Ιουστινιανός Β´: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 36: Γραμμή 36:
Σε ηλικία μόλις 17 ετών (γεννημένος όταν ο πατέρας του [[Κωνσταντίνος Δ']] ήταν 16), ο Ιουστινιανός Β' στέφεται αυτοκράτορας. Ο Ιουστινιανός γρήγορα θα δείξει τον ισχυρό του χαρακτήρα, την εξυπνάδα, τη διορατικότητα και τις μεγάλες διοικητικές ικανότητές του. Δυστυχώς όμως θα παρουσιάσει σημάδια σκληρότητας, που είχαν εκλείψει από τις ημέρες του [[Φωκάς|Φωκά]], καθώς και δείγματα διανοητικής ανισορροπίας, ανάλογα με αυτά που έδειξε ο [[Ηράκλειος]] προς το τέλος της ζωής του.
Σε ηλικία μόλις 17 ετών (γεννημένος όταν ο πατέρας του [[Κωνσταντίνος Δ']] ήταν 16), ο Ιουστινιανός Β' στέφεται αυτοκράτορας. Ο Ιουστινιανός γρήγορα θα δείξει τον ισχυρό του χαρακτήρα, την εξυπνάδα, τη διορατικότητα και τις μεγάλες διοικητικές ικανότητές του. Δυστυχώς όμως θα παρουσιάσει σημάδια σκληρότητας, που είχαν εκλείψει από τις ημέρες του [[Φωκάς|Φωκά]], καθώς και δείγματα διανοητικής ανισορροπίας, ανάλογα με αυτά που έδειξε ο [[Ηράκλειος]] προς το τέλος της ζωής του.


Στην αρχή της βασιλείας του πραγματοποιεί επιτυχημένες εκστρατείες κατά των Αράβων στα ανατολικά. Θέτει σε ισχύ τον «Νόμο των Αγροτών», μια ρύθμιση που επέτρεψε την ισχυροποίηση της αγροτικής τάξης. Διατηρώντας τη διοικητική διαίρεση των θεμάτων, διατάζει τη μεταφορά Σλάβων από τη Βαλκανική στη [[Βιθυνία]] της [[Μικρά Ασία|Μ. Ασίας]] για να την εποικήσουν, πιστεύοντας ότι έτσι θα τη θωρακίσει απέναντι στον αραβικό κίνδυνο.
Στην αρχή της βασιλίας του πραγματοποιεί επιτυχημένες εκστρατείες κατά των Αράβων στα ανατολικά. Θέτει σε ισχύ τον «Νόμο των Αγροτών», μια ρύθμιση που επέτρεψε την ισχυροποίηση της αγροτικής τάξης. Διατηρώντας τη διοικητική διαίρεση των θεμάτων, διατάζει τη μεταφορά Σλάβων από τη Βαλκανική στη [[Βιθυνία]] της [[Μικρά Ασία|Μ. Ασίας]] για να την εποικήσουν, πιστεύοντας ότι έτσι θα τη θωρακίσει απέναντι στον αραβικό κίνδυνο.
===Η σύγκληση της Οικουμενικής συνόδου===
===Η σύγκληση της Οικουμενικής συνόδου===
Το 691, συγκάλεσε την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο, προκειμένου να ρυθμιστούν ορισμένες λεπτομέρειες των Ε' και ΣΤ' Οικουμενικών Συνόδων. Από τα ψηφίσματά της πολλά είναι εξαιρετικά ασήμαντες λεπτομέρειες, παρά ταύτα όμως ο Ιουστινιανός αξίωσε την άμεση υιοθέτησή τους από τη Ρώμη, χωρίς καν να καλέσει απεσταλμένους του [[Πάπας Σέργιος Α΄|Πάπα Σέργιου]] στη Σύνοδο. Αποτέλεσμα ήταν η ρήξη στις σχέσεις τους. Τον ίδιο καιρό αναθέτει στον Μέγα Λογοθέτη Θεόδοτο και τον ευνούχο Στέφανο της Περσίας τη συλλογή φόρων. Οι αξιωματούχοι αυτοί εξήντλησαν τη σκληρότητά τους στους φορολογούμενους με αποτέλεσμα τη γενική δυσαρέσκεια.
Το 691, συγκάλεσε την πέμπτη Οικουμενική Σύνοδο, για να ρυθμιστούν ορισμένες λεπτομέρειες των Ε' και ΣΤ' Οικουμενικών Συνόδων. Από τα ψηφίσματά της πολλά είναι εξαιρετικά ασήμαντες λεπτομέρειες, παρά ταύτα όμως ο Ιουστινιανός αξίωσε την άμεση υιοθέτησή τους από τη Ρώμη, χωρίς καν να καλέσει απεσταλμένους του [[Πάπας Σέργιος Α΄|Πάπα Σέργιο]] στη Σύνοδο. Αποτέλεσμα ήταν η ρήξη στις σχέσεις τους. Τον ίδιο καιρό αναθέτει στον Μέγα Λογοθέτη Θεό και τον ευνούχο Στέφανο της Περσίας τη συλλογή φόρων. Οι αξιωματούχοι αυτοί εξήντλησαν τη σκληρότητά τους στους φορολογούμενους με αποτέλεσμα τη γενική δυσαρέσκεια.


===Το τέλος της πρώτης βασιλείας===
===Το τέλος της πρώτης βασιλείας===

Έκδοση από την 18:15, 2 Μαρτίου 2019

Ιουστινινός Β΄ ο Ρινότμητος
Σόλιδος της πρώτης βασιλείας του Ιουστινιανού Β΄ (685-695) με την επιγραφή: IHS. CHRISTOS REX REGNANTIUM / D. IUSTINIANUS SERV[US] CHRISTI CON. OB΄.
Περίοδος685695
ΠροκάτοχοςΚωνσταντίνος Δ΄ ο Πωγωνάτος
ΔιάδοχοςΛεόντιος
Περίοδος705711
ΠροκάτοχοςΤιβέριος Γ΄
ΔιάδοχοςΦιλιππικός Βαρδάνης
Γέννηση669
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος11 Δεκεμβρίου 711 (42 ετών)
ΣύζυγοςΕυδοκία
Θεοδώρα των Χαζάρων
ΕπίγονοιΤιβέριος
ΟίκοςΔυναστεία του Ηρακλείου
ΠατέραςΚωνσταντίνος Δ΄ ο Πωγωνάτος
ΜητέραΑναστασία
ΘρησκείαΧριστιανός Ορθόδοξος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Ιουστινιανός Β´ (668 - 11 Δεκεμβρίου 711), ο επονομαζόμενος Ρινότμητος, ήταν ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας από τη δυναστεία του Ηρακλείου, βασιλεύοντας από το 685 έως το 695 και πάλι από το 705 έως το 711.

Βιογραφία

Η στέψη και τα πρώτα χρόνια

Σε ηλικία μόλις 17 ετών (γεννημένος όταν ο πατέρας του Κωνσταντίνος Δ' ήταν 16), ο Ιουστινιανός Β' στέφεται αυτοκράτορας. Ο Ιουστινιανός γρήγορα θα δείξει τον ισχυρό του χαρακτήρα, την εξυπνάδα, τη διορατικότητα και τις μεγάλες διοικητικές ικανότητές του. Δυστυχώς όμως θα παρουσιάσει σημάδια σκληρότητας, που είχαν εκλείψει από τις ημέρες του Φωκά, καθώς και δείγματα διανοητικής ανισορροπίας, ανάλογα με αυτά που έδειξε ο Ηράκλειος προς το τέλος της ζωής του.

Στην αρχή της βασιλίας του πραγματοποιεί επιτυχημένες εκστρατείες κατά των Αράβων στα ανατολικά. Θέτει σε ισχύ τον «Νόμο των Αγροτών», μια ρύθμιση που επέτρεψε την ισχυροποίηση της αγροτικής τάξης. Διατηρώντας τη διοικητική διαίρεση των θεμάτων, διατάζει τη μεταφορά Σλάβων από τη Βαλκανική στη Βιθυνία της Μ. Ασίας για να την εποικήσουν, πιστεύοντας ότι έτσι θα τη θωρακίσει απέναντι στον αραβικό κίνδυνο.

Η σύγκληση της Οικουμενικής συνόδου

Το 691, συγκάλεσε την πέμπτη Οικουμενική Σύνοδο, για να ρυθμιστούν ορισμένες λεπτομέρειες των Ε' και ΣΤ' Οικουμενικών Συνόδων. Από τα ψηφίσματά της πολλά είναι εξαιρετικά ασήμαντες λεπτομέρειες, παρά ταύτα όμως ο Ιουστινιανός αξίωσε την άμεση υιοθέτησή τους από τη Ρώμη, χωρίς καν να καλέσει απεσταλμένους του Πάπα Σέργιο στη Σύνοδο. Αποτέλεσμα ήταν η ρήξη στις σχέσεις τους. Τον ίδιο καιρό αναθέτει στον Μέγα Λογοθέτη Θεό και τον ευνούχο Στέφανο της Περσίας τη συλλογή φόρων. Οι αξιωματούχοι αυτοί εξήντλησαν τη σκληρότητά τους στους φορολογούμενους με αποτέλεσμα τη γενική δυσαρέσκεια.

Το τέλος της πρώτης βασιλείας

Το 695 ο στρατός εξεγείρεται και ανακηρύσσει Αυτοκράτορα έναν αξιωματικό με το όνομα Λεόντιος. Ο Λεόντιος, όντας παλαιός φίλος του πατέρα του, χαρίζει τη ζωή στον Ιουστινιανό αλλά τον τιμωρεί με ρινοκοπία (δηλαδή ακρωτηριασμό της μύτης) και τον εξορίζει στη Χερσώνα της Κριμαίας. Εκεί ο Ιουστινιανός παρέμεινε για δέκα χρόνια, δηλαδή μέχρι το 705[1].

Ανάρρηση στο θρόνο για δεύτερη φορά

Ο Ιουστινιανός Β΄ εμφάνισε τη μορφή του Χριστού για πρώτη φορά στα νομίσματα. Σόλιδος της δεύτερης βασιλείας του (705-711): D[OMINUS] N[OSTRI] IHS[US] CH[RI]S[TOS] REX REGNANTIUM / D. N. IUSTINIANUS MULTUS A[ΝΝΟS]. Κρατά σταυροφόρο σφαίρα με την επιγραφή PAX.

Τη χρονιά αυτή απέδρασε από τη Χερσώνα και, συνάπτοντας στρατηγικές συμμαχίες με τους Βούλγαρους και τους Χαζάρους, διέσπασε την άμυνα της πόλης και ανακατέλαβε την εξουσία από τον Αυτοκράτορα Τιβέριο Γ΄, που είχε στο μεταξύ εκθρονίσει τον Λεόντιο το 698. Τιμώρησε με θάνατο και ακρωτηριασμό εκατοντάδες συνεργάτες και αξιωματούχους των προηγούμενων δύο Αυτοκρατόρων, ενώ για ανταμοιβή έχρισε Καίσαρα τον Χάζαρο χάνο Ιβουζίρ, έναν βάρβαρο κατά τα βυζαντινά πρότυπα, δίνοντάς του ένα αξίωμα για το οποίο συνήθως προορίζονταν μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας, προκαλώντας την έκπληξη και τον τρόμο στους Βυζαντινούς.

Πραγματοποίησε το 709 και το 711 δύο εκστρατείες καταστολής εξεγέρσεων στη Ραβέννα και τη Χερσώνα. Η δεύτερη αυτή και αποτυχημένη εκστρατεία, θα προκαλέσει το πραξικόπημα και την ανάληψη της εξουσίας από τον αρμενικής καταγωγής Βαρδάνη ή Φιλιππικού. Η καταστροφή του συνόλου του βυζαντινού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα το 711 κατά το ταξίδι επιστροφής από τη Χερσώνα, και ο χαμός περίπου 70.000 ανδρών στα μανιασμένα κύματα, λέγεται ότι προκάλεσε το γέλιο του αυτοκράτορα. Η θανάτωση, από τον ίδιο το Βαρδάνη, του Ρινότμητου και του εξάχρονου γιου του Τιβέριου από τους άνδρες του Βαρδάνη, σηματοδοτεί το τέλος της δυναστείας του Ηρακλείου.

Επίλογος

Ο Ιουστινιανός Β', παρά τη σκληρότητα και την πνευματική του αστάθεια, ήταν ικανός αυτοκράτορας, και εργάστηκε σκληρά για το καλό της αυτοκρατορίας, διατηρώντας και ενισχύοντας τη διοικητική και κοινωνική συνοχή που ήταν απαραίτητη για τη σωτηρία της. Οι εκρήξεις εκδίκησής του όμως ήταν τόσο βίαιες που τον κατέστησαν εξαιρετικά αντιδημοφιλή. Το πάθος του και το άσβεστο κουράγιο του, απέδειξαν ότι δεν αρκεί ο ακρωτηριασμός για να εξουδετερώσει τη φιλοδοξία ενός αποφασισμένου για την εξουσία ανθρώπου. Έτσι, το σκληρό έθιμο της τιμωρίας με ρινοκοπία δε θα εφαρμοστεί ξανά στη Βυζαντινή ιστορία.

Παραπομπές

  1. Εντύπωση προκαλεί η αντίθετη προς τα βυζαντινά ήθη δεύτερη ανάρρησή του στο θρόνο αν και ήταν ακρωτηριασμένος και δεν πληρούσε τον όρο του ΄΄αρίστου΄΄. Πάντως άλλη μια περίπτωση ανόδου στον Βυζαντινό θρόνο ακρωτηριασμένου είναι γνωστή, εκείνη του Ισαάκιου Β΄ Άγγελου. Ιωάννης Λασκαράτος, «Ιουστινιανός Β΄ο Ρινότμητος. (685-695 και 705-711) Επανεκτίμηση πιθανής ρινοπλαστικής του», Βυζαντινός Δόμος, τομ. 8-9 (1998), σελ.194

Βιβλιογραφία

  • Norwich, J.J. "Byzantium", Vol. I-The Early Years'
  • Vasiliev, A. "History of the Byzantine Empire, 324–1453"
  • Ostrogorsky, G. "History of the Byzantine State"

Δείτε επίσης


Προηγούμενος
Κωνσταντίνος Δ'
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Πρώτη βασιλεία 685 – 695
Επόμενος
Λεόντιος
Προηγούμενος
Τιβέριος Γ'
Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Δεύτερη βασιλεία 705 – 711
Επόμενος
Φιλιππικός Βαρδάνης