Σαρακήνα Γρεβενών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Νέα σελίδα: {{coord|40|01|36.11|N|21|39|04.27|E|scale:50000|format=dms|display=title}} ''Για συνώνυμους οικισμούς στην Ελλάδα δείτε το λήμμα:... |
|||
| Γραμμή 26: | Γραμμή 26: | ||
==Γεωγραφία - Ιστορία== |
==Γεωγραφία - Ιστορία== |
||
Η Σαρακήνα βρίσκεται προς στα |
Η Σαρακήνα βρίσκεται προς στα ανατολικά όρια με την [[Νομός Κοζάνης|περιφερειακή ενότητα Κοζάνης]] και στην περιοχή των Βεντζίων. Απέχει 29 [[Χιλιόμετρο|χλμ]]. Α.-ΝΑ. από τα [[Γρεβενά]] και 28,5 χλμ. ΒΔ. από τη [[Δεσκάτη]]. Νότια του χωριού περνάει ο [[χείμαρρος]] Γκιώνης που καταλήγει νοτιότερα στον ποταμό [[Αλιάκμονας|Αλιάκμονα]]. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το χωριό βρισκόταν πάντα στην ίδια τοποθεσία και είχε το ίδιο όνομα. Την περίοδο της [[Τουρκοκρατία|τουρκοκρατίας]] ήταν κεφαλοχώρι, είχε στενή σχέση με την [[Ιερά Μονή Ζαβόρδας]], από την οποία απέχει 25 χλμ. βορειοδυτικά και σε αυτό έμεινε για μεγάλο διάστημα ο Όσιος Νικάνορας. Πολλοί κάτοικοί του δούλεψαν για λογαριασμό της Μονής Ζάβορδας, όπου και προστατεύονταν από τους Τούρκους<ref>{{Cite web|url=http://www.pamegrevena.gr/2015/07/sarakina-grevenon-greveniotika-topia.html|title=Όμορφα τοπία στην Σαρακήνα Γρεβενών!|website=PameGrevena.gr|accessdate=2019-06-29}}</ref>. Στον [[Κώδικας της Ζάβορδας|Κώδικα της Ζάβορδας]] αναφέρονται πολλοί κάτοικοί της ως αφιερωτές της Ιεράς Μονής Αγίου Νικάνορος ή [[Ιερά Μονή Ζάβορδας|Ζάβορδας]] τόσο την περίοδο 1534 έως 1692 (Α΄ Γραφή) όσο και 1692 και μετά (Β΄Γραφή)<ref>{{Cite journal|url=https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/6637/6371.pdf|title=Τα Γρεβενά (Συμβολή στην ιστορία τους)|last=Θεόδωρος Κ.Π. Σαράντης|first=|date=|journal=Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης - Μακεδονικά|accessdate=|doi=|quote=|page=σελ.10 του pdf}}</ref>. |
||
Η Σαρακήνα είναι ο τόπος καταγωγής του δάσκαλου - [[Λαογράφος|λαογράφου]] Κώστα Καραπατάκη (1906 - 2000)<ref>{{Cite web|url=https://www.rizospastis.gr/story.do?id=1089903|title=rizospastis.gr - «Ψυχή» της λαογραφίας|last=Epochi|first=rizospastis gr {{!}} Synchroni|ημερομηνία=2001-12-29|website=ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ|accessdate=2019-06-29}}</ref>. |
|||
Στον [[Κώδικας της Ζάβορδας|Κώδικα της Ζάβορδας]] αναφέρονται πολλοί κάτοικοί της ως αφιερωτές της Ιεράς Μονής Αγίου Νικάνορος ή [[Ιερά Μονή Ζάβορδας|Ζάβορδας]] τόσο την περίοδο 1534 έως 1692 (Α΄ Γραφή) όσο και 1692 και μετά (Β΄Γραφή)<ref>{{Cite journal|url=https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/6637/6371.pdf|title=Τα Γρεβενά (Συμβολή στην ιστορία τους)|last=Θεόδωρος Κ.Π. Σαράντης|first=|date=|journal=Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης - Μακεδονικά|accessdate=|doi=|quote=|page=σελ.10 του pdf}}</ref> |
|||
==Αξιοθέατα== |
==Αξιοθέατα== |
||
Η τρίκλιτη θολωτή βασιλική εκκλησία του |
Η τρίκλιτη θολωτή [[Βασιλική (αρχιτεκτονική)|βασιλική]] εκκλησία του [[Άγιος Νικόλαος|Αγίου Νικολάου]] έχει χαρακτηριστεί από το [[1995]] ως ''"μνημείο χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας. Πρόκειται για ενοριακό ναό μεγάλων διαστάσεων, στον τύπο της θολωτής βασιλικής, που κτίστηκε το 1858. Eσωτερικά το μνημείο είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 19ου αι."''<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=609&v17=|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2019-06-29}}</ref>. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Το χωριό αναφέρεται επίσημα [[1918]] στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 με το όνομα ''Σαρακίνα'' να ορίζεται έδρα τη ομώνυμης κοινότητας που ανήκε στο νομό Κοζάνης. Το όνομα διορθώνεται σε Σαρακήνα το [[1940]] και το [[1964]] με το ΦΕΚ 185Α - 30/10/1964 αποσπάται στο νομό Γρεβενών<ref>{{Cite web|url=https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=16394|title=ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.|website=www.eetaa.gr|accessdate=2019-06-29}}</ref>. Το χωριό σύμφωνα με το [[σχέδιο Καλλικράτης]], μαζί με το [[Νεοχώρι Γρεβενών|Νεοχώρι]] και το [[Δίπορο Γρεβενών|Δίπορο]] αποτελούν την τοπική κοινότητα Σαρακήνας που ανήκει στη [[Δήμος Βεντζίου|δημοτική ενότητα Βεντζίου]] του [[Δήμος Γρεβενών|Δήμου Γρεβενών]] και σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή 2011]]ως κοινότητα έχει πληθυσμό 378 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 177<ref>«[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού]», σελ. 10549 (σελ. 75 του pdf)</ref>. |
||
| ⚫ | |||
Το χωριό αναφέρεται επίσημα [[1918]] στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 με το όνομα ''Σαρακίνα'' να ορίζεται έδρα τη ομώνυμης κοινότητας που ανήκε στο νομό Κοζάνης. Το όνομα διορθώνεται σε Σαρακήνα το [[1940]] και το [[1964]] με το ΦΕΚ 185Α - 30/10/1964 αποσπάται στο νομό Γρεβενών. |
|||
| ⚫ | Το χωριό σύμφωνα με το [[σχέδιο Καλλικράτης]], μαζί με το [[Νεοχώρι Γρεβενών|Νεοχώρι]] και το [[Δίπορο Γρεβενών|Δίπορο]] αποτελούν την τοπική κοινότητα Σαρακήνας που ανήκει στη [[Δήμος Βεντζίου|δημοτική ενότητα Βεντζίου]] του [[Δήμος Γρεβενών|Δήμου Γρεβενών]] και σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή 2011]]ως κοινότητα έχει πληθυσμό 378 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 177<ref>«[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού]», σελ. 10549 (σελ. 75 του pdf)</ref>. |
||
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι== |
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι== |
||
* Ναός Αγίου Νικολάου Σαρακήνας από τον ιστότοπο |
*[http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=5043 Ναός Αγίου Νικολάου Σαρακήνας] από τον ιστότοπο [http://odysseus.culture.gr Οδυσσεύς του Υπουργείου Πολιτισμού] |
||
==Παραπομπές== |
==Παραπομπές== |
||
Έκδοση από την 14:06, 29 Ιουνίου 2019
Συντεταγμένες: 40°01′36.11″N 21°39′04.27″E / 40.0266972°N 21.6511861°E Για συνώνυμους οικισμούς στην Ελλάδα δείτε το λήμμα: Σαρακήνα (αποσαφήνιση)
| Σαρακήνα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτική Μακεδονία |
| Δήμος | Γρεβενών |
| Δημοτική Ενότητα | Βεντζίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Γρεβενών |
| Υψόμετρο | 750 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 51100 |
| Τηλ. κωδικός | +30 24620 |
Η Σαρακήνα είναι ορεινό χωριό της περιφερειακής ενότητας Γρεβενών σε υψόμετρο 750 μέτρα[1].
Γεωγραφία - Ιστορία
Η Σαρακήνα βρίσκεται προς στα ανατολικά όρια με την περιφερειακή ενότητα Κοζάνης και στην περιοχή των Βεντζίων. Απέχει 29 χλμ. Α.-ΝΑ. από τα Γρεβενά και 28,5 χλμ. ΒΔ. από τη Δεσκάτη. Νότια του χωριού περνάει ο χείμαρρος Γκιώνης που καταλήγει νοτιότερα στον ποταμό Αλιάκμονα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το χωριό βρισκόταν πάντα στην ίδια τοποθεσία και είχε το ίδιο όνομα. Την περίοδο της τουρκοκρατίας ήταν κεφαλοχώρι, είχε στενή σχέση με την Ιερά Μονή Ζαβόρδας, από την οποία απέχει 25 χλμ. βορειοδυτικά και σε αυτό έμεινε για μεγάλο διάστημα ο Όσιος Νικάνορας. Πολλοί κάτοικοί του δούλεψαν για λογαριασμό της Μονής Ζάβορδας, όπου και προστατεύονταν από τους Τούρκους[2]. Στον Κώδικα της Ζάβορδας αναφέρονται πολλοί κάτοικοί της ως αφιερωτές της Ιεράς Μονής Αγίου Νικάνορος ή Ζάβορδας τόσο την περίοδο 1534 έως 1692 (Α΄ Γραφή) όσο και 1692 και μετά (Β΄Γραφή)[3].
Η Σαρακήνα είναι ο τόπος καταγωγής του δάσκαλου - λαογράφου Κώστα Καραπατάκη (1906 - 2000)[4].
Αξιοθέατα
Η τρίκλιτη θολωτή βασιλική εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει χαρακτηριστεί από το 1995 ως "μνημείο χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας. Πρόκειται για ενοριακό ναό μεγάλων διαστάσεων, στον τύπο της θολωτής βασιλικής, που κτίστηκε το 1858. Eσωτερικά το μνημείο είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 19ου αι."[5].
Διοικητικά
Το χωριό αναφέρεται επίσημα 1918 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 με το όνομα Σαρακίνα να ορίζεται έδρα τη ομώνυμης κοινότητας που ανήκε στο νομό Κοζάνης. Το όνομα διορθώνεται σε Σαρακήνα το 1940 και το 1964 με το ΦΕΚ 185Α - 30/10/1964 αποσπάται στο νομό Γρεβενών[6]. Το χωριό σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με το Νεοχώρι και το Δίπορο αποτελούν την τοπική κοινότητα Σαρακήνας που ανήκει στη δημοτική ενότητα Βεντζίου του Δήμου Γρεβενών και σύμφωνα με την απογραφή 2011ως κοινότητα έχει πληθυσμό 378 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 177[7].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Ναός Αγίου Νικολάου Σαρακήνας από τον ιστότοπο Οδυσσεύς του Υπουργείου Πολιτισμού
Παραπομπές
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 239, τομ.30.
- ↑ «Όμορφα τοπία στην Σαρακήνα Γρεβενών!». PameGrevena.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
- ↑ Θεόδωρος Κ.Π. Σαράντης. «Τα Γρεβενά (Συμβολή στην ιστορία τους)». Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης - Μακεδονικά: σελ.10 του pdf. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/6637/6371.pdf.
- ↑ Epochi, rizospastis gr | Synchroni (29 Δεκεμβρίου 2001). «rizospastis.gr - «Ψυχή» της λαογραφίας». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10549 (σελ. 75 του pdf)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |