμεσής του Ειρηνικού ωκεανού θεωρείται, όπως εξάλλου και το Νησί του Πάσχα, μεταξύ των πιο απομονωμένων κατοικημένων περιοχών σε όλο τον κόσμο. Η απομόνωση αυτή έχει επιδράσει σημαντικά στην ιστορία των νησιών και στη ζωή των κατοίκων τους.

Το αρχιπέλαγος της Χαβάης περιλαμβάνει δεκαοκτώ (18) νησιά και ατόλλες, και εκτείνεται σε μήκος άνω των 1.500 μιλίων (περίπου 2.400 χιλιομέτρων). Από αυτά τα νησιά, τα οκτώ (8) θεωρούνται «κύρια νησιά» και βρίσκονται στο νοτιοανατολικό μέλος του αρχιπελάγους. Αυτά είναι, σε σειρά από το βορειοδυτικό προς το νοτιοανατολικό σημείο, τα Νιιχάου, Καουάι, Οάχου, Μολοκάι, Λανάι, Καχοολάβε, Μάουι και Χαβάη. Το τελευταίο είναι με σημαντική διαφορά το μεγαλύτερο νησί, και συχνά ονομάζεται από τους ντόπιους και τους Αμερικανούς το Μεγάλο Νησί (αγγλ. Big Island) για να μην υπάρχει σύγχυση με την πολιτεία ως σύνολο. Η ολική έκταση του συγκροτήματος μόλις υπερβαίνει τα 16.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ξηράς.

Όλα τα νησιά της Χαβάης διαμορφώθηκαν από ηφαίστεια αναδυόμενα από τον πυθμένα της θάλασσας από μια πηγή μάγματος, που περιγράφεται στη γεωλογική θεωρία ως θερμό σημείο. Η θεωρία υποστηρίζει ότι ενώ η τεκτονική πλάκα κάτω από ένα μεγάλο μέρος του Ειρηνικού ωκεανού κινείται με βορειοδυτική κατεύθυνση, το θερμό σημείο παραμένει στάσιμο, δημιουργώντας αργά τα νέα ηφαίστεια. Αυτό εξηγεί γιατί μόνο τα ηφαίστεια στο νότιο μισό του νησιού Χαβάη είναι, στην παρούσα φάση, ενεργά.

Η τελευταία ηφαιστειακή έκρηξη εκτός του νησιού της Χαβάης συνέβη στο Haleakala του Μάουι προς το τέλος του 18ου αιώνα (αν και πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι η πιο πρόσφατη εκρηκτική δραστηριότητα στο Haleakala θα μπορούσε να είναι εκατοντάδες έτη παλιότερη). Το νεώτερο ηφαίστειο που διαμορφώνεται είναι το Loihi Seamount, στην υποθαλάσσια περιοχή νότια του νησιού Χαβάη.

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα και η συνεχής διάβρωση δημιούργησαν εντυπωσιακά γεωλογικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Το νησί Χαβάη είναι διακεκριμένο ως το πέμπτο υψηλότερο νησί στον κόσμο. Εάν το ύψος του νησιού μετριόταν από τη βάση του, βαθιά μέσα στον ωκεανό, ως την χιονισμένη κορυφή του Μάουνα Κέα, θα μπορούσε να θεωρηθεί υψηλότερο και από το Έβερεστ.

Η απομόνωση των νησιών της Χαβάης και το ευρύ φάσμα των περιβαλλόντων που βρίσκονται στα ορεινά νησιά που βρίσκονται κοντά στους τροπικούς κύκλους, έχουν οδηγήσει σε μια απέραντη σειρά ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας. Η Χαβάη έχει τα περισσότερα απειλούμενα με εξαφάνιση είδη πουλιών και ζώων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του πλανήτη.

Τοπογραφία

Map with Hawaiian islands in the middle
Τα νησιά της Χαβάης βρίσκονται στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό

Το αρχιπέλαγος της Χαβάης βρίσκεται 2.000 χλμ (3.200 χλμ.) Νοτιοδυτικά των παρακείμενων Ηνωμένων Πολιτειών. [30] Η Χαβάη είναι το νοτιότερο αμερικανικό κράτος και το δεύτερο δυτικότερο μετά την Αλάσκα. Η Χαβάη, όπως η Αλάσκα, δεν συνορεύει με κανένα άλλο κράτος των ΗΠΑ. Είναι το μοναδικό κράτος των ΗΠΑ που δεν είναι γεωγραφικά τοποθετημένο στη Βόρεια Αμερική, το μόνο κράτος που περιβάλλεται εντελώς από το νερό και το οποίο είναι εξ ολοκλήρου ένα αρχιπέλαγος, και το μόνο κράτος στο οποίο ο καφές μπορεί να καλλιεργηθεί εμπορικά.

Εκτός από τα οκτώ κύρια νησιά, το κράτος έχει πολλά μικρότερα νησιά και νησίδες. Το Κάουλα είναι ένα μικρό νησί κοντά στο Ni'ihau. Τα βορειοδυτικά νησιά της Χαβάης είναι μια ομάδα εννέα μικρών, παλαιότερων νησιών στα βορειοδυτικά των Καλαίι που εκτείνονται από το Nihoa έως το Ature Kure. αυτά είναι υπολείμματα κάποτε πολύ μεγαλύτερων ηφαιστειακών βουνών. Σε όλο το αρχιπέλαγος υπάρχουν περίπου 130 μικρά πετρώματα και νησίδες, όπως τα Μολόικη, τα οποία είναι είτε ηφαιστειακά, θαλάσσια ιζηματογενή είτε ερυθρογενή. [31]

Το ψηλότερο βουνό Mauna Kea της Χαβάης είναι 4,205 μ. Πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας [32] είναι ψηλότερο από το Όρος Everest αν μετρηθεί από τη βάση του βουνού που βρίσκεται στο πάτωμα του Ειρηνικού Ωκεανού και ανέρχεται σε 33,500 πόδια 10,200 m).

Γεωλογία

Το Pāhoehoe, ή ομαλή λάβα, χύνεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, σχηματίζοντας νέο βράχο από την ακτή του νησιού Hawai'i.

Τα νησιά της Χαβάης σχηματίστηκαν από ηφαιστειακή δραστηριότητα που ξεκίνησε σε μια υποθαλάσσια πηγή μάγμα που ονομάζεται hotspot της Χαβάης. Η διαδικασία συνεχίζει να χτίζει νησιά. η τεκτονική πλάκα κάτω από ένα μεγάλο μέρος του Ειρηνικού Ωκεανού κινείται συνεχώς βορειοδυτικά και το καυτό σημείο παραμένει στάσιμο, δημιουργώντας αργά νέα ηφαίστεια. Λόγω της θέσης του hotspot, όλα τα ενεργά ηφαίστεια της γης βρίσκονται στο νότιο μισό του νησιού της Χαβάης. Το νεότερο ηφαίστειο, το Lō'ihi Seamount, βρίσκεται νότια της ακτής της Νήσου Χαβάης.

Η τελευταία ηφαιστειακή έκρηξη έξω από το νησί της Χαβάης σημειώθηκε στο Haleakalā στο Maui πριν από τα τέλη του 18ου αιώνα, πιθανώς εκατοντάδες χρόνια νωρίτερα. [34] Το 1790, η Kīlauea εξερράγη. ήταν η πιο θανατηφόρη έκρηξη που ήταν γνωστό ότι συνέβη στη σύγχρονη εποχή σε ό, τι είναι τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες [35]. Έως 5.405 πολεμιστές και οι οικογένειές τους που έρχονται στην Kīlauea σκοτώθηκαν από την έκρηξη. [36] Η ηφαιστειακή δραστηριότητα και η επακόλουθη διάβρωση δημιούργησαν εντυπωσιακά γεωλογικά χαρακτηριστικά. Το νησί της Χαβάης έχει το δεύτερο υψηλότερο σημείο μεταξύ των νησιών του κόσμου. [37]

Στις πλευρές των ηφαιστείων, η αστάθεια της κλίσης έχει προκαλέσει επιζήμιους σεισμούς και συναφή τσουνάμι, ιδιαίτερα το 1868 και το 1975. [38] Οι απόκρημνοι βράχοι έχουν δημιουργηθεί από καταστροφικές χιονοστιβάδες στις βυθισμένες πλευρές των ηφαιστείων των ωκεάνιων νησιών [39]. [40]

Το Kīlauea ξέσπασε τον Μάιο του 2018, ανοίγοντας 22 διάκενα σχισμών στην Ανατολική ζώνη του Rift. Τα κτήματα Leilani Estates και Lanipuna Gardens βρίσκονται σε αυτό το έδαφος. Η καταστροφή επηρέασε τουλάχιστον 36 κτίρια και αυτό σε συνδυασμό με τις ροές λάβας και τους καπνούς διοξειδίου του θείου απαιτούσαν την εκκένωση περισσότερων από 2.000 κατοίκων από τις γειτονιές [41].

χλωρίδα και πανίδα

A Hawaiian monk seal rests at French Frigate Shoals.
Η γαλλική Fregate Shoals, που βρίσκεται στα βορειοδυτικά νησιά της Χαβάης, προστατεύεται ως μέρος του Εθνικού Μνημείου της Παχαχναναμοκουάκειας..

Επειδή τα νησιά της Χαβάης απέχουν από άλλους οικοτόπους, πιστεύεται ότι η ζωή έφτασε εκεί από τον άνεμο, τα κύματα (δηλαδή από τα ωκεάνια ρεύματα) και τα φτερά (δηλαδή πουλιά, έντομα και όποιους σπόρους μπορεί να έχουν φέρει στα φτερά τους). Αυτή η απομόνωση, σε συνδυασμό με το διαφορετικό περιβάλλον (συμπεριλαμβανομένων των ακραίων υψομέτρων, των τροπικών κλιματικών συνθηκών και των άγονων ακτών) επέτρεψε την εξέλιξη της νέας ενδημικής χλωρίδας και πανίδας. Η Χαβάη έχει περισσότερα απειλούμενα είδη και έχει χάσει ένα υψηλότερο ποσοστό των ενδημικών ειδών από οποιοδήποτε άλλο κράτος των ΗΠΑ. [42] Ένα ενδημικό φυτό, η Brighamia, απαιτεί τώρα επικονίαση με το χέρι επειδή ο φυσικός επικονιαστής θεωρείται ότι έχει εξαφανιστεί. [43] Τα δύο είδη της Brighamia-B. rockii και B. insignis - αντιπροσωπεύονται στην άγρια ​​φύση από περίπου 120 μεμονωμένα φυτά. Για να εξασφαλίσουν ότι αυτά τα φυτά θέτουν σπόρους, οι βιολόγοι βγάζουν κάτω από γκρεμούς 3.000 ποδιών (910 μ.) Για να βουρτίσουν τη γύρη πάνω στα στίγματα τους.

Τα υφιστάμενα κύρια νησιά του αρχιπελάγους ήταν πάνω από την επιφάνεια του ωκεανού για λιγότερα από 10 εκατομμύρια χρόνια. ένα τμήμα του χρόνου βιολογικός αποικισμός και εξέλιξη έχουν συμβεί εκεί. Τα νησιά είναι γνωστά για την περιβαλλοντική ποικιλομορφία που παρατηρείται στα ψηλά βουνά μέσα σε ένα πεδίο εμπορικών ανέμων. Σε ένα μόνο νησί, το κλίμα γύρω από τις ακτές μπορεί να κυμαίνεται από ξηρά τροπικά (λιγότερο από 20 ίντσες ή 510 χιλιοστά ετήσια βροχόπτωση) σε υγρό τροπικό? στις πλαγιές, τα περιβάλλοντα κυμαίνονται από τροπικά τροπικά δάση (πάνω από 200 ίντσες ή 5.100 χιλιοστά το χρόνο), μέσα από εύκρατο κλίμα, σε αλπικές συνθήκες με κρύο, ξηρό κλίμα. Το βροχερό κλίμα επηρεάζει την ανάπτυξη του εδάφους, η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη διαπερατότητα του εδάφους, επηρεάζοντας τη διανομή των ρευμάτων και των υγροτόπων.

Προστατευόμενες περιοχές

Nā Pali Coast State Park, Kauaʻi

Αρκετές περιοχές στη Χαβάη βρίσκονται υπό την προστασία της Υπηρεσίας Εθνικού Πάρκου [45]. Η Χαβάη έχει δύο εθνικά πάρκα: το Εθνικό Πάρκο Haleakalā που βρίσκεται κοντά στο Kula στο νησί Maui, το οποίο διαθέτει το αδρανές ηφαίστειο Haleakalā που σχημάτισε το ανατολικό Maui και το εθνικό πάρκο Volcanoes της Χαβάης στη νοτιοανατολική περιοχή του νησιού Hawai'i, το οποίο περιλαμβάνει το ενεργό ηφαίστειο Kīlauea τις ζώνες ριπών του.

Υπάρχουν τρία εθνικά ιστορικά πάρκα. Εθνικό Ιστορικό Πάρκο Kalaupapa στην Kalaupapa, Moloka'i, τόπος μιας πρώην αποικίας λεπρών. Εθνικό ιστορικό πάρκο Kaloko-Honokōhau στο Kailua-Kona στο νησί Hawai'i; και το Εθνικό Ιστορικό Πάρκο Pu'uhonua o Hōnaunau, ένα αρχαίο καταφύγιο στη δυτική ακτή του νησιού Hawai'i. Άλλες περιοχές υπό τον έλεγχο της Υπηρεσίας Εθνικού Πάρκου περιλαμβάνουν το Εθνικό Ιστορικό Μονοπάτι της Ala Kahakai στο νησί Hawai'i και το Μνημείο USS της Αριζόνα στο Περλ Χάρμπορ στο O'ahu.

Το Εθνικό Μνημείο Papahānaumokuākea Marine ανακηρύχθηκε από τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους στις 15 Ιουνίου 2006. Το μνημείο καλύπτει περίπου 140.000 τετραγωνικά μίλια (330.000 χλμ.) Υφάλων, ατολικών και ρηχών και βαθέων υδάτων σε απόσταση 80 χιλιομέτρων από την ανοικτή θάλασσα τον Ειρηνικό Ωκεανό - μια περιοχή μεγαλύτερη από όλα τα εθνικά πάρκα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Κλίμα

Μια αληθινή δορυφορική άποψη της Χαβάης δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της βλάστησης στα νησιά αναπτύσσεται στις βορειοανατολικές πλευρές τους, οι οποίες αντιμετωπίζουν τον άνεμο. Η ασημένια λάμψη στα νοτιοδυτικά των νησιών είναι αποτέλεσμα των πιο ήρεμων υδάτων.[3]

Αν και τα νησιά της Χαβάης βρίσκονται νοτιώτερα του Τροπικού του Καρκίνου, περιλαμβάνονται δηλαδή στην τροπική ζώνη, το κλίμα δεν είναι τυπικό για μια τροπική περιοχή σε αυτό το γεωγραφικό πλάτος και μπορεί να χαρακτηριστεί υποτροπικό. Αυτό δείχνει πως τα νησιά Χαβάη κατέχουν μια θέση κάπου ανάμεσα μεταξύ των θερμών χωρών κοντά στον ισημερινό και των δροσερότερων περιοχών, μακρύτερα προς τα βορεινά. Το κλίμα είναι το σταθερότερο σ' όλο τον κόσμο. Οι θερμοκρασίες και η υγρασία τείνουν να είναι λιγότερο ακραίες, με τις θερινές υψηλές θερμοκρασίες να φθάνουν σπάνια πάνω από τους 25-30°C και τις χειμερινές θερμοκρασίες σπάνια να πέφτουν κάτω από τους 10-15°C.

Το όρος Waialeale, στο νησί Kauai, είναι χαρακτηριστικό για τις βροχοπτώσεις και έχει τις δεύτερες υψηλότερες μέσες ετήσιες βροχοπτώσεις στη γη: περίπου 11,7 μέτρα[ασαφές]. Το κλίμα διαφέρει αρκετά από νησί σε νησί και γενικά οι περιοχές μπορούν να διαιρεθούν σε προσήνεμες και σε υπήνεμες πλευρές. Οι προσήνεμες πλευρές κοιτούν στα βορειοανατολικά και έχουν τις περισσότερες βροχοπτώσεις. Οι υπήνεμες πλευρές είναι ξηρότερες, με λιγότερη βροχή και λιγότερη συννεφιά. Αυτό το γεγονός αξιοποιείται και από την τουριστική βιομηχανία, η οποία συγκεντρώνει όλα τα θέρετρα στις ηλιόλουστες υπήνεμες ακτές.

Honolulu
Κλιματικό γράφημα (explanation)
ΙΦMAMΙΙAΣONΔ
 
 
2.3
 
80
66
 
 
2
 
80
66
 
 
2
 
81
68
 
 
0.6
 
83
69
 
 
0.6
 
85
71
 
 
0.3
 
87
73
 
 
0.5
 
88
75
 
 
0.6
 
89
75
 
 
0.7
 
89
74
 
 
1.8
 
87
73
 
 
2.4
 
84
71
 
 
3.2
 
81
68
Μέσες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες σε °F
Συνολικές κατακρημνίσεις σε ίντσες
Πηγή: National Climate Data Center
Hilo
Κλιματικό γράφημα (explanation)
ΙΦMAMΙΙAΣONΔ
 
 
9.3
 
79
64
 
 
9.6
 
79
64
 
 
13
 
79
65
 
 
12
 
79
66
 
 
8.1
 
81
67
 
 
7.4
 
82
68
 
 
11
 
83
69
 
 
9.9
 
83
70
 
 
9.9
 
83
69
 
 
9.8
 
83
69
 
 
16
 
81
67
 
 
12
 
79
65
Μέσες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες σε °F
Συνολικές κατακρημνίσεις σε ίντσες
Πηγή: National Climate Data Center
Kahului
Κλιματικό γράφημα (explanation)
ΙΦMAMΙΙAΣONΔ
 
 
2.9
 
81
63
 
 
1.9
 
81
63
 
 
2.5
 
81
64
 
 
1.6
 
82
66
 
 
0.7
 
84
67
 
 
0.2
 
86
70
 
 
0.5
 
87
71
 
 
0.5
 
88
71
 
 
0.4
 
88
70
 
 
1.2
 
87
70
 
 
2.2
 
84
68
 
 
3.4
 
82
65
Μέσες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες σε °F
Συνολικές κατακρημνίσεις σε ίντσες
Πηγή: National Climate Data Center
Lihue
Κλιματικό γράφημα (explanation)
ΙΦMAMΙΙAΣONΔ
 
 
3.8
 
78
66
 
 
3.2
 
78
66
 
 
4.6
 
78
67
 
 
2.3
 
79
69
 
 
2.1
 
81
70
 
 
1.6
 
83
73
 
 
1.9
 
84
74
 
 
2.1
 
85
75
 
 
2.1
 
85
74
 
 
3.8
 
83
73
 
 
4.5
 
81
71
 
 
5.2
 
79
68
Μέσες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες σε °F
Συνολικές κατακρημνίσεις σε ίντσες
Πηγή: National Climate Data Center
Lanai City
Κλιματικό γράφημα (explanation)
ΙΦMAMΙΙAΣONΔ
 
 
2.5
 
76
60
 
 
1.6
 
76
60
 
 
1.6
 
77
61
 
 
0.9
 
78
61
 
 
0.5
 
80
63
 
 
0.6
 
82
65
 
 
0.4
 
83
66
 
 
0.5
 
84
67
 
 
0.9
 
83
67
 
 
1.4
 
82
66
 
 
2.4
 
79
64
 
 
2.2
 
77
61
Μέσες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες σε °F
Συνολικές κατακρημνίσεις σε ίντσες
Πηγή: National Climate Data Center


Ιστορία

Στα νησιά κυριαρχούσε άλλοτε η ειρήνη και άλλοτε οι διαμάχες των φύλαρχων. Η σημαντικότερη εξέλιξη για την περιοχή ήταν η άφιξη του Βρετανού εξερευνητή Τζέιμς Κουκ το 1778. Ο Κουκ κατέγραψε ότι τα νησιά ονομάζονταν από τους ντόπιους Owyhee και τα ονόμασε νησιά Σάντουϊτς, προς τιμή του χρηματοδότη του Τζον Μόνταγκιου, που ήταν ο 4ος δούκας του Σάντουϊτς. Ένα χρόνο μετά, στη δεύτερη επίσκεψή του εκεί, το 1789, ο Κουκ σκοτώθηκε σε μάχη με τους ντόπιους.

Στην περιοχή σταδιακά συνέχιζαν να φτάνουν όλο και περισσότεροι Βρετανοί, Γάλλοι και Αμερικανοί έμποροι και ιεραπόστολοι -η βρετανική επιρροή φαίνεται ακόμα και σήμερα στα σχέδια στη σημαία της Χαβάης. Αν και αρκετοί ιεραπόστολοι είχαν καθαρά θρησκευτική αποστολή, η ανάμιξη των περισσοτέρων στο εμπόριο έδωσε σταδιακά στη λέξη «ιεραπόστολος» αρνητική χροιά και έτσι ακόμα και σήμερα η συγκεκριμένη λέξη χρησιμοποιείται στη Χαβάη ως βρισιά. Η παρουσία ξένων πυροδότησε πολλές συγκρούσεις μεταξύ των φυλάρχων, που είχαν εξάλλου και από προηγούμενα χρόνια τις διαφορές τους. Το 1810 Ευρωπαίοι και Αμερικανοί άποικοι υποστήριξαν με άνδρες και οπλισμό έναν από αυτούς, ο οποίος και επιβλήθηκε οριστικά με τη βοήθειά τους και ονομάστηκε βασιλιάς Καμεκαμέχα ο Μέγας.

Η δυναστεία του κρατήθηκε στην εξουσία μέχρι το 1872 με αρκετές δυσκολίες και συγκρούσεις, γιατί στο μεταξύ ο ντόπιος πληθυσμός αντιμετώπιζε ασφυκτικές πιέσεις θρησκευτικές, οικονομικές, πολιτισμικές αλλά και καθαρά υγειονομικές. Οι βασιλείς της Χαβάης και η άρχουσα τάξη των Χαβανέζων εκχριστιανίσθηκαν, όπως και πολλοί υπήκοοι, χωρίς αυτό να γεφυρώνει τις διαφορές με τους αποίκους και να αμβλύνει τη σύγκρουση συμφερόντων. Εν τω μεταξύ αναπτυσσόταν πια η τάξη των αποίκων δεύτερης και τρίτης γενεάς και τα παιδιά τους (παιδιά ιεραποστόλων και εμπόρων) είχαν τώρα τυπικά την ιδιότητα του Χαβανέζου πολίτη, το εισόδημα που τους κατέτασσε στην άρχουσα τάξη και την ηλικία να διεκδικούν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι.

Παράλληλα, το γεγονός ότι οι ντόπιοι δεν είχαν αντισώματα σε ευρωπαϊκές ασθένειες είχε ως αποτέλεσμα να ξεκληρίζονται ολόκληρα χωριά και να αποδυναμώνεται ο πραγματικά γηγενής πληθυσμός των Χαβανέζων. Το 1850 καταγράφηκε ότι η γρίπη, η ανεμοβλογιά και η ιλαρά εξόντωσε το 20% των ντόπιων. Την ίδια εποχή τα συμφέροντα των Ευρωπαίων και Αμερικανών εμπόρων στα νησιά υπέθαλπαν και εμφύλιες διενέξεις που είχαν ως αποτέλεσμα τις δολοφονίες πολιτικών από αντίπαλες μερίδες και την άφιξη αμερικανικών και βρετανικών στρατευμάτων με το πρόσχημα της διατήρησης της ειρήνης και της προστασίας των υπηκόων τους που ζούσαν στα νησιά της Χαβάης. Πιο έντονη στρατιωτική και εμπορική παρουσία πάντως είχαν οι Αμερικανοί.

Το 1872 άρχισε μια διετία έντονων συγκρούσεων και τελικά συρράξεων, έναυσμα των οποίων υπήρξε το γεγονός ότι ο βασιλιάς πέθανε χωρίς να ορίσει διάδοχο. Ανέβηκε στην εξουσία η Δυναστεία των Καλακαούα. Με την πίεση των εμπόρων και του αποικιοκρατικού στρατού αλλά και τον ξεσηκωμό μιας μερίδας των ντόπιων, με πρωτοστατούντες τα παιδιά των αποίκων που παρουσιάζονταν ως Χαβανέζοι, το 1887 ο βασιλιάς αναγκάστηκε να υπογράψει ένα νέο εκλογικό νόμο, ο οποίος:

  1. στερούσε τον ίδιο από εξουσίες και τις μεταβίβαζε στο υπουργικό συμβούλιο
  2. έδινε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε όλους τους αποίκους
  3. όριζε πως άποικοι και Χαβανέζοι είχαν δικαίωμα ψήφου μόνον αν διέθεταν υψηλό εισόδημα –κάτι που απέκλειε σχεδόν το 95% των ντόπιων και που πριμοδοτούσε εξαιρετικά τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς επιχειρηματίες

Το 1891 στην εξουσία ανέβηκε η βασίλισσα Λιλιουοκαλανί, η οποία εκθρονίστηκε το 1893, μόλις ανακοίνωσε ότι ήθελε να αλλάξει το σύνταγμα της χώρας. Συγκεκριμένα, όταν εξέφρασε την επιθυμία να ξαναδώσει την εξουσία στους Χαβανέζους, οι Αμερικανοί σχημάτισαν «επιτροπή ασφαλείας για την προστασία των Αμερικανών πολιτών» και συγχρόνως αποβιβάσθηκαν ναύτες από τα πολεμικά πλοία τους που παρατάχθηκαν σε κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας. Η βασίλισσα αλλά και όσοι υποστήριζαν την αλλαγή, όχι μόνον αποθαρρύνθηκαν, αλλά και ανατράπηκαν με πραξικόπημα, το οποίο κατέλυσε τη βασιλεία και έφερε στην εξουσία μια προσωρινή κυβέρνηση που απαρτιζόταν από τα μέλη της κυρίως αμερικανικής «Επιτροπής Ασφάλειας».

Από το 1894 μέχρι το 1898 το πολίτευμα της Χαβάης και η χώρα ονομαζόταν Δημοκρατία της Χαβάης. Τον Ιούλιο του 1898 με πράξη του Κογκρέσου η χώρα προσαρτήθηκε στις ΗΠΑ ως υπερπόντια κτήση. Παρά τις αντιδράσεις της άρχουσας τάξης και του λαού των Χαβανέζων, το αμερικανικό Κογκρέσο αιτιολόγησε την πράξη του «ως ανταπόκριση στο αίτημα των υπηκόων της Χαβάης», εννοώντας με αυτούς τους αποίκους δεύτερης γενεάς που ήταν τα μέλη της προσωρινής κυβέρνησης. Οι τελευταίοι εμφανίζονταν ως εκπρόσωποι επαναστατημένων γηγενών και αποίκων που τυπικά επεδίωκαν τη δημοκρατική κυβέρνηση της χώρας τους και το τέλος των αυθαιρεσιών αλλά και της ανασφάλειας και αναταραχής που προκαλούσε το καθεστώς της βασιλείας. Ένα χρόνο μετά, το 1900, δόθηκε στη Χαβάη το δικαίωμα της περιορισμένης αυτοδιοίκησης.

Επί 60 χρόνια οι Χαβανέζοι διεκδικούσαν την ανεξαρτησία τους ή τουλάχιστον το δικαίωμα να αποτελούν ισότιμη πολιτεία των ΗΠΑ και όχι υπερπόντια κτήση, αλλά τα επιχειρηματικά συμφέροντα (κυρίως των "Big Five"), κατίσχυαν και αυτό αποτρεπόταν. Σε περίπτωση δηλαδή που η Χαβάη αναβαθμιζόταν σε πολιτεία, θα ίσχυαν και εκεί οι φορολογικοί και εργασιακοί νόμοι των ΗΠΑ, κάτι που δεν συνέφερε τους ιδιοκτήτες φυτειών και γενικά τους Αμερικανούς επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν στα νησιά.

Στις 7 Δεκεμβρίου 1941 εξαπολύθηκε ιαπωνική αεροπορική επίθεση στον αμερικανικό στόλο που βρισκόταν στον όρμο του Περλ Χάρμπορ, με μεγάλες απώλειες για τις ΗΠΑ (με ζημιές σε πολλά πλοία και περίπου 2.400 νεκρούς) και αυτό το γεγονός έθεσε τέλος στην ουδετερότητα των ΗΠΑ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Χαβάη απέκτησε το καθεστώς της πολιτείας το 1959, ως 50ή πολιτεία των ΗΠΑ και το 1993 οι ΗΠΑ, επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, αναγνώρισαν επίσημα με Απολογητική Πράξη (Apology Resolution) το γεγονός ότι είχαν ανατρέψει τη βασίλισσα Λιλιουοκαλανί.

Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της Χαβάης (Hawaii Republican Party) που υποστηριζόταν ιδιαίτερα από τους ιδιοκτήτες φυτειών έχασε μετά το 1960 την εξουσία και την πήρε το Κόμμα των Δημοκρατικών (Democratic Party of Hawaii) που την κράτησε σταθερά εδώ και 40 χρόνια με εξαίρεση το 1972 και το 1984. Στις προεδρικές εκλογές του 2008 οι ψηφοφόροι της Χαβάης υπερψήφισαν τον Μπαράκ Ομπάμα σε ποσοστό 76%. Ο Ομπάμα είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που κατάγεται από τη Χαβάη.

Παραπομπές

  1. The NGS Data Sheet U.S. National Geodetic Survey
  2. Elevations and Distances in the United States United States Geological Survey
  3. «Hawaiian Islands : Image of the Day». Earthobservatory.nasa.gov. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Hawaii της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).